Τρίτη, Ιουνίου 23, 2015
posted by Librofilo at Τρίτη, Ιουνίου 23, 2015 | Permalink
Ελενίτ
Η πρωτοεμφανιζόμενη στην ελληνική πεζογραφία Βίκυ Τσελεπίδου (Καβάλα,1975), σε πιάνει από τον λαιμό από την πρώτη της ιστορία στην εξαιρετική συλλογή διηγημάτων της «ΕΛΕΝΙΤ», (Εκδ. Νεφέλη, σελ.101), ένα μικρό βιβλίο που έχει προκαλέσει ιδιαίτερη αίσθηση με την δύναμη και την καθαρότητα της γραφής, την ζωντάνια και την φρεσκάδα των μικρών (στην πλειονότητά τους) διηγημάτων.

"Παγωμένο βρήκε το τσεκούρι δίπλα του. Στάλες αίμα μέσα στον διάφανο πάγο. Έδεσε πιο σφιχτά τη μαντίλα κι έσκυψε. Κράτησε στα χέρια το τσεκούρι και το σήκωσε ψηλά, ίσιωσε η καμπούρα της, μάκρυνε η σκιά της, στη λάμα του καθρεφτίστηκε χιονισμένο το φεγγάρι. Ένα ένα έκοψε προσεκτικά τα μέλη του γιου από τη ρίζα τους, ολόκληρο το πόδι, ολόκληρο το χέρι, ολόκληρα τα δάχτυλα και λίγα λίγα, κομμάτι κομμάτι, δεμάτι δεμάτι, κόκαλα-κρέατα ανάμεικτα, τα ζώστηκε σ' ένα πανί στη πλάτη της, όπως νύχτα όταν ξεκίναγε για τα καπνά με το μωρό δεμένο πάνω της, και πήγαιν' έλα, πήγαιν'-έλα, τα απόθεσε στην αυλή της. Όταν όλα πια, χέρια, πόδια, δάχτυλα, γεννητικά όργανα, αυτιά, κεφάλι, τα μάζεψε σ' ένα σωρό - το χιόνι απέξω -, έπιασε χωρίς τρέμουλο το φτυάρι κι έσκαψε επτά λάκκους. Εκεί, με τα ξερά της χέρια έριξε τα μέλη του γιου, άλλα εδώ, άλλα εκεί, ανάκατα· με το χώμα ύστερα που κάθε άνοιξη μεγάλωνε τις ντοματιές και τις πιπεριές, τα κόκκινα πιπεράκια της, τα σκέπασε.
Τέλειωσε και δεν είχε ξημερώσει ακόμα. Χιόνισε κι άλλο. Έριξε κι άλλα ξύλα στη μασίνα κι έγειρε στο πλάι, στο πάτωμα, για να κοιμηθεί." ("Στο χιόνι")

25 μικρές ιστορίες καθημερινότητας απαρτίζουν την συλλογή της Τσελεπίδου. Ιστορίες ενίοτε σκληρές, κάποιες τις περιβάλλει μια τρυφερή ματιά, στις περισσότερες όμως απεικονίζεται μια σκληράδα, μια βιαιότητα ορμητική και εκκωφαντική. Βία οικιακή, όπου πίσω από τις κλειστές πόρτες της επαρχιακής κοινωνίας (σχεδόν η πλειοψηφία των ιστοριών διαδραματίζεται στην Θράκη), ξετυλίγεται ένα πρόσωπο άγριο και απάνθρωπο. Ο αναγνώστης νιώθει σαν να κοιτάζει κάτω από το χαλί ή από τον καναπέ τα καλά κρυμμένα μυστικά και ψέματα.

Τα διηγήματα της συλλογής δεν έχουν όλα την ίδια έκταση. Κάποια εκτείνονται σε μερικές σελίδες, άλλα είναι μονοσέλιδα. Υπάρχουν και μερικές ιστορίες με έντονη αυτοβιογραφική χροιά, είτε από τα φοιτητικά χρόνια, είτε από τον επαγγελματικό βίο της συγγραφέως που εργάζεται ως συμβολαιογράφος. Σε ορισμένα οι ήρωες είναι μέλη της πολυπληθούς μουσουλμανικής κοινότητας της περιοχής, ή Πομάκοι - είναι εμφανές ότι το γυναικείο στοιχείο, κόρες, μάνες, αδερφές, γριές, νέες, μεσήλικες γυναίκες πρωταγωνιστούν στις ιστορίες της Τσελεπίδου.

Εκτός όμως από την οικογενειακή βία, η οποία αποτελεί ουσιαστικά το νήμα που συνδέει τις ιστορίες της ικανότατης συγγραφέως, η μοναξιά και η μελαγχολία διατρέχουν τον κορμό των διηγημάτων. Ο μινιμαλισμός της γραφής επιτείνει το συναίσθημα της μοναχικότητας των ηρώων της, που άβουλοι και "ηττημένοι" πορεύονται στον βίο τους.

Δεν είναι όλα τα διηγήματα της συλλογής στο ίδιο λογοτεχνικό ύψος. Ξεχωρίζουν κάποια ιδιαίτερα εντυπωσιακά, όπως το "Στο χιόνι" όπου μια μητέρα τεμαχίζει τον γιό της, το "Κιχ" (αρχικός τίτλος της συλλογής) όπου η ένταση της οικογενειακής βίας ξαφνιάζει, το εκπληκτικό "Κρίκος ανάμεσα" (ένα από τα καλύτερα διηγήματα που έχω διαβάσει τα τελευταία χρόνια) με την "αγία ελληνική οικογένεια" να πρωταγωνιστεί σε μια ανατριχιαστική ιστορία, το αφιερωμένο στον πρόωρα χαμένο Πέτρο Κουτσιαμπασάκο "Ο Πέτρος", η εφιαλτική "Τσιχλόφουσκα" και τα θαυμάσια "Μισό" και "Κλειστά παράθυρα"

"Οι εφημερίδες εν τω μεταξύ στα μανταλάκια τους πιασμένες στο περίπτερο, θα είχαν γράψει: "Κόρη, μάνα κι αδελφή στα Κάτω Πατήσια ζει ευτυχισμένη με πατέρα και γιο. Το πέος του πατέρα είναι μαραμένο και του γιού σχεδόν ανύπαρκτο. Διψώντας για ικανοποίηση λίγο πριν τα χυμώδη τριάντα, κάποια βράδια γυμνόστηθη ξελαρυγγιάζεται μαζί με το μικρό της. Τις φορές που εκείνο δεν τρομάζει από τη δική της φωνή για να σκάσει, αποπειράται η ίδια να το κάνει να σκάσει. Χθες βράδυ στις 11.20 μ.μ. το έβαλε σκασμένο στην κατάψυξη. Στις έξι παρά τέταρτο το πρωί, παγωμένο το πήρε αγκαλιά δίχως να νοιαστεί πώς κρατάνε τα μωρά και προσεκτικά το ακούμπησε στο μαξιλαράκι του πάνω στους ήλιους. Το σκέπασε με το πάπλωμα κι έπεσε να κοιμηθεί στο κρεβάτι της. Ένα ζευγάρι ωτοασπίδες βρέθηκαν στο κομοδίνο δίπλα της"." ("Κρίκος ανάμεσα")

Διηγήματα μεστά που δείχνουν αφ' ενός δείγματα μεγάλου συγγραφικού ταλέντου, αφ' ετέρου συγκρότηση και γνώση στον χειρισμό της γλώσσας που είναι φαινομενικά απλή και καθημερινή αλλά ουσιαστικά είναι δουλεμένη σε τέτοιο βαθμό ώστε να εκφράζει με ακρίβεια και υπαινικτικότητα αυτά που θέλει να αφηγηθεί η συγγραφέας. Μια συλλογή διηγημάτων με έντονες εικόνες, σαν ασπρόμαυρο σινεμά, που ξαφνιάζει και ταυτόχρονα εντυπωσιάζει.

___________________________________________________________________________

Ακούστε παρακάτω στο αρχείο που παραθέτω, την συζήτηση με την Βίκυ Τσελεπίδου για το "ΕΛΕΝΙΤ" στα πλαίσια της εκπομπής Booktalks at Amagi radio της 6ης Ιουνίου. Η συζήτηση διεξήχθη τηλεφωνικώς και αρχίζει μετά την μέση της εκπομπής. Καλή ακρόαση



 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home