Παρασκευή, Μαρτίου 15, 2024
posted by Librofilo at Παρασκευή, Μαρτίου 15, 2024 | Permalink
Μετα-αποκαλυπτικός λυρισμός ("Ο αστερισμός του σκύλου")
Μυθιστόρημα που συναρπάζει τους αναγνώστες του και τους μεταφέρει σε ένα μετα-αποκαλυπτικό σύμπαν, είναι το εξαιρετικό λογοτεχνικό ντεμπούτο του Αμερικανού συγγραφέα Peter Heller (Νέα Υόρκη, 1959), με τίτλο «Ο ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ» («The Dog Stars»), που εκδόθηκε το 2012 στις Η.Π.Α. και πριν από μερικούς μήνες, για πρώτη φορά στη χώρα μας, από τις Εκδόσεις του 21ου, σε μετάφραση των Α.Αγγελίδη και Μ.Αγγελίδου (σελ. 365). Το μυθιστόρημα του Χέλερ, είναι ένα αγωνιώδες βιβλίο, όπου η επιβίωση εξαρτάται ουσιαστικά από την τύχη, στα πλαίσια των πολύ επιτυχημένων (και δημοφιλών) «Ο Δρόμος» του Κ.Μακάρθι, «Όρυξ και Κρέικ»της Μ.Άτγουντ και άλλων.


Σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα (και ιδιαιτέρως ελκυστική) ιστορία, που διαδραματίζεται σε ένα έρημο (από ανθρώπους) περιβάλλον, που έχει καταστραφεί από μια πανδημία γρίπης, η οποία έχει αφανίσει το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας (το 99% για την ακρίβεια), το μυθιστόρημα ακολουθεί την ιστορία του Χιγκ, ενός ερασιτέχνη πιλότου, που ζει σε ένα εγκαταλειμμένο μικρό αεροδρόμιο του Κολοράντο, μαζί με τον πιστό του γηραιό σκύλο Τζάσπερ (ο συγγραφέας με τον τίτλο του, «παίζει» ανάμεσα στον αστερισμό του Μέγα Κύονα και τον σκύλο του ήρωά του).
 
«Μην μπερδευτούμε: έχουν περάσει εννιά χρόνια. Η γρίπη σκότωσε σχεδόν τους πάντες, και μετά η αρρώστια του αίματος σκότωσε ακόμα περισσότερους. Όσοι απόμειναν, είναι βασικά Όχι Καλοί, γι’ αυτό μένουμε εδώ στην πεδιάδα, γι’ αυτό περιπολώ κάθε μέρα.»
 
Ο Χιγκ ζούσε με τη σύζυγό του στο Ντένβερ, που ήταν έγκυος όταν την βρήκε η πανδημία και κατασκεύαζε σπίτια, ενώ έγραφε και ποίηση. Στάθηκε πολύ τυχερός, γλυτώνοντας από τον χαμό, και τώρα εκεί που ζει, βρήκε έναν μισάνθρωπο μεσήλικα, τον Μπάγκλεϊ για τον οποίο δεν γνωρίζει τίποτα, παρά μόνο ότι κουβαλάει μαζί του, πολλά όπλα με τα οποία είναι ιδιαίτερα ικανός.
 
Οι δυο τους και ο Τζάσπερ, προσπαθούν να επιβιώσουν, και να γλυτώσουν από τις επιδρομές διαφόρων τρελαμένων, που έχουν σχηματίσει συμμορίες και περιφέρονται ψάχνοντας τροφή, σκορπίζοντας τον θάνατο. Ο Χιγκ τους χαρακτηρίζει «όχι καλούς», αλλά αυτός είναι ένας πραγματικά Καλός άνθρωπος, ο οποίος έχει ανακαλύψει μια ομάδα ανθρώπων, που παρότι τους έχει χτυπήσει ο ιός επιζούν και διαβιώνουν στην άλλη πλευρά του βουνού, και πηγαίνει με το αεροπλανάκι του (σε πλήρη διαφωνία με τον Μπάγκλεϊ), πηγαίνοντάς τους τροφή και υλικά για την επιβίωσή τους. Ο Χιγκ συνεχίζει να ελπίζει για ένα καλύτερο μέλλον και η αυτή του η ελπίδα τον κρατάει ζωντανό. Όταν πεθάνει ο Τζάσπερ, θα συντριβεί, θα νιώσει ότι όλα χάνονται.
 
Νιώθει την ελπίδα να τον εγκαταλείπει, είναι εκείνος που έλεγε ότι πρέπει οι ηθικές αξίες να διατηρηθούν με κάθε τρόπο και ερχόταν ο Μπάγκλεϊ να τον προσγειώσει στην πραγματικότητα, πάντα έτοιμος να σκοτώσει τους εισβολείς, να τον μάθει να σέρνει τα πτώματα (από τα πόδια), να παρακολουθεί από το παρατηρητήριό του ανελλιπώς. Πριν από τρία χρόνια, ο Χιγκ, ψάχνοντας τα ραδιοκύματα του μικρού Cesna αεροπλάνου του (οι επικοινωνίες λειτουργούν λόγω των δορυφόρων που συνεχίζουν να περιφέρονται στο διάστημα), θα ακούσει μια φωνή να καλεί από κάποια αεροπορική βάση. Πλέον μετά τον χαμό του Τζάσπερ, του γίνεται έμμονη ιδέα να πάει να βρει αν υπάρχουν επιζώντες και που. Θα πάρει το αεροπλάνο του, προς αναζήτηση και αυτό θα αλλάξει τη ζωή του για άλλη μια φορά. Θα γνωρίσει στον δρόμο του ένα ζευγάρι πατέρα-κόρης, και η γυναίκα αυτή, θα τον κάνει να πιστέψει ξανά στη ζωή.
 
«Ήταν λες και ζούσα διπλή ζωή ∙ ήταν η μπλε και πράσινη επιμονή της ζωής, που απλωνόταν πάνω στα γκρίζα χρώματα του θανάτου. Κι εγώ ταλαντευόμουν ανάμεσά τους, περνούσα μια από δω και μια από κει με την ίδια ευκολία που περνούσα από τη λιακάδα στην κρύα σκιά του υπόστεγου. Ή ακόμη κι όταν εγώ δεν κουνιόμουν, περνούσε η σκιά από πάνω μου, σαν σύννεφο, έκανε τα μπράτσα μου ν’ ανατριχιάσουν, και μετά έφευγε. Χανόταν.
Η ζωή ζούσε μέσα στο θάνατο κι ο θάνατος ζούσε μέσα στη ζωή. Αυτή ήταν η σκέψη μου. Ότι ο θάνατος βρισκόταν μέσα σε όλους μας. Περιμένοντας μόνο μια νύχτα πιο ζεστή ∙ ένα λάθος στο σύστημα ∙ ένα μαμούνι σαν αυτό που έφαγε τα μαύρα δέντρα στο βουνό. Και η ζωή, από την άλλη, βρισκόταν μέσα στο θάνατο, επίμονη και μεταδοτική σαν τον ιό της γρίπης. Όπως πρέπει.»


«Ο αστερισμός του σκύλου», είναι μια πολύ «αμερικάνικη ιστορία», ένα βιβλίο που εντάσσεται στη σύγχρονη μυθολογία, που θέλει τον ήρωα να κάνει τα πάντα για την επιβίωσή του. Θέμα αγαπημένο σε συγγραφείς και τηλεοπτικούς παραγωγούς με την συνεχή αναπαραγωγή σειρών και ταινιών που ασχολούνται με έναν «μετα-αποκαλυπτικό» κόσμο. Στο βιβλίο υπάρχουν επίσης και άλλα προσφιλή στους Αμερικανούς θέματα, όπως η δύναμη της φύσης (που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ιστορία), λεπτομέρειες για το ψάρεμα και το κυνήγι, ενώ τα άγρια τοπία του Κολοράντο προσφέρουν το τέλειο σκηνικό για το περιπετειώδες (και είναι έντονο) στοιχείο του βιβλίου, που έχει πολλή βία όπως είναι αναμενόμενο.
 
Υπάρχουν βέβαια πολλά πράγματα που ξεχωρίζουν στο μυθιστόρημα του Χέλερ. Αρχικά εντυπωσιάζουν  η ένταση και οι πολύ ζωντανές εικόνες του. Με γλώσσα λιτή αλλά υποβλητική, περιγράφει μια άκρως ζοφερή αλλά πολύ σαγηνευτική εικόνα ενός ερειπωμένου σύμπαντος. Ο κίνδυνος είναι διαρκής και ο αγώνας για επιβίωση δεν σταματάει. Επίσης είναι εξαιρετική η αποτύπωση της ανθρώπινης κατάστασης σε ένα κόσμο που είναι μεν εξωτερικά όμορφος, αλλά οι αντιξοότητες παρουσιάζονται καθημερινά. Ο Χιγκ είναι πολύπλοκος και βαθιά ανθρώπινος που νιώθει ενοχές για την απώλεια της συζύγου του και του μωρού που θα’ρχόταν, απελπίζεται και κουβαλάει διαρκώς μια αίσθηση ματαιότητας για όλα, αλλά από την άλλη, μπορεί και βρίσκει παρηγοριά στις μικρές απολαύσεις της ζωής.
 
Η σχέση του Χιγκ με τον σκύλο του, τον Τζάσπερ, είναι ένα από τα κεντρικά στοιχεία του μυθιστορήματος. Στη σχέση αυτή, υπάρχει διαρκώς η υπενθύμιση στον αναγνώστη, ότι η φιλία και η αγάπη μπορεί να υπάρξει και στις πιο σκοτεινές στιγμές. Ο Τζάσπερ είναι το πιο συγκινητικό πρόσωπο του βιβλίου και ένα φωτεινό σημείο μέσα στη ζοφερή ατμόσφαιρα που κυριαρχεί στο πλαίσιο της ιστορίας, αποτελώντας μαζί με τον Χιγκ τον συναισθηματικό πυρήνα της ιστορίας.
 
«Αναρωτιόμουν: έτσι νιώθεις όταν πεθαίνεις; Έτσι ολομόναχος; Να πετάς γαντζωμένος από μια αγάπη παλιά; Και να συνεχίζεις;»
 
Σε αντίθεση με τις περισσότερες δυστοπίες, οι χαρακτήρες του μυθιστορήματος είναι αληθοφανείς και όχι «χάρτινοι». Δεν υπάρχει «υπερήρωας» στο βιβλίο, ούτε εμφανίζεται κάποιος «από μηχανής Θεός». Ο φόβος και η ανάγκη για καθημερινή επιβίωση, δεσπόζει – οι ήρωες του μυθιστορήματος προσπαθούν να ζήσουν μέρα τη μέρα, ενώ εντυπωσιακό είναι και το «αισιόδοξο» φινάλε του βιβλίου, παρά τον ζόφο που αιωρείται στην ατμόσφαιρα.
 
Η αφήγηση του Χέλερ ρέει χαλαρά, χωρίς εντάσεις, ίσως σε βάρος της ιστορίας. Για πολλές σελίδες δεν γίνεται κάτι, με πολλές περιγραφές της φύσης και της οικολογικής καταστροφής. Τονίζεται διαρκώς η εκδίκηση του φυσικού στοιχείου και η σταδιακή εξαφάνιση των πόλεων, που μέσα σε 9 χρόνια αρχίζουν να εξαφανίζονται σαν να μην υπήρξαν ποτέ. Τονίζεται το θέμα της υπερθέρμανσης και μιας εφιαλτικής μελλοντικής καταστροφής, που θα ακολουθήσει αυτό που συνέβη από τον ιό.
 
Ωραίο και «διαβαστερό» μυθιστόρημα το «Ο ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ», όπου με την ανάπτυξη της ιστορίας, τους πλούσιους και πολυεπίπεδους χαρακτήρες και την υποβλητική ατμόσφαιρα, τονίζεται η δύναμη της ελπίδας και η ανθεκτικότητα του ανθρώπου. Ο Heller, έχει το στυλ του Χεμινγουέι στη γλώσσα του, γράφει απλά και μινιμαλιστικά, χωρίς λογοτεχνικές υπερβολές, έχοντας έναν αβίαστο λυρισμό που σε συνδυασμό με την ιστορία μαγνητίζει τον αναγνώστη. Η τηλεοπτική ή κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου είναι μάλλον σίγουρη!
 
Βαθμολογία 83 /100


 



1 Comments:


At 15/3/24 20:48, Blogger Christina Reader

Ευχαριστώ πολύ φίλε μου, που μας δίνεις όλες αυτές τις ωραίες προτάσεις για διάβασμα και μάλιστα με αυτόν τον κατατοπιστικό τρόπο.

 

Δημοσίευση σχολίου

~ back home