Τρίτη, Νοεμβρίου 23, 2021
posted by Librofilo at Τρίτη, Νοεμβρίου 23, 2021 | Permalink
Ένα διαφορετικό "τέρας" ("Το τέρας των Χόκλαϊν")
Το
τι ακριβώς είναι, «ΤΟ ΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΧΟΚΛΑΪΝ» («The
Hawkline monster») – (σελ. 188), περιγράφεται
ακριβώς στον υπότιτλο της Αμερικάνικης έκδοσης: «A
Gothic Western» και όχι όπως το
θέλει ο Έλληνας εκδότης στον υπότιτλο της ελληνικής έκδοσης: «Ένα γουέστερν τρόμου
και αγωνίας» - διότι μάλλον «φοβήθηκε» τον χαρακτηρισμό «Gothic», που όμως αποδίδει με σαφήνεια το είδος του βιβλίου.
Η νέα ωραία μετάφραση στα ελληνικά (μετά από δεκαετίες, από την πρώτη έκδοση
από τα «Γράμματα»), από τον Αλέξη Καλοφωλιά, του εμβληματικού για την δεκαετία
του 70, μυθιστορήματος του Αμερικανού ιδιόρρυθμου συγγραφέα (και ενός εκ των
τελευταίων «μπίτνικ») Richard Brautigan (1935 Tacoma,
Washington – 1984 Bolinas,
California), από τις καινούριες εκδόσεις «Κυψέλη», έρχεται
ως επακόλουθο των δημοσιευμάτων πριν λίγα χρόνια για την επιθυμία του σκηνοθέτη
Γιώργου Λάνθιμου να μεταφέρει αυτό το τελείως ξεχασμένο μυθιστόρημα στη μεγάλη
οθόνη – project που μάλλον έχει ναυαγήσει, όπως και οι
απόπειρες των Hal Ashby και Tim Burton παλαιότερα.
Είναι άδικο βέβαια, να περνάει στη λήθη του χρόνου, ένα βιβλίο σαν το «Το τέρας των Χόκλαϊν», όχι τόσο για την λογοτεχνική του αξία, όσο για τη μοναδικότητά του. Το αντισυμβατικό, κάτι σαν γουέστερν μυθιστόρημα του Μπρότιγκαν – ιδανικό, εδώ που τα λέμε, για κινηματογραφική μεταφορά, είναι ένα βιβλίο που δεν μπορεί να κατηγοριοποιηθεί, διότι «παίζει» με διάφορα είδη.
Το χρονικό πλαίσιο της ιστορίας είναι οι αρχές του 20ου αιώνα, στην Άγρια Δύση, όταν δύο επαγγελματίες πιστολάδες, ο Κάμερον και ο Γκριρ, λίγο ελεεινοί, λίγο αισθηματίες, αρκετά ιδιόρρυθμοι και όχι και τόσο ψυχροί δολοφόνοι, προσλαμβάνονται από μια όμορφη νεαρά που είναι ντυμένη ως Ινδιάνα, η οποία, τους συστήνεται ως το «Μαγικό Παιδί» και τους προσφέρει ένα μεγάλο ποσό για να την ακολουθήσουν ως τα βάθη του Όρεγκον, να εκτελέσουν ένα συμβόλαιο. Λεπτομέρειες θα μάθουν κατά την άφιξή τους από την δεσποινίδα Χόκλαϊν που τους περιμένει στον μοναχικό κι επιβλητικό πύργο της.
«Η δεσποινίς Χόκλαϊν σκεφτόταν τον Γκριρ και τον Κάμερον, αν και δεν τους είχε γνωρίσει, ούτε ακουστά δεν τους είχε. Όμως τους περίμενε από πάντα να έρθουν, όπως κι εκείνο ήταν από πάντα γραφτό να πάνε, γιατί η δεσποινίς Χόκλαϊν αποτελούσε κομμάτι του μυστηριώδους πεπρωμένου τους.»
Φτάνοντας στο αρχοντικό, οι δύο άνδρες, βρίσκονται προ της πρώτης εκπλήξεως, η δεσποινίς Χόκλαϊν είναι η δίδυμη αδερφή του «Μαγικού παιδιού», που δεν είναι πλέον ντυμένη ως Ινδιάνα, αλλά με ρούχα της εποχής, ίδια με της αδερφής της. Το τοπίο γύρω από το σπίτι δεν είναι ίδιο με της υπόλοιπης περιοχής. Είναι Ιούλιος και ενώ γενικότερα επικρατεί πολλή ζέστη, γύρω από το σπίτι η θερμοκρασία είναι παγωμένη σαν να είναι βαρύς χειμώνας. Οι δύο δίδυμες (που ζουν με τον γηραιό υπηρέτη τους), ζητάνε από τους πιστολάδες, να εξολοθρεύσουν ένα τέρας που βρίσκεται στα υπόγεια του σπιτιού, και που εξαφάνισε τον πατέρα τους, όταν εκείνος χρησιμοποιούσε το υπόγειο για τα χημικά του πειράματα, ενώ τώρα απειλεί να καταβροχθίσει κι εκείνες. Στο υπόγειο υπάρχουν παγοσπηλιές και ένα εργαστήριο απ’ όπου ακούγονται ουρλιαχτά και θόρυβοι.
«Όχι στο υπόγειο», είπε η δεσποινίς Χόκλαϊν. «Στις παγοσπηλιές».
«Αυτό είναι το υπόγειο», είπε ο Κάμερον. «Πείτε μας κι άλλα γι’ αυτό το καταραμένο πλάσμα. Έπειτα θα πάμε κάτω και θα του τινάξουμε τα γαμημένα τα μυαλά στον αέρα».»
Υπάρχει όμως το Τέρας ή είναι κάτι άυλο που εισβάλλει στο μυαλό των ενοίκων του Πύργου; Τι είναι αυτοί οι θόρυβοι και γιατί ο γιγαντόσωμος υπηρέτης, αίφνης συρρικνώνεται; Έχει μεταμορφωθεί ο πατέρας των δίδυμων δεσποινίδων σε αντικείμενο;
Με το που ενημερώνονται οι δύο άνδρες για το τι ακριβώς συμβαίνει μέσα στο σπίτι, τα περίεργα ξεκινούν. Οι δύο γυναίκες τους παρασύρουν στις κρεβατοκάμαρές τους για σεξουαλικές απολαύσεις που δεν είχαν νιώσει ποτέ, ενώ γίνεται γρήγορα αντιληπτό, ότι το Τέρας δεν είναι παρά ένα πνεύμα που ίσως να έχει μια διπλή προσωπικότητα που συνοδεύεται από μια μοχθηρή σκιά παίρνοντας διάφορες μορφές, απειλώντας να εξολοθρεύσει τους πάντες.
«Το τέρας των Χόκλαϊν είχε επιστρέψει στη γυάλα του με τα χημικά που υπήρχε στο εργαστήριο. Ξάπλωσε να ξεκουραστεί… παράξενα υποσύνολα φωτός που έμεναν ασάλευτα. Αυτά τα χημικά, το μακροχρόνιο και κοπιαστικό έργο του καθηγητή Χόκλαϊν, ήταν η πηγή απ’ την οποία το τέρας των Χόκλαϊν αντλούσε ενέργεια και αναζωογονούνταν, και ταυτόχρονα ήταν ο χώρος όπου κοιμόταν όταν ήταν κουρασμένο ▪ όσο το τέρας κοιμόταν, τα Χημικά του ξανάδιναν τις δυνάμεις του.
Η σκιά του τέρατος του Χόκλαϊν κοιμόταν εκεί κοντά. Η σκιά ονειρευόταν. Ονειρευόταν ότι ήταν το τέρας και ότι το τέρας ήταν εκείνη. Ήταν ένα πολύ ευχάριστο όνειρο για τη σκιά.»
Ο σουρεαλισμός και η αίσθηση του παραλόγου, κυριαρχούν στο μυθιστόρημα του Μπρότιγκαν. Σίγουρα, η ιδέα δεν είναι πρωτότυπη, θα μπορούσε να πει κάποιος, ότι το βασικό θέμα του βιβλίου, εμπνέεται από την «Τρικυμία» του Σαίξπηρ ή/και τον «Φράνκεστάιν» της Σέλλεϋ, αλλά ο ιδιοφυής συγγραφέας, χρησιμοποιεί ως βάση αυτά τα δύο εμβληματικά λογοτεχνικά έργα για να συνθέσει μια υπέροχη γκροτέσκα αλληγορία, η οποία ισορροπεί μεταξύ κωμωδίας και θρίλερ. Το βιβλίο βέβαια έχει τη δομή ενός gothic μυθιστορήματος, του μέσου του 19ου αιώνα, αλλά με τα απαραίτητα twists (και σίγουρα το πολύ σεξ) που το διαφοροποιούν, του δίνουν άλλον αέρα και αυτή την συνεχή αίσθηση του αναπάντεχου που το διαπερνάει σε όλο του το σώμα.
Ο (αυτόχειρας μετά από λίγα χρόνια) Μπρότιγκαν χρησιμοποιεί την «απογειωμένη» ιστορία του, για να δώσει έμφαση στα θέματα, της αλόγιστης ανάπτυξης της επιστήμης, για την παρέμβαση στη φύση, για την κλιματική αλλαγή, για την γενοκτονία των Ινδιάνων (τι άλλο είναι η ενδυματική επιλογή της μιας αδερφής, να παρουσιαστεί ως Ινδιάνα;). Κυκλοφορώντας σε μια εποχή (στις αρχές της δεκαετίας του ’70) επαναστατική, το μυθιστόρημα έχει την ανατρεπτική χροιά διακωμώδησης και αποδόμησης ειδών και θεωριών, μεταφέρει το αναρχικό πνεύμα που ισοπεδώνει τα πάντα.
Γραμμένο με ωραίο στυλ, σε μικρά κεφάλαια, με δυναμισμό και πολύ χιούμορ, το «Τέρας των Χόκλαϊν», ζητάει από τον αναγνώστη του, να μη πάρει πολύ στα σοβαρά τις λεπτομέρειες της εξωφρενικής ιστορίας που είναι γεμάτη απιθανότητες και περίεργες καταστάσεις. Όλα τα είδη και οι συμβάσεις απομυθοποιούνται, το γέλιο εναλλάσσεται με τον τρόμο, και η διαρκής αλληγορία της ιστορίας ωθεί σε προβληματισμούς και ερωτήματα. Είναι ένα βιβλίο ασεβές και ανατρεπτικό, που χρησιμοποιεί τα λογοτεχνικά είδη για να ισορροπήσει με επιτυχία ανάμεσά τους, αλλά κυρίως είναι ένα μυθιστόρημα με το οποίο ο υποψιασμένος (και όχι αυτός που περιμένει ένα τυπικό γουέστερν) αναγνώστης, θα περάσει καλά, και αυτό δεν είναι καθόλου αμελητέο.
Βαθμολογία 83 / 100
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.