Με τις διαστάσεις του χρόνου «παίζει» η μικρή και σύντομη αλλά εξόχως γοητευτική και ιδιόμορφη νουβέλα της ισπανίδας συγγραφέως του φανταστικού Ελία Μπαρθελό (Elia Barcelo) «ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΧΟΟΥ» (Εκδ.Πατάκη,σελ. 121) (83).

Η συγγραφέας στην εναρκτήρια σκηνή της ιστορίας της χρησιμοποιεί το υπέροχο,μελαγχολικό τραγούδι του Λέοναρντ Κοέν «The famous blue raincoat» γιά να εισαγάγει τον αναγνώστη στην ιστορία:
«Τέσσερις η ώρα το πρωί.Τέλη Δεκεμβρίου.
Τώρα πιά γράφω γιά μένα,γράφω με το χέρι,με τα μικροσκοπικά μου γράμματα του χρυσοχόου,σε τούτο το μισοάδειο διαμέρισμα που έχω πρόσφατα νοικιάσει,ενώ πίσω από το τζάμι το χιόνι πέφτει γλυκά στην οδό Κλίντον,όπου δεν αντηχεί πιά η μουσική γιά την οποία μιλάει ο Κοέν.Γράφω γιά μένα.Δεν υπάρχει πιά κανείς.Δεν υπάρχει κανείς,τώρα που η Θέλια δεν είναι πιά εδώ.»

Ο χρυσοχόος και κεντρικός ήρωας προσπαθεί να τακτοποιήσει τις σκέψεις του και να καταλάβει τι του συνέβη μερικές μέρες πριν ή μήπως ήταν ώρες ή μήπως ήταν χρόνια πριν.Λίγο προτού πετάξει στην Ν.Υόρκη επισκέπτεται (?) την πόλη που έζησε ως έφηβος και είχε μιά έντονη ερωτική ιστορία με μιά μυστηριώδη μεσήλικα,την Θέλια,η οποία τον μύησε στον έρωτα και η οποία είχε ένα μυστηριώδες παρελθόν αφού την είχε παρατήσει στα σκαλιά της εκκλησίας ένας πολύ περίεργος «ξένος» που όπως ξαφνικά είχε εμφανιστεί στην πόλη και την είχε ερωτευτεί ,έτσι ξαφνικά είχε εξαφανιστεί.Ένα γεγονός που είχε "στιγματίσει" τη ζωή της στην μικρή επαρχιακή πόλη.
Καθώς λοιπόν πηγαίνει σε ένα ξενοδοχείο που θυμάται από το παρελθόν του,συνειδητοποιεί ότι βρίσκεται στο 1952,δυό χρόνια προτού γεννηθεί.Στις βόλτες του στην πόλη (χωριό της δεκαετίας του 50 στη Φρανκική Ισπανία),γνωρίζει τους ακόμα ανύπαντρους γονείς του και την πανέμορφη νεαρότατη Θέλια η οποία έλκεται από τον παράξενο «ξένο» με τα περίεργα ρούχα και την μπλε καμπαρντίνα και τον ερωτεύεται.
Η συνέχεια της νουβέλας είναι ακόμα πιό παράξενη από την αρχή της καθώς η συγγραφέας κάνει συνεχή μπρος-πίσω στον χρόνο...

«...«Λατρεύω τους γάμους» μου είπε η Θέλια καθώς τη συνόδευα εκείνο το βράδυ στο σπίτι. «Σιχαίνομαι τους γάμους» μου είχε πει πριν από εικοσιπέντε χρόνια,όταν της είχα ζητήσει να έρθει μαζί μου στο γάμο ενός φίλου μου,που παντρευόταν βιαστικά,προτού αρχίσει να φαίνεται η εγκυμοσύνη της αρραβωνιαστικιάς του.»

Που σταματάει η πραγματικότητα (και ποιά είναι αυτή?) και που αρχίζει η φαντασία.Το ανεκπλήρωτο πάθος πεθαίνει ποτέ?Ερωτήματα που τίθενται όπως διαβάζεις αυτό το μικρό αλλά θαυματουργό βιβλιαράκι.
Ιστορία φαντασμάτων ή μήπως μιά φιλοσοφική νουβέλα γύρω από τον χρόνο,την μνήμη?Μάλλον το δεύτερο θα έλεγα.Καθαρά επηρεασμένη από τον Κορτάσαρ και τον Μπόρχες,με άρωμα H.G.Wells (Η μηχανή του χρόνου,Ο αόρατος άνθρωπος) αλλά και ατμόσφαιρα που θυμίζει το εκπληκτικό Πέδρο Παράμο του Χ.Ρούλφο,η ικανότατη (απ’ότι φαίνεται) Μπαρθελό χειρίζεται το γοητευτικό θέμα της με μαεστρία και προοπτική,κρατάει τον αναγνώστη σε εκγρήγορση και χρησιμοποιώντας την μικρή φόρμα μιάς νουβέλας δίνει ένα λογοτεχνικό μάθημα σε πολλούς συναδέλφους της.

Ένα βιβλίο πραγματική έκπληξη,το οποίο είχα αρκετούς μήνες στη βιβλιοθήκη μου και δεν θα το έπιανα αν δεν μου κέντριζε το ενδιαφέρον το πολύ όμορφο (as usual) ποστ της Σταυρούλας Σκαλίδη .