«Οί πράξεις μας εξακολουθούν να ταξιδεύουν μαζί μας από μακριά.Και ότι υπήρξαμε κάποτε μας κάνει αυτό που είμαστε τώρα.» G.Eliot

Οφείλω να το παραδεχθώ.Η γοητεία που ασκεί επάνω μου ο Χαρούκι Μουρακάμι είναι μεγάλη.Δεν μπορώ να του αντισταθώ με τίποτα αφού ώρες-ώρες πιστεύω ότι είμαι ένας από τους ήρωές του (ένας Τόρου κι’εγώ?)

Το «ΝΟΡΒΗΓΙΚΟ ΔΑΣΟΣ» του Χαρούκι Μουρακάμι (Εκδ.ΩΚΕΑΝΙΔΑ,σελ. 505) (88),είναι ένα άκρως γοητευτικό και ύπουλο βιβλίο.Ο συγγραφέας έχει την ικανότητα να διεισδύει μέσα σου αργά και υπνωτιστικά,να καταλαμβάνει τις αισθήσεις σου,το μυαλό σου ώστε να μη μπορείς να ξεφύγεις.Πλέκει γύρω σου έναν ιστό της αράχνης,κάνεις προσπάθειες να αποστασιοποιηθείς αλλά το μόνο που καταφέρνεις είναι να μπλεχτείς όλο και περισσότερο.Το ίδιο πράγμα συμβαίνει με το τραγούδι των Beatles «Norwegian wood»,ένα φαινομενικά απλό ποπ τραγουδάκι που σου κολλάει όμως και δεν μπορείς να το ξεχάσεις.

Η ιστορία του βιβλίου και αυτή φαινομενικά απλή,ένα αγόρι (λίγο χλιαρό,λίγο ανώριμο,πολύ ασταθές συναισθηματικά) συναντάει ένα κάπως (έως πολύ) περίπλοκο κορίτσι που του αλλάζει τη ζωή.

Ο Τόρου Βατανάμπε στα 37 του ακούει στο αεροπλάνο καθώς προσγειώνονται το τραγούδι των Beatles,το μυαλό του πάει ασυναίσθητα σχεδόν 20 χρόνια πίσω,στην Ναόκο-ήταν το αγαπημένο της τραγούδι.

«...οι αναμνήσεις μου θαμπώνουν κι έχω ξεχάσει ήδη πολλά πράγματα.Γράφοντας από μνήμης όπως κάνω τώρα,νιώθω συχνά ένα κέντημα ανησυχίας και αβεβαιότητας.Κι άν έχω ξεχάσει κάτι?Το πιό σημαντικό απ’όλα?Κι’αν υπάρχει κάπου μέσα μου μιά σκοτεινή τρύπα,όπου βουλιάζουν μία μία όλες οι πραγματικά σπουδαίες αναμνήσεις και γίνονται λάσπη?»

Η Ναόκο ήταν το κορίτσι του καλύτερου φίλου του Βατανάμπε,ο οποίος αυτοκτόνησε.Ο Βατανάμπε την συναντάει τυχαία κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου των σπουδών του στο Τόκυο.Τον πρώτο καιρό απλά περπατάνε με τις ώρες χωρίς να πολυμιλάνε,σιγά-σιγά γίνονται απαραίτητοι ο ένας γιά τον άλλον.Δεν θίγουν το θέμα της αυτοκτονίας τού Κιζούκι που τόσο τους έχει πονέσει αλλά η σχέση τους προχωράει ώσπου κάποια στιγμή η Ναόκο σπάει και νοσηλεύεται σε ένα ιδιότυπο νοσηλευτήριο χωμένο κάπου στην Ιαπωνική εξοχή όπου οι ασθενείς αυτοβοηθούνται κατά κάποιο τρόπο.
Ο Βατανάμπε μένει μόνος του στο Τόκυο.Ξέρει ότι η σχέση με την Ναόκο ήταν/είναι δύσκολη,από τη μιά είναι ερωτευμένος μαζί της και θέλει να συντηρήσει τον έρωτα του,από την άλλη προσπαθεί να ζήσει τη ζωή του σε ένα απρόσμενα μοντέρνο Τόκυο,όπου ο κόσμος ακούει ροκ,πίνει και ξενυχτάει,όπου το σεξ προσφέρεται απλόχερα.Ο Βατανάμπε κυκλοφορεί στη πόλη τη νύχτα με το ΜΑΓΙΚΟ ΒΟΥΝΟ στο χέρι και τον ΥΠΕΡΟΧΟ ΓΚΑΤΣΜΠΥ στο μυαλό,στις βόλτες του γνωρίζει μιά αυθόρμητη και ιδιόμορφη κοπέλλα,την Μιντόρι,η οποία είναι το άκρως αντίθετο της μελαγχολικής Ναόκο και μπερδεύεται τελείως.Όλα αυτά θα του αλλάξουν τη ζωή.

Το ΝΟΡΒΗΓΙΚΟ ΔΑΣΟΣ είναι ένα μυθιστόρημα μαθητείας, ένα «bildungsroman»,μιά άλλη εξωτική «Αισθηματική αγωγή» . Ο ήρωας είναι ένας νέος που σιγά-σιγά γνωρίζει τον εαυτό του,ανακαλύπτει τις αισθήσεις του.Τις περισσότερες φορές ουσιαστικά «σέρνεται» από τα γεγονότα ,ή περνάει δίπλα τους,χωρίς να τα βιώνει (οι μαθητικές/φοιτητικές εξεγέρσεις στο Τόκυο,ο αυξανόμενος εθνικισμός) . Στο πρώτο μισό του βιβλίου,ενδέχεται να εξοργίσει τον αναγνώστη κινούμενος ως «τουρίστας»,αλλά όσο προχωράει το story,ο Μουρακάμι αριστουργηματικά (και μάλλον αυτοβιογραφικά) ωριμάζει τον ήρωά του μέχρι τα δραματικά γεγονότα των τελευταίων 100 σελίδων.Ο Βατανάμπε στο τέλος δεν κρατάει στα χέρια του τίποτα,μόνο αναμνήσεις και ένα τραγούδι να τον συνοδεύει.

Το ΝΟΡΒΗΓΙΚΟ ΔΑΣΟΣ είναι κατώτερο από το ΚΟΥΡΔΙΣΤΟ ΠΟΥΛΙ , αλλά μπορεί να αγαπηθεί με την ίδια ένταση (ή να μισηθεί – το καταλαβαίνω,πρέπει να μπεις στον κόσμο του συγγραφέα,αλλιώς δεν σου λέει τίποτα) . Είναι σαν να ακούς ένα ωραίο μελαγχολικό ποπ τραγούδι ή σαν να διαβάζεις ένα ωραίο διήγημα τού Ρ.Κάρβερ – κλείνεις το βιβλίο και εκείνη τη στιγμή δεν θέλεις τίποτε άλλο,νιώθεις γαλήνη ,ξέροντας ότι οι εικόνες του θα σε συνοδεύουν γιά αρκετό καιρό.

Το βιβλίο είναι ήδη ιδιαίτερα δημοφιλές στη χώρα μας και αρκετά blogs,εχουν ασχοληθεί ,ενδεικτικά αναφέρω, το Μουρακαμόπληκτο Alef,τον φίλο και συναγωνιστή Nuwanda,την Delirium tremens που έπαθε πραγματικό ντελίριο με τον συγγραφέα,τον Βασίλειο (με τον οποίο διαφωνώ στην προσέγγιση του μυθιστορήματος,αλλά τα γράφει τόσο ωραία-και με ωραίο βιντεάκι),το café society-που συγκρίνει το βιβλίο με ωραίο malt (εξαιρετικά πετυχημένο),της Κας Μ.Καρλαύτη γιά το Λέξημα,ενώ ο Nuwanda έχει μεταφράσει και μιά ωραία συνέντευξη του συγγραφέα.

«Ο θάνατος του Κιζούκι με είχε διδάξει κάτι,μιά πίστη που ένιωθα ότι την είχα κάνει δική μου,κομμάτι του εαυτού μου:ο θάνατος υπάρχει,όχι ως το αντίθετο της ζωής αλλά ως μέρος της.
Ζώντας καθένας τη ζωή του,τρέφουμε τον θάνατο.Μα όσο κι αν αυτό είναι αλήθεια,δεν είναι παρά μία μόνο από τις αλήθειες που πρέπει να μάθουμε.Ο θάνατος της Ναόκο με δίδαξε κάτι ακόμα:δεν υπάρχει αλήθεια ικανή να γιατρέψει τη λύπη μας γιά την απώλεια ενός αγαπημένου πλάσματος.Δεν υπάρχει ούτε αλήθεια ούτε εντιμότητα ούτε δύναμη ούτε καλοσύνη ούτε τίποτα που να μπορεί να γιατρέψει αυτή τη λύπη.Πρέπει να την αντέξουμε ως το τέλος και να μάθουμε κάτι απ’αυτή.Μα ότι κι αν μάθουμε,δεν θα μας βοηθήσει την επόμενη φορά που μια παρόμοια λύπη θα έρθει να μας συντρίψει απροειδοποίητα..»

Όπως έχω ξαναγράψει,διακοπές γιά μένα σημαίνει κυρίως διάβασμα στην παραλία . Με τα χρόνια έχω αναπτύξει την ικανότητα να διαβάζω οπουδήποτε βρίσκομαι και κάτω από τις πλέον αντίξοες συνθήκες.Διαβάζοντας όμως δεν σημαίνει ότι δεν παρακολουθώ και τι γίνεται γύρω μου.Ορισμένες διαπιστώσεις λοιπόν:

-Οι Έλληνες διαβάζουν όλο και λιγότερο.Παρά τις προσφορές των εφημερίδων,παρά τα αφιερώματα των διάφορων ένθετων,παρά την υπερπροσφορά βιβλίων το θέαμα είναι απογοητευτικό.
-Οι άνδρες δεν διαβάζουν καθόλου-μα καθόλου...Οι γυναίκες,μία στις 4-5,οι υπόλοιπες ξεφυλλίζουν περιοδικά,μιλάνε στα κινητά,κοιμούνται,κουτσομπολεύουν ότι κινείται.
-Η Χ.Δημουλίδου σκίζει...Σε κάθε παραλία θα βρεις και από ένα βιβλίο της.Απίστευτο...
-Οι Ιταλοί διαβάζουν ακόμα λιγότερο από τους Έλληνες.Οι Άγγλοι και οι Γερμανοί μόνο paperbacks και πολύ πάρα πολύ H.Potter έπαιζε,λογικό αφού τώρα βγήκε το καινούριο.Οι Ρώσοι (ήταν παντού με όλα τα καινούρια gadgets,φορητά dvd players,όλοι με ipods κλπ.)έτσι κι’έτσι,μάλλον απολάμβαναν τον ήλιο...

Οι 18 ημέρες που έλειψα,ήταν πολύ γόνιμες αναγνωστικά.Μπόρεσα να διαβάσω βιβλία ογκώδη που με περίμεναν καιρό να ασχοληθώ μαζί τους . Προτού προχωρήσω να γράψω δυό-τρία πραγματάκια γιά το καθένα θα πρέπει να διευκρινίσω ότι και τα 6 που διάβασα ήταν όλα πολύ καλά.Ορισμένα ήταν αριστουργήματα και επηρέασαν την ανάγνωση των υπολοίπων.Το παθαίνω συχνά αυτό όταν διαβάζω κάτι που με εντυπωσιάζει,το επόμενο θα πρέπει να είναι συγκλονιστικό αλλιώς θα το υποτιμήσω.

Δυστυχώς θα τα αναφέρω όλα μαζί εκτός από το ΝΟΡΒΗΓΙΚΟ ΔΑΣΟΣ του Χ.Μουρακάμι γιά το οποίο θα υπάρξει ξεχωριστό ποστ τις προσεχείς ημέρες.

«ΤΟ ΠΑΘΟΣ»του Τζουντ Μόργκαν ,(εκδ.ΜΙΝΩΑΣ σελ.609) (75).Πολύ ενδιαφέρον (αν και υπερβολικά μεγάλο)και συγκινητικό μυθιστόρημα γύρω από τις ζωές 5 γυναικών,άλλων περισσότερο και άλλων λιγότερο γνωστών,οι οποίες κατά κάποιο τρόπο συνδέθηκαν μεταξύ τους αφού ερωτεύτηκαν τους μεγάλους ποιητές της ρομαντικής περιόδου (αρχή 19ου αιώνα),τον Λόρδο Βύρωνα,τον Π.Μ.Σέλλευ,τον Τζον Κητς.
Ο συγγραφέας αριστοτεχνικά αναπλάθει την ατμόσφαιρα της εποχής,τον πόλεμο που δέχτηκαν από τον συντηρητισμό της κοινωνίας οι ηρωίδες του, εστιάζοντας περισσότερο στις διαπροσωπικές τους σχέσεις με τους προαναφερόμενους ποιητές παρά στα ποιήματα τους.
Ξεχωρίζουν οι μορφές της Καρολάιν Λαμπ,της οποίας ο παθιασμένος έρωτας γιά τον Βύρωνα την οδηγεί σε ακρότητες και της Μαίρης Σέλλευ (της διασημότερης απ’όλες λόγω του Φρανκεστάϊν),η οποία πάει κόντρα σε όλες τις συμβάσεις γιά να ακολουθήσει τον Σέλλεϋ.


Το ευρωπαϊκό best-seller «Η ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ» του νεότατου Γερμανού συγγραφέα Ντάνιελ Κέλμαν (Εκδ.Καστανιώτης,σελ.300) (84),είναι ένα υπέροχο και πανέξυπνο βιβλίο που δικαίως γνωρίζει τεράστια επιτυχία.Ο συγγραφέας παίρνει αφορμή από ένα πραγματικό γεγονός,την συνάντηση δύο επιστημονικών ογκόλιθων,του μαθηματικού Γκάους και του εξερευνητή και φυσικού Αλεξάντερ Φον Χούμπολτ στα γεράματά τους στο Βερολίνο το 1828.Δύο φοβερών τύπων των οποίων οι διάλογοι είναι σπαρταριστοί μέσα στην ασυνεννοησία τους . Ο Κέλμαν κάνει ένα μεγάλο φλασμπακ στις παράλληλες ζωές τους , στη δυσκολια προσαρμογής του ιδιοφυή Γκάους στη στενόμυαλη επαρχιακή Γερμανία που μαστίζεται από τους Ναπολεόντειους πολέμους και στην περιπετειώδη φύση του Φον Χούμπολτ που τον οδηγεί στην εξερεύνηση της Λατ.Αμερικής στα κομμάτια του βιβλίου που θυμίζουν μαγικό ρεαλισμό και είναι τα καλύτερα του μυθιστορήματος.
Ο συγγραφέας σατιρίζει την Γερμανική νοοτροπία ισορροπώντας πολλές φορές μεταξύ της φάρσας και της ειρωνίας.Μερικές φορές οι ήρωες του θυμίζουν καρτούν και παραξενεύεσαι με αυτά που διαβάζεις ,αλλά είναι όλα γραμμένα με τόσο ωραίο στυλ και ευφυία που το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να απολαύσεις ένα τόσο ωραίο βιβλίο.


Αντίθετα μόνο απόλαυση δεν προσφέρει το λεπτομερέστατο και διεισδυτικό βιβλίο του Στιβ Χόντελ «Ο ΕΚΔΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΜΑΥΡΗΣ ΝΤΑΛΙΑΣ» (Εκδ.ΠΑΤΑΚΗ,σελ.652) . Όλοι γνωρίζουν το εκπληκτικό μυθιστόρημα του Τζ.Ελρόϋ «Η ΜΑΥΡΗ ΝΤΑΛΙΑ»,ο Χόντελ (πρώην αστυνομικός και νυν ιδιωτ.ερευνητής) έκανε μιά εκπληκτική έρευνα γύρω από την διάσημη δολοφονία και συνδέοντάς την με άλλες δολοφονίες της εποχής κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο διάσημος γιατρός πατέρας του ήταν ο δολοφόνος της Μαύρης Ντάλιας και όχι μόνο αυτής αφού κατά τα φαινόμενα υπήρξε ένας αδίστακτος serial-killer ο οποίος μαζί με κάποιον κολλητό του διέπραξαν μιά σειρά σεξουαλικών και όχι μόνο εγκλημάτων σε ένα διάστημα 15-20 χρόνων.
Διατρέχοντας τις σελίδες φρίκης που ο συγγραφέας ξεδιπλώνει με απίστευτη λεπτομέρεια και παρατηρητικότητα,αισθάνεσαι σαν να διαβάζεις την ιστορία ενός Αμερικανού Τζακ Αντεροβγάλτη.Ο Χόντελ έχει τόσο πειστικά επιχειρήματα και δεν αφήνει να πέσει τίποτα κάτω.Σκαλίζει την ζωή του πατέρα του και όσο προχωράει βρίσκει καινούρια ευρήματα,περισσότερους φόνους.Εμπλέκει στις εγκληματικές ενέργειες του πατέρα του,όλο τον κόσμο του λαμπερού και γκλάμορους Λος Άντζελες,τους Τζον και Γουόλτερ Χιούστον,τον Μαν Ρέϋ,τους σουρεαλιστές .Η οπτική του είναι άκρως συντηρητική και στενόμυαλη (πολλά από τα εγκλήματα τα αποδίδει στον σουρεαλισμό,την επίδραση του Ντε Σαντ και στον άκρατο ερωτισμό),αλλά η ακρίβεια της μεθόδου του δεν αφήνει αμφιβολίες.
Προσωπικά έφριξα,μπρρρρρρρρρ...Πάντως έχει μία απόλαυση να το διαβάζεις κάτω από τον ήλιο,δεν λέω.


Δεν ικανοποιήθηκα με το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Α.Σουρούνη «ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ» (Εκδ.Καστανιώτη,σελ.651) (72). Κατά την προσωπική μου άποψη είναι το πλέον αδύναμο από τα βιβλία που έχει γράψει ο εξαιρετικός αυτός συγγραφέας (ίσως ο πλέον χαρισματικός που έχουμε).Υπέροχη αναπαράσταση εποχής,πολύ ζωντανές εικόνες,γέλιο που εναλάσσεται με δάκρυ αλλά γιά κάποιον που πιστεύει στον Σουρούνη ως συγγραφέα είναι μάλλον δύσκολο να τον ικανοποιήσουν όλα αυτά.Το βιβλίο πλατειάζει,οι σκηνές επαναλαμβάνονται,ο ρυθμός αλλού είναι γρήγορος αλλού είναι αργός και πολλά κεφάλαια μοιάζουν να μη κολλάνε μεταξύ τους,λες και είχαν γραφτεί σε διαφορετικές εποχές και για διαφορετικούς σκοπούς.
Η ικανότητα του Σουρούνη να κρατάει τον αναγνώστη είναι δεδομένη.Ακόμα και αν γράψει τον τηλεφωνικό κατάλογο αποκλείεται να μη τον διαβάσεις αλλά 650 σελίδες γιά την παιδική ηλικία του μικρού Αντώνη δεν είναι πολλές?
Ως φανατικός θαυμαστής του ΧΟΡΟΥ ΤΩΝ ΡΟΔΩΝ,του ΓΚΑΣ,των ΣΥΜΠΑΙΧΤΩΝ και άλλων βιβλίων του συγγραφέα ελπίζω σε κάτι ουσιαστικότερο στο μέλλον.


Περίμενα τις διακοπές μου γιά να διαβάσω το αριστούργημα του ΜΠΟΡΙΣ ΠΑΣΤΕΡΝΑΚ «ΔΟΚΤΩΡ ΖΙΒΑΓΚΟ» (Εκδ.ΠΟΤΑΜΟΣ,σελ. 668) (92) . Τι να γράψω γιά ένα μυθιστόρημα τέτοιας πνοής ? Ιδιαίτερα πυκνογραμμένο και όχι από τα ευκολότερα βιβλία να διαβάσει κάποιος,διατρέχει την Ρώσικη ιστορία των πρώτων 30 χρόνων του περασμένου αιώνα σε μιά τοιχογραφία αξεπέραστης λυρικότητας . Διαβάζοντας το μυθιστόρημα αυτό ανακαλύπτεις πόσο μέτρια είναι η κινηματογραφική μεταφορά του όταν τα καλύτερα κομμάτια του βιβλίου που είναι η «αιχμαλωσία» του Γιούρι από τους Παρτιζάνους περνάνε στην ταινία,βιαστικά και αμήχανα.Η ταινία στέκεται περισσότερο στην ερωτική ιστορία του Γιούρι και της Λάρας (Αχ Λάρα,Λαρίσα,Λαρότσκα – τι γυναίκα),η οποία βέβαια διατρέχει την ραχοκοκκαλιά του μυθιστορήματος και συγκινεί,και σου μένει,και σου καρφώνεται στο κεφάλι,αλλά το βιβλίο είναι πολλά άλλα πράγματα πέρα από αυτό.
Είναι οι εξαιρετικές σκιαγραφήσεις των χαρακτήρων με μερικούς από τους καλύτερους μυθιστορηματικούς ήρωες της παγκόσμιας λογοτεχνίας,είναι η απεικόνιση της Ρώσικης υπαίθρου,είναι η δύναμη των εικόνων της επαναστατικής Ρωσίας,είναι οι λεπτομέρειες που καθορίζουν ολόκληρα κεφάλαια (η φλόγα των κεριών που καθρεφτίζεται στο τζάμι,οι σκηνές στα τραίνα,η αυτοκτονία του πατέρα του Γιούρι,τα έλκηθρα,το χιόνι,οι σκηνές της οικογενειακής ζωής),αλλά πάνω απ’όλα η προσωπικότητα του ήρωα,του Γιούρι Ζιβάγκο, αυτού του τόσο γοητευτικού άνδρα,του ονειροπόλου,αδύναμου,αφελή,ανθρωπιστή,ενοχικού ήρωα που προσπαθεί να κυριαρχήσει στα αισθήματά του,και που παρ’όλες τις απογοητεύσεις συνεχίζει να πιστεύει στην επανάσταση και την αναγκαιότητά της . Με μία λέξη ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ


Γιά το μυθιστόρημα του Χ.ΜΟΥΡΑΚΑΜΙ «ΤΟ ΝΟΡΒΗΓΙΚΟ(και μάλλον μαγεμένο) ΔΑΣΟΣ» θα μιλήσω στο επόμενο ποστ,επειδή είμαι ακόμα επηρρεασμένος από την ανάγνωσή του και δεν αισθάνομαι έτοιμος(πολλές αυτοκτονίες ρε παιδί μου).


Γιά το τέλος σας αφιερώνω ένα υπέροχο ποίημα από το Δόκτωρ Ζιβάγκο,διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Πάστερνακ ήταν και μεγάλος ποιητής.


ΕΞΗΓΗΣΗ
Επέστρεψε η ζωή τόσο απροσδόκητα
Όσο παράξενα είχε άλλοτε τσακίσει
Στον ίδιο δρόμο βρίσκομαι εκείνο τον παλιό δρόμο
Την ίδια μέρα του καλοκαιριού,την ίδια ώρα

Ιδιοι άνθρωποι,ίδιες έγνοιες
Η πυρκαγιά απ’το ηλιοβασίλεμα ακόμα να σβήσει
Όπως την άφησε εκείνο το μοιραίο βράδυ
Βιαστικά καρφωμένη στον τοίχο του ιπποφορβείου

Στους δρόμους οι γυναίκες με ρούχα τριμμένα
Περιπλανώνται και λιώνουν τα παπούτσια τους
Κλείνονται έπειτα – όπως τότε – στις σοφίτες,
Κάτω από τις τσίγκινες τις στέγες.

Μία απ’αυτές με βήμα κουρασμένο
Βγαίνει αργά στο κατώφλι της πόρτας
Ανεβαίνει τις σκάλες από το ημιυπόγειο
Και βγαίνει στην αυλή,πιάνεται από το φράχτη.

Πάλι προφάσεις,όπως τότε,ετοιμάζω,
Τίποτα πάλι δεν με συγκινεί,όπως τότε.
Μα τώρα η γειτόνισσα βγήκε από την αυλή
Πήρε το δρόμο και μας αφησε μονάχους.

Μην κλαις.Μην σφίγγεις τα πρησμένα σου τα χείλη.
Το πρόσωπό σου μην το ζαρώνεις.
Ο πυρετός της άνοιξης
Θα ξανανοίξει τις παλιές πληγές.

Τράβα το χέρι σου από το στήθος μου,
Είμαστε δυό καλώδια ρευματοφόρα.
Πρόσεξε θα συναντηθούμε πάλι,
Όποια κι αν είναι η πρόθεση μας,θα συναντηθούμε.

Θα περάσουν τα χρόνια,θα παντρευτείς
Τις δυσκολίες όλες θα ξεχάσεις
Είναι σπουδαίο να’σαι γυναίκα
Είναι άθλος να τρελλαίνεις τον άλλο.

Στεκομαι μπροστά στο θαύμα
Των γυναικείων χεριών,της πλάτης,των ώμων,του λαιμού
Δούλος αφοσιωμένος
Αιώνια αφιερωμένος

Μα όσο και να με δεσμεύει η νύχτα
Μέσα στου πόθου το σφιχτό το δαχτυλίδι
Η δύναμη του χωρισμού είναι πιό μεγάλη
Και κάποιο πάθος με καλεί να δραπετεύσω

Δεν σ’αφήνει να ηρεμήσεις το μυθιστόρημα του Andrew Crumey «ΜΟΜΠΙΟΥΣ ΝΤΙΚ» (Εκδ.ΠΟΛΙΣ,σελ.352) (80) . Όσο προχωράει κανείς στην ανάγνωσή του νιώθει να βυθίζεται στον περίεργο κόσμο που πλάθει ο συγγραφέας.

Αναρωτιέσαι λοιπόν εάν διαβάζεις ένα όνειρο μέσα σε ένα άλλο όνειρο?Ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας,ένα φιλοσοφικό δοκίμιο με μορφή μυθιστορήματος, ένα τεχνολογικό θρίλερ οικολογικού περιεχομένου ή μία αφήγηση (όχι τόσο) εκλαϊκευμένης πυρηνικής φυσικής με άρωμα από Μπόρχες?

Το βιβλίο είναι κυρίως ένα παζλ το οποίο σε γοητεύει από την αρχή . Ο καθηγητής Φυσικής,Τζον Ρίνγκερ λαμβάνει ένα περίεργο SMS στο πολύ εξελιγμένο κινητό του : «Πάρε με : Χ»,τίποτε άλλο . Προσπαθεί να απαντήσει,του βγάζει «απόκρυψη αριθμού κλήσης»,το μυαλό του πάει στην Χέλεν ,μιά παλιά του ερωμένη με την οποία είχε ένα θυελλώδη δεσμό . Ανατρέχει στην πρώτη τους συνάντηση σε ένα καφέ . Εκείνη κρατάει το «Δόκτωρ Φάουστους» του Τόμας Μαν , εκείνος «Κβαντικά πεδία σε καμπυλωμένο χώρο».Πιάνουνε κουβέντα για τη λογοτεχνία και τη φυσική ,και όπως εκείνη,του εξηγεί την ωραία ιστορία του Δόκτορα Φάουστους αυτός διακρίνει συγγένειες με την επιστήμη του.
«Μου φαίνεται πως θα διαβάσω αυτό το Δόκτωρ Φάουστους»είπε. «Ακούγεται καλύτερο απ’τα περισσότερα μυθιστορήματα.»
«Αρχίστε από το Μαγικό Βουνό»του είπε. «Είναι γιά κάποιον που πηγαίνει σ’ενα πρεβαντόριο στις ελβετικές Άλπεις.Κυκλοφόρησε γύρω στα 1920 και,λίγο αργότερα,ο Μαν πήρε το Νόμπελ.»
«Τι τρομερή σύμπτωση!»
«Ποιό?»
«Το γεγονός ότι καθόμαστε εδώ πέρα,εσείς με τον Τόμας Μαν σας κι εγώ με τη φυσική μου.Βλέπετε κύριο θέμα του βιβλίου μου είναι κάτι που ονομάζεται εξίσωση του Σρέντιγκερ.Είναι ο θεμελιώδης κανόνας της κβαντομηχανικής.Και ξέρετε πως τον ανακάλυψε ο Σρέντιγκερ?Κάποια Χριστούγεννα γύρω στο 1920,όταν επισκέφθηκε ένα πρεβαντόριο στις ελβετικές Άλπεις!»
Οι συμπτώσεις δε σημαίνουν παρά μόνο αυτό που θέλουμε να σημαίνουν.Ο Τόμας Μαν έγραψε ένα μυθιστόρημα γιά ένα σανατόριο και ένα χρόνο μετά την έκδοσή του,ο Έρβαν Σρέντιγκερ πέρασε τα Χριστούγεννα σ’ένα παρόμοιο ίδρυμα κι’έκανε την περίφημη ανακάλυψή του.Και οι δύο κέρδισαν το Νόμπελ γιά το έργο τους και τιμήθηκαν ως κορυφαίοι διανοητές της εποχής τους.Υπάρχει καμιά σχέση ανάμεσά τους?Απολύτως καμία.»

Δεν είναι όμως έτσι όπως θα δούμε στη συνέχεια...Το μυθιστόρημα του Crumey είναι σαν κινέζικο κουτί (εδώ που τα λέμε,όλα του τα βιβλία το ΠΦΙΤΣ,Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΝΤ'ΑΛΑΜΠΕΡ,Ο ΚΥΡΙΟΣ ΜΙ αυτή τη μορφή έχουν) . Προχωράς και το κάθε κεφάλαιο σου ανοίγει έναν άλλο κόσμο.Παρελαύνουν ο Τόμας Μαν,ο Γκαίτε,ο Σούμαν,ο Μέλβιλ,ο Χώθορν χέρι-χέρι με όλες τις διάνοιες της Φυσικής επιστήμης του 20ου αιώνα ενώ στις συζητήσεις παρεμβάλονται ο Φρόϋντ,ο Γιούνγκ,ο Νίτσε...
Με Οργουελικό ύφος εμπλέκει δυό-τρεις ιστορίες ταυτόχρονα όπου δεν ξέρεις ποιά είναι η κύρια ιστορία,πως θα τα ενώσει στο τέλος,εάν όλα αυτά είναι ένα όνειρο κάποιου ή οι αναμνήσεις ενος άλλου.Οι τελευταίες 100 σελίδες του βιβλίου με τη δράση να μεταφέρεται στα Χάϊλαντς σε ένα πυρηνικό εργοστάσιο,φέρνουν στο νου ένα τεχνολογικό θρίλερ.Οι συνεχείς ανατροπές του τέλους αφήνουν τον αναγνώστη τελείως μπερδεμένο,απόλυτα γοητευμένο και αρκούντως προβληματισμένο (και ίσως μιά ιδέα σοφότερο).

Έξαιρετική η δουλειά του Τ.Μιχαηλίδη και των εκδόσεων ΠΟΛΙΣ. Γιά την καλύτερη κατανόηση αυτού του περίεργου μυθιστορήματος (αλλά και της σκέψης του συγγραφέα) υπάρχει μιά ωραία συνέντευξη στην Ελευθεροτυπία.

Έφτασε η ώρα των διακοπών μου.Διακοπές απ’όλα αλλά όχι από την λογοτεχνία . Θα τα ξαναπούμε γύρω στις 22-23 Αυγούστου.Σας ευχαριστώ γιά την παρέα και υπόσχομαι ότι θα επανέλθω δριμύτερος και ανανεωμένος.