Ο Ροθ περιγράφει την ιστορία ενός καθημερινού ανθρώπου πρώην επιτυχημένου διαφημιστή του οποίου, την κηδεία παρακολουθούμε στην αρχή του βιβλίου, σε ένα μακρύ και κουραστικό κεφάλαιο.Στην συνέχεια ο συγγραφέας ξετυλίγει σκηνές από τη ζωή τού ήρωά του, οι οποίες εναλλάσονται με την προ του θανάτου καθημερινότητά του.
Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου, είχε παντρευτεί τρεις φορές και είχε ισάριθμα διαζύγια,είχε διάφορες ερωμένες κατά τη διάρκεια της πλούσιας σεξουαλικά ζωής του,είχε τρία παιδιά αλλά μόνο με την αξιαγάπητη κόρη του την Νάνσυ είχε σχέσεις,είχε κάνει λαμπρή καριέρα αλλά πλέον το μόνο που τον απασχολούσε καθώς γερνούσε μέσα στη μοναξιά,ήταν η αποφυγή του θανάτου.
Μόλις μπήκε στην έβδομη δεκαετία της ζωής του (λίγο μετά τα εξήντα δηλαδή),οι ασθένειες και τα μπες-βγες στα νοσοκομεία είχαν γίνει μέρος της καθημερινότητάς του.Όλα αυτά σε συνδιασμό με το γεγονός ότι είχε μείνει τα τελευταία χρόνια τελείως μόνος (αφ’ότου απαλλάχθηκε από την τελείως ανίκανη αλλά ιδιαίτερα όμορφη τρίτη του σύζυγο),τον οδηγούν σε μαύρες σκέψεις,σε απίστευτη βαρεμάρα στην ειδυλιακή παραθαλάσσια κοινότητα στην οποία ζει.
Ο Ροθ ούτε λόγος να γίνεται ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς συγγραφείς του περασμένου αιώνα,τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται πολύ κουρασμένος και μάλλον έχει στερέψει.Όταν δεν έχεις τίποτα άλλο να πεις τότε το στυλ θα σε σώσει-νομίζω ο Χ.Τζέημς το έχει πει αυτό και ταιριάζει τέλεια στην περίπτωση Ροθ.
Η φθορά του σώματος την οποία βιώνει καθημερινά στον εαυτό του και στους συνομηλίκους του,τού γίνεται εμμονή.
«Αν είχε ενημερωθεί γιά τα θνητά πάθη κάθε άνδρα και κάθε γυναίκας που έτυχε να γνωρίσει όλα τα χρόνια της επαγγελματικής του ζωής, του καθενός την οδυνηρή ιστορία, τη γεμάτη λύπες, απώλειες, στωικότητα, φόβο, μοναξιά και πανικό, αν είχε μάθει ποιό ήταν και το πιό ασήμαντο πράγμα που ήταν κάποτε ζωτικά δικό τους και το είχαν στερηθεί, αν είχαν μάθει με ποιό συστηματικό τρόπο οδηγούνταν στην καταστροφή, θα’πρεπε να μείνει στο τηλέφωνο όλη μέρα κι όλη νύχτα,και να κάνει άλλα τουλάχιστον εκατό τηλεφωνήματα. Τα γηρατειά δεν είναι μάχη,τα γηρατειά είναι σφαγή.»
Απεναντίας διασκέδασα πολύ με την αειθαλή νουβέλα του Παύλου Νιρβάνα «ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΟΥ ΨΥΧΙΚΟΥ»(Εκδ.Ίνδικτος σελ.147) (75).
Ένα «Καφκικού» στυλ σατυρικό βιβλίο γραμμένο την δεκαετία του 1920 σε αστυνομικό ύφος.
Θεωρώ ότι θα είναι λάθος να πιάσει κανείς αυτό το βιβλίο περιμένοντας να διαβάσει μιά αστυνομική ιστορία.Υπάρχει μιά προσπάθεια από τον ευρύτερο λογοτεχνικό χώρο,η νουβέλα αυτή να θεωρηθεί ως απαρχή του αστυνομικού μυθιστορήματος στη χώρα μας.Πιστεύω ότι το βιβλίο δεν έχει ουδεμία σχέση με το είδος,σίγουρα υπάρχει κάποιο "άρωμα" αστυνομικής λογοτεχνίας, αλλά απ’ότι αντιλαμβάνομαι η πρόθεση του Νιρβάνα ήταν να σατυρίσει την κοσμική Αθήνα της εποχής κάτι που το καταφέρνει εξαίσια.
Ο ήρωας του βιβλίου με το εκπληκτικό όνομα Νίκος Μολοχάνθης είναι ένας νέος αφελής και ανεπρόκοπος που το μόνο που κάνει στη ζωή του είναι να ξεκοκκαλίζει την πατρική περιουσία στις διασκεδάσεις της πρωτεύουσας παρατώντας τις σπουδές του,ξενυχτώντας τον οποίο προσεταιρίζονται διάφοροι εξυπνάκηδες που τον διευκολύνουν να ξοδέψει τα λεφτά του.Αυτός ο νέος λοιπόν επηρρεασμένος από τα αστυνομικά έργα της εποχής, βρίσκει την αφορμή από ένα έγκλημα πάθους που έγινε στο «εξωτικό και απομακρυσμένο» Ψυχικό της εποχής και παραμένει ανεξιχνίαστο ,να ελκύσει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης γιά το άτομο του,έτσι λοιπόν,αυτοενοχοποιείται ως δράστης του εγκλήματος.Είναι δε σίγουρος μέσα στην αγαθοσύνη του ότι αφού γίνει ο σχετικός ντόρος γύρω από το όνομά του,θα αποκαλύψει την αλήθεια και θα την γλυτώσει χωρίς κόστος.
Έλα όμως που η πραγματικότητα την οποία βιώνει είναι διαφορετική.Το «άλλοθί του» εξαφανίζεται με τα λεφτά του,τον κλείνουν στην φυλακή και βιώνει μιά κόλαση αφού βρίσκεται ένα βήμα πριν από την εκτέλεση.
Εκείνο που καθιστά ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα την νουβέλα γιά τον σημερινό αναγνώστη (αφού προσπεράσει την τελείως αφελή και γεμάτη κενά πλοκή της ιστορίας) είναι η εξαιρετική καταγραφή της εποχής,που δεν έχει αλλάξει ιδιαίτερα από το 1928 . Οι κοσμικοί που δραστηριοποιούνται να σώσουν τον Μολοχάνθη πιστεύοντας ότι βρήκαν στο πρόσωπο του ένα μοιραίο και απελπισμένο θύμα του έρωτα,τα πάρτυ και τα εξοχικά καφέ με τα σεπαρέ,οι δημοσιογράφοι που δρουν ως αρπακτικά,η ανικανότητα της αστυνομίας,οι δεσμοφύλακες που χρηματίζονται-τελικά «όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν».
Ο συγγραφέας ειρωνεύεται τους πάντες και τα πάντα,μόνο η φτωχή πλην τίμια μοδιστρούλα Φρόσω η οποία περιμένει στωικά τον ανεπρόκοπο Μολοχάνθη γλυτώνει από την ειρωνία του,και ίσως γι’αυτό να είναι τελικά ο πιο flat χαρακτήρας της νουβέλας και ένας από τους αδύναμους κρίκους της.
Εξαιρετική η έκδοση (όπως πάντα) της Ινδίκτου και ιδιαίτερα κατατοπιστική η εισαγωγή του Γ.Ράγκου αν και διαφωνώ με την προσέγγιση του στο βιβλίο την οποία θα προτιμούσα περισσότερο ανάλαφρη και χωρίς σοβαροφάνεια,η οποία πιστεύω ότι αποπροσανατολίζει τον αναγνώστη σχετικά με το στυλ της νουβέλας που θα διαβάσει στη συνέχεια.
Για πρώτη φορά στην ιστορία της γνωριμίας μας θα διαφωνήσουμε, σχετικά με τον Ροθ. :-)
Νομίζω πως έχω ξαναγράψει εδώ πως ο Ροθ στην Ελλάδα έχει κακοπέσει γιατί ικανή και αναγκαία συνθήκη για να μπεις στο πνεύμα του είναι να διαβάζεις τα βιβλία του τη χρονιά που κυκλοφορούν και όχι αργότερα. Τα τελευταία χρόνια βέβαια διαβάζουμε τα φρέσκα αλλά εκδίδονται παράλληλα και παλαιότερα τα οποία είναι σαν ζεσταμένο φαγητό.
Νομίζω πως έχω διαβάσει όλα τα βιβλία του Ροθ και σημειώστε πως παλαιότερα δεν με συγκινούσαν τόσο αν και κανείς, νομίζω, δεν έχει περιγράψει με μεγαλυτερη ακρίβεια τις εμμονές του Εβραίου της Διασποράς.
Ο Ροθ έχει εμμονές στις οποίες επανέρχεται. Σημειώστε πως το ίδιο ακριβώς οικογενειακό σκηνικό στη ζωή του ήρωα υπήρχε και στο Blood Stain που το θεωρώ το κορυφαίο βιβλίο του Ροθ.
Ο Ροθ επανέρχεται λοιπόν όλο και ωριμότερος. Καταπιάνεται με τα ίδια θέματα και τα παρακολουθεί όπως αλλάζει ο ίδιος θέση μέσα στο χρόνο.
Διάβασα τον "Καθένα" πρώτα στα Ελληνικά και επειδή εντυπωσιάστηκα το διάβασα και στα Αγγλικά. Άλλες δύο φορές...
Η ενασχόληση με το σώμα μέσα στο χρόνο, τη φθορά, ή την ασθένεια, χαρακτηρίζει κυρίως το έργο γυναικών λογοτεχνών (όπως η Μπωβουάρ, η Βολφ και αρκετές άλλες). Θεωρώ σημαντικό ότι ο Ροθ προσεγγίζει το θέμα με την δική του ματιά, μιλώντας για το πως είναι να είσαι άντρας που σταδιακά χάνει τις δυνάμεις του - τόσο τις σεξουαλικές, όσο και τις διανοητικές - που αφηγείται την εμπειρία της φθοράς στα διάφορα στάδιά της. Οπως αναφέρει κι ο Αθήναιος, μπορεί να μην μεταβάλλεται σημαντικά η θεματολογία του Ροθ, αλλά μεταβάλλεται ο ίδιος - ως αφηγητής - μέσα στο χρόνο.
At 18/7/07 23:35,
Ο "Καθενας" του Ροθ δεν διαβάζεται εύκολα από έναν πολυ νέο άνθρωπο. Κι αυτό γιατί είναι η πορεία προς το θάνατο, η κάθοδος, το πέρασμα σε άλλους κόσμους. Ειναι και η αποδοχή προς αυτόν χωρίς υπερβολές, έτσι απλά όπως ερχεται και σε παίρνει, ενώ εσύ προγραμματίζεις να φλερτάρεις με τη νεαρή αθλήτρια. Οχι, δεν ειναι τυχαίος ο "Καθένας". Είναι γροθιά στο στομάχι όσων επιμένουν να πιστεύουν στην αθανασία , την όποια αθανασία.
ριτσα Μασουρα
At 18/7/07 23:48, aura voluptas
Kι εγώ αγαπώ πολύ τον Ροθ και το στυλ του .
Θα ήταν υπερβολικό αν έλεγα ότι μου έχει δώσει την εντύπωση πως ο ίδιος, προσωπικά, δεν μπορεί να συμβιβαστεί με το πέρασμα του χρόνου και την αναπόφευκτη επέλαση του γήρατος και έχει φρικάρει τελείως ? Και ότι αυτή η επανάληψη της θεματολογίας του τελευταία είναι ένα είδος "αυτοψυχοθεραπείας" (ο καθένας όπως μπορεί...) ? Και που να τον ήξερα τον άνθρωπο κι από κοντά δηλαδή... :-)))) Νομίζω ότι κι εσείς το ίδιο λέτε , με διαφορετικά λόγια . Η ζέστη βλέπετε ...
Το δεύτερο βιβλίο σαν "ευχάριστο διάλειμμα ή αλλαγή" μου φάνηκε . Καλές είναι κάτι τέτοιες βουτιές στο χρόνο . Αλλάζουν οι παραστάσεις !
@Αθήναιος>Η διαφωνία γιά τέτοια πράγματα είναι πάντα εποικοδομητική.Το βιβλίο απλά δεν μου άρεσε και έγραψα την άποψή μου-period.Μάλλον εννοείτε το Human stain,αριστούργημα,αλλά εκεί η ιστορία ήταν γοητευτικότατη δεν είχε σχέση μ'αυτό.Εμένα άλλο μου χτύπησε στο σχόλιο...Τρεις αναγνώσεις του ίδιου βιβλίου!!!Με τον ψυχαναγκασμό που με διακρίνει μπροστά στο βουνό των αδιάβαστων που όλο και μεγαλώνει στη βιβλιοθήκη μου,το πρώτο που σκέφτηκα ήταν ότι σπαταλήσατε τον χρόνο ανάγνωσης δύο άλλων βιβλίων.Αλλά περί ορέξεως ουδείς λόγος,έτσι?
@Ευα Στάμου>Πιστεύω ότι ο Ροθ βρέθηκε σε αδιέξοδο συγγραφικό.Βλέποντας τις αντιδράσεις των σχολίων εκτιμώ ότι μπορεί να πήρα στραβά το βιβλίο.Ξέρετε η ανάγνωση είναι και θέμα timing.Η "φθορά του σώματος" και τα "γηρατειά" έχουν αναλυθεί πολλάκις από τεράστιους και μη συγγραφείς.Δυστυχώς τις Κυρίες που αναφέρετε δεν τις έχω διαβάσει αλλά συμφωνώ εν γένει μαζί σας ότι οι γυναίκες συγγραφείς ασχολούνται περισσότερο με το θέμα-πολύ προσφατο παράδειγμα το ΞΥΠΝΑ της Γκόρντιμερ (και μ'αυτό το βιβλίο είχα πρόβλημα).
@Ρίτσα Μασούρα>Καλέ γιατί βγαίνετε ως "ανώνυμη"?"Γροθιά στο στομάχι"?Μμμ,soft γροθιά,θα την έλεγα.Συγγνώμη αλλά το φλερτάρισμα της νεαρής που έκανε τζόγκινγκ την θεωρώ θλιβερή σκηνή.
Οφείλω πάντως να ομολογήσω ότι εάν το βιβλίο το υπέγραφε κάποιος άλλος συγγραφέας θα ήμουν επιεικέστερος,από τον Ροθ έχω(είχα) άλλες απαιτήσεις.
Όσον αφορά τους νέους (ηλικιακά) αναγνώστες πιστεύω ότι δεν θα ασχολούντο καν με ένα βιβλίο με τέτοιο θέμα-τέλος πάντων επειδή θα καταλάβετε (εσείς ειδικά) τι εννοώ,το αριστούργημα του είδους θεωρώ το ΓΕΡΑΣΜΑ του Ι.ΣΒΕΒΟ,οπότε τι να συγκρίνεις...
Κατ' αρχάς, συγχαρητήρια για το ιστολόγιο! Είναι καταπληκτικό. Ήδη το συμβουλεύομαι για το ποια βιβλία να προτιμήσω. Δεν συμφωνώ ως προς το "βαρετό" του Ροθ. Η τελευταία φράση του αποσπάσματος που παραθέτετε, με έχει στοιχειώσει μήνες τώρα: "Τα γηρατειά δεν είναι μάχη, τα γηρατειά είναι σφαγή". Το βιβλίο του Ροθ είναι μάλλον ενοχλητικό γιατί βγάζει τη γλώσσα σε μια κοινωνία και μια εποχή που έχει επενδύσει το παν στη λατρεία της "νεότητας".
At 19/7/07 12:02,
Κατ' αρχάς συγχαρητήρια πολλά για το υπέροχο ιστολόγιο, το οποίο και συμβουλεύομαι συχνά πλέον για να αγοράζω βιβλία. Σχετικά με το "βαρετό" του Ροθ δεν συμφωνώ. Ειδικά το απόσπασμα που παραθέτετε και η τελευταία πρότασή του "Τα γηρατειά δεν είναι μάχη, τα γηρατειά είναι σφαγή" με έχει στοιχειώσει τους τελευταίους μήνες, από τότε που διάβασα το βιβλίο. Απλώς πιστεύω πως βιβλία περί γηρατειών και φθοράς ενοχλούν σε μια εποχή και σε κοινωνίες, οι οποίες έχουν επενδύσει τόσο στη λατρεία των νειάτων. Αλεξάνδρα
Καλά καλέ, δεν σας είπα και τίποτα. Ως προς τα αδιάβαστα το έχω πάρει απόφαση ότι θα μείνουν πολλά σε αυτή τη ζωή, εξάλλου μην ξεχνάτε πως ως κειμενογράφος διαβάζω τα βιβλία και με άλλο μάτι, παρατηρώ τις λύσεις που δίνει ο συγγραφέας στα γνωστά προβλήματα της αφήγησης, την αλληλουχία των χρόνων στη διήγηση, τα πρόσωπα, τη δομή.
Τωρα όσον αφορά στην πρόσκληση, ήθελα να κάνω κάτι πρωτότυπο αλά Καλβίνο και αόρατες πόλεις, ταξίδια σε σώματα πρώην εραστών ή σε πιάτα, τρομάρα μου αλλά κι εσείς αμέσως να με μαλώσετε.
@Alex+Ανώνυμο>Είστε η ίδια μάλλον..Γιατί το γράψατε δις?Συμφωνώ γιά την φράση,ειναι καταπληκτική (γι'αυτην ουσιαστικά έβαλα το απόσπασμα).Σε ότι λέτε γιά την "αποθέωση της νεότητας" έχετε απόλυτο δίκιο-αν και σε άλλους πολιτισμούς παρατηρώ ότι είναι πολύ πιό έντονο το φαινόμενο απ'ότι στον δικό μας.Το "βαρετό" είναι κάτι καθαρά υποκειμενικό,δεν βρίσκετε?Όπως αναφέρω και παραπάνω παίζει ρόλο και το timing.
Ευχαριστώ γιά τα καλά σας λόγια-σας το έχω ξαναπεί όμως.
At 20/7/07 11:50, alef
Εντάξει, λέμε τώρα, όλοι... υποτροπιάζουν! Ειδικά όταν σπλαχνίστηκαν τον Ροθ (τόσος φόβος πια για τον θάνατο που ν' ακυρώνει τον έρωτα και όλα τα προηγούμενα;), παρότι πιστεύω ότι και μόνο το στυλ μπορεί να διασώσει τα πάντα. Αλλά μπροστά στον θάνατο (και στον έρωτα) δείχνουμε τα... μεγέθη μας, άλλο δεν έχει! (αλλιώς, πως...) και βεβαίως συμφωνώ απολύτως! Να ρίξω ιδέα για ποστ (σ'εσάς που αρέσουν και τα θανατερά και τα θανατόπληκτα;) Οι συγγραφείς μπροστά στον θάνατο! Με ποιον τρόπο βαδίζουν στον θάνατο, μέγιστοι συγγραφείς! Μπορεί κάτι να βγει (για τον θάνατο και για την ιδιοσυγκρασία τους). Εξάλλου είχατε αναφερθεί και σ' ένα βιβλίο που είχε τελευταίες φράσεις τους. Αυτά περί θανάτου, φιλιά σε όλους σας, ας πάω για παγωτό μόκα τώρα! (Μόκα στον Ζήσιμο, το καλύτερο του κόσμου! Πού να φτουρίσει θάνατος!) αδιάβαστο άλεφ (αλλ' εντελώς λέμε!)
At 22/7/07 20:53, alef
Τι την θέλατε την παραίνεση (αφού το ξέρετε ότι είμαι τόσο επιρρεπής), διπλά τα τρώγω τώρα (μια μόκα για μένα και μια για σας). Το μόνο που θα μου λείψει είναι η μόκα, πια είναι βέβαιον!
ΥΓ. Το πιο κουφό είναι ότι την ένοιωσα την παραγγελιά (μόλις πριν λίγο την διάβασα) και δίχως να ξέρω, κάθε φορά έλεγα αφού θα τ' αρέσει, ας φάω... Εφυγε απόψε κι αυτό το μαγικό κοριτσάκι που με βοηθούσε και τώρα φλερτάρω ζαχαροπλάστες, μόνη! Κυριακάτικο φιλί (μετά από μόκα) σ' όλους, άλεφ που παριστάνει το... φάντασμα της Κέρκυρας
At 23/7/07 11:39, scalidi
Καλώς σας βρίσκω όλους και πάλι. Αγαπητέ λιβροφίλε, κατά τη γνώμη μου ο Ροθ σ' αυτό το βιβλίο βρίσκει την ανθρωπιά μέσα του και δεν φοβάται να την αποτυπώσει και στο βιβλίο του. Βάζει στην άκρη την ειρωνεία και τον κυνισμό του, χαρακτηριστικά και της προσωπικότητας αλλά και του τρόπου που βίωσε τη ζωή του, ωραίες άμυνες για να κερδίζει τις εντυπώσεις και να μην δείχνει ικμάδα από το βαθύτερο εαυτό του, και χωρίς φράγματα μέσα κι έξω του και με τη βοήθεια του στιλ του, "λέει" το φόβο του, χωρίς φόβο αλλά με πάθος. Τα σέβη μου
At 26/7/07 00:43,
Εστω και εκ των υστέρων, να σας ενημερωσω ότι δεν υπογράφω ανώνυμα. Το ριτσα μασουρα ειναι στο τέλος. Δεν εχω ανοιξει λογαριασμό γι αυτό. ειμαι στο άλλο συστημα, ξερετε
ελπίζω να μην ενοχλεί. Νομίζω ότι ο Καθένας εξαντλήθηκε απο τους φίλους. Εγω θα το ξαναδιάβαζα γιατί το βρίσκω θαρραλεο και καθόλου αφαιρετικό
ΡΙΤΣΑ ΜΑΣΟΥΡΑ
Βαρετός ο Ροθ; Προσυπογράφω!
Τού έχω όμως αδυναμία για το "Σύνδρομο του Πορτνόϋ" και για το διηγηματάκι "Ο προσηλυτισμός των Εβραίων".
Δεν τού συγχωρώ ότι βασάνισε την θεία (και ανόητη) Claire Bloom.
Ουφ!!