Αυτή την δύσκολη επαγγελματική μου περίοδο,οι ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΙ (93),ήρθαν σαν ευλογία.Έπιασα τον εαυτό μου να διαβάζει πολλές φορές μία σελίδα-όχι γιατί δεν καταλάβαινα,αλλά γιατί εισέπρατα μέγιστη απόλαυση.
Ο Κλ.Μάγκρις έγραψε ένα βιβλίο που δεν μπορεί να κατηγοριοποιηθεί.Χθες διάβασα μία μικρή συνέντευξη του στην Ελευθεροτυπία όπου χαρακτήριζε τους ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΥΣ ως "κρυφό μυθιστόρημα".Ίσως να είναι έτσι,εγώ πιστεύω ότι είναι περισσότερο μια συλλογή πεζών κειμένων,γραμμένων πολύ ποιητικά.
Στα κείμενά του ο Μάγκρις μιλάει γιά τα "τεχνητά" σύνορα,γιά τους πολλούς "μικρόκοσμους" που αναπτύσσονται σε μία γεωγραφική περιοχή,για μέρη που τουριστικοποιούνται,γιά μέρη που αργοσβήνουν.Γιά διάσημους και άσημους ανθρώπους.Γιά την Τεργέστη που αλλάζει,γιά τα Δαλματικά νησιά,γιά το Φρίουλι,γιά το Νότιο Τυρόλο,τους ψαράδες,τους κυνηγούς,τα ανεκπλήρωτα όνειρα,τις βασανιστικές εμμονές.
Στο βιβλίο βρίσκεις μεγάλες αναφορές στην Μήδεια (όπου υπάρχει και μία διαφορετική ανάλυση της γνωστής ιστορίας),στον Joyce που έζησε κάποιο διάστημα στην Τεργέστη,στον I.Svevo και το υπέροχο "Γέρασμα" του.
Παραθέτω ένα απειροελάχιστο δείγμα από τους ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΥΣ ,μία μικρή πολύ συγκινητική ιστορία ενός άσπρου σκύλου:
<..πριν από μερικές ημέρες,ο Κριστιάνο έσωσε ένα σκύλο.Τον βρήκε τυχαία,μισοπεθαμένο από τη δίψα,τόσο εξαντλημένο που δεν μπορούσε να ανέβει στη βάρκα,πρέπει να είχε μείνει καιρό στα ρηχά.Στο σπίτι ήπιε τον έναν κουβά νερό μετά τον άλλο κι ύστερα κοιμήθηκε για δύο μέρες περίπου.Ο Κριστιάνο αφοσιώθηκε σ'αυτό το πανέμορφο σέτερ,γέρικο και λίγο κουφό,με τα μάτια γεμάτα ευγένεια και απορία,είχε την ελπίδα πως το αφεντικό του ήθελε να το ξεφορτωθεί,κι έτσι θα μπορούσε να το κρατήσει,και το ονόμασε Ιβάν.
Δεν το εφηύρε αυτό το όνομα.Ο Ιβάν ήταν ένα τσοπανόσκυλο της Μαρέμα που,είκοσι χρόνια πριν η και περισσότερο,ανήκε σε έναν τελωνειακό του μικρού στρατώνα του Πόρτο Μπούζο,που τώρα έχει εγκαταλειφθεί.Εκεί κοντά,όπως θυμάται ο Τζουζέπε Τζιγκάϊνα,υπήρχε το σπιτάκι του φαροφύλακα,που ζούσε μόνος του στον φάρο,στην έξοδο του λιμανιού και έπρεπε να τροφοδοτεί τη λάμπα.Μιά μέρα ο τελωνειακός,που είχε βαρεθεί τον σκύλο του,τον πήγε στα ρηχά και τον πυροβόλησε.Ο σκύλος επέζησε πληγωμένος.Επέζησε γιά πολύ καιρό.Δεν άφηνε να τον πλησιάσει κανένας,έμαθε να τρέφεται με αυγά γλάρου και κάποια ζώα,και μόνο τη νύχτα ερχόταν να πιεί νερό στην κρήνη της Άνφορα.
Αυτό το άσπρο σκυλί που εμφανιζόταν και εξαφανιζόταν ανάμεσα στην άμμο και στις συστάδες των θάμνων της ακτής,έμεινε στη μνήμη των ανθρώπων.Θυμούνται το όνομά του και δίνοντας το σε έναν άλλο σκύλο,όπως έκανε ο Κριστιάνο,ακολουθούν ένα μικρό τελετουργικό που μεταφέρει μια κληρονομιά και προσδίδει κύρος στο νέο ζώο.Όταν το αφεντικό του νέου Ιβάν ,που τον είχε χάσει ήρθε να τον πάρει,ο Κριστιάνο κατάλαβε ίσως πως όλες οι ιστορίες τελειώνουν.Αλλά το όνομα του άσπρου σκύλου έμεινε,ενώ κανένας δεν θυμάται πως λεγόταν η ποιός ήταν εκείνος ο τελωνειακός.>
At 8/6/06 18:34, 
scalidi
At 9/6/06 09:35, 
@Kate>Ο Δούναβης είναι πολύ όμορφο βιβλίο.Θεωρώ καλύτερους τους ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΥΣ..Ορισμένα κομμάτια τους τα βρήκα πιό προσωπικά από τον Δούναβη,δεν ξέρω,εμένα με άγγιξε περισσότερο αυτό,είναι πάντα θέμα γούστου.Αυτό που μ'αρέσει πολύ στον Μάγκρις είναι που αναφέρει συνέχεια την σχετικότητα των συνόρων,κάτι που μ'αγγίζει πολύ-τρέχα,γύρευε τώρα γιατί...
At 9/6/06 18:43, Ελένη
Υπάρχουν δύο τρόποι να μιλήσεις για την καθημερινότητα. Ο ένας είναι να την περιγράψεις. Να περιγράψεις τα μικρά καθημερινά πρόσωπα και πράγματα. Το κάνουν και ορισμένοι μπλογκερς αυτο με αρκετή επιτυχία. Ο Θας είναι ένας απο αυτούς, πράγμα που εξηγεί και την αγάπη του σε ορισμένους συγγραφείς όπως ο Δημητρίου για παράδειγμα.
Μπορείς να περιγράψεις την καθημερινότητα, διηγούμενος τις ιστορίες πραγμάτων κ προσώπων. Τότε φτιάχνεις μικρόκοσμους.
Κατά την ταπεινότατή μου άποψη και στις δύο περιπτώσεις, το τελικό αποτέλεσμα θα λειτουργήσει αν καταφέρεις να το προβάλεις πάνω σε κάτι μεγαλύτερο. Ας πούμε, πάνω στην Ιστορία.
Αλλιώς, πάλι κατά την ταπεινότατή μου άποψη, βγαίνει μια φλυαρία και μισή.
Ο Μάγκρις στήνει μικρόκοσμους, όπως ο Καλβίνο, μου θυμίζει πολύ Καλβίνο, αλλά όταν δεν τους προβάλλει πάνω σ'ενα μεγαλύτερο πλαίσιο, τον τρώει η πολυλογία.
Παντού αναφέρουν ότι ο Μάγκρις μιλάει για τα σύνορα και τα όρια. Αυτό είναι μια εμμονή της ιταλικής πνευματικής παραγωγής είτε διαβάζεις το Il Risorgimento, είτε Καλβίνο. Ίσως επειδή μ'εχουν κουράσει τα πονήματα περί ταυτότητας, βρίσκω ενδιαφέροντα τα περι συνόρων, πραγματικά και αλληγορικά γιατί καταργείται κ ο χρόνος, ο Μάγκρις τουλάχιστον καταργεί τη χρονική αλληλουχία με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο.
Πάντως, γράφει πολύ όμορφα. Βρίσκω σπουδαίες τις περιγραφές του. Είναι ακριβείς, λυρικές όσο χρειάζονται και συναισθηματικές ( αλλά όχι γλυκερές) όταν περιγράφει τη Φύση. Εκεί τα δίνει όλα.
Περισσότερο απ'όλα μου άρεσε το "Άνχολτζ"
" Οι Γερμανοί χωρίς τους Εβραίους είναι ένα σώμα που του λείπει κάποια απαραίτητη για τον οργανισμό ουσία.Οι Εβραίοι είναι πιο αυτάρκεις αλλά σχεδόν σε κάθε Εβραίο υπάρχει κάτι γερμανικό.Κάθε εθνική καθαρότητα οδηγεί στον ραχιτισμό και την καμπούρα. Ο Ναζισμός, όπως κάθε βαρβαρότητα υπήρξε ηλίθιος και αυτοκαταστροφικός. Εξολόθρευσε εκατομμύρια Εβραίους, ακρωτηρίασε το γερμανικό πολιτισμό και κατέστρεψε ίσως για πάντα, τον πολιτισμό της Mitteleuropa".
Καταπλητικό. Ιδίοτυπος Ιταλικός ανθρωπισμός! Συγκρατημένος.Μόνο όταν μιλούν για παγωτά συγκινούνται αυτοί οι άνθρωποι! :-)
Αυτά.
Y.Γ. Αν κ δεν μου πέφτει λόγος, νομίζω πως του βάλατε πολύ μεγάλο βαθμό του Μάγκρις.
At 9/6/06 18:45, Ελένη
@ελενη>Δεν έχω να προσθέσω τίποτα..Αυτά που γράψατε είναι έξοχα.Συμφωνώ γιά τους Ιταλούς και γιά τον Καλβίνο.Εαν δει κάποιος πως δημιουργήθηκε η σύγχρονη Ιταλία καταλαβαίνει την ψύχωση περί συνόρων (που είναι πολύ επίκαιρη,μιά που όλα δείχνουν ότι ξαναγυρίζουμε στις αρχές του 20ου αιώνα σ'αυτό το θέμα).Τέλος πάντων,περισσότερο μ'εντυπωσίασαν οι "Αψυρτίδες".Ο βαθμός δεν σημαίνει αξία αλλά την απόλαυση που ένιωσα και είναι καθαρά υποκειμενικός,κάποια στιγμή μπορεί να δείτε μεγάλο βαθμό σε κάτι "ευτελές".By the way,επειδή αναφέρατε τον Δημητρίου,δεν με ενθουσιάζει,είμαι λίγο δύσκολος με τους Έλληνες.
At 10/6/06 10:01, Ελένη
Το θέμα της Ελληνικής Λογοτεχνίας στη μετα-πολιτευτική και μετά-αγριοπασοκική εποχή είναι για γέλια και για κλάμματα.
Σε μια χώρα που συγγραφέας αναγορεύεται ο Βασιλικός και ποιητής ο Ρίτσος, τί να κάνουν και οι νέοι συγγραφείς;
Γεμίσαμε με διηγήματα με θεματολογία την μπουγάδα της κυρίας Μαρίας, τα υπαρξιακά αδιέξοδα της γυναίκας του οδοντίατρου, τα γαμήσια που δεν έκανε η υπάλληλος του ΙΚΑ η οποία ανακάλυψε τη σεξουαλικότητά της μετά από τρεις γάμους και μία κηδεία και αφού ερωτεύτηκε το γιό του δεύτερού της άντρα και τέτοιες breathtaking ιστορίες...
Νομίζω πως ισχύει αυτό που ανέφερα και προηγουμένως.Όσοι καταφέρνουν να προβάλλουν τη διήγηση πάνω σε κάτι μεγαλύτερο, βγαίνουν από τη μετριότητα. Καλή η διήγηση για την μπουγάδα της κυρίας Μαρίας. Και μετά;
Διάβαζα την προηγούμενη εβδομάδα τη συλλογή διηγημάτων του Φάϊς "Με το ίδιο ποτήρι". Λοιπόν. Διηγείται για εντελώς καθημερινά πρόσωπα και ιστορίες αλλά με το να τα προβάλλει στο πλαίσιο "θάνατος" που είναι κάτι μεγαλύτερο, αμέσως αυτά τα κομμάτια αποκτούν κάποια σημαντική αξία. Έπειτα έχει μια πολύ ωραία τεχνική. Περιγράφει κάτι ασήμαντους μάγκες ( σαν αυτούς που θεοποίησε ο Μουρσελάς όταν βρισκόμασταν στο peak του αγριοπασοκ) αλλά επειδή ο άνθρωπος ξέρει γράμματα, κάνοντας ανεπαίσθητα κάποιες αναλογίες με μυθιστορηματικές φιγούρες της λογοτεχνίας ( ένας ήρωας βλέπει σε βίντεο το " Τομ Τζόουνς" για να κοπιάρει πόζες...) τους δίνει άλλη υπόσταση.Γιαυτό και τα έργα του μεταφράζονται σε άλλες γλώσσες, επειδή τα εντάσσει στην παγκόσμια πνευματική παραγωγή και για μένα τουλάχιστον, αυτό είναι το ζητούμενο.Το πανανθρώπινο, όχι οι ιστορίες της γειτονιάς.
Να το διαβάσετε. Όπως επίσης, να διαβάσετε Μαρία Μήτσορα ( την έμαθα από κάποιο ποστ στο μπλογκ του πεθερούλη) και Γ.Ι. Μπαμπασάκη που σίγουρα θα έχετε διαβάσει.Κ η Λένα Διβάνη μου αρέσει.
Τώρα my guilt pleasure είναι ο Πέτρος Τατσόπουλος που τον θεωρώ μεγάλο ταλέντο που σπαταλιέται σε παπαριές. Τον έχω κόψει για τεμπέλη που βαριέται να βάλει τον κώλο του κάτω να δουλέψει.
Τέρμα γιατί κάνω κατάχρηση του χώρου.
@ελενη>Φίλτατη,ωραία αυτά που γράφετε,θα προκαλέσετε μεγάλη κουβέντα.Τα παίρνω ένα-ένα...
Ο Βασιλικός θεωρώ ότι μας τελείωσε μετα την τριλογία (Φύλλο,Πηγάδι,Αγγέλιασμα)που ήταν εξαιρετικά.Μετά μετριότητες,ο ίδιος είναι συμπαθέστατος τύπος.
Ο Ρίτσος θα μπορούσε να είναι κολοσσός.Του προέκυψε πολύς Σταλινισμός και υπηρεσία στα μεγάλα ιδεωδη του κόμματος.Στα λυρικά του ποιήματα τον βρίσκω έξοχο.
Τον Φάις τον ακολουθώ σε ότι κάνει,μαζί με την Σώτη Τριανταφύλλου είναι οι δύο που προτιμώ από την Ελληνική λογοτεχνική κίνηση τα τελευταία χρόνια.Η Διβάνη δεν μου αρέσει,της δε Μήτσορα είχα διαβάσει το "ΑΝΝΑ,ΝΑ ΕΝΑ ΑΛΛΟ" παλιά και ακόμα τρέχω,την ειδα και στην τηλεόραση πρόσφατα,άσε καλύτερα...
Ο Τατσόπουλος ξεκίνησε καλά,κάπου έχασε την πορεία,παρακολουθώ την πορεία του διακριτικά.Μπαμπασάκη δεν έχω διαβάσει,τον ξέρω ως μεταφραστή που είναι εγγύηση.
Γενικότερα ο Ελληνικός νεορεαλισμός με κουράζει κι'εμένα.Είναι πολλά σύνδρομα που μας κυνηγούν σαν λαό φαίνεται.Δεν βλέπετε τον Ελληνικό κινηματογράφο?Σαν την Ελληνική λογοτεχνία παει.Πιστεύω ότι στον σύγχρονο Έλληνα συγγραφέα πάει η μικρή φόρμα.Τα πιό ενδιαφέροντα Ελληνικά βιβλία που διάβασα τελευταια είτε ήταν διηγήματα/νουβέλες."Ο ΛΑΟΥΤΙΕΡΗΣ ΚΑΙ Ο ΛΗΣΤΗΣ"του Μ.ΔΗΜΟΥ,"Η ΦΥΓΗ"της Σώτης,είτε ήταν ιστορικά όπως "ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ"του Θεοδωροπουλου και ο "ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΒΑΡΔΑΡΗΣ"της Χουζούρη.
Νομίζω ότι επιβάλλεται να το διαβάσω. Παρατήρησα και το ρυθμό του ελληνικού κειμένου, προφανώς πρόκειται και για επιτυχή μετάφραση. Ενώ το απόσπασμα που παραθέτεις μιλά για απλά πράγματα, σε μαγνητίζει με ένα τρόπο με ένα τρόπο μεταφυσικό. αυτό θα πει γοητεία!