Η υπόθεση της νουβέλας είναι άκρως ερεθιστική:
Διάσημη καθηγήτρια της λογοτεχνίας σκοτώνεται από αυτοκίνητο καθώς προσπάθησε να διασχίσει ένα δρομο διαβάζοντας ποιήματα της Ε.Ντίκινσον.Λίγες ημέρες αργότερα ένας συνάδελφος της (και ένας από τους πολλούς εραστές της),όπως κάθεται στο γραφείο της λαμβάνει ένα δέμα από την Ουρουγουάη που περιέχει ένα στραπατσαρισμένο αντίτυπο του βιβλίου του J.Conrad Η ΓΡΑΜΜΗ ΤΗΣ ΣΚΙΑΣ,το οποίο έχει ίχνη τσιμέντου επάνω του.Η αφιέρωση στο βιβλίο είναι από την καθηγήτρια προς κάποιον Κάρλος , τον οποίο ευχαριστεί για τις «τρελές μέρες του Μοντερέυ». Ο συνάδελφος / εραστής τρέχει στην άλλη άκρη του κόσμου για να βρει αυτόν τον Κάρλος, που αποδεικνύεται παθιασμένος βιβλιοσυλλέκτης και βιβλιόφιλος σε βαθμό πλήρους εξάρτησης από τα βιβλία.Η αναζήτηση του Κάρλος είναι και το μυστήριο της νουβέλας αυτής,της οποίας η ιστορία χρησιμεύει ουσιαστικά ως πρόφαση,αφού το πραγματικό θέμα είναι τα βιβλία και το πάθος γι'αυτά.
Εμφανώς επηρρεασμένος (σε βαθμό μίμησης) από τον Μπόρχες,ο συγγραφέας σε λίγες σελίδες αναπτύσσει σοβαρά θέματα με πολύ απλό τρόπο>η έννοια του χρόνου,της ταυτότητας,της μνήμης,οι λαβύρινθοι των βιβλιοθηκών,οι τρόποι ταξινόμησης των βιβλίων.Τα βιβλία δημιουργούν δωμάτια λαβυρίνθους,οι βιβλιοθήκες προσδιορίζουν την ταυτότητα του κατόχου τους,και η απώλεια του καταλόγου των βιβλίων συγκρίνεται με απώλεια της μνήμης γιά έναν φανατικό βιβλιόφιλο.
Όρεξη να έχεις και μπορείς να κοπιάρεις ολόκληρα αποσπάσματα από αυτό το "διαμαντάκι".Παραθέτω μερικά άκρως ενδεικτικά της αξίας του βιβλίου:
"Πολλές φορές αναρωτήθηκα γιατί κρατάω βιβλία που μόνο σε ένα απώτερο μέλλον είναι δυνατόν να μου φανούν χρήσιμα,τίτλους άσχετους προς αυτούς στους οποίους συνήθως ανατρέχω,βιβλία που διάβασα κάποτε και δεν πρόκειται να ξανανοίξω γιά πολλά χρόνια.Ίσως και ποτέ!.Αλλά πως να ξεφορτωθώ γιά παράδειγμα "Το κάλεσμα της άγριας φύσης",χωρίς να ξεριζώσω έναν από τους λίγους θεμέλιους λίθους των παιδικών μου χρόνων,τον "Ζορμπά" που σφράγισε την εφηβεία μου με έναν λυγμό,την "25η ώρα" και τόσα άλλα βιβλία εξόριστα στα πιό ψηλά ράφια,ανέγγιχτα και ωστόσο σιωπηλά,βυθισμένα στην ιερή αφοσίωση που τους αφιερώνουμε".
Ή το άλλο:
"...ο αναγνώστης είναι ταξιδιώτης σε ένα τοπίο ήδη διαμορφωμένο.Και άπειρο.Έχει γραφτεί και το δέντρο και η πέτρα και ο άνεμος στο φύλλωμα και η νοσταλγία γιά το φύλλωμα αυτό και η αγάπη γιά όποιον κάθισε στη σκιά του.Και γιά μένα δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευτυχία από το να ζω γιά λίγες ώρες κάθε μέρα μιά εποχή της ανθρωπότητας που διαφορετικά θα μου ήταν ξένη.Δεν φτάνει μιά ολόκληρη ζωή γιά να την ζήσεις.Δανείζομαι από τον Μπόρχες τη μισή μιάς φράσης που είπε:η βιβλιοθήκη είναι μιά πύλη στο χρόνο"
Το μεγαλειώδες μυθιστόρημα "ΓΡΑΜΜΗ ΤΗΣ ΣΚΙΑΣ" ,στοιχειώνει με την παρουσία του το βιβλίο.Ο αφηγητής είναι ανώνυμος και στα δύο βιβλία, και δεν είναι ο ουσιαστικός ήρωας τελικά.Όπως και στο βιβλίο του Conrad υπάρχει η αναζήτηση κάποιου αναχωρητή,μιάς αινιγματικής προσωπικότητας,όπου τελικά αυτή η αναζήτηση θα χρησιμεύσει στον αφηγητή να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του.
Η νουβέλα του Ντομίνγκεζ είναι εμφανώς επηρρεασμένη απο τα βιβλία του Χ.Λ.Μπόρχες και ενδέχεται να δημιουργήσει σε κάποιους πιό υποψιασμένους αναγνώστες ένα σοβαρό πρόβλημα.Προσωπικά το βιβλίο το απόλαυσα,οι "δευτερεύουσες σκέψεις" δημιουργήθηκαν εκ των υστέρων χωρίς όμως να μειώσουν την ευχαρίστηση που αποκόμισα κατά την ανάγνωσή του.Όταν τα έχει πει όλα ή περίπου όλα ο Μπόρχες γιά τις βιβλιοθήκες και την βιβλιομανία είναι πολύ δύσκολη και θέλει πολύ θάρρος η οποιαδήποτε απόπειρα συγγραφής παρόμοιων θεμάτων.Ο συγγραφέας τα καταφέρνει καλά και χρησιμοποιεί έξυπνα τα "Μπορχεσιανά" θέματα,αλλά στην σύγκριση τελικά χάνει (με πολύ στυλ βέβαια).Νομίζω όμως ότι το ψειρίζω το πράγμα-εκείνο που μετράει τελικά είναι ότι το πανέξυπνο αυτό βιβλιαράκι αξίζει-και μάλιστα πολλά.Τελικά, sometimes books are better than sex...
At 11/9/06 17:36, 
At 11/9/06 18:20,
At 12/9/06 02:40, 
Rayuela
Αγαπητέ librofilo, εγώ το βιβλίο δεν το ήξερα ούτε τον συγγραφέα του. Έμαθα γι' αυτό, ούσα ήδη στην Αργεντινή, από τις ελληνικές εφημερίδες, μιας και θα πρέπει να κυκλοφόρησε λίγο μετά την αναχώρησή μου από την Αθήνα. Σας μεταφέρω λοιπόν τα εξής: πρώτον, σε κάποια βιβλιοπωλεία που το αναζήτησα δεν το βρήκα καν, δεύτερον, σε όσες παρουσιάσεις της σύγχρονης αργεντίνικης λογοτεχνίας και των συγγραφέων μας έκαναν την πρώτη εβδομάδα στο πρόγραμμα "Εβδομάδα των εκδοτών" στο οποίο συμμετείχα, ο Ντομίνγκες δεν αναφέρθηκε ποτέ και τρίτον, όλοι μα όλοι οι φίλοι μου όταν τους ρώτησα σχετικά και τους είπα ότι το βιβλίο μεταφράστηκε στα ελληνικά, αντέδρασαν με τον ίδιο περίπου τρόπο, μια εύγλωττη γκριμάτσα και μια ερώτηση: "Μα για ποιο λόγο μετέφρασαν τον Ντομίνγκες;" Δεν έχω ιδέα περί τίνος πρόκειται, απλώς σας τα γράφω αυτά πληροφοριακά μάλλον.
Συναρπαστικό φαντάζομαι να ζεις στην Αργεντινή αγαπητή rayela (τυγχάνει να έχω κι εγώ μια γνωστή εκεί στο Μπουένος Άιρες, μεταφράστρια επίσης, νομίζω όμως πως δεν είστε το ίδιο πρόσωπο).
ως προς το βιβλίο τώρα.
το αγόρασα στη Λευκάδα και όπως σχεδόν όλοι το διάβασα σ' ένα βράδυ.
είναι πολύ καλό, είναι 100% βιβλιοφιλικό, κερδίζει μια θέση στο ράφι της βιβλιοθήκης μου (και δεν το στέλνω σε βιβλιοθήκες της εξορίας, όπως στους διαδρόμους κτλ)
επίσης δε βρίσκω ότι μιμείται τόσο πολύ τον Μπόρχες όπως υποστηρίζει ο φίλος Λιμπρόφιλο. εντάξει ο Μπόρχες ήταν ένας πραγματικός βιβλιόφιλος, έγραψε κλασικά κείμενα πάνω στο θέμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς οι επόμενοι δε θα πρέπει να ξαναπιάσουμε τον ατέλειωτο και σαγηνευτικό τομέα που είναι η αγάπη προς το τυπωμένο και συχνα΄προς το παλαιό βιβλίο.
Άλλωστε αυτό είναι το θέμα του βιβλίου που γράφω τώρα και μελετώ ένα σωρό βιβλιοφιλικά κείμενα.
Σεβόμαστε τον Μπόρχες αλλά θα γράψουμε κι εμείς για βιβλιοφιλία!
στο βιβλίο αγαπητέ Λιμπρόφιλε πρόσεξα ότι γίνεται αναφορά στον Χουάν Ζοζέ Σαέρ του οποίου σου σύστησα τον Έκθετο (Χατζηνικολή)
Για τη μετάφραση και τη δυσκολία να βρεθεί εκεί ο Ντομίνγκες νομίζω πως πρέπει να αναζητηθεί στους ατζέντηδες που συστήνουν και πλασάρουν ισπανόφωνη λογοτεχνία
στις ευρωπαικές χώρες.
Ως προς την τελευταία παράγραφο τώρα ψηφίζω Nuwanda δαγκωτό!!
(Λιμπρόφιλε μου φαίνεται πως ηττάσαι 1-3 μες στο γήπεδό σου).
Πάντα φίλος σας
At 12/9/06 04:04, Rayuela
@ mamalouka: Πράγματι είναι συναρπαστικό να ζεις στο Μπουένος Άιρες, υπέροχη πόλη. Το γιατί δεν εκτιμούν τον Ντομίνγκες εδώ δεν είμαι σίγουρη πως μπορώ να το απαντήσω, η αργεντινική λογοτεχνία πάντως που διαβάζω εδώ, είναι πολύ απαιτητική, πολύ εγκεφαλική, εμένα με έχει συναρπάσει. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να είναι όταν οι περισσότεροι ξεκίνησαν να γράφουν ενώ ακόμη ήταν ζωντανός και δημιουργικός ο Μπόρχες;!
Κι εγώ είμαι μια μεταφράστρια στο Μπουένος Άιρες, αλλά δεν μένω εδώ, βρίσκομαι στο τέλος ενός μεγάλου ταξιδιού. Μάλλον υποψιάζομαι ποια είναι η φίλη σας, την οποία κάποια στιγμή πρέπει να συναντήσω.
Ο Χουάν Χοσέ Σαέρ (διορθώνω λίγο την προφορά του ονόματος) είναι συγκλονιστικός συγγραφέας, εγώ τον ανακάλυψα εδώ επίσης. Και είναι κρίμα που τα τρία βιβλία του που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά δεν έχουν ακουστεί σχεδόν καθόλου.
Εννοείται πως το βιβλίο του Ντομίνγκες εδώ δεν το έψαχνα στα ελληνικά αλλά στα ισπανικά.
At 12/9/06 06:14, Rayuela
Απαραίτητη διευκρίνηση προς συναγωνιστάς και συνοδοιπόρους.Η (αρκετά προβοκατόρικη)φράση του τέλους παραπέμπει στα λόγια του κεντρικού προσώπου του βιβλίου ο οποίος κάπου λέει :"Εγώ γαμάω το βιβλίο και αν δεν αφήσω σημάδι,δεν υπάρχει οργασμός".Διαβάζοντας το βιβλίο,η φράση με κατέπληξε,διότι συνειδητοποίησα ότι κάτω από αυτήν μπορούν να κρύβονται πολλά.Μ'αρέσει βέβαια περισσότερο η τροποποίηση της Rayuela,είναι πιό σοφιστικέ...
Ο Μπόρχες υπάρχει διάχυτος μέσα στο βιβλίο (μεταξύ άλλων πολλών συγγραφέων).Το πνεύμα του και το ύφος του Μπόρχες πιστεύω ότι προσπάθησε ο Dominguez να μιμηθεί.Εκτός από την αναφορά στον Σαέρ υπάρχουν πολλές αναφορές στον Αρλτ,που κάποια στιγμή σε άλλο σχόλιο ανέφερε η Rayuela και ο οποίος είναι μάλλον αμετάφραστος στην Ελλάδα.
Ψάχνοντας στο διαδίκτυο βλέπω πολλές αναφορές γιά το βιβλίο στον Αγγλόφωνο κόσμο.Η Αγγλική έκδοση του βιβλίου έχει σκίτσα του Πήτερ Σις και μου φαίνεται άκρως ενδιαφέρουσα.Δεν μου κάνει εντύπωση εάν το βιβλίο δεν υπάρχει στην Αργεντινή,συμβαίνει με πολλά μυθιστορήματα/νουβέλες να κυκλοφορούν πρώτα εκτός της πατρίδας τους ή να γνωρίζουν πρώτα επιτυχία στο εξωτερικό (βλ.τα πρώτα μυθιστορήματα του Μάρκαρη ή το βιβλίο του Δοξιάδη).
Σας ευχαριστώ όλους γιά τα σχόλια σας,τα οποία έδωσαν αξία στο ποστ μου.
Υ.Γ.Τα δικά μου μάτια "κάνανε πουλάκια" και το ποστ ανέβηκε ως "Χαμένο σπίτι",όταν μου το επισήμανε ο Μαμαλούκας,σκέφτηκα να το αφήσω έτσι-γιατί μου άρεσε σαν τίτλος,εξάλλου το σπίτι είναι χαμένο.Τελικά,δεν έκανα την υπέρβαση και το άλλαξα.
At 12/9/06 10:41, Rayuela
Λοιπόν, μερικές πληροφορίες. Ο Ρομπέρτο Αρλτ είναι ένας από τους σημαντικότερους Αργεντίνους συγγραφείς, σύγχρονος του Μπόρχες αλλά πολύ διαφορετικός από αυτόν. Αν ήθελα να τον περιγράψω με δυο λέξεις, θα έλεγα πως είναι ένας αργεντίνος Ντοστογιέφσκι. Κάποτε ελπίζω να τον μεταφράσω, αν και είναι τρομερά δύσκολος, η γλώσσα του είναι μια κόλαση που θέλει ειδική έρευνα για να βρεθεί αντίστοιχο στα ελληνικά.
Δεύτερον, υπάρχει ένα έξαιρετικό βιβλίο του Ρικάρντο Πίλια, το τελευταίο του, που έχει τον τίτλο "Ο τελευταίος αναγνώστης", δεν είναι λογοτεχνία, αλλά ένα μικτό είδος λογοτεχνικού δοκιμίου. Μ' αυτό ελπίζω να ασχοληθώ άμα τη επιστροφή. Κι αυτό μιλάει για την ανάγνωση και είναι απίστευτα γοητευτικό.
At 12/9/06 10:56,
At 12/9/06 22:56, NinaC
Έχω σκάσει από το κακό μου. Το βιβλίο βρίσκεται (μαζί με πολλά άλλα) στο σπίτι της Επιδαύρου, όπου περιμένει να αναγνωσθεί. Μετά το post του Librofilo, θέλω να το διαβάσω ΤΩΡΑ και δεν το έχω. Να περιμένω μέχρι το σ/κ, η να το αγοράσω πάλι?
Κι εγώ, επίσης, δεν πετάω και δεν χαρίζω βιβλία που έχω διαβάσει ή βιβλία που δεν μου άρεσαν. Από τότε που άρχισα να σχηματίζω συστηματικά την προσωπική μου βιβλιοθήκη (γύρω στα 12 χρόνια μου, αν θυμάμαι καλά) έχω χάσει μόνο 3 βιβλία, που δάνεισα και δεν μου επεστράφησαν ποτέ.
Έκτοτε δεν δανείζω βιβλία παρά σπανιότατα και σε -πραγματικά- εξαιρετικές περιπτώσεις. Προτιμώ να τα αγοράσω και να τα χαρίσω.
Σε ότι με αφορά, nothing's better than a good book and a cigaret after good sex!
At 13/9/06 02:00, Rayuela
Ούτε κι εγώ "γαμάω" το βιβλίο, και δεν μου αρέσει η χρήση της λέξης, πράγματι. Δεν σημειώνω, δεν υπογραμμίζω, και δόξα τω θεώ η μνήμη μου είναι αρκετά καλή ακόμη ώστε να μπορώ να βρω εύκολα σε ένα βιβλίο που έχω διαβάσει κάποια φράση ή απόσπασμα που μου έκανε εντύπωση. Η μόνη σεξουαλική μεταφορά που χρησιμοποιώ είναι της απαραίτητης διακόρευσης των βιβλίων που κυκλοφορούν με τις σελίδες άκοπες. Αυτό είναι πράγματι ένα από τα βίτσια μου, έχω πάθος με τους χαρτοκόπτες, αλλά πολλές φορές κάνω τη βαρβαρότητα της διά χειρός διακορεύσεως (ναι, εντάξει, ντρέπομαι). Κατά τα άλλα, τα μόνα ίχνη στα βιβλία μου, είναι από την άμμο των καλοκαιρινών παραλιών, καμιά σπασμένη ράχη αλλά μόνο στα βιβλία που μεταφράζω, τα οποία ταλαιπωρούνται τα κακόμοιρα πολύ, και ως εκεί...
Αντίθετα, από την Κόμπο, εγώ χάριζα παλιότερα πολύ και χαρίζω, αν και πολύ λιγότερο πια, τα βιβλία μου. Με αποτέλεσμα η βιβλιοθήκη μου να μην φτάνει ούτε στο ένα τρίτο των βιβλίων που έχω διαβάσει, πέραν του ότι κι από αυτά κάποια ήταν δανεισμένα από βιβλιοθήκες κυρίως.
Τώρα εσείς, Κόμπο, μετά το σεξ το ρίχνετε στο κάπνισμα (οκ) και στο διάβασμα; Τι να πω, καθένας και τα βίτσια του, εκτός κι αν είστε παντρεμένη ή αν δεν πάνε μαζί τα δύο ενσταντανέ και μετά το καλό σεξ ακολουθεί μόνο το τσιγάρο...
At 13/9/06 02:16, NinaC
At 13/9/06 10:37,
Guys,νομίζω ότι πρέπει να βιαστώ να ανεβάσω καινούριο ποστ γιατί ξεφύγαμε τελείως...
Αγαπητή CD το βιβλίο πάει τέλεια με την Επίδαυρο,οπότε καλά έκανες και το άφησες (και θα το διαβάσεις)εκεί.
Πολλά χρόνια πριν,σημείωνα στα βιβλία μου,τώρα βαριέμαι να το κάνω,απλά τα υπογράφω.Όπως η Rayuela,βρίσκω άμμο στα αναγνώσματα του καλοκαιριού και χαλασμένα εξώφυλλα από τον αέρα.Πέραν τούτου,προσπαθώ να τα συντηρήσω οσο μπορώ.Μισώ πάντως τις τζαμαρίες στις βιβλιοθήκες,έχω την αίσθηση ότι τα φυλακίζουμε έτσι.Δεν δανείζω ποτέ,ούτε χαρίζω από την βιβλιοθήκη μου-μάλλον είμαι πολύ κτητικός,αλλά αυτό μου συμβαίνει μόνο με τα βιβλία.
At 14/9/06 01:03, test
Συμφωνώ κατ’ αρχήν με την άποψή σου - πράγματι θυμίζει πολύ τον Μπόρχες, μόνο που εγώ περίμενα κάτι καλύτερο ή - για να ακριβολογώ κάτι με νόημα όχι μια απλή απομίμηση.
Ίσως επειδή άκουσα για πολλά κεράσια (βιβλιοφιλικό, η έκπληξη του καλοκαιριού κ.λ.π.) να έπρεπε να κρατώ μικρό καλάθι. Το γεγονός ότι ήταν στις λίστες των best seller έπρεπε να με προϊδεάσει για τα χειρότερα.
Προσωπικά, τελειώνοντας το βιβλίο απογοητεύτηκα. Δεν νομίζω ότι κάποιες βιβλιοφιλικές κοινοτυπίες αρκούν για να δώσουν αξία σε ένα βιβλίο, όπως αυτό εν προκειμένω.
Τέλος, επειδή έχω τη συνήθεια, όποιο βιβλίο δεν μου αρέσει πολύ να το χαρίζω, κι αυτό πήρε ήδη τον δρόμο του.
Με δυο λέξεις: Διαβάζεται ευχάριστα, μα και να μην το διαβάσει κανείς δεν χάνει.
@zoferos mesaiwnas>Καταλαβαίνω τα συναισθήματά σας,μου έχει συμβεί με πολλά βιβλία (μόνο που εγώ δεν τα χαρίζω).Δεν περίμενα κάτι ιδιαίτερο απο το βιβλίο -ίσως επειδή μου ήταν άγνωστος ο συγγραφέας.Εάν δεν ήμουν φανατικός,μπορεί και να μη μου άρεσε καθόλου(μάλλον δεν θα έβγαζα νόημα).Σε αντίθεση με εσάς θεωρώ ότι καθένας που ασχολείται με βιβλία (όπως πιστεύω ότι ασχολούνται όσοι χάνουν την ώρα τους μαζί μου) πρέπει να το διαβάσει.Εξάλλου τα τσιτάτα και οι αναφορές που εμπεριέχονται είναι κορυφαίες,νομίζω δε,ότι βιβλία σαν κι'αυτό σε προτρέπουν να ασχοληθείς ή να ξαναδιαβάσεις συγγραφείς ή βιβλία που είτε αγνοείς,είτε έχεις λησμονήσει.Εμένα μου ξαναξύπνησε το ενδιαφέρον γιά την Γραμμή της Σκιάς που το είχα διαβάσει πριν από 20 χρόνια περίπου.Νομίζω ότι αυτό κάτι λέει...Σας ευχαριστώ γιά την επίσκεψη,τις απόψεις σας και σας περιμένω και σε άλλα ποστς μου.
At 14/9/06 23:55,
Το κεντρικό εύρημα είναι ενδιαφέρον αλλά το βιβλίο στο σύνολό του δε με ενθουσίασε. Νομίζω μάλιστα, ότι το ίδιο το εύρημα έσυρε το συγγραφέα σε έναν "ύμνο στη βιβλιοφιλία" έτσι ώστε να το στηρίξει και να το προεκτείνει σε νουβέλα. Η καλή ιδέα λειτούργησε σαν βαρίδι.
Επιπλέον νομίζω ότι το θεωρητικό υπόβαθρο της σκέψης του συγγραφέα χωλαίνει. Προκύπτει εν τέλει ένα φύρδην μύγδην ανακάτεμα του ντετερμινισμού, μιας πρέζας μεταφυσικής πακέτο φυσικά με το αλατοπίπερο του μαγικού ρεαλισμού, της ποιητικής της τυχαιότητας και ορισμένων άλλων προσεγγίσεων που το προχωρημένο της ώρας με κάνει να αποφύγω να παραθέσω.
Κακή αρχή για ανυποψίαστους. Λίγο για υποψιασμένους. Ας ξαναδιαβάσουμε τη Βιβλιοθήκη της Βαβέλ.
At 19/9/06 00:01,
At 19/9/06 00:04,
Ε, με τέτοιο σχόλιο στο τέλος προτρέπετε τον κόσμο να μείνει ανέραστος, αγαπητέ λιβροφίλε...Πλάκα κάνω. Κι ας πήρα τόσα βιβλία το Σαββάτο, πάλι δεν σας φθάνω, αγαπητέ.
Σταυρούλα