Τετάρτη, Απριλίου 24, 2019
posted by Librofilo at Τετάρτη, Απριλίου 24, 2019 | Permalink
"Αμέρικα Αμέρικα"

Από τις πρώτες σελίδες, (ή μάλλον τις εισαγωγικές παραγράφους) του μυθιστορήματος, «ΑΜΕΡΙΚΑ ΑΜΕΡΙΚΑ» («America America»), του Αμερικανού συγγραφέα (περισσότερο γνωστού για τα διηγήματα και τις νουβέλες του) Ethan Canin (Μίτσιγκαν, 1960) - (εκδ. Καστανιώτη, σελ. 569, μετάφρ. Α.Καλοκύρης), αντιλαμβανόμαστε ότι έχουμε στα χέρια μας, ένα σημαντικό λογοτεχνικό έργο. Αυτή η αίσθηση, δεν μας εγκαταλείπει ποτέ κατά την διάρκεια της ανάγνωσης, αυτού του πολυεπίπεδου μυθιστορήματος μαθητείας, ενός βιβλίου μεγάλου, όχι μόνο σε όγκο, αλλά και σε αξία.

«Αν κάποιος αρχικά ξεκινά με βεβαιότητες, θα καταλήξει με αμφιβολίες.»


Ο Κέινιν, ξετυλίγει με έξοχη αφηγηματική άνεση την ιστορία του, για την άνοδο και την πτώση ενός ισχυρότατου υποψήφιου για τις Αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 1972 όπως και την παρακμή μιας πανίσχυρης και πάμπλουτης οικογένειας μέσα από την αφήγηση ενός ανθρώπου - νεαρού παιδιού τότε - που έζησε από κοντά, τα δραματικά γεγονότα, τα οποία σημάδεψαν τη ζωή του και καθόρισαν τη μοίρα, όχι μόνο εκείνου, αλλά ίσως κι ενός έθνους.

Το βιβλίο ξεκινάει το 2006, όταν ο αφηγητής και ήρωάς του, Κόρεϊ Σίφτερ ένας δημοσιογράφος μέσης ηλικίας που διευθύνει την τοπική εφημερίδα μιας μικρής πόλης στην πολιτεία της Ν.Υόρκης, είναι καλεσμένος στην εντυπωσιακή κηδεία του άλλοτε πανίσχυρου Γερουσιαστή Χένρι Μπονγουίλερ, ενός ανθρώπου που έφτασε μια ανάσα από το αξίωμα του υποψήφιου των Δημοκρατικών κάποτε. Η κηδεία, οι άνθρωποι που βλέπει, το περιβάλλον, ξυπνάνε τις έντονες αναμνήσεις του από την εφηβεία και τα νεανικά του χρόνια.

«Όταν έχεις εμπλακεί σε κάτι τέτοιο, όσο παλιά και αν συνέβη, όσο διάστημα και αν απουσιάζει από τις ειδήσεις, είσαι καταδικασμένος να το αναζητάς διαρκώς. Να είσαι κατά κάποιον τρόπο σε εγρήγορση κάθε μέρα της ζωής σου. Για την περίπτωση μιας αναφοράς στα ψιλά, στην τελευταία σελίδα της εφημερίδας. Ενός αγνώστου σε ένα κοκτέιλ πάρτι ή ενός περίεργου φακέλου στο γραμματοκιβώτιο. Της όλο νόημα παύσης στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. Μιας φριχτής επανεμφάνισης που, κατά πάσα πιθανότητα, δεν πρόκειται να συμβεί.»

Μεταφερόμαστε 35 χρόνια πριν, στις αρχές της δεκαετίας του 70, όταν ο 16άχρονος Κόρεϊ, γόνος εργατικής οικογένειας, θα απασχολείται σε βοηθητικές εργασίες στο τεράστιο κτήμα του μεγιστάνα Λίαμ Μέτερι, ενός ανθρώπου του οποίου, ο πατέρας Ίγκαν Μέτερι έκτισε ουσιαστικά την μικρή πόλη Σαλίν, εκμεταλλευόμενος τα λατομεία της περιοχής. Το 1970, έχουν αλλάξει βέβαια τα πράγματα, αλλά η ισχύς, όπως και η δύναμη των Μέτερι παραμένουν, καθώς η έπαυλή τους δεσπόζει στην περιοχή. Ο Κόρεϊ είναι ένα εξαιρετικό και πολύ φιλότιμο παιδί που γρήγορα αποσπάει την εύνοια του Λίαμ Μέτερι, όπως και των δύο συνομήλικων κοριτσιών του, η δε σχέση του με τη μία από αυτές, ξεπερνάει τα όρια της απλής φιλίας. Ο Λίαμ Μέτερι στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές που θα γίνουν το 1972, αποφασίζει να στηρίξει πολύ ενεργά τον προοδευτικό και φιλεργατικό, Γερουσιαστή Χένρι Μπονγουίλερ, ως υποψήφιο των Δημοκρατικών, έναν άνθρωπο που κατεβαίνει στις εκλογές με πρωταρχικό σύνθημα, την λήξη του πολέμου στο Βιετνάμ. Βρισκόμαστε στην εποχή Νίξον, οι αντιπολεμικές διαδηλώσεις είναι συνεχείς και ο Μπονγουίλερ έχει πιάσει τον σφυγμό του κόσμου. Ο Κόρεϊ δουλεύει στις δεξιώσεις που ετοιμάζονται, στα κοκτέιλ πάρτι όπου προσκαλούνται μεγαλοδημοσιογράφοι και μεγιστάνες, ζει από κοντά τον πυρετό της προετοιμασίας, είναι ο οδηγός του Γερουσιαστή όποτε εκείνος επισκέπτεται την πόλη για σύσκεψη αλλά και για την χάραξη της στρατηγικής για το χρίσμα του υποψήφιου των Δημοκρατικών.

Ο Μέτερι θα προσφέρει στον νεαρό Κόρεϊ, τις σπουδές σε ένα καλό κολέγιο και εκείνος ήδη νιώθει κομμάτι της οικογένειας, καθώς αναλαμβάνει όλο και περισσότερες ευθύνες. Ο Μπονγουίλερ θριαμβεύει και τα προγνωστικά είναι υπέρ του, σιγά σιγά γίνεται το φαβορί για την ηγεσία των Δημοκρατικών και ήδη μιλάνε για πολλές πιθανότητες εναντίον του Νίξον στις επερχόμενες Προεδρικές εκλογές. Το πτώμα όμως μιας νεαρής κοπέλας που θα βρεθεί θαμμένο στο χιόνι σε ένα παράδρομο θα τα ανατρέψει όλα. Η νεαρή συνδεόταν ερωτικά με τον Γερουσιαστή και η ανεύρεση του σώματός της, θα εγείρει ερωτηματικά για την εμπλοκή του στον θάνατό της. Ο Κόρεϊ δεν γνωρίζει την πλήρη αλήθεια, αλλά από κάτι κουβέντες του Μπονγουίλερ και από την απελπισία στις κουβέντες του Μέτερι θα συνειδητοποιήσει ότι τα πράγματα μπλέξανε για τα καλά. Η πολιτική εκστρατεία επηρεάζεται και η ευκαιρία για μια πολιτική αλλαγή χάνεται. Η συνέχεια θα είναι δραματική για όλους.

«Οι ξεχασμένοι αυτής της χώρας έχουν τη συνεπή συνήθεια να στρέφονται εναντίον των υπερασπιστών τους και υποθέτω ότι ο τρόπος με τον οποίο οι εργάτες, άντρες και γυναίκες, εγκαταλείπουν εκείνους τους πολιτικούς που μπορούν να τους βοηθήσουν περισσότερο, αποδεικνύει την κυριαρχία του συναισθήματος στην πολιτική.»


Ο Κέινιν ακολουθεί την ιστορική διαδρομή των εκλογών του 1972, εισάγει όμως στην πλοκή τους δύο κεντρικούς χαρακτήρες, τον Γερουσιαστή Μπονγουίλερ και τον μεγιστάνα Μέτερι. Τα γεγονότα που περιγράφονται θα μπορούσαν να ταιριάζουν εν μέρει στον Έντουαρντ Κένεντι (ο οποίος απουσιάζει ως αναφορά από το μυθιστόρημα), και το περίφημο «ατύχημα στο Τσαπακουίντικ». Για την ιστορία αναφέρω ότι ο προοδευτικός Γερουσιαστής Κένεντι (και μεγάλο φαβορί για το χρίσμα των Δημοκρατικών), το 1969 έφυγε με μια νεαρή συνεργάτιδά του από ένα πάρτι στο νησάκι Τσαπακουίντικ (πολύ κοντά στο Μάρθας Βίνγιαρντ). Το επόμενο πρωί το αυτοκίνητο ανασύρθηκε από το λιμάνι με το πτώμα της γυναίκας μέσα, ο δε Κένεντι κοιμόταν στο ξενοδοχείο του. Αργότερα ισχυρίστηκε ότι πανικοβλήθηκε από το ατύχημα, ένιωσε ανίκανος να βοηθήσει και έφυγε. Δήλωσε ένοχος για «εγκατάλειψη θύματος» και αυτό σήμαινε το τέλος της πολιτικής του καριέρας. Καθόλου τυχαίο νομίζω που η ερωμένη του Μπονγουίλερ στο βιβλίο ονομάζεται «ΤζοΈλεν», ενώ η συνεργάτις του Κένεντι «Μαίρη Τζο». Το χρίσμα των Δημοκρατικών για τις εκλογές του 1972, το πήρε τελικά ο ΜακΓκόβερν, ο οποίος έχασε από τον Ρίτσαρντ Νίξον.

Πολιτική, παιχνίδια εξουσίας, διαπλοκή, όλο το αμερικανικό πολιτικό σκηνικό μεταφέρεται στο υπέροχο μυθιστόρημα του Κέινιν. Είναι μια ωραία ιστορία, που καλύπτει μια από τις πιο ενδιαφέρουσες εποχές της αμερικάνικης ιστορίας, καθώς η κοινωνία προχωράει σε αλλαγές, το φιλειρηνικό κίνημα δεν αφορά μόνο τους νέους αλλά, έχει απλωθεί σε όλο το κοινωνικό φάσμα, τα παλιά τζάκια υποχωρούν και η δημοσιογραφία έχει γίνει πανίσχυρη. Δεν είναι μόνο η ιστορία του Μπονγουίλερ που έχει μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά και η ιστορία της οικογένειας Μέτερι, με τον Λίαμ Μέτερι, έναν άκρως Φιτζεραλντικό ήρωα, ρομαντικό και αυτοκαταστροφικό, που θα αναλάβει με δραματικό τρόπο την ευθύνη για τα λάθη του.

Ο Κέινιν όμως δεν γράφει μόνο για «τα μεγάλα» στο βιβλίο του. Περιγράφει με οξυδέρκεια την ατμόσφαιρα της μικρής πόλης, αναλύει σε βάθος την προσωπικότητα του ήρωά του, του νεαρού Κόρεϊ Σίφτερ, που ως άλλος Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, θα ευνοηθεί από την γενναιοδωρία και την αγάπη που του δείχνει ο Λίαμ Μέτερι – ο οποίος βλέπει τις ικανότητές του - και από παιδί της εργατικής τάξης, που η πορεία του ήταν λίγο-πολύ προδιαγεγραμμένη, θα ζήσει από μέσα την ατμόσφαιρα στην έπαυλη, θα ερωτευτεί μια κοπέλα που δεν θα μπορούσε να πλησιάσει ούτε στα πιο τολμηρά του όνειρα, θα σπουδάσει σε ένα καλό κολέγιο με τα χρήματα του ευεργέτη του. Θα γίνει ένας καλός και ικανότατος δημοσιογράφος, ο οποίος στα πλαίσια της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας που υπηρετεί, δεν θα διστάσει να παραδεχτεί αλήθειες που πονάνε.

Το μυθιστόρημα που συγκρίθηκε από τους Αμερικανούς κριτικούς με την «Αμερικάνικη Τραγωδία» του Θ.Ντράιζερ, έχει εκπληκτικούς δευτερεύοντες χαρακτήρες, κυρίως οι γυναίκες της οικογένειας Μέτερι είναι μοναδικές, όπως και οι μορφές των γονιών του Κόρεϊ. Η κινηματογραφικού ύφους αφήγηση που απλώνεται, αλλάζει τον ρυθμό της ανάλογα με την ένταση που δίνει στα τεκταινόμενα ο συγγραφέας, κάποιες φορές σου δίνει την αίσθηση της χαλαρότητας και της αφηγηματικής ραθυμίας για να επιταχύνει και να δώσει την απαραίτητη ένταση στις δραματικές σκηνές του βιβλίου.

Το «Αμέρικα Αμέρικα», είναι ένα έξοχο μυθιστόρημα, που φέρνει στο νου, μεγάλες αφηγήσεις του 19ου αιώνα, έχει κάτι από Τολστόι και Ντίκενς με περιγραφές της αμερικάνικης φύσης και της επιχειρηματικής εξάπλωσης που βλέπουμε σε αμερικανούς συγγραφείς του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Είναι ένα βιβλίο που έχει όλες τις προδιαγραφές να θεωρηθεί μετά από πολλά χρόνια, κλασσικό, ένα έπος μεγάλης πνοής.

Βαθμολογία 86 / 100



 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home