Τρίτη, Αυγούστου 22, 2006
posted by Librofilo at Τρίτη, Αυγούστου 22, 2006 | Permalink
Ο Χάνιμπαλ Λέκτερ στην Σιβηρία
Κυνηγώντας τα συγγραφικά παράδοξα, έπεσα πάνω σε ένα πολύ ιδιότυπο βιβλίο,"ΤΟ ΛΑΪΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ" του James Meek (85) το οποίο απόλαυσα.Σκωτσέζος σύγχρονος συγγραφέας (κολλητός του Μ.Φέϊμπερ),γεννημένος στο Dundee γράφει σαν Ρώσος κλασσικός μιά ιστορία κανιβαλισμού,θρησκευτικών αιρέσεων,έρωτα,πολιτικής που διαδραματίζεται στις εσχατιές της Σιβηρίας λίγο μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής επανάστασης.

Ο Meek στήνει μαεστρικά το σκηνικό του μυθιστορήματός του βασιζόμενος σε μερικά αντικειμενικά στοιχεία.
-Τις κοινότητες "καστράτων" που υπήρχαν σε διάφορα μέρη της Ρωσίας και παρ'όλο το κυνηγητό από το καθεστώς κατάφεραν να επιβιώσουν μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα.
-Την σχετικά άγνωστη ιστορία της Τσεχοσλοβακικής Λεγεώνας που πήγαν να βοηθήσουν τους Λευκούς κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου και μετά βολόδερναν στη Ρωσσική στέπα.
-Την πρακτική αυτών που προσπαθούσαν να αποδράσουν από τα "γκουλάγκ" και έπαιρναν μαζί τους έναν ροδαλό και καλοθρεμμένο αφελή σύντροφο τους,στην περίπτωση που ξεμείνουν από τροφή...

Ο συγγραφέας βάζει τα παραπάνω συστατικά στο μίξερ και βγάζει ένα αριστουργηματικό μυθιστόρημα δράσης,βίας,τρυφερότητας,φιλοσοφικών στοχασμών που παραπέμπει περισσότερο στην "Καρδιά του Σκότους" του J.Conrad παρά την έντονη γεύση από Ντοστογιέφσκη και Τολστόυ.O Meek έχοντας ζήσει ως δημοσιογράφος στην Ρωσία και την Ουκρανία, δείχνει να γνωρίζει σε βάθος την "Ρώσικη ψυχή",διαβάζοντας το βιβλίο ξεχνιέσαι νομίζοντας ότι αυτός που το γράφει είναι κάποιος κλασσικός συγγραφέας και όχι κάποιος σύγχρονος (παρ'ότι του ξεφεύγουν κάποιες έντονες ερωτικές σκηνές,που δείχνουν την σύγχρονη οπτική πάνω στην λογοτεχνία).

Η ιστορία είναι πολύ ενδιαφέρουσα όπως ξετυλίγεται κομμάτι-κομμάτι έτσι ώστε να σε κρατάει σε εκγρήγορση.Σε μιά μικρή πόλη της Σιβηρίας το 1919 όταν ο εμφύλιος δεν έχει ακόμα τελειώσει, και τα στρατεύματα του Τρότσκυ εξολοθρεύουν τους Λευκούς και τους συμμάχους τους,μια αίρεση Χριστιανών ευνούχων καταφέρνει να κρατήσει την πόλη ουδέτερη.Φύλακες της πόλης (ουσιαστικά στρατός κατοχής),είναι ένα εκστρατευτικό τάγμα αποδεκατισμένων Τσέχων που καθοδηγούνται από έναν τρελλό νεαρό αξιωματικό ο οποίος φαντασιώνεται ότι του ανήκει όλη η περιοχή ,και από ένα φιλοσοφημένο Εβραίο αξιωματικό.Η μάχη γιά την εξουσία είναι αναπόφευκτη αλλά μπλέκεται μέσα στον καταπιεσμένο ερωτισμό της Αννας Πέτροβνα που ζεί στην μικρή πόλη με τον γιό της γιά τους δικούς της-ουδόλως ασήμαντους λόγους.Η δράση αρχίζει όταν εμφανίζεται στο χωριό ενας ακραίος αναρχικός δραπέτης ο Σαμάριν.
Οι χαρακτήρες του βιβλίου είναι στέρεοι και μπορείς να μιλάς ώρες γι'αυτούς.Οι δύο "θετικές φιγούρες"ο Εβραίος αξιωματικός με τις φιλοσοφικές του απορίες συμβολίζει την Ευρώπη που πεθαίνει, και η Άννα Πέτροβνα που ζει και κινείται σαν μιά σύγχρονη γυναίκα συμβολίζει την καινούρια τάξη πραγμάτων.Με τον χαρακτήρα του μηδενιστή αναρχικού Σαμάριν ο Meek έχει πλάσει έναν κορυφαίο ήρωα της λογοτεχνίας,μιά persona γοητευτική και απωθητική ταυτόχρονα ένα κράμα ήρωα των Δαιμονισμένων του Ντοστογιέβσκη και χαρακτήρα από την Αποκάλυψη Τώρα του Coppola.

Το βιβλίο μας ξαναγυρίζει στις "παλιές,καλές εποχές" της λογοτεχνίας θέτοντας βασικά ερωτήματα όπως:
-Ποιό είναι το καθήκον μας απέναντι στον εαυτό μας και στους άλλους?
-Ο κανιβαλισμός δικαιολογείται κάτω από ορισμένες συνθήκες?Εάν ναι,ποιές είναι αυτές?
-Πόσο "καλοί" πρέπει να είμαστε γιά να θεωρούμαστε "πραγματικά καλοί"?

Μιά αληθινή ανάσα μέσα στον καταιγισμό της pop λογοτεχνίας των ημερών μας.
 



13 Comments:


At 23/8/06 15:23, Blogger scalidi

Ωραία παρουσίαση, αν και δεν το έχω διαβάσει το εν λόγω βιβλίο. Με αποθαρρύνουν και τα περί κανιβαλισμού, θέλω να κοιμάμαι το βράδυ...

 

At 24/8/06 10:12, Anonymous Ανώνυμος

Oντως τα περι καννιβαλισμου και μενα δεν μου ακουγονται sexy...

....αλλα αφου το προτεινει ο librofilo (μετα το Κουρδιστο Πουλί ακολουθω τυφλά τις προτασεις του!!)

...μαπα η ομαδα φιλε, αν παιξουμε έτσι στους ομιλους....

 

At 24/8/06 10:23, Blogger Librofilo

@scalidi>Ο κανιβαλισμός στο βιβλίο είναι πολύ soft,ουσιαστικά ο συγγραφέας θίγει ένα πολύ σημαντικό θέμα που είναι αυτό της επιβίωσης.Σ'ευχαριστώ γιά τα καλά σου λόγια.

 

At 24/8/06 10:36, Blogger Librofilo

@nuwanda>Φίλτατε,το θέμα είναι να περνάμε καλά,και χθες τελικά τέλος καλό,όλα καλά-γιά να μη νομίζουμε ότι γίναμε και Μπάρτσα.Τώρα μη περιμένεις πολλά,προέχει η οικονομική εξυγίανση και το χρήμα που θα'ρθει είναι πολύ.
Μη με αγχώνεις με τις "προτάσεις",αν σου κάνει κλικ κάτι που παρουσιάζω έχει καλώς,θα ήθελα πάντως και τις αντίθετες απόψεις.Με τιμούν αυτά που γράφεις και σ'ευχαριστώ πολύ.

 

At 24/8/06 11:10, Anonymous Ανώνυμος

βρε LF, όχι και να αγχωθείς με τις βιβλιοπροτασεις....να προτεινες τιποτε επενδύσεις εκατομμυρίων να το καταλάβω το αγχος :)

οσο για τη μπαλα, αυτο θελω και εγω, να περναω καλά. Και όταν βλεπω τετοια μπαλα ΔΕΝ περνάω καλα...

οσο για την οικονομική εξυγίανση, ασ΄ το καλυτερα....(αν θες "τι είναι και πως ειναι", prive...)

 

At 24/8/06 11:28, Blogger Librofilo

Μα στις επενδύσεις εκατομμυρίων δεν θα είχα κανένα άγχος διότι έχω ταλέντο να κάνω τους άλλους πλούσιους,μόνο τον εαυτό μου δεν μπορώ.
Μ'ενδιαφέρουν πολύ οι απόψεις σου στο "τι είναι και πως είναι" (διότι κάτι γνωρίζω και εγώ),οπότε εάν θέλεις στείλε mail.Πάντως ήδη μας δουλεύει ο McManus και ο εριστικός "Αθήναιος".

 

At 24/8/06 14:16, Anonymous Ανώνυμος

Εντος της ημέρας θα λαβεις email - and then we start talking....

τι πλάκα μας κάνουν, αγωνιστικού χαρακτήρα ή άλλη?.....θα ελέγξω και τα λέμε!

 

At 24/8/06 15:44, Anonymous Ανώνυμος

you got mail....

 

At 25/8/06 17:48, Blogger Αθήναιος

Μπα, τί σας κάνει να με λέτε εριστικό;


Εγώ αντίθετα από τους υπόλοιπους το έχω διαβάσει αυτό το βιβλίο και έχω να γράψω πολλά, ελπίζω να το καταφέρω κάποια στιγμή μέσα στο Σαββατοκύριακο γιατί αυτές τις μέρες κουβαλάω πολλά στο κεφάλι μου.

 

At 25/8/06 20:31, Blogger Librofilo

@Αθήναιε>Χιούμορ ήταν λόγω του mail που μου έστειλες με την παραπομπή στο post του McManus γιά την ΑΕΚ-είχα μιά σχετική συνομιλία με τον ομοιοπαθή nuwanda όπως βλέπεις.Περιμένω με πολύ ενδιαφέρον (ως συνήθως),την άποψή σου γιά το βιβλίο και εύχομαι πραγματικά να φύγουν γρήγορα "τα πολλά" απ'το κεφάλι σου.

 

At 28/8/06 14:20, Blogger Αθήναιος

Κατά βάθος αρέσουν και σε σας τα πολιτικά μυθιστορήματα, χρησιμοποιώ τον όρο πολιτικά με κίνδυνο ν'αποθαρρυνθούν από την ανάγνωση αυτού του βιβλίου αρκετοί αναγνώστες του μπλογκ αλλά χρησιμοποιώ τη λέξη με την ευρεία έννοια και εξηγούμαι.

Όπως και στο βιβλίο του Αριάγα που παρουσιάσατε από λίγο καιρό έτσι και σε αυτό, η ραχοκοκαλιά του μυθιστορήματος είναι ο τρόμος που προκαλείται όταν ο πολιτικός και θρησκευτικός φανατισμός μέσα σε μια κοινότητα μάλλον κλειστή, αντικαθιστούν την κοινή λογική.

Διάβασα το βιβλίο του James Meek στ'Αγγλικά και ο λόγος που το είχα διαβάσει ήταν ο ίδιος ο James Meek τον οποίο διάβαζα στον Guardian και παρακολουθουσα τη δημοσιογραφική του πορεία και έβρισκα ενδιαφέρουσες τις ανταποκρίσεις του. Ο James Meek είναι ο κλασικός αγγλοσάξωνας ανταποκριτής που περιγράφει ξερά αυτά που βλέπει, τίποτε λιγότερο, τίποτε περιασότερο. Μου άρεσαν οι ανταποκρίσεις του και έτσι αγόρασα και το βιβλίο του.

Αυτό που επισήμαναν αρκετοί βιβλιοκριτικοί αλλά όχι ο Λιμπροφίλο με τον οποίο συμφωνώ, είναι η αίσθηση του ρωσικού κλασικού μυθιστορήματος που αποκομίζει ο αναγνώστης του. Πιστεύω πως αυτό συμβαίνει γιατί ο Μeek έχει δανειστεί από τους Ρώσους και ειδικά από τον Ντοστοφιέσκυ τη τεχνική του να περιγράφει πρώτο την ειδυλιακή εικόνα που μας δίνει ένα σύνολο από μακριά και καθώς σιγά-σιγά ζουμάρει ο φακός, φαίνεται το σάπιο στο βασίλειο της φαινομενικά ήρεμης Δανιμαρκίας. Αρχικά, τίποτε δεν προϊδεάζει τον αναγνώστη για τη θύελλα που θα επακολουθήσει και όμως όταν διαβάζουμε γιαυτή είμαστε σίγουροι πως η ένταση, η παθογένεια, τα προβλήματα ήταν πάντοτε εκεί να εκκολάπτουν την κρίση που φαίνεται πως ξέσπασε ξαφνικά.

Ωραία τεχνική, δύσκολη. Από μόνη της όμως δεν σε κατατάσσει στη ρώσικη σχολή.Η διήγηση με τον πλέον αντικλασικό και αντιφορμαλιστικό τρόπο είναι σαφώς κινηματογραφική ( ο ανταποκριτής δεν εγκαταλείπε το συγγραφέα) και με τρόπο που σε μένα τουλάχιστον έκανε εντύπωση αλλάζει πρόσωπο!

Η τήρηση μια σφικτής μυθιστορηματικής φόρμας δεν φαίνεται να είναι το ζητούμενο για το συγγραφέα. Μιλάω τόσην ώρα γενικά προσπαθώντας να αποδόσω την πιο έντονη επίγευση που μου άφησε το βιβλίο. Εν αρχή είναι το χάος που δημιουργεί ο φανατισμός, ένα πέλαγος χάους. Μέσα σε αυτό ξεπροβάλλουν σαν τα νησιά οι άνθρωποι και οι μεταξύ τους σχέσεις. Οι άνθρωποι και οι σχέσεις δίνονται αποσπασματικά αφού ο συγγραφέας έχει αποφασίσει να αφήσει τον αναγνώστη να κρίνει τα τεκταινόμενα, ως κλασικός ρεπόρτερ που είναι. Αυτός μας λέει τί είδε. Ποια ερωτήματα ( όπως εντόπισε και ο Λιμπροφίλο) καλούνται ν'απαντησουν οι ήρωες αλλά τις απαντήσεις που πρέπει να δοθούν τια αφήνει σε μας.

Το βιβλίο είναι εξαιρετικό, πολύ του γούστου μου, το θεωρώ βιβλίο για ενήλικες, πολιτικό χωρίς να είναι πολιτικό, μάλλον ενδύεται έστω και αδρά τη μυθιστορία και τους κανόνες για να περιγράψει τη φρίκη που συνοδευει την ανθρώπινη ύπαρξη.

Εξαιρετικό ανάγνωσμα, συμφωνώ απόλυτα με τη βαθμολογία. Έχω να γράψω τόσα και άλλα τόσα για τους χαρακτήρες αλλά λέω να σας γλυτώσω από την πολυλογία μου.

 

At 28/8/06 14:21, Blogger Αθήναιος

Επίσης, επιτρέψτε μου να πω για άλλη μια φορά, πόσο ουσιαστικά βιβλιοφιλικό βρίσκω το μπλογκ σας το οποίο κρατάτε μακριά απο κουτσομπολιά, επικαιρότητες και άλλα από την αγορά του βιβλίου.

Είναι σαφές πως είστε χαλκέντερος αναγνώστης και όχι διαδρομιστής.

 

At 28/8/06 20:31, Blogger Librofilo

@Αθήναιε>Φίλτατε σ'ευχαριστώ γιά τα καλά σου λόγια.Σίγουρα είναι βιβλιοφιλικό το blog,όχι ότι αδιαφορώ γιά τα "κουτσομπολιά" και τα γεγονότα στον χώρο του βιβλίου,προσπαθώ να τα παρακολουθώ,αλλά με κουράζουν αφόρητα.Συμφωνώ μαζί σου,ας ασχολούνται άλλοι με αυτά.
Μα και βέβαια μου αρέσουν τα πολιτικά μυθιστορήματα,πολύ περισσότερο από τις πολιτικές αναλύσεις-τις οποίες αποφεύγω να διαβάζω.Κάπου (σε ένα παλαιότερο μου post),λέω ότι ένα από τα 10 αγαπημένα μου βιβλία είναι το ΜΗΔΕΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΕΙΡΟ που είναι από τα πλέον πολιτικά βιβλία.Τώρα θυμάμαι αυτό που λέγαμε παλιά ότι "όλα είναι πολιτική"..Ίσως και να είναι.Η ανάλυσή σου για το βιβλίο του Meek είναι έξοχη όπως συνήθως,μακάρι να προτρέψει κάποιους που τρόμαξαν με την περιγραφή μου να το διαβάσουν.

 

Δημοσίευση σχολίου

~ back home