Παρασκευή, Απριλίου 07, 2017
posted by Librofilo at Παρασκευή, Απριλίου 07, 2017 | Permalink
Η αγάπη μιας καλής γυναίκας
Για την αγαπημένη μου Alice Munro (Οντάριο, Καναδάς 1931), που διαβάζω κάθε βιβλίο της, το οποίο, εκδίδεται στα ελληνικά, ίσως το μόνο που έχω να δηλώσω είναι, ότι τα διηγήματά της αποτελούν εγγύηση ποιότητας. Προσπαθώ εδώ και χρόνια να βρω ψεγάδι, να "ανακαλύψω" κάτι μέτριο στις αρκετές συλλογές διηγημάτων της και δεν βρίσκω, προσπαθώ να βρω αφορμή να γκρινιάξω ή να την “πιάσω από κάπου” και δεν μπορώ, έτσι λοιπόν δεν αποτέλεσε έκπληξη για μένα, η απόλαυση που μου προσέφεραν οι εξαιρετικές ιστορίες που περιέχονται στην συλλογή “Η ΑΓΑΠΗ ΜΙΑΣ ΚΑΛΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ”, (Εκδ. Μεταίχμιο, μετάφρ. Τρισεύγ. Παπαϊωάννου, σελ. 537).

Τα 11 διηγήματα που περιέχονται σ' αυτόν τον τόμο, είναι από διαφορετικές χρονικές περιόδους του έργου της, από το 1971 έως το 2006. Περιέχει διηγήματα από κάποια βιβλία της, που δεν είχαν κυκλοφορήσει στα ελληνικά. Είναι πολυσέλιδες ιστορίες ως επί το πλείστον, με αυτή που έδωσε τον τίτλο στην συλλογή “Η αγάπη μιας καλής γυναίκας” να εκτείνεται σε περίπου 100 σελίδες (διαστάσεις νουβέλας ουσιαστικά) και τη συντομότερη “Πως γνώρισα τον άντρα μου” να είναι “μόνο” 26 σελίδες.

Το καλό (ή το κακό) με την γηραιά Καναδή συγγραφέα είναι ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές ύφους και θεματολογίας από συλλογή σε συλλογή. Οπότε η ανομοιογένεια των χρονικών περιόδων και των διαφορετικών συλλογών από τις οποίες προήλθαν τα διηγήματα του παρόντος τόμου, καλύπτεται από την κοινή τους θεματική, την κοινή τους ατμόσφαιρα.

“Αυτό που είχε κάνει ήταν αυτό για το οποίο είχε ακούσει και είχε διαβάσει. Ήταν ό,τι είχε κάνει η Άννα Καρένινα, ό,τι ήθελε να κάνει η μαντάμ Μποβαρί. Ήταν ό,τι είχε κάνει ένας καθηγητής στο σχολείο του Μπράιαν, με τη γραμματέα του σχολείου. Το είχε σκάσει μαζί της. Έτσι έλεγε ο κόσμος. Το είχαν σκάσει μαζί. Την είχαν κοπανήσει. Το έλεγαν υποτιμητικά, με χιούμορ, με ζήλια. Ήταν ένα βήμα παραπάνω από τη μοιχεία. Αυτοί που το έκαναν είχαν μάλλον ήδη δεσμό, διέπρατταν μοιχεία για κάποιο διάστημα, πριν φτάσουν στην απόγνωση ή πριν βρουν το θάρρος να κάνουν αυτό το βήμα. Μια φορά στο τόσο μπορεί να τύχαινε να ισχυριστεί ένα ζευγάρι πως ο έρωτάς τους ήταν ανολοκλήρωτος και στην κυριολεξία αγνός, οι άλλοι όμως – αν υπήρχε κανείς που τους πίστευε – θεωρούσαν ότι αυτοί οι άνθρωποι ήταν όχι μόνο πολύ σοβαροί και υψηλόφρονες, αλλά σχεδόν ολέθρια παράτολμοι, σχεδόν στην ίδια κατηγορία μ' εκείνους που ριψοκινδύνευαν και παρατούσαν τα πάντα για να πάνε να εργαστούν σε κάποια φτωχή και επικίνδυνη χώρα.
Οι άλλοι, οι μοιχοί, θεωρούνταν ανεύθυνοι, ανώριμοι, εγωιστές ή και άσπλαχνοι. Και τυχεροί επίσης. Τυχεροί επειδή ο έρωτας που έκαναν σε παρκαρισμένα αυτοκίνητα ή στο ψηλό χορτάρι ή ο ένας στου άλλου τη μαγαρισμένη συζυγική κλίνη ή το πιθανότερο σε μοτέλ σαν τούτο δω πρέπει να ήταν υπέροχος. Αν δεν ήταν, δεν θα διακατέχονταν ποτέ από τέτοια επιθυμία ο ένας για τη συντροφιά του άλλου πάση θυσία, ή από τέτοια πίστη ότι το κοινό τους μέλλον θα ήταν από κάθε άποψη καλύτερο και διαφορετικού είδους από ό,τι είχαν ζήσει στο παρελθόν.” (“Τα παιδιά μένουν”)

Όπως γράφω παραπάνω, οι ιστορίες του τόμου είναι εξαιρετικές. Οι σεξουαλικές φαντασιώσεις που κυριεύουν μια νεαρή κοπέλα γύρω από ένα σούπερ ερωτύλο (όπως τον φαντάζεται) οικογενειακό φίλο, και η απότομη προσγείωση στην πραγματικότητα, όταν εκείνος προσπαθεί να την προσεγγίσει ερωτικά στο “Ζωές κοριτσιών και γυναικών” (που αποτελεί το πρώτο μέρος μιας εκτενέστερης νουβέλας), διαδέχεται η γκόθικ (και γεμάτη μυστικά του παρελθόντος) ιστορία δύο αδερφών στο “Κάτι που σκόπευα να σου πω” όταν ο παλιός έρωτας της μίας ξαναγυρίζει στην πόλη μετά από πολλά χρόνια μόνο που τα χρόνια έχουν περάσει πλέον, ενώ στο “Πως γνώρισα τον άντρα μου”, η άφιξη ενός περιπλανώμενου αεροπόρου σε μια αγροτική περιοχή αλλάζει τη ζωή μιας νεαρής και μάλλον αθώας κοπέλας.

Το ομώνυμο διήγημα της συλλογής, το πολυσέλιδο “Η αγάπη μιας καλής γυναίκας” είναι ένα αριστούργημα. Από τον περίεργο πνιγμό ενός οπτομέτρη της μικρής πόλης, στην ασθένεια μιας γκρινιάρας γυναίκας που θα την οδηγήσει στο θάνατο, μυστικά καλά κρυμμένα τόσα χρόνια αποκαλύπτονται, και πάθη θα γίνουν γνωστά σε μια κλειστοφοβική και αινιγματική νουβέλα σε τρία μέρη, που θα μπορούσε να αποτελέσει υλικό για ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα. Η “Τζακάρτα”, είναι ακόμα ένα διήγημα με τον χρόνο να αποτελεί το κεντρικό του χαρακτηριστικό, καθώς παρακολουθούμε ζωές ανθρώπων σε διαφορετικές χρονικά φάσεις της ζωής τους με το παρελθόν να τους έχει σημαδέψει. Στο έξοχο “Τα παιδιά μένουν”, μια καταπιεσμένη συναισθηματικά και ψυχολογικά γυναίκα της επαρχίας, τολμά να εγκαταλείψει τον σύζυγο και τα παιδιά της, ακολουθώντας τον εραστή της χωρίς να υπολογίσει τις συνέπειες της πράξης της. Μια γυναίκα εξιστορεί τις περιπέτειες που βίωσε η μητέρα της με την οικογένεια του πρόωρα χαμένου άντρα της, όταν την γέννησε στο “Το όνειρο της μητέρας μου”, ενώ η συγγραφέας ξεφεύγει από το συνηθισμένο της ύφος περιγράφοντας μια ιστορία με Σκωτσέζους αποίκους στον Καναδά των αρχών του 19ου αιώνα στο υπέροχο “Η θέα από το Κασλ Ροκ”.

Το θαυμάσιο και λυρικότατο, “Δουλεύοντας για να ζήσεις” είναι μια τυπική (αυτοβιογραφική) ιστορία της Munro με την σκληρή αγροτική ζωή, τις απογοητεύσεις και τις μικροχαρές στις μεγάλες εκτάσεις, με την μυρωδιά του χώματος και της λάσπης, το κρύο, την οικονομική ανέχεια και τις μικρές χαρούμενες στιγμές της καθημερινότητας. Ατμόσφαιρα που αλλάζει στο διήγημα “Παραδουλεύτρα” όταν μια νεαρή φοιτήτρια πηγαίνει να εργαστεί το καλοκαίρι στο σπίτι μιας αριστοκρατικής οικογένειας ενώ το “Στο σπίτι” είναι ακόμα μια αυτοβιογραφική ιστορία, ουσιαστικά συνέχεια του “Δουλεύοντας για να ζήσεις” με τον πατέρα της ηρωίδας να έχει ξαναπαντρευτεί και την νέα σύζυγό του να έχει πραγματοποιήσει αλλαγές στην πατρική οικία ξενίζοντας την απομακρυσμένη πλέον κόρη.

Οι γυναίκες είναι πάντα στο επίκεντρο των ιστοριών της Munro και σε αυτήν την συλλογή. Γυναίκες της Καναδικής επαρχίας μεγαλωμένες σε αγροτικές περιοχές, σε περιόδους δύσκολες είτε προπολεμικά, είτε στα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο. Άνθρωποι συνηθισμένοι, “της διπλανής πόρτας” όπως συνηθίζουμε να λέμε, που κρύβουν κάποια μυστικά τα οποία αποκαλύπτονται στο τέλος της ζωής τους ή μπορεί και ποτέ, ζωές σπαταλημένες σε γάμους αδιέξοδους, ασφυκτικές οικονομικά καταστάσεις που φέρνουν γκρίνια και μιζέρια, νέα κορίτσια σε αναζήτηση ταυτότητας, οι πρώτες σεξουαλικές ανησυχίες, έρωτες που καταπιέζονται ή που κρύβονται, σκληρές αγροτικές εργασίες και η φύση πάντα και διαρκώς παρούσα.


Οι ιστορίες της Munro δείγμα εξαίρετης λογοτεχνίας, απεικονίζουν την καθημερινότητα σε όλες τις φάσεις, και είναι γεγονός ότι το ύφος και το ανυπέρβλητο στυλ, της κάνουν την αφήγησή της μαγευτική και συναρπαστική ακόμα κι όταν, περιγράφει τα απέραντα τοπία των αγρών της Καναδικής φύσης ή τις απέραντες εκτάσεις, τις οικογενειακές στιγμές. Η ματιά της σπουδαίας συγγραφέως εισχωρεί μέσα στην γυναικεία (κυρίως) ψυχοσύνθεση με υπαινικτικότητα και απλότητα - σχεδόν δεν το αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης, γι' αυτό και τις περισσότερες φορές ξαφνιάζεται με μια ξαφνική ένταση η οποία υποβόσκει και ξεσπάει απότομα.

Το blog αυτό έχει ασχοληθεί πολλές φορές με την Καναδή συγγραφέα, τα κείμενα για τα βιβλία της μπορείτε να τα βρείτε στα links που παραθέτω και για όποιον δεν έχει ασχοληθεί μαζί της, είναι μια καλή ευκαιρία να ενημερωθεί για το έργο της.

http://librofilo.blogspot.gr/2011/10/alice-munro.html

http://librofilo.blogspot.gr/2015/01/alice-munro.html

http://librofilo.blogspot.gr/2015/07/munro.html





 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home