Στο ΙΣΤΑΝΜΠΟΥΛ ο Παμούκ μιλάει γιά το πως βιώνει τη ζωή του μέσα στην πόλη του.Μιλά για τα παιδικά του χρόνια, για την εφηβεία του και την αγάπη του για τη ζωγραφική,αφιερώνει πολλές σελίδες στα οικογενειακά του προβλήματα,μιλάει για τον μεγάλο νεανικό του έρωτα, αλλά και για τα προσωπικά του αδιέξοδα και τις αναζητήσεις που τελικά οδήγησαν στην επιλογή τους να γίνει συγγραφέας.Το βιβλίο αυτό που δεν μπορεί να κατηγοριοποιηθεί είναι ουσιαστικά ένα έργο ενηλικίωσης μιάς που ξεκινάει από την γέννηση του συγγραφέα το 1952,και τελειώνει με την ανακοίνωση της απόφασης του να γίνει συγγραφέας την δεκαετία του 70.
Η Κωνσταντινούπολη του Παμούκ είναι ασπρόμαυρη.Οπως γράφει χαρακτηριστικα:
"Μία άποψη αυτής της αίσθησης του ασπρόμαυρου έχει οπωσδήποτε να κάνει με τη φτώχεια της πόλης,την αδυναμία να προβληθεί ότι είναι ωραίο και ιστορικό,και με το γεγονός ότι η πόλη είναι παλιά,μαραμένη,έχει ξεπέσει κι'έχει παραμεριστεί.Μία άλλη άποψη έχει να κάνει με την απλή σεμνότητα της Οθωμανικής αρχιτεκτονικής ακόμη και στην πιό επιβλητική,στην πιό μεγαλόπρεπη περίοδο της.Μαζί με τη θλίψη που νιώθουν ως απομεινάρια μιάς μεγάλης αυτοκρατορίας,το γεγονός ότι οι κάτοικοι της Ιστανμπούλ θεωρούνται,από τη γεωγραφικά καθόλου μακρινή Ευρώπη,ότι είναι καταδικασμένοι,θαρρείς,σε μιά αιώνια φτώχεια,σαν να πάσχουν από μια αθεράπευτη ασθένεια,τρέφει τον εσωστρεφή ψυχισμό της πόλης."
Η σχέση των κατοίκων της Κωνσταντινούπολης με την πόλη τους ,κατά τον συγγραφέα, προσδιορίζεται από την Οθωμανική λέξη "χιουζούν" που σημαίνει θλίψη.Η θλίψη αυτή αποτυπώνεται μέσα από τις αριστουργηματικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Ara Guler που είναι παντού μέσα στο βιβλίο του Παμούκ, εικονογραφώντας περίφημα την μελαγχολική περιδιάβαση στην αθέατη για τον τουρίστα πλευρά της πόλης.Οι φωτογραφίες αυτές,αποτελούν κατά την άποψή μου ένα τεράστιο πλεονέκτημα του βιβλίου αυτού.
Ο Παμούκ είναι ο πιό "Δυτικός" από τους Τούρκους μυθιστοριογράφους.Μεγαλοαστικής καταγωγής μεγάλωσε σε ένα φιλελεύθερο περιβάλλον στις δεκαετίες 50 και 60 όταν η Κωνσταντινούπολη ήταν μία πόλη 1,5 εκατομ.κατοίκων.Ο Παμούκ συνδιάζει την μοντέρνα γραφή με την Οθωμανική αφηγηματική παράδοση της χώρας του.Στα βιβλία του μεταφέρει περισσοτερο εικόνες παρά λέξεις,εκφράζοντας τις αντιθέσεις μιας χώρας τόσο κοντινής μα και ταυτόχρονα τόσο μακρινής μας.
Είναι εμφανής η έλξη που ασκεί στον Παμούκ το θρίλερ.Ο ίδιος θεωρεί το έγκλημα ουσιαστικό στοιχείο ενός δράματος και μιάς υπόθεσης.Τον ερεθίζει περισσότερο η παρουσίαση των εγκλημάτων στις εφημερίδες των δεκαετιών 50 και 60.Όπως γράφει στο ΙΣΤΑΝΜΠΟΥΛ :
"Το έγκλημα του Σαλατζάκ το καλοκαίρι πριν μάθω να γράφω και να διαβάζω,το 1958,με συστατικά της νύχτας,τη βάρκα και τα νερά του Βοσπόρου-με το καθένα ένιωθα ένα δέσιμο διαφορετικό-,όχι μόνο εμπλούτισε την ασπρόμαυρη εικόνα των νερών του Βοσπόρου στο νου μου,αλλά έμεινε γιά πάντα ζωντανό μέσα μου σαν τρομακτικό όνειρο.Γιά τον δράστη του εγκλήματος πρωτάκουσα όταν συζητήθηκε στο σπίτι μας,έπειτα βούιζε όλη η Ιστανμπούλ και οι εφημερίδες:ήταν ένας νεαρός ψαράς φτωχός και μέθυσος.Κι ήταν τόσο τρομακτικός ο "Δράκος του Σαλατζάκ" που γιά να βιάσει μιά μητέρα όταν μπήκε στη βάρκα του με τα παιδιά της να τους πάει βόλτα,εκείνος σκότωσε τα δύο παιδιά και το φίλο τους,ώστε εξαιτίας του γιά ένα διάστημα στη Χάλκη,όπου είχαμε το καλοκαιρινό μας σπίτι,όχι μόνο μας κόψανε τη διασκέδαση-πηγαίναμε με τους ψαράδες να ρίξουμε δίχτυα-,αλλά μας απαγόρευσαν ακόμη και να βγαίνουμε μόνοι στον κήπο.Ακόμη κι'έπειτα από πολλά χρόνια,όταν στις εφημερίδες της Ιστανμπούλ διαβάζω τα ρεπορτάζ γιά τα εγκλήματα(κάτι που το κάνω με πολύ κέφι),μπροστά από τα μάτια μου περνάει πάντα γρήγορα και σύντομα,σαν ασπρόμαυρη εικόνα,η μορφή των παιδιών που έριξε ο ψαράς στην ταραγμένη θάλασσα και αυτά προσπαθούν να κρατηθούν με νύχια και με δόντια από την άκρη της βάρκας,της μάνας που ξεφωνίζει,του ψαρά που χτυπάει με το κουπί τα κεφάλια των παιδιών και της μάνας."
Τριγυρνώντας στην Πόλη,πριν από 1,5 χρόνο,βρήκα το βιβλίο του Παμούκ εκτός από την κανονική έκδοση και με τη μορφή λευκώματος (στα Αγγλικά).Δυστυχώς έψαχνα άλλα πράγματα μέσα στο ωραιότατο βιβλιοπωλείο της Ιστικλάλ (γκραβούρες συγκεκριμένα),και έτσι δεν αγόρασα το βιβλίο σε αυτή του την μορφή που έδινε μεγαλύτερο βάρος στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες,οι οποίες αδικούνται στην Ελληνική (φροντισμένη κατά τα άλλα)έκδοση της Ωκεανίδας.Ο Ara Guler είναι μιά ξεχωριστή περίπτωση φωτογράφου,στο υπέροχο καφενείο-γκαλερί του,σε ένα σοκάκι του Πέραν βυθίζεσαι μέσα στον ασπρόμαυρο κόσμο του.Μακρυγορώ όμως και ξεφεύγω,είναι μεγάλη η έλξη και η απώθηση που νιώθω γιά την Κωνσταντινούπολη και δεν μπορώ να συγκρατηθώ.
Συνελόντι ειπείν,όποιος δεν έχει ασχοληθεί με τον Παμούκ,το ΙΣΤΑΝΜΠΟΥΛ είναι το κατάλληλο βιβλίο εάν θέλει να αρχίσει να διαβάζει ένα σίγουρο μελλοντικό Νόμπελ λογοτεχνίας.
At 8/9/06 14:31, 
Χαίρομαι που συνέβαλλα στη θύμηση ωραίων στιγμών.Η Πόλη όποτε και να πάει κανείς είναι ωραία.Προσωπικά την προτιμώ γκρίζα,χειμωνιάτικη.Σίγουρα να περπατήσει πολύ και σίγουρα να φάει από τον δρόμο(όποιες κι'αν είναι οι συνέπειες...).Εγώ στην Πόλη παθαίνω deja vu,ο παππούς μου και η γιαγιά μου ζούσαν εκεί-ο ένας στο Πέραν,η άλλη στα Ταταύλα,φύγανε το 24,ξαναπήγαν γιά διακοπές πιά το 61.Διαβάζοντας το βιβλίο του Παμούκ ένιωσα αυτά που μου έλεγαν γιά την Πόλη προτού πλακώσουν οι ορδές των μεταναστών από την Ανατολία.Αυτό που ξέχασα να αναφέρω στο ποστ,είναι η καταλυτική επίδραση του Βόσπορου στην ζωή της Πόλης-στοιχείο που τονίζει πολύ ο Παμούκ.Νομίζω ότι αξίζει να ασχοληθείς πιό ζεστά με το βιβλίο και γενικότερα με τον συγγραφέα.Πάρε το ΜΑΥΡΟ ΒΙΒΛΙΟ και θα με θυμηθείς.
At 8/9/06 16:15,
@justanothergoneoff>Περίεργο το ίδιο με ρώτησε και ο "Αθήναιος" στο προηγούμενο ποστ.Μάλλον τυχαία σύμπτωση ή έχω πέσει σε καλά βιβλία-που να δείτε το επόμενο ποστ για "ΤΟ ΧΑΡΤΙΝΟ ΣΠΙΤΙ"...Βέβαια όπως και στις ερωτικές σχέσεις (και η βιβλιοφιλία είναι μία από αυτές)όλα είναι θέμα timing.Θα έρθουν και οι στριφνές παρουσιάσεις-πράγμα που ειλικρινά απεύχομαι.
Διάβασα και γω το βιβλίο του Παμούκ , 2 μήνες μετα από ένα ταξίδι στην Πόλη και συμφωνώ με την άποψη σου για την αξία του βιβλίου . Η δύναμη του Παμούκ είναι ότι γράφει σαν Τούρκος , δηλαδή έχει εθνικό χρώμα και παράλληλα γίνεται οικουμενικός και διεθνής. Το βιβλίο θα αρέσει σε κάθε ευρωπαίο ή αμερικάνο που αγαπούν την ανατολή και πολύ καλά θα κάνουνε .Και αναρωτιέμαι εμείς έχουμε κάποιον σύγρονο συγγραφέα που να μπορεί να ξεχωρίσει στο εξωτερικό και να γίνει διεθνής και διακριτά όμως έλληνας. η μόνη που μου ρχεται κάπως στο μυαλό είναι η Σώτη Τριανταφύλλου και αν ισχύει για αυτήν ...Ο παμούκ είναι παραμυθάς , γράφει πολύ , σαν να σκέφτεται , δεν κόβει τίποτε , πλάθει εικόνες , είναι ένα βιβλίο να ξεφύγεις και να ταξιδέψεις . Περιμένω απάντηση για σύγρονο έλληνα διεθνή !!
@celsius32>Γιατρέ μου διάβασα το καλογραμμένο ποστ σου γιά την Κων/λη.Όσον αφορά την ερώτηση σου,ποιός Έλληνας μπορεί να σταθεί διεθνώς,νομίζω πολλοί.Την διαφορά όμως δεν μπορεί να την κάνει κανένας και εκεί έγκειται η αξία του Παμούκ,ο οποίος συνδιάζει την παράδοση των παραμυθάδων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας με την σύγχρονη Τουρκική πραγματικότητα κάνοντας μια προσέγγιση δυτικότροπη.Είμαι σίγουρος ότι ο Παμούκ θα κατηγορείται από τους κριτικούς της χώρας του ως διεθνίζων Τούρκος συγγραφέας,τις γνωστές βλακείες δηλαδή που γράφουν και γιά αρκετούς δικούς μας οι οποίοι δεν ομφαλοσκοπούν ιδιαιτέρως.Η Σώτη μ'αρέσει πολύ στα "Αμερικάνικα" μυθιστορήματα της και ελάχιστα στα "Ευρωπαϊκά".Νομίζω ότι αρέσκεται να παίζει με διάφορα είδη και καλά κάνει,γιατί θεωρώ ότι περνάει καλά.Δεν νομίζω ότι την ενδιαφέρει να περνάει σαν Έλληνας συγγραφέας αν θέλεις την άποψη μου,είναι ισως η μόνη που βλέπει την "μεγάλη εικόνα" και δεν περιορίζεται στα "καθ'ημάς".
Πιστεύω ότι μόνο ο Μάρκαρης θα μπορούσε να κάνει κάτι η κάποιος άλλος με αστυνομικά-λόγω του είδους.
Καταλήγοντας θέλω να πω,ότι όπως ίσως καταλαβαίνεις διαβάζοντας τα ποστ μου,δεν πολυπιστεύω στους Έλληνες συγγραφείς (και στους Έλληνες γενικώς,αλλά αυτό είναι άλλο θέμα).Σ'ευχαριστώ γιά τον προβληματισμό που έθεσες και ελπίζω να μη σε απογοήτευσα.
At 14/10/06 11:28, 
Giorgia_is_coming_to_town
Βρέθηκα τυχαία στο πόστ σου για την πόλη, "ψάχνοντας" το Νόμπελ του Ορχάν Παμούκ. Οταν έχεις λατρέψει την Πόλη, το "Ιστανμπούλ" του Παμούκ σου ξυπνάει μνήμες, σου δίνει την ευκαιρία να αναπνεύσεις τον αέρα της. Ετσι κι αλλιώς ο Παμούκ γράφει υπέροχα, ακόμα κι η μελαγχολία του μεταδίδεται γλυκά μέσα από τα βιβλία του. Απίστευτες και οι φωτογραφίες του Αρά Γκιουλέρ, στις εκδόσεις του Γιενί Κρεντί στην Ιστικλάλ, μπορείς να βρεις πολλές δικές του, οι περισσότερες με την μαγεία του ασπρόμαυρου, όπως ακριβώς το ρετρό καφέ του! Ο Παμούκ είναι ο δεύτερος Τούρκος λογοτέχνης που με συγκινεί μετά τον Αζίζ Νεσίν και ευελπιστώ ότι κι άλλα του βιβλία θα μεταφραστούν στα Ελληνικά (μετά το Νόμπελ είναι μάλλον σίγουρο) , για να τον διαβάσουμε περισσότερο.
@georgia_is_coming_to_town>Έχετε δίκιο γιά όσα γράφετε γιά την Πόλη.Το καφενείο του Γκιουλέρ το επισκέφθηκα,είχα δει και μιά εκπομπή της Τσόκλη που το δείχνει,οπότε πήγα προετοιμασμένος.Είναι καταπληκτικός φωτογράφος όπως άλλωστε και ο Παμούκ είναι ένας πολύ μεγάλος συγγραφέας.Σας ευχαριστώ γιά την επίσκεψη και εύχομαι να την επαναλάβετε.
αχ, librofilo....
Η Πολη ειναι το απολυτα αγαπημενo μου μερος. Το ποστ σου μου θυμισε υπεροχες βολτες στην Ινστικλαρ, ναργιλεδες στο Καρακιοι και μυρωδιες στο Μισιρ τσαρσι....
Το βιβλιο το διαβαζω πολυ πολυ αργα εδω και κανα τριμηνο....πιο πολυ οι φωτογραφιες να σου πω την αληθεια με τραβανε, στο κειμενο καπου σκαλωνω......δεν εχω ανακαλυψει καμμια ιδιαιτερη μαγεια εως τωρα στον Παμουκ, ισως αν διαβασω τα αλλα βιβλια του....
εγω θα προτεινα οποιος δεν το εχει κανει να επισκεφτει το συντομωτερο την Πολη - οχι με γκρουπ, Πασχα η αλλες τουριστικες σαχλαμαρες......μονος του, off season, να περπατησει, να μυρισει,να δει, θα ανακαλυψει ισως το απολυτα ομορφοτερο μερος της γης.....