Ο συγγραφέας κάνει ένα ταξίδι μέσα στον χρόνο περιγράφοντας σε 39 κείμενα (που δεν είναι απαραίτητο να συνδέονται μεταξύ τους,οπότε κάποιος που κουράζεται από το θέμα,μπορεί να το διαβάζει αποσπασματικά),36 θανάτους συγγραφέων,διαννοητών από τον Μονταίνιο (χρον.θανάτου 1592),μέχρι τον Τρούμαν Καπότε (χρον.θανάτου 1984),δίνοντας περισσότερη βάση στους Γάλλους συγγραφείς του 19ου αιώνα.
Ο Σνεντέρ δεν ωραιοποιεί καμμία στιγμή,ο θάνατος είναι απαίσιος όπως και όταν συμβαίνει.Όπως πολλάκις αναφέρεται μέσα στο βιβλίο , ωραίος θάνατος υπάρχει μόνο στην λογοτεχνία. Έχουν μεταφερθεί σ'εμάς διάφορα ωραία τελευταία λόγια συγγραφέων,ο συγγραφέας αναρωτιέται αρκετές φορές εάν αυτά που μεταφέρθηκαν από τους διάφορους αυτόπτες μάρτυρες ήταν όντως τα αληθινά λόγια και δεν ωραιοποιήθηκαν από τους κοντινούς ανθρώπους του τεθνεώτος.Βλέποντας τα από απόσταση πραγματικά αναρωτιέσαι κατά πόσον λίγο προτού εκπνεύσει κάποιος φροντίζει την ματαιοδοξία του εκστομίζοντας πομπώδεις φράσεις όπως αυτές του Βίκτωρα Ουγκώ "Εδώ γίνεται η μάχη της ημέρας με τη νύχτα".Προσωπικά βρίσκω περισσότερο αληθοφανείς τις τελευταίες στιγμές του Τζόζεφ Κόνραντ ,όταν η νοσοκόμα του τον βρήκε στο πάτωμα όπου είχε γλιστρήσει από την πολυθρόνα του "αυτό που είχε ακούσει να εξέρχεται από το στόμα του ετοιμοθάνατου δεν ήταν παρά η ακόλουθη αναφώνηση,ενα αγκομαχητό βραχνό και χαμηλόφωνο:"Φρίκη!Φρίκη!"
Ο Σνεντέρ μας εξοικειώνει με την ιδέα του θανάτου επαναλαμβάνοντας συνέχεια την ίδια την λέξη - πρέπει να αναφέρεται στο βιβλίο τουλάχιστον 500 φορές.Πολλές φορες η συγκίνηση είναι διάχυτη παρακολουθώντας τις τελευταίες ημέρες γιγάντων όπως ο Τολστόϊ που την "κάνει" από το σπίτι του γιά να γλυτώσει από την οικογένειά του,όπως ο Β.Μπένγιαμιν που προσπαθεί να γλυτώσει από τους Ναζί και πεθαίνει στα ΙσπανοΓαλλικά σύνορα ή διαβάζοντας γιά την δραματική περίπτωση της ποιήτριας Μ.Τσβετάεβα η οποία κρεμάστηκε το 1941 γιά να δώσει μιά διέξοδο στην κυριολεκτικά αφόρητη ζωή της κάπου στην Ταταρία.
'Ενα βιβλίο που θα μπορούσε να είναι συντομότερο (και λιγότερο ρητορικό όπως σωστά κάπου αναφέρει ο Κούρτοβικ),αλλά από την άλλη θα μπορούσε να είναι και ολόκληρη εγκυκλοπαίδεια.Η καταπληκτική απόδοση στα ελληνικά του Γ.Στρίγκου διευκολύνει την ανάγνωση που ώρες-ώρες πραγματοποιείται με ένα κόμπο στο λαιμό.
Οι τακτικότεροι των επισκεπτών αυτού του blog θα παρατηρήσουν την απουσία βαθμολογίας.Πιστεύω ότι οι ίδιοι θα καταλάβουν τον λόγο...
At 11/12/06 15:32, 
At 14/12/06 03:56,
Το ξαναδιάβασα σήμερα με μεγαλύτερη προσοχή και ειλικρινά τo post σας αυτό είναι υπέροχο. Βιάζομαι να σχολιάσω, αν και ίσα που κρατιέμαι να μην παραδοθώ στο "μικρό θάνατο" που λέγεται ύπνος (οοps!Και κάτι άλλο έχουν ονομάσει "μικρό θάνατο"...sorry!), γιατί φοβάμαι ότι θα γράψετε καινούργιο υλικό.
Μετά την ανάγνωση του αμέσως θυμήθηκα τη φοβερή, ποιητική σκηνή στο "The hours" με την αυτοκτονία της V. Wolf στο ποτάμι.
Ό,τι αγνοούμε συχνά κρύβει μυστήριο και γοητεία και ο θάνατος δεν αποτελεί εξαίρεση. Ούτε σηκώνει βαθμολογίες. Σωστός.
Γιατί όμως "βαρύ θέμα" το συγκεκριμένο? Η γνώμη μου είναι πως όσο αποφεύγουμε να μιλάμε για το θάνατο, σαν να μην υπάρχει, τόσο το χειρότερο. Και δεν εννοώ να κάνουμε μακάβριες σκέψεις ή συζητήσεις αλλά να φιλοσοφούμε που και που επ'αυτού και εάν ένα βιβλίο είναι αφορμή για κάτι τέτοιο, τι το καλύτερο?
Ακούγεται έντονα τελευταία, μια "zen-coelhoίστικη" άποψη που λέει ότι το θάνατο πρέπει να μην τον ξεχνάμε ποτέ, να τον κάνουμε φίλο μας. Μόνο έτσι θα εκτιμήσουμε περισσότερο τη ζωή μας και θα βρούμε την όρεξη και τη δύναμη να συνεχίσουμε να κυνηγούμε τα όνειρα μας.
Αν συνειδητοποιήσουμε πραγματικά ότι θα πεθάνουμε κάποια στιγμή, ότι δε θα υπάρχουμε, ίσως οι μέρες μας γίνουν καλύτερες. Είναι σαν αυτό που λένε, " Αν ήξερες πως αύριο δε θα ξαναέβλεπες ποτέ τα αγαπημένα σου πρόσωπα, υπάρχει κάτι που δεν πρόλαβες να πεις ή να κάνεις? "
Προσωπικά όλα αυτά τα βρίσκω πρακτικά δύσκολα, πάρα πολύ στρεσσογόνα και ψιλοψυχαναγκαστικά ("Φρίκη!Φρίκη!"). Μια μικρή προσπάθεια όμως είναι σίγουρα καλύτερη από το τίποτα. Κι έγραψα ήδη 6 σχετικές λέξεις με το θάνατο (7!-χα!).
Και για να το ελαφρύνω λίγο θυμήθηκα κι ένα πρόσφατο άρθρο για εκείνο το περιβόητο "γράμμα-μαϊμού του 13χρονου", όπου ο γράφων αναρωτιόταν ποιά θα ήταν η θέση του 13χρονου άν μάθαινε τις τελευταίες λέξεις του ήρωα Καραϊσκάκη πριν πεθάνει (8)! Δεν τις γράφω γιατί είπαμε είμαι ευγενική και σεμνή!
Κε Librofilo με τα "σεντόνια" που απλώνω δε νιώθω άνετα. Ξαγρύπνησα κιόλας. Ξυπνάει το ενοχικό μου και φωνάζει: "Συγγνώμη αν σας κούρασα! Αγνοείστε με!"
Χαιρετώ και εξαφανίζομαι.
At 14/12/06 03:56,
Το ξαναδιάβασα σήμερα με μεγαλύτερη προσοχή και ειλικρινά τo post σας αυτό είναι υπέροχο. Βιάζομαι να σχολιάσω, αν και ίσα που κρατιέμαι να μην παραδοθώ στο "μικρό θάνατο" που λέγεται ύπνος (οοps!Και κάτι άλλο έχουν ονομάσει "μικρό θάνατο"...sorry!), γιατί φοβάμαι ότι θα γράψετε καινούργιο υλικό.
Μετά την ανάγνωση του αμέσως θυμήθηκα τη φοβερή, ποιητική σκηνή στο "The hours" με την αυτοκτονία της V. Wolf στο ποτάμι.
Ό,τι αγνοούμε συχνά κρύβει μυστήριο και γοητεία και ο θάνατος δεν αποτελεί εξαίρεση. Ούτε σηκώνει βαθμολογίες. Σωστός.
Γιατί όμως "βαρύ θέμα" το συγκεκριμένο? Η γνώμη μου είναι πως όσο αποφεύγουμε να μιλάμε για το θάνατο, σαν να μην υπάρχει, τόσο το χειρότερο. Και δεν εννοώ να κάνουμε μακάβριες σκέψεις ή συζητήσεις αλλά να φιλοσοφούμε που και που επ'αυτού και εάν ένα βιβλίο είναι αφορμή για κάτι τέτοιο, τι το καλύτερο?
Ακούγεται έντονα τελευταία, μια "zen-coelhoίστικη" άποψη που λέει ότι το θάνατο πρέπει να μην τον ξεχνάμε ποτέ, να τον κάνουμε φίλο μας. Μόνο έτσι θα εκτιμήσουμε περισσότερο τη ζωή μας και θα βρούμε την όρεξη και τη δύναμη να συνεχίσουμε να κυνηγούμε τα όνειρα μας.
Αν συνειδητοποιήσουμε πραγματικά ότι θα πεθάνουμε κάποια στιγμή, ότι δε θα υπάρχουμε, ίσως οι μέρες μας γίνουν καλύτερες. Είναι σαν αυτό που λένε, " Αν ήξερες πως αύριο δε θα ξαναέβλεπες ποτέ τα αγαπημένα σου πρόσωπα, υπάρχει κάτι που δεν πρόλαβες να πεις ή να κάνεις? "
Προσωπικά όλα αυτά τα βρίσκω πρακτικά δύσκολα, πάρα πολύ στρεσσογόνα και ψιλοψυχαναγκαστικά ("Φρίκη!Φρίκη!"). Μια μικρή προσπάθεια όμως είναι σίγουρα καλύτερη από το τίποτα. Κι έγραψα ήδη 6 σχετικές λέξεις με το θάνατο (7!-χα!).
Και για να το ελαφρύνω λίγο θυμήθηκα κι ένα πρόσφατο άρθρο για εκείνο το περιβόητο "γράμμα-μαϊμού του 13χρονου", όπου ο γράφων αναρωτιόταν ποιά θα ήταν η θέση του 13χρονου άν μάθαινε τις τελευταίες λέξεις του ήρωα Καραϊσκάκη πριν πεθάνει (8)! Δεν τις γράφω γιατί είπαμε είμαι ευγενική και σεμνή!
Κε Librofilo με τα "σεντόνια" που απλώνω δε νιώθω άνετα. Ξαγρύπνησα κιόλας. Ξυπνάει το ενοχικό μου και φωνάζει: "Συγγνώμη αν σας κούρασα! Αγνοείστε με!"
Χαιρετώ και εξαφανίζομαι.
@aura voluptas>Μια χαρά τα βρίσκω τα "σεντόνια σας" (και ας τα στέλνετε δύο φορές).Εγώ συμφωνώ με την άποψη περί θανάτου που κυριαρχεί σήμερα ίσως επειδή είμαι μεγαλύτερος από εσάς (πιστεύω) και το θέμα με απασχολεί όλο και περισσότερο,τώρα πως το συνδέσατε με τον 13χρονο "σοφό" παιδάκι δείχνει μεγάλη φαντασία.
At 16/12/06 00:45,
Δυο φορές την άπλωσα την μπουγάδα λόγω νύστας, απαράδεκτο.
Μεσήλιξ δεν έγινα ακόμη, έχω αρκετούτσικα χρόνια μπροστά μου, όχι όμως και πάρα πολλά. Είμαστε όσο χρονών νιώθουμε και είχα την τύχη και την ευτυχία να γνωρίσω ανθρώπους ηλικιακά "τελειωμένους", τόσο όμως ερωτευμένους με τη ζωή, που μου έβαλαν τα γυαλιά και θα τρέφω για εκείνους αιώνια ευγνωμοσύνη και αγάπη.
Τον θάνατο τον φιλοσοφείς πραγματικά μόνο όταν "δεις το Χάρο με τα μάτια σου" ή τον "αγγίξεις" μέσα από την απώλεια κάποιου πολύ αγαπημένου προσώπου. Έτσι μου συναίβει και το συνειδητοποιήσα.
Με τη θεωρία που έγραψα στο σχόλιο μου, συμφωνώ. Δεν κατάλαβα αν εννοούμε την ίδια. Πιστεύω ότι είναι δύσκολη στην εφαρμογή της γιατί η ίδια η Φύση θέλει να μη σκεφτόμαστε το θάνατο, γίνεται ενστικτωδώς, όποια ηλικία και να έχουμε.
Τεράστιο παράδειγμα ? Η αναβλητικότητα. Σε σχέδια, αποφάσεις, κουβέντες με ανθρώπους που πρέπει να κάνουμε, λύσεις που πρέπει να βρούμε, η λίστα είναι μεγάλη.
Μια απλή άμυνα ? Το "ποτέ δεν είναι αργά". Τα χρόνια που περνούν ρίχνουν τις άμυνες, δεν πρέπει όμως ποτέ να ενισχύουν το αίσθημα της παραίτησης. Τότε "πεθαίνουμε" και δεν το παίρνουμε και είδηση.
Καλά το λέτε. Η ζωή είναι σύντομη.
Συνειρμός-Καραϊσκάκη: Όταν στην τελευταία του μάχη πληγώθηκε βαριά, του ανακοίνωσαν ότι μάλλον δε θα τα έβγαζε πέρα εξαιτίας του τραύματος του. The last famous words ? "Εις τον μπ*****ν μου !" (γνωστός βωμολόχος ο ήρως !). Έτσι, για να συμπληρώσουμε τη λίστα. :-)
Λάβατε άλλη μια "κουβερτούλα" για το χειμώνα που δεν έρχεται.
Με εκτίμηση πάντα.
At 16/12/06 12:19,
@Aura voluptas>Την ίδια θεωρία εννοούμε και χαίρομαι που συμφωνούμε.Τώρα είδα ότι βιαζόσασταν να προλάβετε το επόμενο ποστ μου,θα πρέπει να κάνετε υπομονή μέχρι το απόγευμα της Δευτέρας διότι μ'έχουν πιάσει οι τεμπελιές μου και δεν ανεβάζω αυτό που είχα μισογράψει (αφορούσε την Φούγκα του Α.Σταμάτη).Οπότε το καινούριο θα έχει 2 (ή και 3 εάν προλάβω)βιβλία,πολύ αξιόλογα όλα.Επίσης φαντάζομαι ότι είπε και άλλα ο Καραϊσκάκης διότι όπως λέτε ήταν γνωστός βωμολόχος αλλά δεν μας μεταφέρθηκαν-ελπίζω να ανεβάσει ποστ ο Nuwanda με ανάλογο θέμα.
At 17/12/06 01:48,
ΑΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟΥ, ΑΝΕΜΠΟΔΙΣΤΟΥ
Τώρα στη βάρκα όπου κι αν μπεις άδεια θα φτάσει
Εγώ αποβλέπω σ'έναν μακρύ θαλασσινό Κεραμεικό με Κόρες πέτρινες και που κρατούν λουλούδια.
Θά'ναι νύχτα και Αύγουστος
τότε που αλλάζουν των αστερισμών οι βάρδιες.
Και τα βουνά ελαφρά
γιομάτα σκοτεινόν αέρα στέκουν λίγο πιο πάνω απ'τη γραμμή του ορίζοντα
Οσμές εδώ και εκεί καμμένου χόρτου. Και μια λύπη άγνωστης γενεάς που από ψηλά
κάνει ρυάκι πάνω στην αποκοιμισμένη θάλασσα
Λάμπει μέσα μου εκείνο που αγνοώ. Μα ωστόσο λαμπει
Αχ ομορφιά κι αν δε μου παραδόθηκες ολόκληρη ποτέ
κάτι κατάφερα να σου υποκλέψω. Λέω : κείνο το πράσινο κόρης οφθαλμού που πρώτο-εισέρχεται στον έρωτα και το άλλο το χρυσό, που όπου κι αν το
τοποθετείς ιουλίζει.
Τραβάτε τα κουπιά οι στα σκληρά εθισμένοι. Να με πάτε κεί που οι άλλοι παν
Δε γίνεται. Δεν εγεννήθηκα ν'ανήκω πουθενά
Τιμαριώτης τ'ουρανού κει πάλι ζητώ ν'αποκατασταθώ
στα δίκαια μου. Το λέει κι ο αέρας
Από μικρό το θαύμα γίνεται λουλούδι και άμα μεγαλώσει θάνατος
Αχ ομορφιά συ θα με παραδώσεις καθώς ο Ιούδας
Θά'ναι νύχτα κι Αύγουστος. Πελώριες άρπες που και που
θ'ακούγονται και
με το λίγο της ψυχής μου κυανό η Όξω Πέτρα μέσ'από τη μαυρίλα
θ'αρχίσει ν'αναδύεται. Μικρές θεές, προαιώνια νέες
Φρύγισσες ή Λυδές με στεφάνι ασημί και με πρασινωπά πτερύγια
γύρω μου άδοντας θα συναχτούν
Τότε που του καθενός τα βάσανα θα εξαργυρώνονται
Χρώματα βότσαλου πικρού : τόσα
Με περόνες πόνου όλες σου οι αγάπες : τόσα
Του βράχου η τύρφη και του άφραχτου ύπνου σου η φρικαλέα ραγισματιά : δυο φορές τόσα
Ώσπου κάποτε, ο βυθός με όλο του το πλαγκτόν κατάφωτο
θ'αναστραφεί πάνω από το κεφάλι μου. Κι άλλα ως τότε ανεκμυστήρευτα
σαν μέσα απ'τη σάρκα μου θα φανερωθούν
Ιχθείς του αιθέρος, αίγες με το λιγνό κορμί κατακυμάτων
κωδωνοκρουσίες του Μυροβλήτη
Ενώ μακριά στο βάθος θα γυρίζει ακόμα η γη με μια βάρκα μαύρη
κι άδεια χαμένη στα πελάγη της.
Οδυσσέας Ελύτης
At 17/12/06 10:40,
At 19/12/06 13:41,
Έτσι, να με ζηλεύετε γιατί ανακάλυψα έναν έξοχο συγγραφέα και θα σας ενημερώσω διεξοδικά, μόλις επιστρέψω. Η επόμενη "Φιλολογική" μου θα είναι γι' αυτόν. Ο Δημήτρης μπορεί να ζηλέψει που βρίσκονταν τόσο κοντά του, αλλά δεν κατάφερε να τον γνωρίσει...Κατάλαβε για ποιον μιλάω, αν και δεν το λέω "ντάγκα"...Θα το πω την επόμενη εβδομάδα.Ενημέρωσα ήδη και το "σύνδεσμό" μας το βιβλιοφιλικό που του διάβασα ένα διήγημα από το τηλέφωνο...Άκου λέει ολοκλήρωσε το "Κουρδιστό πουλί", εγώ αυτό ζηλεύω
Φανταστικό θέμα. Δεν ξέρω την ιστορική ακριβεια των οσων αναφερει ο συγγραφεας αλλα το concept ακουγεται καταπληκτικο. Βιβλίο must.