Δευτέρα, Ιουλίου 22, 2019
posted by Librofilo at Δευτέρα, Ιουλίου 22, 2019 | Permalink
"Λευκός σκύλος"
Αυτοβιογραφικό
βιβλίο, ουσιαστικά ένα non-fiction μυθιστόρημα, είναι το υπέροχο "ΛΕΥΚΟΣ ΣΚΥΛΟΣ"
("Chien blanc") του πολυβραβευμένου
Γαλλορώσου συγγραφέα Romain Gary (το πιο "επιτυχημένο" φιλολογικό ψευδώνυμο,
από τα πολλά που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας, που γεννήθηκε με το όνομα Roman Kacew στη Βίλνα της
Ρωσίας, το 1914, και πέθανε στο Παρίσι, το 1980). Το βιβλίο από τα λιγότερο
γνωστά του Γκαρύ, εκδόθηκε πρόσφατα στη χώρα μας, από τις καινούργιες εκδόσεις
"Οκτάνα", σε μετάφραση της Ευγ. Γραμματικοπούλου (σελ.319).
Στον
"Λευκό σκύλο", ο έμπειρος συγγραφέας, περιγράφει τις ημέρες του στις
Η.Π.Α., τα τελευταία χρόνια της ταραγμένης δεκαετίας του '60, όταν υπηρετούσε
ως Γενικός Πρόξενος της Γαλλίας, στην πόλη του Λος Άντζελες και ήταν
παντρεμένος με την Αμερικανίδα ηθοποιό και ακτιβίστρια πολιτικών δικαιωμάτων
Τζιν Σίμπεργκ (που έγινε γνωστή από την ερμηνεία της, στο πλευρό του
Ζ.Π.Μπελμοντό στην εμβληματική ταινία "Με κομμένη την ανάσα", του Ζαν
Λικ Γκοντάρ). Με αφορμή, την παρουσία ενός διαφορετικού σκύλου στη ζωή τους, ο
Γκαρύ γράφει για τον ρατσισμό, τις φυλετικές διαμάχες, την πολιτική κατάσταση
και την Αμερικάνικη κοινωνία.
Ο
Γκαρύ και η Σίμπεργκ, μαζί με τον μικρό τους γιο και αρκετά οικόσιτα ζώα (τρεις
γάτες, ένα σκύλο αλλά και ένα τουκάν κι ένα πύθωνα που είχε δοθεί σε έναν
ιδιωτικό ζωολογικό κήπο, επειδή τρόμαζε τους προσκεκλημένους), ζούσαν σε μια βίλα
στο Μπέβερλι Χιλς. Μετά από μια καταιγίδα, στην πόρτα τους βρίσκεται ένας
εντυπωσιακός γκρίζος γερμανικός ποιμενικός, εμφανώς ταλαιπωρημένος, τον οποίον
αμέσως περιθάλπουν καθώς ο σκύλος δεν είναι μόνο ευγενικός αλλά και πολύ
έξυπνος. Μετά από μερικές ημέρες ησυχίας, διαπιστώνουν ότι ο σκύλος αυτός επιτίθεται
σε κάθε μαύρο που εισέρχεται στο σπίτι - ταχυδρόμος, μεταφορέας κλπ. Μετά την
αρχική του έκπληξη, ο Γκαρύ πηγαίνει τον σκύλο στον φίλο του που έχει τον
ιδιωτικό ζωολογικό κήπο, και ενημερώνεται ότι σκύλος αυτός είναι εκπαιδευμένος
γι' αυτόν τον λόγο, να επιτίθεται στους μαύρους! Αυτοί οι σκύλοι, είναι
γνωστοί, ως "Λευκοί σκύλοι" και ανατρέφονται (από γενιά σε γενιά) από
τα σώματα ασφαλείας στον Αμερικάνικο Νότο, με σκοπό να επιτίθενται μόνο σε
μαύρους, αλλά και να προστατεύουν πλούσιους λευκούς από ενδεχόμενη "μαύρη
εξέγερση".
"Υπάρχει
κάτι βαθιά αποκαρδιωτικό και ανησυχητικό σε αυτές τις απότομες μεταμορφώσεις
ενός ζώου που νομίζεις ότι το γνωρίζεις σε ένα πλάσμα άγριο, σε κάτι σχεδόν
εντελώς αλλότριο. Πρόκειται για μια πραγματική αλλαγή φύσης, σαν να περνάς σε
άλλη διάσταση· είναι μια από εκείνες τις οδυνηρές στιγμές όπου οι
καθησυχαστικές μας ταξινομήσεις και οι οικείες κατηγοριοποιήσεις τινάζονται
στον αέρα. Απογοητευτική εμπειρία για τους ερασιτέχνες των βεβαιοτήτων.
Βρισκόμουν ξαφνικά αντιμέτωπος με την εικόνα της ωμής βαρβαρότητας, που
καραδοκεί στην καρδιά της φύσης, της οποίας την υποβόσκουσα παρουσία προτιμάμε
να ξεχνάμε μέχρι την επόμενη φονική της εκδήλωση."
Ο
Γκαρύ ένας βαθιά ανθρωπιστής, ευαίσθητος αλλά και ιδιαίτερα κυνικός άνθρωπος,
πιστεύει ότι αναθέτοντας τον σκύλο στους έμπειρους εκπαιδευτές, θα μπορέσει να τον
μεταμορφώσει. Κάτι που σύντομα αποδεικνύεται τρομερά δύσκολο, έως αδύνατον,
μέχρι τη στιγμή που θα τον αναλάβει ένας πολύ επίμονος νεαρός μαύρος εκπαιδευτής
(ειδικός στο να βγάζει το δηλητήριο από τα φίδια!) που μετά από το πρώτο στάδιο
απογοήτευσης με τον σκύλο, θα επιμείνει προκαλώντας τον "λευκό σκύλο"
μέχρι εξαντλήσεως.
Ο
συγγραφέας χρησιμοποιώντας την ιστορία του "λευκού σκύλου"
αλληγορικά, βρίσκει την ευκαιρία να γράψει για τα γεγονότα που συντάρασσαν τις
Η.Π.Α., εκείνη την περίοδο. Για τους μαύρους ακτιβιστές και τον ρατσισμό (και
τον αντιρατσισμό), που επικρατούσε και στις δύο πλευρές, για τον διχασμό στη
κοινωνία, για τις μεγάλες διαδηλώσεις και τις συμπλοκές, στο Γουότς, την Βαλτιμόρη,
το Σικάγο. Για τους Μαύρους Πάνθηρες και τους φιλοειρηνιστές, για την αφέλεια
και την ευπιστία της συζύγου του Τζιν Σίμπεργκ με τους κάθε λογής εξεγερμένους
και αδικημένους του συστήματος, αληθινούς και ψεύτικους, για τα τσεκ με τα
τεράστια ποσά που εκείνη υπέγραφε, για τις δεσμεύσεις που αναλάμβανε. Γράφει
από μια προνομιούχα θέση και δεν το κρύβει, αλλά με την ματιά ενός ουδέτερου
παρατηρητή, εκνευρίζεται με το χάος που επικρατεί σπίτι του και την αδιαλλαξία
των μαύρων, αλλά και την βία και την απανθρωπιά της αμερικανικής κοινωνίας.
"Αυτή
η χώρα, ούσα πρωτοπόρα σε οτιδήποτε υπερβαίνει το μέτρο, είναι επίσης πρωτοπόρα
στις νευρώσεις. Μέσα σε αυτή την πελώρια τεχνολογική μηχανή διανομής ζωής, σε
κάθε πλάσμα αισθάνεται ολοένα και περισσότερο σαν νόμισμα που γλιστράει στη σχισμή, που χειραγωγείται από
προκαθορισμένα κυκλώματα και, τέλος, αποβάλλεται στην απόληξη της μηχανής ως
συνταξιούχος και ως πτώμα. Για να γλιτώσει κανείς από την ανυπαρξία, είτε
συναθροίζεται σε φυλές, όπως οι χίπις και οι αμέτρητες σέχτες, είτε προσπαθεί
να κάνει αίσθηση μέσα από ένα φονικό χάπενινγκ, για να
"εκδικηθεί"."
Η
Αμερικάνικη κοινωνία και οι συνθήκες ζωής σε αυτήν, δεν ξεφεύγει από την
ευφυέστατη και οξυδερκή ματιά του σπουδαίου Γάλλου συγγραφέα. Η εμμονή των
Αμερικανών με τον φαλλό (που γίνεται πολύ έντονη και στους μεγάλους συγγραφείς
της χώρας, από τον Χέμινγουέι έως τον Ροθ και τον Μέιλερ) και την σεξουαλική
επιδειξιομανία, αποτελεί υλικό για μερικές από τις πιο σπαρταριστές σελίδες
αυτού του βιβλίου.
Πολύ
ενδιαφέρον και εύστοχο, το θαυμάσιο αυτό βιβλίο (που μεταφέρθηκε με επιτυχία στον κινηματογράφο, το 1982, από τον καλό σκηνοθέτη Samuel Fuller), του Ρομαίν Γκαρύ (ενός
συγγραφέα που ομολογώ, είχα να διαβάσω δεκαετίες), προσφέρει τροφή για σκέψη
και προβληματισμό, παραμένοντας επίκαιρο ακόμα και στις μέρες μας με τα
ερωτήματα που διαρκώς θέτει. Μια αλληγορία για το μίσος και τις διακρίσεις,
αλλά και για την ελπίδα και την αναγέννηση, αυτό το βιβλίο, ουσιαστικό και
καίριο, μας συστήνει ξανά, έναν συγγραφέα που πρέπει διαρκώς να θυμόμαστε
Βαθμολογία
82 / 100
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.