Πέμπτη, Ιουνίου 14, 2012
posted by Librofilo at Πέμπτη, Ιουνίου 14, 2012 | Permalink
Ο Άμλετ στο Ουισκόνσιν
Ο Αμερικανός συγγραφέας David Wroblewski (γεν. 1959), πραγματοποιεί
ένα εντυπωσιακό ντεμπούτο στον λογοτεχνικό χώρο με μια μυθιστορηματική saga, ένα οικογενειακό έπος
που δανείζεται εμφανώς στοιχεία από τον «Άμλετ», την γνωστή Σαιξπηρική τραγωδία
και το «Βιβλίο της Ζούγκλας» του R.Kipling.
Ο τίτλος του βιβλίου, «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΝΤΓΚΑΡ ΣΩΤΕΛ», (Εκδ. Πλατύπους, μετάφρ.
Β.Λατσίνου, σελ.779), δεν προδιαθέτει τον αναγνώστη γι’αυτό που θα
επακολουθήσει, στο κάτω-κάτω το μυθιστόρημα κοιταγμένο από μια στενή έννοια,
είναι η μελοδραματική ιστορία ενός αγοριού που γεννήθηκε βουβό και των σκυλιών
του.
Η μυθική Ελσινόρη του Σαίξπηρ
είναι στην περίπτωσή μας, ένα μεγάλο και σχεδόν ειδυλλιακό αγρόκτημα στα βάθη
του Ουισκόνσιν. Εκεί γεννιέται ο Έντγκαρ στα τέλη της δεκαετίας του ’50 από τον
Γκαρ και την Τρούντι. Το πρόβλημα είναι ότι ο Έντγκαρ γεννιέται βουβός, ακούει
τα πάντα αλλά δεν μπορεί να μιλήσει. Δίπλα του από την μέρα της γέννησής του
είναι ένα κουτάβι, η Αμυγδαλένια, ειδικά διαλεγμένο από τους γονείς του να τον
συντροφεύει – διότι το συγκεκριμένο σκυλί δεν είναι όποιο κι’όποιο,
αντιλαμβάνεται τα πάντα σαν άνθρωπος και επικοινωνεί με ένα δικό του μοναδικό
τρόπο που μπερδεύει τους επισκέπτες φέρνοντάς τους σε αμηχανία. Είναι ένα σκυλί
με ιδιαίτερο χαρακτήρα, όπως άλλωστε είναι και πολλά από την φάρμα των Σωτέλ,
οι οποίοι ακολουθώντας τις πρακτικές του παππού του Έντγκαρ, ο οποίος αγόρασε
την φάρμα το 1919 βρίσκοντας τον χώρο και τις εγκαταστάσεις ιδανικές για να
φτιάξει ένα πρότυπο κυνοτροφείο, πειραματιζόμενος με διάφορες ράτσες, τηρώντας
ένα μοναδικό αρχείο με τα χαρακτηριστικά του κάθε σκύλου και τελικά
κατορθώνοντας να φτιάξει τα μοναδικά σκυλιά «Σωτέλ» που πουλιούνται πανάκριβα
σε όλη τη χώρα, μετά από εκπαίδευση αρκετών μηνών από τη γέννησή τους.
Ο Έντγκαρ μεγαλώνοντας αναπτύσσει
την δική του νοηματική γλώσσα, ένα μίγμα μεταξύ της κοινής νοηματικής και
οικογενειακών σημάτων τα οποία τον βοηθάνε να επικοινωνήσει με τα σκυλιά, διότι
μετά το σχολείο βοηθάει την Τρούντι στην ιδιαίτερα επίπονη και κουραστική
εκπαίδευσή τους. Όλα κυλάνε αρμονικά στο αγρόκτημα, ώσπου στις αρχές τις
δεκαετίας του ’70, ο εξαφανισμένος αδερφός του Γκαρ, ο Κλοντ αποφασίζει να
επιστρέψει στην πατρική γη, την οποία είχε απαρνηθεί για να καταταχθεί στον
στρατό πηγαίνοντας να πολεμήσει στην Κορέα. Ο Κλοντ ένας ιδιόμορφος τύπος,
άλλοτε χαριτωμένος και γοητευτικός και άλλοτε σκοτεινός και μυστηριώδης
μοιράζεται κάποιες δουλειές στο αγρόκτημα, βοηθώντας με τις ιατρικές γνώσεις
που έχει αναπτύξει από τον στρατό με διάφορες φαρμακευτικές ουσίες και τον
γιατρό του αγροκτήματος, τον Δόκτορα Παπινό.
Οι διαφορές όμως με τον Γκαρ
επανέρχονται συνέχεια και οι οικογενειακοί καυγάδες μεταξύ των δύο αδερφών
προστίθενται στην ατμόσφαιρα και η τραγωδία δεν αργεί να έρθει, όταν ο Γκαρ
πεθαίνει υπό περίεργες συνθήκες μέσα στο κυνοτροφείο μπροστά στα μάτια του
σοκαρισμένου Έντγκαρ.
Η διάγνωση μιλάει για εγκεφαλικό
αλλά ο Έντγκαρ υποψιάζεται ότι ο Κλοντ με κάποιο τρόπο δηλητηρίασε τον πατέρα
του και οι υποψίες του εντείνονται (σχεδόν σε βαθμό βεβαιότητας) όταν μετά από
λίγο καιρό διαπιστώνει ότι ο Κλοντ κοιμάται με την μητέρα του – νιώθει ότι ο
πατέρας του είναι κατά κάποιο τρόπο ακόμα παρών, βλέπει το φάντασμά του μέσα
στο σπίτι, στο κυνοτροφείο, παντού και βάζει ως σκοπό της ζωής του να
ξεσκεπάσει τον δολοφόνο.
Ζει σε μια κατάσταση σοκ και όταν
άθελά του, προκαλεί ένα ατύχημα που σκοτώνει τον Δόκτορα Παπινό, αποφασίζει να
φύγει από το αγρόκτημα παίρνοντας μαζί του τρία από τα κουτάβια που εκπαιδεύει
(αφήνοντας πίσω την αγαπημένη του Αμυγδαλένια που είναι ήδη αρκετά μεγάλη για ταλαιπωρίες).
Ξέρει καλά την περιοχή και ξεφεύγει εύκολα από την αναζήτηση των τοπικών αρχών
– θέλει να διαφύγει και να καθαρίσει το μυαλό του ώστε να σχεδιάσει με προσοχή
το πλάνο του. Θα είναι ένα μακρύ και σκοτεινό ταξίδι μέσα στην άγρια φύση του
Ουισκόνσιν, με τα δάση και τις λίμνες, με την αναζήτηση τροφής, την ανάγκη για
επιβίωση, την άδολη καλωσύνη ενός μοναχικού ανθρώπου που θα τους φροντίσει και
θα ξαναφέρει την εμπιστοσύνη στα μάτια του Έντγκαρ που νιώθει ώριμος για την
επιστροφή και την τελική λύση. Μόνο που τα πράγματα θα έρθουν λίγο διαφορετικά
(και πολύ πιο δραματικά) απ’όσο είχε υπολογίσει.
Παιδιά με κάποια αναπηρία και
χαριτωμένα σκυλιά είναι ένα μίγμα που δεν μπορεί να αφήσει κανέναν ασυγκίνητο,
αλλά ο Ρομπλέβσκι χειρίζεται το θέμα με μεγάλη ικανότητα και εξυπνάδα.
Ουσιαστικά, μεταφέρει την πλοκή του «Άμλετ», εμπλουτίζοντάς την με την ιστορία
του κυνοτροφείου (ένα θέμα που γνωρίζει εκ πείρας αφού οι γονείς του εξέτρεφαν
σκυλιά στην φάρμα τους), και αλλάζει τις λεπτομέρειες του Σαιξπηρικού δράματος
κρατώντας μόνο τον καμβά πάνω στον οποίο αναπτύσσει το οικογενειακό δράμα των
Σωτέλ. Χρησιμοποιεί δε, προς ενδυνάμωση του μύθου πολλά στοιχεία από το «Βιβλίο
της Ζούγκλας» (που είναι το αγαπημένο βιβλίο του Έντγκαρ) κυρίως στο κομμάτι
της περιπλάνησης του μικρού στα δάση και τις ερημιές του Ουισκόνσιν, ως άλλος
«Μόγλης», που κομμάτια από αυτήν την «διαδρομή» έντονα θυμίζουν το «Stand by me» του St.King (ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω
ενθουσιάστηκε με το βιβλίο). Το υπερφυσικό στοιχείο παίζει ιδιαίτερο ρόλο στην
εξέλιξη της πλοκής, είτε με τα οράματα του Έντγκαρ, είτε με τις «προφητείες»
της Άιντα, της αινιγματικής ιδιοκτήτριας του μικρομάγαζου της μικρής πόλης που
είναι κοντά στο αγρόκτημα τους και η οποία τον συμβουλεύει να φύγει και να μη
ξαναγυρίσει ποτέ πίσω.
Ξεκινώντας με έναν εκπληκτικό
πρόλογο, όπου ένας νεαρός ναύτης προμηθεύεται στο Πουσάν της Κορέας το 1952 ένα
πολύ δραστικό και δύσκολα ανιχνεύσιμο δηλητήριο και δομώντας το μυθιστόρημα στα
πλαίσια μιας χορταστικής οικογενειακής ιστορίας, η οποία είναι ταυτόχρονα και
«ιστορία ενηλικίωσης», ο συγγραφέας μέσα στην προσπάθειά του να χωρέσει τόσα
πολλά έντονα συναισθήματα και στοιχεία (αγάπη, μίσος, παιδική ηλικία,
εκπαίδευση, φόνο, εκδίκηση, περιπλάνηση, επιβίωση, φιλία, συντροφικότητα,
ανασφάλεια, μοχθηρία, αλληλοσπαραγμό), κάπου μπερδεύεται (και μπερδεύει), κάπου
πλατιάζει (κυρίως στο μεγάλο κομμάτι της περιπλάνησης), κάπου κουράζει αλλά
τελικά κερδίζει το στοίχημα χάρη στη δύναμη της αφήγησής του, το συναίσθημα που
βγάζει η ιστορία, την συγκίνηση που μεταφέρει στον αναγνώστη, τον εξαιρετικό
μυθιστορηματικό χαρακτήρα του μικρού Έντγκαρ αν και στο τέλος τα σκυλιά των
Σωτέλ είναι εκείνα που «κλέβουν την παράσταση» και δίνουν τον τόνο στην
ιστορία.
«Η ιστορία του Έντγκαρ Σωτέλ»
είναι ένα μυθιστόρημα που δεν θυμίζει σε τίποτα πρωτόλειο. Η τεχνική στην
αφήγηση που κάποιες στιγμές σε υπνωτίζει, η λεπτοδουλειά στις ψυχολογικές
διακυμάνσεις των έξοχων χαρακτήρων, η ωραία ενσωμάτωση του Σαιξπηρικού μύθου, η
εξαιρετική χρήση των στοιχείων της φύσης και της άγριας ομορφιάς των τοπίων, οι
εκπληκτικές τελευταίες 100 σελίδες, κινηματογραφικές μέσα στην ένταση και την
γλαφυρότητά τους, είναι στοιχεία που δείχνουν ένα βιβλίο που μπορεί και να
γίνει κλασσικό μιάς που απευθύνεται σε όλα τα αναγνωστικά γούστα και δικαίως
έγινε το απόλυτο best-seller του
καλοκαιριού του 2008.
DREAM THEATER – The Silent Man