Πέμπτη, Ιουλίου 13, 2017
posted by Librofilo at Πέμπτη, Ιουλίου 13, 2017 | Permalink
Το νησί του σημείου Νέμο
Ακαταμάχητο page-turner, παιγνιώδες και εξόχως συναρπαστικό, το νέο βιβλίο του πανέξυπνου, Γαλλοαλγερίνου συγγραφέα Jean-Marie Blas de Robles (Αλγερία,1954) με τίτλο "ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΝΕΜΟ" ("L'ile de Point Nemo"), (Εκδ. Πόλις, (ωραία) μετάφρ. Δ.Δημακόπουλος, σελ.444), είναι ουσιαστικά, ένα βιβλιοφιλικό παραλήρημα, φόρος τιμής στα περιπετειώδη αναγνώσματα της εφηβείας μας, τα οποία μας έκαναν να αγαπήσουμε τη λογοτεχνία.

"Τι μένει στη μνήμη μας, εκτός από μια αμυδρή και σκονισμένη περίληψη, από τα βιβλία που έχουν συνταράξει την ύπαρξή μας;"

Το "Νησί του σημείου Νέμο" είναι ένα μυθιστόρημα ύμνος στην μυθοπλασία και την αφήγηση. Στα 62 κεφάλαιά του, παρακολουθούμε διάφορες ιστορίες που δεν συνδέονται απαραίτητα μεταξύ τους. Υπάρχει μια κεντρική ιστορία, ξέφρενης και ιδιαίτερα γκροτέσκας περιπέτειας που δίνει και τον τίτλο στο βιβλίο, με δεκάδες χαρακτήρες που κινούνται σε ένα ευρύτατο γεωγραφικό πλαίσιο από την Γαλλία μέχρι τα βάθη των ωκεανών, ενώ γύρω της εμπλέκονται και μερικές άλλες ιστορίες, οι οποίες, παρουσιάζουν ίσως μεγαλύτερο ενδιαφέρον από την κεντρική.

"Αν το σκεφτείτε λίγο, κάθε βιβλίο είναι ο αναγραμματισμός ενός άλλου."

Ένα διαμάντι αμύθητης αξίας με το όνομα "Ananke" ("Ανάγκη"), χάνεται με μυστηριώδη τρόπο από το χρηματοκιβώτιο ενός κάστρου στα Χάιλαντς της Σκωτίας. Το διαμάντι ανήκε στην χήρα λαίδη Μακ Ρέι, η οποία ήταν περισσότερο γνωστή στα νιάτα της ως Κλώντια Σωσά (!!), ηρωίδα του περίφημου "Μαγικού βουνού" του Τόμας Μαν. Την επίλυση του μυστηρίου αναλαμβάνουν, ο ευφυέστατος αριστοκράτης Καντερέλ, μαζί με τον δεινό πότη των malts, Σάιλοκ Χολμς (απόγονο του γνωστού Σέρλοκ Χολμς) με τον ικανότατο και μυστηριώδη έγχρωμο μπάτλερ του Γκιγιόμ ενώ την "ομάδα" κλείνει η δαιμόνια γραμματέας του Καντερέλ, μις Σέριγκτον ικανή για τα πάντα. Το κυνήγι του χαμένου διαμαντιού τους οδηγεί από το Λονδίνο και ένα βαριετέ τσίρκου με μια στυγερή δολοφονία εκτός προγράμματος, στον Υπερσιβηρικό όπου στη διαδρομή συμβαίνουν διάφορες εξωφρενικές περιπέτειες ενώ η συντροφιά μεγαλώνει με έναν γιατρό και άλλους. Από το Πεκίνο μεταβαίνουν με αερόστατο στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας και από εκεί προσπαθούν να φτάσουν στο "νησί του σημείου Νέμο" όπου θεωρούν ότι βρίσκεται το κλειδί της ιστορίας η οποία μπερδεύεται όλο και περισσότερο. Τι είναι όμως το περίφημο αυτό νησί;

"...είναι το χαριτωμένο παρατσούκλι που έδωσαν οι επιστήμονες στον "απρόσιτο θαλάσσιο πόλο", το σημείο του ωκεανού που απέχει περισσότερο από κάθε στεριά. Μια αναφορά στον πλοίαρχο Νέμο, στην ακραία και γοητευτική μισανθρωπία του."

Όταν φθάσουν μετά από διάφορα εξωφρενικά συμβάντα, θα διαπιστώσουν ότι βρίσκονται σε ένα διαφορετικό "νησί" δημιουργημένο από απόβλητα όλων των ειδών, πλαστικά, γκουανό κλπ. Εκεί η περιπέτεια θα αποκτήσει ένα ξέφρενο και αλλόκοτο ρυθμό μέχρι την τελική λύση.

Οι υπόλοιπες ιστορίες που εμπλουτίζουν και δίνουν ένα διαφορετικό ύφος στο βιβλίο, είναι ποικίλες και ιδιαίτερα ευρηματικές οι περισσότερες.
Είναι η περιπέτεια του Αρνώ, ενός ονειροπόλου επιχειρηματία κατασκευής κουβανέζικων πούρων στη Γαλλία, με δημόσιους αναγνώστες, όπως στις παλιές και ξακουστές βιοτεχνίες της Καραϊβικής, κι όπου εκεί γνωρίζει και ερωτεύεται την μετέπειτα σύζυγό του Ντυλσί, μια γυναίκα που του μεταφέρει το μεγάλο πάθος της για τη λογοτεχνία. Η προσπάθεια όμως του Αρνώ συντρίβεται παταγωδώς και εκείνος προσλαμβάνεται ως αναγνώστης μυθιστορημάτων και ειδήσεων, στη Κινέζικη εταιρία του κου Γουόνγκ που αγόρασε τον χώρο που είχε φτιαχτεί για την κατασκευή πούρων. Η εταιρία του βιτσιόζου Γουόνγκ κατασκευάζει ηλεκτρονικές συσκευές ανάγνωσης, αλλά, ο Κινέζος επιχειρηματίας λίγη σχέση έχει με τη λογοτεχνία ή την ανάγνωση, και το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι, να παρακολουθεί τις εργάτριες του καθώς αλλάζουν στα αποδυτήρια με κρυφές κάμερες και να εκπαιδεύει ταχυδρομικά περιστέρια.
Είναι επίσης η περιπέτεια ενός χάκερ που τον έχει εγκαταλείψει η μητέρα του από μικρό, και καθώς είναι ερωτευμένος με μια υπάλληλο του κου Γουόνγκ, η οποία πέφτει θύμα των ορέξεων του εργοδότη της, θα πυροδοτήσει μια καταστροφική κυβερνοεπίθεση στην επιχείρηση του αδίστακτου επιχειρηματία.
Είναι και η - φαινομενικά άσχετη με τα υπόλοιπα - ιστορία του τρομερού ζεύγους των Μπονασιέ, όπου η στυτική δυσλειτουργία του κυρίου έχει φέρει σε απόγνωση την "αισθησιακή" (στα όρια του γελοίου), σύζυγό του Κάρμεν, η οποία δοκιμάζει διάφορες ανατριχιαστικές μεθόδους στο πέος, του μάλλον βλάκα συζύγου της.

"Κάθε  πραγματικότητα έχει τις ρίζες της σε κάποια προϋπάρχουσα μυθοπλασία."


Το βιβλίο είναι γεμάτο από διακειμενικές αναφορές σε άλλα βιβλία - κυρίως περιπετειώδη του 19ου αιώνα. Ουσιαστικά είναι ένα μπαρόκ pastiche, χορταστικό και γκροτέσκο. Η έντονη βιβλιοφιλία του συγκινεί, και σε μεταφέρει στα παιδικά σου χρόνια, καθώς από τις σελίδες του παρελαύνουν, τα μυθιστορήματα του Ιούλιου Βερν, οι εξαιρετικές περιπέτειες που σκαρφίστηκε ο μέγας Robert Luis Stevenson, ο Κόμης Μοντεχρήστος (ως το απόλυτο μυθιστόρημα αφύπνισης και επαναστατικότητας), τα λαϊκά μυθιστορήματα του Ευγένιου Σύη, οι γρίφοι του Κόναν Ντόιλ, οι ιστορίες του Βίκτορα Ουγκό ενώ δεν λείπουν, άλλοτε οι ευθείες αναφορές σε συγγραφείς όπως ο Τόμας Μαν ή ο Μέλβιλ, άλλοτε το κλείσιμο του ματιού σε Μπόρχες και άλλους.

Η δράση τοποθετείται σε ένα χωρόχρονο που ποικίλλει από το 1930 έως το κοντινό μέλλον. Ο αναγνώστης στην αρχή μπερδεύεται, καθώς προσπαθεί να εντοπίσει το χρονικό πλαίσιο, αργότερα, αφήνεται στον ιλιγγιώδη ρυθμό, στον καταιγισμό εικόνων και σκηνών, πλείστες δε φορές, πιάνει τον εαυτό του να παρασύρεται με ένα συνεχές χαμόγελο στην ακατάπαυστη δράση που δεν τον αφήνει να πάρει ανάσα - ενώ τα ευφυέστατα ιντερλούδια που έχουν ως τίτλο "τελευταία νυχτερινά τηλεγραφήματα", δίνουν ανάσα στην κεντρική περιπέτεια που ενίοτε γίνεται εντελώς αλλόκοτη.

"Κάθε γραπτή φράση είναι οιωνός. Αν τα γεγονότα είναι επαναλήψεις, ανασυνθέσεις, περισσότερο ή λιγότερο πιστές, ιστοριών που οι άλλοι έχουν ονειρευτεί πριν από εμάς, τότε ποιο είναι το ξεχασμένο βιβλίο, ο πάπυρος, η πήλινη πινακίδα που ξεπατικώνουν οι ζωές μας μορφάζοντας απειλητικά;"

Οι αναρίθμητες ανατροπές στην ιστορία της εξαφάνισης του διαμαντιού, όπως και οι συνεχείς αλλαγές ύφους και ρυθμού στο βιβλίο, προσδίδουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αλλά κάποιες φορές, ο αναγνώστης κουράζεται από το παιχνίδι γρίφων, εξηγήσεων που δείχνει μια επίδειξη ευφυίας από τη μεριά του συγγραφέα.


Το χιούμορ και η ειρωνεία που διαπερνούν τις σελίδες του, χαρίζουν στιγμές μεγάλης απόλαυσης, αλλά στο σύνολό του, το βιβλίο του Blas de Robles, είναι εμφανώς κατώτερο από το προηγούμενο μυθιστόρημα του, το εκπληκτικό "Εκεί που ζουν οι τίγρεις". Αν δεν υπήρχαν οι (υπερβολικές ίσως, τ'ομολογώ γιατί είναι άδικο) προσδοκίες και απαιτήσεις, μετά την ανάγνωση εκείνου του βιβλίου, ίσως αξιολογούσαμε διαφορετικά το "Νησί του σημείου Νέμο", το οποίο είναι πάνω απ' όλα ένα εντυπωσιακότατο τεχνικά page-turner μυθιστόρημα, το οποίο - κυρίως αν ξαναγίνεις παιδί - σε συναρπάζει και σου χαρίζει εξαιρετικές στιγμές. 



1
 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home