Παρασκευή, Μαΐου 03, 2013
posted by Librofilo at Παρασκευή, Μαΐου 03, 2013 | Permalink
Οι μεταφυσικές ιδιότητες του σελιδοδείκτη
Πολλά χρόνια τώρα, μαζεύω σελιδοδείκτες. Τους στοιβάζω σ’ένα καλαθάκι κάτω από το γραφείο μου, τους αφήνω εκεί όλους μαζί, ανακατεμένους, τον ένα δίπλα (ή πάνω) στον άλλον.
Σελιδοδείκτες κάθε λογής και στυλ. Τουριστικούς από ξένα μέρη και από ελληνικά νησιά, διαφημιστικούς από εκδοτικούς οίκους – κάποιοι από αυτούς με το όνομα του συγκεκριμένου βιβλίου που είχα αγοράσει - , σελιδοδείκτες μαγνήτες που ανοιγοκλείνουν παιχνιδιάρικα, σελιδοδείκτες από μουσεία από ξένα βιβλιοπωλεία, δωράκια φίλων που έχουν επισκεφθεί κάποιο μέρος και με σκεφτήκανε, σελιδοδείκτες-ζωάκια (γατούλες, πιγκουίνοι) που άγνωστο πως και πότε έπεσαν στα χέρια μου.
Στην πορεία έχω χάσει πολλούς από την συλλογή μου. Έχουν πέσει στην άμμο της παραλίας καθώς σηκωνόμουν να φύγω και μάζευα πετσέτες και βιβλία, μου έχουν πέσει σε αεροδρόμια, σε αεροπλάνα ή εκεί έξω που διάβαζα και δεν το κατάλαβα πως γλίστρησαν μέσα από τις σελίδες του βιβλίου σαν να’θελαν ν’απελευθερωθούν, να πετάξουν μακριά μου.
Αλλοι έχουν χαλάσει με τη χρήση χρόνων ή έχουν φθαρεί ανεπανόρθωτα. Κάποιους τους κοιτάζω και θυμάμαι ταξίδια, στιγμές που δεν θα ξανάρθουν, βιβλία, ιστορίες που έχω διαβάσει.
2-3
σελιδοδείκτες αγορασμένοι από το σπίτι-μουσείο του Μότσαρτ στο Σάλτσμπουργκ, μου
φέρνουν στο νού τα ανθισμένα τοπία της Αυστρίας και τους περίπατους στην όμορφη
πόλη, ένας άλλος με μια φάλαινα γράφει από πίσω «Legami Milano» και θυμάμαι ένα Πάσχα στη λίμνη
Κόμο και τις βόλτες με το καραβάκι εκεί. Ένας σελιδοδείκτης αγορασμένος από την
Μονή της Χώρας στην Πόλη, που γράφει «Chora», και έχει μια ζωγραφιά της Μονής
φέρνοντας στο μυαλό μια βροχερή μέρα του Φεβρουαρίου που έβλεπα τις μαγικές
τοιχογραφίες ψάχνοντας την «Μαρία των Μογγόλων», ένας άλλος λιτός και σχετικά
μικρός γράφει «Strand» και ήταν δώρο μιας φίλης που είχε επισκεφθεί το ομώνυμο
βιβλιοπωλείο στη Νέα Υόρκη. Μερικοί σελιδοδείκτες εμπνευσμένοι από φράσεις και
έργα του Κάφκα, άλλοι με το πρόσωπο του, αγορασμένοι σε διάφορες χρονικές
περιόδους από τα ταξίδια μου στην αγαπημένη Πράγα (εκεί όπου πωλείται κάθε
είδους memorabilia σχετικό με τον μεγάλο συγγραφέα), ενώ υπάρχουν και κάποιοι
διαφημιστικοί μιας εταιρίας που είχα και μου θυμίζουν τις αποτυχίες μου σ’αυτή
τη ζωή.
Τα τελευταία χρόνια μαζεύω με φανατισμό τους εμπνευσμένους σελιδοδείκτες της Άγρας με τα πανέξυπνα και τόσο εύστοχα αποφθέγματα που περιέχουν. Νίτσε, Εμπειρίκος, Chesterton, Balzac, Σοπενάουερ, Γκράουτσο Μαρξ, Καμύ, Κάφκα, ότι τραβάει η ψυχή σου…
Οι συγκεκριμένοι σελιδοδείκτες ασκούν μια περίεργη επίδραση πάνω μου. Πιάνω ένα βιβλίο να διαβάσω και βάζω το χέρι μου μέσα στο καλάθι να βρεί τυχαία κάποιον από αυτούς. Πολλές φορές τυχαίνει ο σελιδοδείκτης να περιέχει μια φράση, ένα στίχο που με αποσυντονίζει από το διάβασμα του βιβλίου που έχω επιλέξει.
Τα τελευταία χρόνια μαζεύω με φανατισμό τους εμπνευσμένους σελιδοδείκτες της Άγρας με τα πανέξυπνα και τόσο εύστοχα αποφθέγματα που περιέχουν. Νίτσε, Εμπειρίκος, Chesterton, Balzac, Σοπενάουερ, Γκράουτσο Μαρξ, Καμύ, Κάφκα, ότι τραβάει η ψυχή σου…
Οι συγκεκριμένοι σελιδοδείκτες ασκούν μια περίεργη επίδραση πάνω μου. Πιάνω ένα βιβλίο να διαβάσω και βάζω το χέρι μου μέσα στο καλάθι να βρεί τυχαία κάποιον από αυτούς. Πολλές φορές τυχαίνει ο σελιδοδείκτης να περιέχει μια φράση, ένα στίχο που με αποσυντονίζει από το διάβασμα του βιβλίου που έχω επιλέξει.
«Η ποίησις
είναι ανάπτυξις στίλβοντος ποδηλάτου. Μέσα της όλοι μεγαλώνουμε. Οι δρόμοι
είναι λευκοί. Τ’άνθη μιλούν. Από τα πέταλά τους αναδύονται συχνά μικρούτσικες
παιδίσκες. Η εκδρομή αυτή δεν έχει τέλος.» διαβάζεις και χάνεσαι στη γοητεία
των στίχων του Α.Εμπειρίκου. Πώς να συγκεντρωθείς μετά στην ανάγνωση του
βιβλίου σου; «Μια λέξη και όλα σώζονται. Μία λέξη και όλα χάνονται», διαβάζεις
την φράση του Μπρετόν και κολλάει στο μυαλό σου.
Εκεί όμως
που το πράγμα αρχίζει να ξεφεύγει, είναι όταν κάποιες φορές, ο σελιδοδείκτης
αυτονομείται και με μεταφυσικό τρόπο σου υποδεικνύει κάτι! Διότι πως αλλιώς
μπορώ να ερμηνεύσω την τυχαία επιλογή, που ψάχνεις χωρίς να βλέπεις, βάζεις το
χέρι μέσα στο καλάθι, για να πιάσεις έναν να βάλεις στις σελίδες του βιβλίου
που μόλις άρχισες και αυτός «τυχαίνει» να είναι απόλυτα σχετικός με το
συγκεκριμένο βιβλίο; Πως γίνεται να έχεις επιλέξει ένα βιβλίο του Γιόζεφ Ροτ
και από όλους τους σελιδοδείκτες που έχεις μαζέψει να ανασύρεις έναν με το πρόσωπο του Κάφκα; Πως
γίνεται να έχεις ξεκινήσει ένα βιβλιο με διηγήματα του Paul Auster και το χέρι σου να πιάνει ένα
σελιδοδείκτη του Strand; Η το πλέον πρόσφατο που μου συνέβη, να αρχίζω τις πρώτες
σελίδες ενός μυθιστορήματος του Λεονάρντο Παδούρα και να ανασύρω έναν λευκό
σελιδοδείκτη - του οποίου μάλιστα είχα ξεχάσει εντελώς την ύπαρξη - που γράφει
επάνω το όνομα του ξενοδοχείου που είχα μείνει στην Αβάνα με την
(υπαινικτικότατη) φράση γραμμένη επάνω του «Aqui me dormi» (εδώ με πήρε ο ύπνος / κοιμήθηκα
εδώ);
Εκ των ανωτέρω, οδηγούμαι στο (αυθαίρετο και εντελώς παράλογο) συμπέρασμα, ότι οι σελιδοδείκτες έχοντας την δικιά τους αυτονομία, προσαρμόζονται απόλυτα στο πνεύμα και στα χούγια του ιδιοκτήτη τους. Τον παρακολουθούν σιωπηλά από το σημείο που εκείνος τους έχει τοποθετήσει, παρατηρούν τις κινήσεις του, και τοποθετούνται (στοιχίζονται) κατά τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε όταν εκείνος κάνει την μοιραία κίνηση να ανασύρει κάποιον από αυτούς, να βγαίνει ο σελιδοδείκτης που το υποσυνείδητό του θέλει να βγάλει και όχι κάποιος άσχετος!
Είμαι σίγουρος ότι όλα αυτά είναι στη φαντασία μου. Αλλά να που σκεπτόμενος πώς να κλείσω αυτό το «παραλήρημα», κοιτάζω αφηρημένα το καλαθάκι με τους σελιδοδείκτες και πάνω-πάνω - πως άραγε, εγώ δεν θυμάμαι να το έβαλα εκεί - , βρίσκεται αυτός με το παιχνιδιάρικο βλέμμα του Πάμπλο Πικάσο να μου λέει: «Αν γνωρίζεις επακριβώς τι πρόκειται να κάνεις, ποιος ο λόγος να το κάνεις;».
Εκ των ανωτέρω, οδηγούμαι στο (αυθαίρετο και εντελώς παράλογο) συμπέρασμα, ότι οι σελιδοδείκτες έχοντας την δικιά τους αυτονομία, προσαρμόζονται απόλυτα στο πνεύμα και στα χούγια του ιδιοκτήτη τους. Τον παρακολουθούν σιωπηλά από το σημείο που εκείνος τους έχει τοποθετήσει, παρατηρούν τις κινήσεις του, και τοποθετούνται (στοιχίζονται) κατά τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε όταν εκείνος κάνει την μοιραία κίνηση να ανασύρει κάποιον από αυτούς, να βγαίνει ο σελιδοδείκτης που το υποσυνείδητό του θέλει να βγάλει και όχι κάποιος άσχετος!
Είμαι σίγουρος ότι όλα αυτά είναι στη φαντασία μου. Αλλά να που σκεπτόμενος πώς να κλείσω αυτό το «παραλήρημα», κοιτάζω αφηρημένα το καλαθάκι με τους σελιδοδείκτες και πάνω-πάνω - πως άραγε, εγώ δεν θυμάμαι να το έβαλα εκεί - , βρίσκεται αυτός με το παιχνιδιάρικο βλέμμα του Πάμπλο Πικάσο να μου λέει: «Αν γνωρίζεις επακριβώς τι πρόκειται να κάνεις, ποιος ο λόγος να το κάνεις;».
Τί θαυμάσιο, απολαυστικό κείμενο!! Κάπως έτσι νιώθω και εγώ με τους δικούς μου σελιδοδείκτες!!