Τετάρτη, Φεβρουαρίου 12, 2014
posted by Librofilo at Τετάρτη, Φεβρουαρίου 12, 2014 | Permalink
Τι είναι το "Λεξικό Αναμνήσεων";
«ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ (Βιογραφικού): Μόνο από σύμπτωση θα έρθει το
τέλος στη γενέθλια πόλη. Ταξίδεψε, δούλεψε, αγάπησε αλλού. Όπου βρίσκεται,
απλώνει γύρω τη χώρα του και εκεί θα πεθάνει. Εργάστηκε παράγοντας και
μεταφέροντας λέξεις, εικόνες, ιδέες από άτομο σε άτομο, από ξένους σε Έλληνες,
από δικούς μας σε άλλους. Μεγάλωσε με τη μητέρα του και τις αδελφές της, τη
γιαγιά, τη νονά, τη μητέρα της και άλλες γυναίκες, στις οποίες οφείλει τα
πάντα. Είχε καλούς φίλους. Ο πατέρας του τον λάτρευε και έλειπε διαρκώς στη δουλειά
του. Αποφάσισε νωρίς να μη κάνει παιδιά. Αν είχε γιό, θα ήταν Ιρλανδός, αν και
θα προτιμούσε κόρη. Τον ενδιέφεραν τα λεξικά, η φυσική, η ψυχολογία της γνώσης,
η πολιτική οικονομία, η ιστορία του πολιτισμού, οι διεθνείς σχέσεις και οι
περιοδικές εκδόσεις. Όπου βρέθηκε, δοκίμασε να ζήσει ως ιθαγενής, γνωρίζοντας
ότι οι Έλληνες παραμένουν δεμένοι στο κατάρτι της ιστορίας. Αν περισσεύουν
περιουσιακά στοιχεία, μια επιτροπή μπορεί να μοιράζει μικρά ποσά σε άτομα που
θέλουν να ξεχάσουν όσα γνωρίζουν για να μάθουν κάτι καινούργιο.»
Πώς να κατατάξει κανείς το υπέροχο «ΛΕΞΙΚΟ ΑΝΑΜΝΗΣΕΩΝ»
του ποιητή Γιώργου Χουλιάρα (Θες/νίκη, 1951), (Εκδ.Μελάνι, σελ.215); Απόπειρα
αυτοβιογραφίας ή Βιογραφικό λεξικό; «Αλφαβητικό μυθιστόρημα» όπως παιγνιωδώς
λέει ο συγγραφέας κάπου μέσα στο κείμενό του ή Άσκηση μνήμης σε μικρά αυτόνομα
κεφάλαια; Μήπως τελικά δεν έχει καμία σημασία ο ορισμός, η ταυτότητα ενός κειμένου;
Διότι όπως και να το πεις, η αναγνωστική
αίσθηση παραμένει η ίδια, γλυκόπικρη και απολαυστική, χαλαρωτική και ανάλαφρη,
ουσιαστική και πυκνή.
«POST-ANCIENT: «Θα λέγατε ότι είστε
post-modern;» ρώτησαν σε μια συνέντευξη. «Θα
έλεγα ότι είμαι post-ancient» απάντησα.»
Ο Χουλιάρας στο ιδιότυπο βιβλίο του συνομιλεί κατευθείαν
με τον Μπόρχες και τον Πάβιτς («Λεξικό των Χαζάρων») ενώ κάπου στο βάθος
ακούγονται οι (λογοτεχνικές) φωνές του Τζόυς και του Προυστ, του Μέλβιλ και του
Τουέιν, του Φιτζέραλντ και του Τζ.Σουίφτ.
Μέσα στις 200 και κάτι σελίδες του βιβλίου, υπάρχουν λήμματα με τη μορφή
ενός λεξικού τα οποία είναι κατά βάση, συνειρμικά γραμμένα, άλλα με ποιητικό
τρόπο και άλλα με περισσότερο περιγραφικό, οδηγούν τον (ανυποψίαστο κατ’αρχήν)
αναγνώστη σε ταξίδια μνήμης και λήθης, σε φράσεις που εντυπωσιάζουν και
στέκεσαι για ώρα πάνω τους, αινιγματικές και αμφίσημες, χιουμοριστικές και
στοχαστικές.
«ΕΠΙΤΑΦΙΟ: Θα ήθελα να είμαι κάποιος άλλος που θα ήθελε
να είμαι εγώ.»
Τόποι και συγγραφείς, γεύσεις γλυκών και φαγητών, πρόσωπα
και σκηνές από τα παιδικά χρόνια, γυναίκες που πέρασαν από τη ζωή του, τα
ταξίδια, οι άνθρωποι που συνάντησε, συνομιλίες με αγνώστους και φίλους, ο
μονίμως απών πατέρας, η μητέρα, η νονά, η γιαγιά, η Θεσσαλονίκη και η Νέα
Υόρκη, η Ιρλανδία, το πρώτο αυτοκίνητο, ο πρώτος έρωτας, το κανταίφι στη θέση
της Προυστικής μαντλέν, τα ζαχαροπλαστεία που τον σημάδεψαν, μυρωδιές
ξεχασμένες που ξανάρχονται στο μυαλό. Ανακατεμένα όλα, χωρίς να ακολουθούν
κάποια ροή με ένα μουσικό ρυθμό που σε παρασύρει σαν ένας χορός που θέλεις δεν
θέλεις θα ακολουθήσεις τα βήματά του.
«…Στη δική μου περίπτωση, ίσως επειδή είχα κρυφακούσει
πολύ μικρός πόσο ώριμος, όπως έλεγαν, ήμουν, μου πήρε χρόνια να κατακτήσω την
ανωριμότητά μου.»
Λήμματα με πολύ χιούμορ και αυτοσαρκασμό σε μια λιτή αλλά
περιεκτική γραφή, η οποία έχει πολλές υπερεαλιστικές πινελιές. Ο λόγος του
Χουλιάρα, κάποιες φορές εξομολογητικός και χαμηλότονος (σαν να σου ψιθυρίζει
στο αυτί), κάποιες φορές παιγνιώδης και με μια αθωότητα παιδική, ενίοτε φιλοσοφικός και στέρεος, άλλοτε
ρευστός και με έναν ποιητικό κυματισμό που συγκινεί, σε ένα ύφος που αλλάζει
συνεχώς μεταξύ μεταμοντέρνου και κλασσικού, με μια αδιόρατη μελαγχολία να
αιωρείται στην ατμόσφαιρα παρά το πολύ και ωραίο χιούμορ που παραμονεύει σαν
άτακτο παιδάκι να ξετρυπώσει μέσα από την κάθε σελίδα.
«ΓΕΛΟΙΟ & ΣΟΒΑΡΟ: Στην εποχή μας το γελοίο δυστυχώς
έχει χάσει τη σοβαρότητα που διέθετε άλλοτε.»
Το βιβλίο έχει διαλόγους, καταγραφές ονείρων, αποφθέγματα
(τα περισσότερα εξαιρετικά), ταξιδιωτικές εντυπώσεις, εικόνες από την παιδική
ηλικία, κείμενα δοκιμιακού χαρακτήρα.
Όλα έχουν ένα twist
μέσα τους, μια δόση υπερρεαλιστική που τα απογειώνει και τους αλλάζει
κατεύθυνση και προοπτική. Οι αναμνήσεις της βρεφικής ηλικίας ανακατεύονται με τις
επαγγελματικές εμπειρίες στις πρεσβείες που υπηρέτησε ή στο Χάρλεμ που δίδασκε
για ένα διάστημα, η γεύση του κανταιφιού μπερδεύεται με τη γεύση του χαλβά
Φαρσάλων που οδηγεί στον Ιούλιο Καίσαρα και τους στρατιώτες του που θα μεθούσαν
με τη τσίκνα των ψητών της περιοχής. Στοχασμοί περί γραφής και ανάγνωσης, για
την Αμερική των σπουδών και της επαγγελματικής αποκατάστασης, για την Ελλάδα της
επαρχίας.
«ΤΡΑΓΩΔΙΑ & ΚΩΜΩΔΙΑ: Η τραγωδία της ανθρώπινης ζωής
είναι ότι πρόκειται για κωμωδία.»
Το «Λεξικό Αναμνήσεων» είναι ένα βιβλίο στο οποίο (δεν
μπορείς παρά να) επανέρχεσαι, να μη το αφήνεις να «ξεκουράζεται» στην
βιβλιοθήκη σου. Στα λήμματα του δεν θα βρείς απαντήσεις, ούτε επίδειξη γνώσεων όπως
στα καθιερωμένα λεξικά που γνωρίζεις. Θα βρείς στοχασμό, ρομαντισμό, αυτοσαρκασμό και μια αβάσταχτη
γοητεία της γραφής και του λογοτεχνικού στυλ που θα σε κρατήσουν δεμένο μαζί
του για πολλά-πολλά χρόνια.
«ΜΕΤΑΝΙΩΝΩ: Μετανιώνω που δεν έχω κάνει περισσότερα
λάθη.»
0 Comments:
Δημοσίευση σχολίου