Δευτέρα, Ιουνίου 12, 2023
posted by Librofilo at Δευτέρα, Ιουνίου 12, 2023 | Permalink
John Langan, "Ο Ψαράς"
Η
επιλογή ενός μυθιστορήματος που ανήκει στην κατηγορία «βιβλίο τρόμου» ή
«ψυχολογικού θρίλερ», οφείλω να ομολογήσω δεν αποτελεί προτεραιότητά μου –
μάλλον το αντίθετο θα έλεγα. Τέτοιου είδους ιστορίες, προτιμώ να τις απολαμβάνω
σε μορφή κινηματογραφικής ταινίας ή τηλεοπτικής σειράς (με απαραίτητη
προϋπόθεση να μην έχουν ζόμπι ή σκηνές που εμπίπτουν στο υπερφυσικό). Η επιλογή
όμως του μυθιστορήματος του Αμερικανού συγγραφέα John Langan (1969), «Ο ΨΑΡΑΣ»
(«The Fisherman»)
– (εκδόσεις Αίολος, μετάφρ. Π.Τομαράς, σελ. 388), προέκυψε ως
μέθοδος αποφόρτισης από δυο-τρία πολύ δυνατά βιβλία, και την επιθυμία για ένα
μυθιστόρημα page-turner, που να έχει
στοιχεία αγωνίας. Η προσπάθεια αυτή, πέτυχε κατά το ήμισυ, γιατί το υπερφυσικό
στοιχείο δεν το απέφυγα, ούτε την παρουσία νεκροζώντανων, αλλά η γενικότερη
αίσθηση ήταν μάλλον απολαυστική!
Το
βραβευμένο με «Bram Stoker award», μυθιστόρημα του Langan, είναι χωρισμένο σε τρία μέρη, το πρώτο («Άντρες
δίχως γυναίκες»), και το τρίτο («Στην ακτή του μαύρου ωκεανού»), είναι
γραμμένα με πρωτοπρόσωπη αφήγηση, κι έχουν τη μορφή χρονικού, ή κάτι σαν «memoir», και το δεύτερο (εξαιρετικό) μέρος, που καταλαμβάνει
τον μεγαλύτερο χώρο στο βιβλίο (γύρω στις 200 σελίδες), έχει τον τίτλο «Der Fischer:
Μια ιστορία τρόμου»,
και αποτελεί την κεντρική του ιστορία, που σε αντίθεση με τα άλλα μέρη,
εκτυλίσσεται στις Η.Π.Α. των αρχών του 20ου αιώνα. Ο συγγραφέας θα συνδέσει τις
δύο ιστορίες στο τρίτο μέρος.
Ο
ήρωας του βιβλίου είναι ο Έιμπ (άμεση αναφορά στον Μέλβιλ), που είναι χήρος,
καθώς η σύζυγός του Μαρί, πέθανε μετά από μακροχρόνια ασθένεια. Ο Έιμπ
προσπαθεί να ξεπεράσει τον χαμό της χωρίς επιτυχία, περνώντας όλα τα στάδια της
κατάθλιψης, μέχρι που «ανακαλύπτει» το ψάρεμα. Μετά από τις πρώτες αποτυχημένες
προσπάθειες, παθαίνει εμμονή με το σπορ, και ακολουθεί πιστά ένα τυπικό, που
τον βοηθάει να νιώθει όλο και καλύτερα όταν ψαρεύει. Στα βουνά του Κεντάκι δε,
που επιλέγει μετά από κάνα χρόνο ψαρέματος, νιώθει κάποιες φορές δίπλα του την
Μαρί να τον παρακολουθεί. Στην εταιρεία που εργάζεται, στο διπλανό του γραφείο,
είναι ο πανύψηλος Νταν που μια μέρα θα βιώσει την δικιά του τραγωδία. Το
αυτοκίνητο που οδηγούσε, με την οικογένειά του μέσα (την σύζυγό του και τα δύο
τους μικρά δίδυμα παιδιά), παρασύρεται από ένα φορτηγό. Μόνο ο Νταν θα ζήσει, και
η θλίψη που τον κατακυριεύει θα τον φέρει κοντά με τον συνάδελφό του Έιμπ, και
ο δεύτερος θα τον μυήσει στο ψάρεμα που τουλάχιστον σ’ εκείνον λειτούργησε
θεραπευτικά. Οι δύο άντρες ψαρεύουν τα Σαββατοκύριακα χωρίς να πολυμιλάνε, με
το πένθος να ρίχνει τη βαριά σκιά του ανάμεσά τους.
«…
Δεν είναι όλες οι απώλειες ίδιες, βλέπετε. Η απώλεια είναι… Είναι σαν μια
σκάλα, κι εσύ στέκεσαι στην κορυφή της αλλά δεν το ξέρεις, και η σκάλα
κατεβαίνει μέχρι κάτω, πολύ κάτω, πέρα από την απώλεια της δουλειάς σου, των
υπαρχόντων σου, του σπιτιού σου, πέρα από την απώλεια των γονιών σου, της
συζύγου σου, των παιδιών σου, μέχρι κάτω, στην απώλεια της ίδιας σου της ζωής –
και κατεβαίνει ακόμα πιο χαμηλά, όπως κατέληξα να πιστεύω. Σύμφωνα μ’ αυτή τη
φρικτή ιεράρχηση, αυτό που είχα περάσει εγώ, δηλαδή το αργό λιώσιμο της
γυναίκας μου μέσα σε ένα διάστημα σχεδόν δύο χρόνων, απείχε τόσο από εκείνα που
είχε υποφέρει ο Νταν – δηλαδή τον χαμό της γυναίκας του και των παιδιών του
μέσα σε λιγότερο διάστημα απ’ όσο χρειάζεται για να το πεις με λόγια – όσο
απείχε από μένα κάποιος που δεν είχε χάσει τίποτα απολύτως. Η Μαρί κι εγώ είχαμε χρόνο, και παρόλο που ο
χρόνος αυτός αμαυρώθηκε από ένα γεγονός που ερχόταν καταπάνω μας και μάς
πλησίαζε συνεχώς, τουλάχιστον είχαμε κατορθώσει να εκμεταλλευτούμε εκείνους
τους μήνες για να πάμε μια εκδρομή οδικώς στο Γουαϊόμινγκ πριν αρρωστήσει πολύ
άσχημα, είχαμε καταφέρει να αντλήσουμε κάτι καλό μέσα από όλη αυτή τη δυστυχία.
Μπορείτε να φανταστείτε πόσο θα με ζήλευε γι’ αυτό κάποιος στη θέση του Νταν, ή
και να με μισούσε ακόμα, πολύ περισσότερο κι από κάποιον που η γυναίκα του
ζούσε. Εγώ μπορούσα να φανταστώ ένα τέτοιο μίσος κι έτσι κράτησα σκόπιμα μια
απόσταση σεβασμού.»
Μετά
από αρκετό καιρό, ο Νταν προτείνει στον Έιμπ, να δοκιμάσουν το ψάρεμα σε ένα
μέρος που έχει ακούσει και το οποίο βρίσκεται στα όρη Κάτσκιλ του Κεντάκι που
ήδη πηγαίνουν. Το μέρος λέγεται «Ρέμα του Ολλανδού» ή «Der
Platz das Fischer», όπως τους λέει ο ιδιοκτήτης ενός diner που συχνάζουν, προσπαθώντας να τους αποτρέψει από το
να πάνε εκεί, αρχικά λέγοντάς τους ότι έχουν χαθεί πολλοί ψαράδες εκεί. Το Ρέμα
του Ολλανδού είναι πολύ βαθύ, δύσκολα το βρίσκεις στον χάρτη και έχει μια
περίεργη (τουλάχιστον) ιστορία να το συνοδεύει, όπως τους την αφηγείται ο γκόθικ
εστιάτορας, που την είχε ακούσει από έναν ιερέα. Είναι η ιστορία για την
κατασκευή μιας τεχνητής λίμνης που οι εργασίες της ξεκίνησαν στις πρώτες
δεκαετίες του 20ου αιώνα. Είναι η ιστορία της Λότι Σμιντ και του πατέρα της, του
Γερμανού Ράινερ που αποκαλείτο «Das Fischer». Είναι η ιστορία ενός μαυροντυμένου
ανθρώπου και του τι προκάλεσε στον συνοικισμό των εργατών-μεταναστών. Είναι μια
ιστορία με φόνους, θανάτους, νύμφες των νερών, νεκροζώντανους, πάρα πολύ αίμα
και φρίκη που καταλαμβάνει τον αναγνώστη καθώς υπάρχει ένα tour-de-force καταστάσεων, εν πολλοίς ακατανόητων αλλά γοητευτικών.
Το
μυθιστόρημα του Langan, που ξεκινάει νατουραλιστικά
και με αργό ρυθμό, περιγράφοντας την θλίψη και την συντριβή των δύο ανδρών που
γκρεμίστηκε η γη κάτω από τα πόδια τους, συνεχίζεται με ένα εμβόλιμο (και
αρκετά αυτόνομο) βιβλίο, που εμπεριέχει μια εκπληκτική ιστορία στο ύφος των
Δασκάλων του Αμερικανικού μυθιστορήματος του 19ου αιώνα. Μια ιστορία
τρόμου με gothic στοιχεία όπου η αφήγηση αλλάζει ύφος και
μετατρέπεται σε εφιαλτική και με φρενήρη ρυθμό. Ο ιδιαίτερα ενδιαφέρων
συνδυασμός του βιβλίου μέσα στο βιβλίο, προσθέτει το υπερφυσικό στοιχείο στην
κεντρική ιστορία που ολοκληρώνεται με το τρίτο μέρος με την «ανάβαση» των δύο
κεντρικών χαρακτήρων στο περιβόητο Ρέμα του Ολλανδού και το δραματικό φινάλε
που ολοκληρώνει με τον καλύτερο τρόπο την ιστορία.
Θα
μπορούσε να είναι ένα βιβλίο του Stephen King, αλλά ο Langan δείχνει να έχει
αυτόνομο συγγραφικό μέγεθος με πολύ αξιοπρόσεκτες λογοτεχνικές αρετές. Οι
επιρροές από Μέλβιλ (οι αναφορές στο «Μόμπι Ντικ» είναι σαφείς) και Πόε, όπως
και η έντονη επίδραση του Lovecraft στο βιβλίο (ο
ιδιοκτήτης του diner, που περιγράφει
την παλιά ιστορία, όχι μόνο ονομάζεται Χάουαρντ αλλά έχει και τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά
του Lovecraft!), μετατρέπουν την μάλλον προβλέψιμη
ιστορία του πρώτου μέρους σε κάτι σαγηνευτικά φρικιαστικό, καθώς ο συγγραφέας
σε αυτή την αιώνια διαμάχη του Καλού με το Κακό, και τη μίξη του σουρεαλιστικού
με το νατουραλιστικό, του γκόθικ και του pulp
με τα φιλοσοφικά στοιχεία, κινείται με αξιοθαύμαστη άνεση, περιγράφοντας με γλαφυρό
και ολοζώντανο τρόπο, πλάσματα με κίτρινα μάτια, νύμφες του νερού,
νεκροζώντανους και διάφορα άλλα απόκοσμα.
«Ο
ΨΑΡΑΣ», είναι ένα βιβλίο που μιλάει για την απώλεια και την θλίψη, το
υπερφυσικό και τους θρύλους, την συντροφικότητα και την μοναξιά, την αγάπη και
τη λησμονιά και το πως διαχειρίζεται ο καθένας μας τις τραγωδίες της ζωής του.
Με δύο κεντρικούς χαρακτήρες που βιώνουν με διαφορετικό τρόπο την τραγωδία τους
και που στο τέλος (ίσως και να) παίρνουν αυτό που πραγματικά επιθυμούν και με
μια εμβόλιμη ιστορία βιβλικού ύφους που θα μπορούσε να αποτελεί και ένα υπέροχο
διαφορετικό βιβλίο από μόνη της.
Το
μυθιστόρημα του Langan, είναι σίγουρα
εντυπωσιακό και διαθέτει πολλές λογοτεχνικές αρετές. Θα μπορούσα να το φανταστώ
να μεταφέρεται στον κινηματογράφο ή σε μορφή τηλεοπτικής σειράς με μεγάλη
επιτυχία αν βρεθεί στα χέρια ενός ικανού σκηνοθέτη. Δεν είναι τυχαία η μεγάλη
του επιτυχία στις Η.Π.Α., καθώς ο τρόπος που δομείται η ιστορία, εκτείνεται
πέρα από είδη, διαθέτοντας βάθος και στιβαρότητα, ενώ η αίσθηση του εφιάλτη που
υπάρχει στην αφήγηση μετά τη μέση του, είναι ιδιαίτερα εθιστική και σαγηνευτική
παρά τον τρόμο που σε κατακυριεύει.
Βαθμολογία
82 / 100
Emri im është Daniela, dua të falënderoj Dr Ellen që bëri një magji që ndihmoi familjen time të fitonte një çështje gjyqësore që do ta kishte dënuar vëllain tim me burgim të përjetshëm, të akuzuar për vrasje. Familja ime dhe unë jemi plotësisht mirënjohës, kështu që marr kohën time për të lënë këtë koment siç i premtova Dr. Ellen për të ndarë këtë dëshmi. Për ata që kanë një sfidë të ngjashme, mund ta kontaktoni me email: ellenspellcaster@gmail.com ose WhatsApp: +2349074881619. Shërbimi i tij përfshin gjithashtu
1. Magjitë për të fituar llotarinë
2. Magjitë rikthejnë ish të dashurin tuaj
3. Magjitë për të ndaluar divorcin
4. Shërimi i menjëhershëm i HIV/AIDS
5. Shërimi i kancerit
6. Magjitë e dashurisë
7. Magjitë e pajtimit
8. magjitë e lindjes dhe zgjidhjet për infertilitetin etj.
Email: ellenspellcaster@gmail.com
WhatsApp: +2349074881619