Τρίτη, Ιανουαρίου 02, 2024
posted by Librofilo at Τρίτη, Ιανουαρίου 02, 2024 | Permalink
Patrick Raynal "Καιρός για πόλεμο"
Συνιστά αναγνωστική απόλαυση να ξαναβρίσκεις μετά από χρόνια, έναν αγαπημένο συγγραφέα του γαλλικού polar, όπως είναι ο (γηραιός πλέον) Patrick Raynal (Παρίσι, 1946), που με το πιο πρόσφατο νουάρ του, το «ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΠΟΛΕΜΟ» («L’ age de la guerre») – (εκδ. Πόλις, μετάφρ. Μ. Μαντά, σελ. 245), δείχνει στους νεότερους συναδέλφους του, πώς πρέπει να γράφεται ένα σύγχρονο κοινωνικοαστυνομικό μυθιστόρημα, με άψογο ρυθμό και πολύ στυλ.


Ο Raynal, στα βιβλία του χρησιμοποιεί ως σκηνικό τη Νίκαια, την μεγαλούπολη της Νότιας Γαλλίας, όπου έζησε για πολλά χρόνια. Στη πόλη αυτή, σπούδασε φιλολογία και κατόπιν εργάστηκε ως ασφαλιστής και κριτικός βιβλίου. Για 14 χρόνια (1991-2005) διηύθυνε τη σειρά αστυνομικών μυθιστορημάτων Serie Noire για τον εκδοτικό οίκο Gallimard και από το 2005 έως το 2009 τη νουάρ σειρά για τις εκδόσεις Fayard. Έχει γράψει σενάρια για ταινίες και στην Ελλάδα έχουν κυκλοφορήσει αρκετά βιβλία του στο παρελθόν (σχεδόν όλα εξαντλημένα πλέον), από τις εκδόσεις Τραυλός, Μεταίχμιο και βέβαια Πόλις. Επηρεασμένος από το αμερικανικό hard-boiled αστυνομικό μυθιστόρημα των Τσάντλερ και Χάμετ, χρησιμοποιεί πολλά στοιχεία από αυτή τη σχολή στα έργα του, που έχουν όμως όλα έντονο πολιτικό πρόσημο λόγω της αριστερής ιδεολογίας του.
 
Στο «Καιρός για πόλεμο», ξαναβρίσκουμε τον ήρωα του μυθιστορήματός του «Παράθυρο με θέα γυναίκες», Φιλίπ Κλερ στα εβδομηνταπέντε του χρόνια, συνταξιούχο πλέον ασφαλιστή, μετά από μακρά ακτιβιστική δράση, που παγιδεύεται, εμπλεκόμενος σε μια ιστορία χωρίς να μπορεί να καταλάβει τον λόγο. Ο γηραιός πλέον αλλά πάντα ανήσυχος Φιλίπ Κλερ, θα ξυπνήσει με την έφοδο της αστυνομίας στο δωμάτιο μιας έπαυλης, όπου βρίσκεται ξαπλωμένος δίπλα σε μια νεκρή γυμνή γυναίκα εκπάγλου καλλονής. Ούτε θυμάται, πώς βρέθηκε εκεί και ποια είναι αυτή η γυναίκα – όλα έχουν σβήσει στο μυαλό του, μετά από μια επίσκεψη στο μπαρ του ξενοδοχείου «Negresco» για ένα ραντεβού με κάποιον που τον έστησε εκεί.
 
«… Είναι μία από εκείνες τις καταστάσεις, πολύ συνηθισμένες στα αμερικάνικα pulps, όπου ο ήρωας, καμιά δεκαριά σελίδες και μερικά μπουνίδια πιο κάτω, ανακαλύπτει πως του έστησαν παγίδα εξαιτίας της ακατάσχετης ροπής του προς τις γυναίκες των άλλων και τα σκληρά ποτά. Δεν θα’ λεγα πως είναι η δική μου περίπτωση, ή τουλάχιστον έχει πάψει πια να είναι. Μόλις γιόρτασα τα εβδομηκοστά πέμπτα γενέθλιά μου, και η λίμπιντο μου κι εγώ έχουμε ξεκινήσει καιρό τώρα σοβαρές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Με άλλα λόγια, όχι μόνο δεν θυμάμαι καθόλου πώς βρέθηκα σε αυτό το κρεβάτι, αλλά και διατηρώ σοβαρές αμφιβολίες για το αν είχα στ’ αλήθεια κάποιο λόγο να βρίσκομαι εκεί. Το μόνο βέβαιο είναι πως η κοπέλα έχει πεθάνει. Τραβάω τα σεντόνια για να την ξεσκεπάσω τελείως και κάνω μια τρομερή ανακάλυψη: ούτε αίμα, ούτε ίχνη βίας, παρά μόνο η σιγουριά πως δεν ξεχνάς εύκολα μια τέτοια γυναίκα, ιδίως αν έχεις καταφέρει να τη ρίξεις γυμνή στο κρεβάτι.»
 
Ο Φιλίπ Κλερ συλλαμβάνεται και οδηγείται στη φυλακή με συνοπτικές διαδικασίες. Δεν θυμάται τίποτα, ενώ γρήγορα αποδεικνύεται ότι δεν έχει αγγίξει τη νεκρή γυναίκα που ήταν η νεαρή σύζυγος ενός Ελβετού τραπεζίτη και γνωστή στη Νίκαια για τις σεξουαλικές της περιπέτειες με καλλίγραμμους νεαρούς – τελείως εκτός δηλαδή, από αυτό που αντιπροσωπεύει ο ύποπτος της ιστορίας. Την υπόθεση αναλαμβάνει ένας παλιός γνωστός του, ο επιθεωρητής Μεγκρέ (με σαφείς λογοτεχνικές αναφορές στο όνομα), που θεωρεί τον Φιλίπ Κλερ αθώο, αλλά όλα τα στοιχεία είναι εναντίον του. Μέσα στη φυλακή όμως, ο Φιλίπ Κλερ ακούει ένα όνομα: «Μασενά»… Κάποιος του λέει για τον παλιό συμμαθητή του στο σχολείο, πρώην σύντροφο στις Μαοϊκές οργανώσεις, αργότερα αρχιλαμόγιο και μεγαλομαφιόζος της πόλης, που έχει κηρυχθεί επισήμως νεκρός από τις αρχές. Ο εμβρόντητος Φιλίπ Κλερ, μαθαίνει ότι υπάρχει ενδιαφέρον για τον Μασενά και ότι ίσως να μην είναι τελικά νεκρός.
 
Τα πράγματα αρχίζουν να ξεκαθαρίζουν. Ένας αυτόπτης μάρτυρας παρουσιάζεται που δηλώνει ότι ο Κλερ είναι αθώος, ενώ δύο δικηγόροι – ο ένας που αναθέτει την υπόθεσή του ο Κλερ και ένας αρκετά γνωστός μεγαλοδικηγόρος – ασχολούνται με την ιστορία και πως θα αθωώσουν τον Κλερ. Ο Κλερ προσλαμβάνει και μια ιδιωτική ντετέκτιβ, διότι το πνεύμα πρόθυμο, η σαρξ όμως ασθενής, λόγω ηλικίας, καθώς η υπόθεση αρχίζει και αποκτά πολιτικό ενδιαφέρον – εκτός από το αστυνομικό -, διότι βρισκόμαστε και προ δημοτικών εκλογών για την ανάδειξη Δημάρχου της Νίκαιας. Αυτοί που έστησαν την δολοφονία της νεαρής, πιστεύουν ότι η ηλικία του Κλερ δεν του επιτρέπει πολλά-πολλά αλλά πέφτουν έξω, καθώς εκείνος αποδεικνύεται «πολύ σκληρός για να πεθάνει», ενώ, θεωρούν ότι ο μπορεί να τους οδηγήσει στον Μασενά που πιστεύουν ότι είναι ακόμα ζωντανός, ο Κλερ προσπαθεί να ξεδιαλύνει το μυστήριο, ποιος κρύβεται πίσω από πού και γιατί, ενώ βλέπει ότι η ζωή του – όχι μόνο η δική του, αλλά και της παλιάς του αγάπης που ξαναγύρισε κοντά του – κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή. Ο Κλερ είναι έτοιμος – από καιρό – για να χορέψει τον «τελευταίο χορό», μόνο που μαζί του, σαν ιδεολόγος και ρομαντικός, είναι αποφασισμένος να ξεκαθαρίσει λίγο από την «κόπρο του Αυγεία» της πόλης.
 
«Κολλημένο στην πλάτη μου, το Glock μού μπήγεται στο δέρμα. Ίσως να πρόκειται για σημάδι. Πάντα πίστευα πως οι Γάλλοι μπάτσοι αυτοκτονούν με τέτοια ευκολία επειδή κοιμούνται σχεδόν αγκαλιά με το υπηρεσιακό τους περίστροφο. Ενώ οι Εγγλέζοι μπάτσοι δεν αυτοπυροβολούνται και τόσο εύκολα επειδή μάλλον δεν επιτρέπεται να παίρνουν τα όπλα μαζί τους στο σπίτι, εκεί δηλαδή που μπορούν να τα πίνουν και να μελαγχολούν με την ησυχία τους.
Καταλήγω να συμφωνήσω με τον εαυτό μου πως δεν ήρθε ακόμη αυτή η ώρα, πως η κατάσταση δεν έχει φτάσει στο απροχώρητο και πως, μέχρι τότε, υπάρχει ακόμα ένα μικρό περιθώριο ∙ μα, πάνω απ’ όλα, ότι θα ήταν μαλακία να τα τινάξω πριν μάθω αν ο άνθρωπος που μου έδωσε ραντεβού στο μπαρ του «Negresco» ήταν ή δεν ήταν ο Μασενά.
Γιατί, αν όντως συνέβη κάτι τέτοιο, αυτός ο καριόλης ήταν τελικά που μ’ έριξε μες στα σκατά, κι εδώ είναι που αρχίζω να βαράω μπιέλα.»


Γεμάτο χιούμορ και με κινηματογραφικό ρυθμό, το βιβλίο του Raynal, αποτελεί πρότυπο polar μυθιστορήματος συνδυάζοντας ευρηματικά την αστυνομική δράση και πλοκή με το πολιτικοκοινωνικό σχόλιο. Ο υπέροχος ήρωάς του – ολοκληρωμένος και ολοζώντανος μυθιστορηματικός χαρακτήρας -, Φιλίπ Κλερ σε όλο το βιβλίο αμύνεται και μάχεται για τη ζωή και την αξιοπρέπειά του, για το παρελθόν που δεν έχει προδώσει και για τις αξίες που ακόμα πιστεύει, δεν είναι κάποιος ατρόμητος ή αλάνθαστος ντετέκτιβ, αλλά κάποιος που αγανακτεί και θυμώνει και με το πάθος που τον διακρίνει, δεν θα ξαφνιάσει μόνο, αυτούς που τον ενέπλεξαν στην ιστορία, αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό.
 
Το μυθιστόρημα είναι γεμάτο με πολιτικές αναφορές, σχολιασμό και αιχμηρά σχόλια. Όχι μόνο για το τι συμβαίνει σε έναν πλούσιο και με δυναμική Δήμο, όπως είναι αυτός της Νίκαιας, αλλά και για την κεντρική πολιτική σκηνή της χώρας, καθώς ο συγγραφέας δεν κρύβει την άποψή του για τον Μακρόν και την διακυβέρνησή του. Τα έντονα υπαρξιακά στοιχεία του βιβλίου – είναι συνεχής ο στοχασμός του ήρωα -, συνοδεύουν τις δαιδαλώδεις διαδρομές της πλοκής, που συχνά-πυκνά μπερδεύει τον αναγνώστη, για να τον ανταμείψει στο τέλος με το εξαιρετικό φινάλε του βιβλίου.
 
Μυθιστόρημα ελεγειακό και πυκνογραμμένο, το στυλάτο «ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΠΟΛΕΜΟ», σχολιάζει καίρια την πολιτική κατάσταση όχι μόνο της χώρας του αλλά και της Ευρώπης σε γενικότερο πλαίσιο. Ο Raynal, πατώντας γερά πάνω στη παράδοση του νουάρ, μας χάρισε ένα βιβλίο απολαυστικό, με θαυμαστή δομή και κλιμάκωση της δράσης, που δεν μπορείς να το αφήσεις από τα χέρια σου.
 
Βαθμολογία 84 / 100


 
 
 
 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home