Τρίτη, Ιανουαρίου 09, 2007
posted by Librofilo at Τρίτη, Ιανουαρίου 09, 2007 | Permalink
Μιά διαφορετική "Καλύβα του Μπάρμπα-Θωμά"
Το μυθιστόρημα του Edward P.Jones «Ο Γνωστός Κόσμος» (εκδ.ΝΕΦΕΛΗ) (85) σηματοδοτεί μιά διαφορετική προσέγγιση στο γνωστό και μάλλον χιλιοειπωμένο θέμα της Αμερικανικής δουλείας.

Ο συγγραφέας επιλέγει ως κεντρικό σημείο του βιβλίου και της ιστορίας του, μια συνηθισμένη φυτεία στον προ-εμφυλιακό Αμερικάνικο Νότο όπου ο ιδιοκτήτης είναι ένας μαύρος,ο Χένρι Τάουνσεντ-ιδιοκτήτης κανονικός με τους σκλάβους του,τις οικογένειες των σκλάβων,ο οποίος επιλέγει μιά νέα και ωραία μαύρη σύζυγο από καλή και ελεύθερη οικογένεια αλλά (δεύτερη έκπληξη του μυθιστορήματος) το βιβλίο αρχίζει με τον ξαφνικό θάνατό του από κάποια αρρώστεια μόλις στα 31 του.

Ο Τζόουνς είναι επηρεασμένος φανερά από το περίφημο μυθιστόρημα της T.Morrison «ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ»,αλλά και από τον Μάρκες αφού ο συγγραφέας αρμονικά συνδιάζει φανταστικά στοιχεία με αληθοφανή ντοκουμέντα,δημιουργώντας ως άλλος Φώκνερ την δικιά του φανταστική πόλη (το Μάντσεστερ της Βιρτζίνια) δίνοντας μάλιστα και στατιστικά στοιχεία και εισάγοντας κάποια στιγμή στην πλοκή και έναν ερευνητη,γιά να κάνει την ιστορία ακόμα πιό ρεαλιστική.

Το μυθιστόρημα δεν κάνει διακρίσεις ,όλοι είναι καλοί και κακοί ταυτόχρονα.Ο μακιαβελικός μεγαλοκτηματίας Ρόμπινς ο οποίος είχε δούλο τον Τάουνσεντ και μετά τον βοήθησε να φτιάξει την δικιά του φυτεία αγοράζοντας δούλους γιά λογαριασμό του,ουσιαστικά διοικεί την πόλη ανεβοκατεβάζοντας τους σερίφηδες,δημιουργώντας περιπόλους επιφυλακής γιά τις νύχτες,βασανίζοντας τους δούλους του,παρ’όλα αυτά διατηρεί ψιλοφανερά μιά δεύτερη οικογένεια με μία μαύρη πρώην δούλα του.
Ο Ταουνσεντ δημιουργεί την φυτεία αλλά και αυτός στηριζεται στους δουλους προκαλώντας φρίκη στους γονείς του.Δεν διστάζει δε όταν κάποιος «απείθαρχος» από αυτούς προσπαθεί να το σκάσει,να του κόψει το αυτί γιά να τον συνετίσει.Η χήρα του ξαφνικα βρισκεται με μιά φυτεία στα χέρια της και στηρίζεται στις υπηρεσίες του (μαύρου) επιστάτη της ο οποίος την βλέπει ερωτικά και προσπαθεί να ξεφορτωθεί την οικογένεια του,ωθώντας τους στην φυγή.
Ο (λευκός) θρησκόληπτος σερίφης ο οποίος είναι ερωτευμένος με την μικρή μαύρη δούλα του,ο ινδιάνος που γιά να συμπληρώσει το εισόδημά του γίνεται μέλος της περιπόλου και βασανίζει με τη σειρά του μαύρους,οι πιό μορφωμένοι μαύροι της πόλης που έχοντας εξαγοράσει την ελευθερία τους,προσπαθούν να μορφωθούν οραματιζόμενοι έναν καλύτερο και πιό δίκαιο κόσμο προσπαθούν και αυτοί να αγοράσουν σε καλή τιμή κανένα μαύρο γιά υπηρέτη και όταν τον βλέπουν λίγο «φευγάτο» δεν διστάζουν να μεταχειρισθούν τις πρακτικές των λευκών γαιοκτημόνων.

Το μυθιστόρημα δεν έχει κάποια ιδιαίτερη πλοκή (και μάλλον αυτό είναι ένα μοιονέκτημά του γιά τον μη-Αμερικανό αναγνώστη),αλλά είναι γεμάτο από εικόνες συχνά λυρικές,πολλές φορές ιδιαίτερα βίαιες.
Ο Τζόουνς περισσότερο εστιάζει στις διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ μαύρου ιδιοκτήτη και μαύρου σκλάβου (ο αφέντης είναι αφέντης όποιο χρώμα και να έχει).Σε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα περιγράφεται πως ο Χένρι Ταουνσεντ αγόρασε το πρώτο του κομμάτι γης από τον Ρόμπινς και λίγο μετά αγόρασε τον πρώτο του δούλο (και μετέπειτα επιστάτη του κτήματός του)τον Μόζες.Χτίζουνε μαζί το σπίτι που ονειρεύεται ο Χένρι και ο ένας βοηθάει τον άλλον.Μιά ημέρα,ο Ρόμπινς περνάει να δει πως πάει ο προστατευόμενός του και το χτίσιμο του σπιτιού..

«Κύριε?»
«Ποιός είναι» είπε ο Ρομπινς,σηκώνοντας το γαντοφορεμένο του χέρι και δείχνοντας με τον αντίχειρα πάνω από τον ώμο του. «Με ποιόν παίζεις σαν μικρό παιδί στο χώμα?»
«Τον Μόζες.Τον ξέρετε τον Μόζες,κύριε Ρόμπινς».Ο Μόζες ήταν δούλος του λιγότερο από 6 μήνες.
«Ξέρω ότι αγόρασες από’μένα ένα δούλο γιά να κάνει όσα υποτίθεται ότι πρέπει να κάνουν οι δούλοι.Αυτό ξέρω μόνο».
«Μάλιστα κύριε».
«Χένρι» είπε ο Ρόμπινς,κοιτώντας όχι αυτόν μα στην άλλη μεριά του δρόμου, «ο νόμος θα σε προστατέψει σαν αφέντη απέναντι στον δούλο σου και δεν θα φοβηθεί να σε προστατέψει.Η προστασία ξεκινάει απο δω»-και έδειξε ένα φανταστικό σημείο στον δρόμο- «μέχρι τον θάνατο της ιδιοκτησίας σου», κι’έδειξε ένα σημείο λίγο πιό πέρα από το πρώτο. «Όμως ο νόμος περιμένει από σένα να ξέρεις τι θα πει αφέντης και τι θα πει δούλος.Και δεν έχει σημασία αν είσαι πιό σκούρος απ’τον δούλο σου.Σ’αυτό ο νόμος είναι τυφλός.Είσαι αφέντης κι’αυτό είν’ολο που θέλει να ξέρει ο νόμος.Ο νόμος θα’έρθει κοντά σου και θα σταθεί στο πλαϊ σου.Αν όμως εσύ κυλιέσαι και παίζεις με τον δούλο που ‘ναι ιδιοκτησία σου,κι η ιδιοκτησία σου γυρίσει και σε δαγκώσει,ο νόμος πάλι θά’ρθει κοντά σου,μα δε θα ‘ρθει ολόψυχα κι όσο γρήγορα τον χρειάζεσαι.Θα’χεις αποτύχει όσον αφορά το ρόλο σου στη συμφωνία.Θα’χεις δείξει τη γραμμή που σε χωρίζει απ’την ιδιοκτησία σου και θα του έχεις πει ότι η γραμμή δεν έχει σημασία»... «Τώρα σήμερα κυλιέσαι με κάποιον που ‘ναι ιδιοκτησία σου με χαρτί.Τι θα κάνεις όμως άμα έχεις δέκα,πενήντα τέτοια χαρτιά?Τι θα κάνεις Χένρι,άμα έχεις εκατό τέτοια χαρτιά?Πάλι θα κυλιέσαι στο χώμα μαζί τους?»...


Το εγχείρημα του Τζόουνς είναι εντυπωσιακό ιδίως εάν κανείς σκεφθεί ότι το μυθιστόρημα αυτό ειναι το πρώτο τού συγγραφέα.Του πήρε 11 χρόνια να το γράψει και η ερευνητική δουλειά που έκανε φαίνεται σε όλη την δομή του βιβλίου το οποίο είναι συμπαγές και δεμένο παρ’όλα τα πολλά πρόσωπα που εμφανίζονται σε αυτό.Το δε τέλος του είναι από τα καλύτερα που έχω δει σε παρόμοιου ύφους μυθιστορίες.Το βιβλίο γνώρισε μεγάλη εκδοτική και εμπορική επιτυχία στις ΗΠΑ και τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ το 2004.
 



15 Comments:


At 9/1/07 16:17, Anonymous Ανώνυμος

Το απόσπασμα που διάλεξες είναι θαυμάσιο και με προκαλεί να το διαβάσω

 

At 10/1/07 09:58, Blogger anagnostria

Διερωτώμαι πώς διαλέγετε τα βιβλία που διαβάζετε, πού βρίσκετε όλα αυτά τα ασυνήθιστα. Επίσης γιατί η προτίμηση στη ξένη λογοτεχνία;

 

At 10/1/07 11:04, Anonymous Ανώνυμος

βιβλιο που βασιζεται σε εντεκα ετων ερευνα αξιζει χιλιεσ φορες να διαβαστει νομιζω....

thanks librofilo!

 

At 10/1/07 12:44, Anonymous Ανώνυμος

nuwanda
μην το λες, φίλε μου υπάρχουν έρευνες και έρευνες.
εγώ πχ που όλη μέρα πίνω καφέ στα καφέ μπορώ να ισχυριστώ πως κάνω έρευνα για μελλοντικό βιβλίο! :)

αγαπητή αναγνώστρια ο Λίμπρο δε πολυδιάβαζε Έλληνες, αλλά τώρα που γνώρισε εμένα και το sweetfrydi ούτε να πλησιάσει!

Demetrio Lucas

 

At 11/1/07 11:43, Anonymous Ανώνυμος

Άλλη μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πρόταση.

Και οι μουσικές επιλογές του βλογ απλά ΥΠΕΡΟΧΕΣ!

 

At 12/1/07 01:12, Anonymous Ανώνυμος

Εγώ πάντως βρίσκω αυτό το χωρίς ιδιαίτερη πλοκή βιβλίο, φοβερό υλικό για μίνι σειρά στην αμερικάνικη tv . Πως και τους έχει ξεφύγει στα κανάλια ?

( ακολουθεί trailer)

"Ρόμπινς : Μικρή, μαύρη δούλα μπορεί να μου αντιστέκεσαι, αλλά μια μέρα θα μου κάτσεις, may God be my witness ( Nα ! Μάρτυς μου ο Θεός ! )...

Μικρή, μαύρη δούλα : Over my dead chocolate body γλοιώδη, μακιαβελικέ αφέντη ! (μεγάλη πέραση είχαν τελικά οι μαύρες δούλες ).

Θα υποκύψει στις ορέξεις του σερίφη η δούλα ? Ο Τάουνσεντ θα κάνει το όνειρο του πραγματικότητα παρ'ότι είναι λίγα τα ψωμιά του ? Οι δούλοι θα εκδικηθούν τον ινδιάνο βασανιστή τους ?

Όλα αυτά and many more , στο επόμενο επεισόδιο του " Γνωστού κόσμου " . Don't miss it ! Stay tuned ! "

Ναι . Όντως . Δεν είμαι καλά .

Περάσατε καλά με αυτό το βιβλίο απ'ό,τι κατάλαβα . Και εμείς περνάμε καλά με τις επιλογές σας όποια "εθνικότητα" κι αν έχουν .

Πάω να "ταξιδέψω" με το τραγούδι ...

Τα σέβη μου .

 

At 12/1/07 11:09, Blogger Librofilo

@scalidi>Σ'ευχαριστώ,βάλε το βιβλίο στο πρόγραμμα σου,αξίζει...

 

At 12/1/07 11:19, Blogger Librofilo

@anagnostria>Στο προφίλ μου δηλώνω την προτίμησή μου στην ξένη λογοτεχνία.Βλέπετε για μένα δεν έχει διαφορά,κοιτάω την "μεγάλη εικόνα" όπου όλοι είναι το ίδιο,είτε γράφουν από την Βέροια,είτε από την Λίμα.Δεν μου λέει πολλά το Ελληνικό στοιχείο στην τέχνη,ούτε η περίφημη Ελληνικότητα.Είναι δύσκολο να σας το εξηγήσω εν συντομία,ελπίζω να με καταλαβαίνετε χωρίς απαραίτητα να συμφωνείτε μαζί μου.
Οσον αφορά την επιλογή των βιβλίων είναι καλό θέμα γιά ενα προσεχες ποστ.Επιγραμματικά να σας πω ότι εάν γνωρίζω τον συγγραφέα και τον εμπιστεύομαι θα το αγοράσω το βιβλίο του.Επίσης διαβάζω πολλές κριτικές και μπορώ (πλεον) να ξεχωρίσω τι αξίζει ή τι θα μου αρέσει από αυτά που γράφουν-έστω και όπως τα γράφουν.Ένα άλλο στοιχείο είναι το ένστικτο που έχω αναπτύξει ως αναγνώστης.Θεωρώ πάντως ότι οι επιλογές μου είναι προβλέψιμες και mainstream,πάνε πιά οι εποχες που πειραματιζόμουνα.Ευχαριστώ γιά τους προβληματισμούς που θέσατε.

 

At 12/1/07 11:21, Blogger Librofilo

@nuwanda>Και το ότι πήρε το Πούλιτζερ κάτι λέει και αυτό έτσι?Φαντάζομαι τον ανταγωνισμό κάθε χρόνο και τρελλαίνομαι.

 

At 12/1/07 11:23, Blogger Librofilo

@Demetrio Lucas>Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει φίλε μου,από τότε που γνωρισα εσενα και τον George μάλλον αρχίζω να συμπαθώ περισσότερο την Ελληνική λογοτεχνία.Και μη κοροϊδεύεις καθόλου την έρευνα στα καφέ-έχει την αξία της.

 

At 12/1/07 11:24, Blogger Librofilo

@Comp.Doll>Σ'ευχαριστώ γιά τα καλά σου λόγια,επιτελους κάποιος αναφέρει τις μουσικές επιλογές μου.

 

At 12/1/07 11:31, Blogger Librofilo

@aura voluptas>Δεν λέω,έχετε φαντασία..Λοιπόν,μιά από τις αγαπημένες μου τηλεοπτικές σειρές ήταν το Roots(Οι Ρίζες),που παιζόταν πριν από καμμιά εικοσπενταριά χρόνια στην Ελλην.τηλεόραση.
Εάν είχατε διαβάσει το βιβλίο θα καταλαβαίνατε ότι δεν θα μπορούσε να γίνει ο διάλογος που φανταστήκατε γιατί ο Ρόμπινς δεν θα έκανε καμμιά ιδιαίτερη προεργασία ουτε θα παρακαλούσε γιά πολύ την όμορφη δούλα,απλά θα την έβαζε κάτω.Ο Τάουνσεντ μπορεί και να τον βοηθούσε στην επιλογή.
Ελπίζω να σας βοήθησα στο μουσικό σας ταξίδι.

 

At 12/1/07 12:59, Blogger spiretos72

Οι Ρϊζες με τόν Κούντα Κίντε! Και μένα μου άρεσε πολύ :-)))

 

At 12/1/07 20:27, Blogger Librofilo

@spiretos72>Καλά θυμάστε,αν και θα πρέπει να ήσασταν μικρούλης τότε

 

At 16/1/07 08:52, Blogger anagnostria

Ευχαριστώ για τη διευκρινιστική σας απάντηση. Καθόλου δεν διαφωνώ μαζί σας. Πιστεύω στην παγκοσμιότητα της λογοτεχνίας. Άλλωστε μήπως οι λογοτεχνικοί "κολοσσοί" (αν εξαιρέσουμε τους αρχαίους κλασικούς) δεν είναι όλοι ξένοι;Οι ερωτήσεις μου ήταν απλώς ερωτήσεις ενδιαφέροντος, χωρίς κανένα υπαινιγμό για ελληνικότητα κ.λπ. Η ελληνική λογοτεχνία προσωπικά με ενδιαφέρει για σκοπούς ενημέρωσης, ίσως και λόγω επαγγέλματος (που δεν ασκώ βέβαια πια).

 

Δημοσίευση σχολίου

~ back home