Τρίτη, Μαρτίου 25, 2014
posted by Librofilo at Τρίτη, Μαρτίου 25, 2014 | Permalink
ARAB JAZZ
Είναι
τόσο σαγηνευτικό το πολάρ αστυνομικό μυθιστόρημα "Arab Jazz"
(Μεγάλο Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας 2012), (Εκδ. Πόλις, μετάφρ.
Αγγ.Τσέλιου, σελ. 340), του Γαλλουαφρικανού συγγραφέα και ντοκιμαντερίστα Karim
Miske (Ακτή Ελεφαντοστού,1962), που σε
"υποχρεώνει" να βάλεις σε δεύτερο πλάνο την σχετικά μπερδεμένη πλοκή
του και να επικεντρωθείς στην εξαιρετική του ατμόσφαιρα και στα (πολλά και
μάλλον αδιέξοδα) ζητήματα που θέτει.
Ο
ήρωας του μυθιστορήματος, Αχμέντ Ταρουντάν ονειροπολεί ως συνήθως μέσα στο
φτωχικό και γεμάτο pulp αστυνομικά βιβλία,
διαμέρισμά του όταν βλέπει το πτώμα της γειτόνισσας του Λορά, η οποία έμενε στο
διαμέρισμα πάνω από το δικό του, να κρέμεται πάνω από το μπαλκόνι του. Ξυπνάει
από τον λήθαργό του, τρέχει επάνω και βρίσκει την Λορά φρικτά κατακρεουργημένη
με τελετουργικό τρόπο. Διαισθανόμενος ότι θα αποτελέσει τον κύριο ύποπτο
φροντίζει να καθαρίσει τα χέρια του και τις σταγόνες αίματος που είχαν πέσει
στο μπαλκόνι του προτού εμφανιστεί η αστυνομία.
Ο
Αχμέτ ένας άνθρωπος καταθλιπτικός και μοναχικός, δεν έχει καμία επαφή με τους
Μουσουλμάνους συμπατριώτες του στο 19ο διαμέρισμα του Παρισιού όπου κατοικεί.
Για καιρό υπό ψυχιατρική αγωγή, την οποία έχει διακόψει, ζει με ένα επίδομα
πρόνοιας και το μόνο που τον νοιάζει είναι η ανάγνωση αστυνομικών
"μαύρων" μυθιστορημάτων. Η μοναδική του επαφή με τον "έξω
κόσμο" ήταν η Λορά, η όμορφη αεροσυνοδός που προσπαθούσε να τον γοητεύσει,
χωρίς όμως αποτέλεσμα. Τώρα αυτή η ίδια η Λορά κρέμεται σαν το σφαχτάρι κι
εκείνος προσπαθεί να αφυπνισθεί για πρώτη φορά μετά από χρόνια.
Οι
δύο αστυνομικοί που έχουν αναλάβει την υπόθεση, η όμορφη Εβραία Ρασέλ και ο
μυστικοπαθής Ζαν καταλαβαίνουν με την πρώτη, ότι ο Αχμέντ δεν είναι ένοχος αλλά
είναι η μόνη τους ελπίδα να καταλάβουν τι γίνεται στην γειτονιά.
"Τέρμα
το αίσθημα ασφυξίας που τους κατέλαβε όταν μπήκαν στην γκαρσονιέρα. Το
διαμέρισμα του Αχμέντ μοιάζει με ζώνη του λυκόφωτος και οι δυο αστυνομικοί
νιώθουν εδώ ελεύθεροι να ψηλαφήσουν τον εσωτερικό τους κόσμο. Και να
συναντηθούν εκεί. Δεν έχουν ανάγκη να το πούν, ξέρουν ότι ο Αχμέντ δεν είναι
αυτός που αναζητούν. Διαισθάνονται, συγκεχυμένα, οτι στην έρευνα αυτής της
υπόθεσης είναι τρείς, όχι δύο. Μια Εβραία ασκενάζι, ένας Βρετόνος χαμένος στον
κόσμο του κι ένας Άραβας με οριακή διαταραχή προσωπικότητας. Η ντριμ-τιμ του
19ου! Θα χρειαστεί, παρ'όλ'αυτά, να παίξουν το παιχνίδι των μπάτσων με τον
ύποπτο."
Ο
Μισκέ ξεπερνάει το αρχικό σοκ του αναγνώστη με το πολύ βίαιο (αλλά αρκετά κλισέ)
έγκλημα των πρώτων σελίδων, εισάγοντας στην πλοκή του όσο περισσότερα στοιχεία
μπορεί. Σαν να έχει μια τεράστια μαρμίτα και εκεί μέσα να ρίχνει υλικά.
Μάρτυρες του Ιεχωβά (οι γονείς της δολοφονημένης) οι οποίοι είχαν ουσιαστικά
αποκηρύξει την "αμαρτωλή" κόρη τους, σαλαφιστές μουσουλμάνοι
φανατικοί και μη, ιμάμηδες και μουσικοί της ραπ, γνωστοί του Αχμέντ, Εβραίοι
χασιδιστές, διεφθαρμένοι αστυνομικοί, όλοι με ένα σκοπό, την κυριαρχία και την
υποταγή των "άλλων", των "άπιστων". Οι προσωπικές ιστορίες
όχι μόνο των κεντρικών χαρακτήρων αλλά και αυτές των δευτερευόντων κυριαρχούν
και είναι τρομακτικά ενδιαφέρουσες αφού εκεί ξετυλίγεται το κουβάρι του
θρησκευτικού παραλογισμού. Όποιος προσπαθεί να διαφοροποιηθεί, να
"ξεφύγει" πρέπει να τιμωρηθεί. Ο Αχμέντ είναι ένα "κακό
σπυρί", όπως και η Λορά - εκείνη την πλήρωσε χάρη σε μια άτυχη στιγμή, ο
ιδιόρρυθμος Αχμέντ αποτελεί τον ιδανικό ύποπτο, θα την πληρώσει κι αυτός;
Ο
συγγραφέας αξιοποιεί την εμπειρία του ως κινηματογραφιστής, αφού τα ντοκιμαντέρ
του μ'αυτό το θέμα, τον φανατισμό των θρησκειών ασχολούνται και το βιβλίο του
έχει ρυθμό και ένα καταιγισμό πληροφοριών γύρω από δόγματα και εμμονές,
φανατισμούς κάθε είδους και απόχρωσης. Το χρήμα όμως ενώνει τους πάντες και η
εμφάνιση ενός καινούργιου και πανίσχυρου ναρκωτικού - προερχόμενου από την
καρδιά μιάς από τις θρησκευτικές οργανώσεις στη Ν.Υόρκη, θα είναι η κινητήριος
δύναμη της ιστορίας που θα παρασύρει στο διάβα του όποιον βρεί.
Ο
Μισκέ, αποτίει φόρο τιμής στον Ελρόι και το βιβλίο του "Λευκή Τζαζ"
με αυτό του το μυθιστόρημα, που είναι αρκετά "μαύρο" όπως του μεγάλου
(και πολύ αντιφατικού) Αμερικανού. Μέσα στην βία και τον παραλογισμό της
ιστορίας, ξεπροβάλλει η ερωτική ιστορία του Αχμέντ και της Ρασέλ, του
"τελειωμένου" μουσουλμάνου που ψάχνει κάπου να πιαστεί και της
"σκληρής" και μοναχικής εβραίας όμορφης αστυνόμου, όπως ένα λουλούδι
που ανθεί στην έρημο χαρίζοντας μια νότα αισιοδοξίας.
Στο
θαυμάσιο μυθιστόρημα του Μισκέ, μπλέκονται οι ήχοι (το "σάουντρακ"
είναι υπέροχο), οι μυρωδιές του πολυπολιτισμικού Παρισιού με τα πολυεθνικά
ρεστωράν, τα ήθη κι έθιμα σε συνδυασμό με τον παραλογισμό των φανατικών και την
βία που ελλοχεύει παντού. Η αφήγηση ακολουθεί έναν μουσικό ρυθμό και η
ατμόσφαιρα σε κατακλύζει - στο τέλος καταλήγεις να μη προσέχεις και τόσο το
ποιός και το γιατί , ενώ το κάπως βιαστικό φινάλε κλείνει κάπως απότομα την
ιστορία, αλλά είπαμε, είναι ένα μυθιστόρημα που "τα γύρω-γύρω" έχουν
μεγαλύτερη σημασία από την ιστορία την ίδια.
0 Comments:
Δημοσίευση σχολίου