Έναν ιδιόμορφο πολιτικό εφιάλτη περιγράφει ο μεγάλος Αμερικανός συγγραφέας Philip Roth στο μυθιστόρημα του «Η ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ» (Εκδ.ΠΟΛΙΣ, σελ. 569) , (81).Ουσιαστικά το βιβλίο εντάσσεται στο είδος των «what if…» ιστοριών , όπου με αφορμή κάποια γεγονότα που θα μπορούσαν να είχαν συμβεί από μιά στροφή της τύχης, και να αλλάξουν την πορεία της ιστορίας μπορεί να κατασκευαστεί ένας μύθος άλλοτε ουτοπικός και άλλοτε , (τις περισσότερες φορές) δυστοπικός.

Ο Ροθ χτίζει λοιπόν τη δομη του βιβλίου στην (όχι και τόσο παράλογη) υπόθεση ότι ο γνωστός αεροπόρος ,ήρωας της αμερικάνικης κοινωνίας στις δεκαετίες του 20 και του 30 αλλά και μεγάλος θαυμαστής του Γερμανικού Ναζισμού , Τσαρλς Λίντμπεργκ κερδίζει την εκλογική αναμέτρηση γιά τη προεδρία των ΗΠΑ το 1940 θριαμβεύοντας απέναντι στο Τ.Ρούζβελτ με βασικό πολιτικό σύνθημα , «Όχι στον πόλεμο» , υποσχόμενος στους αμερικανούς να κρατήσει τις ΗΠΑ έξω από τον Β Παγκόσμιο πόλεμο.Ο Λίντμπεργκ πρώην αγαπημένο παιδί του έθνους όντας ο πρώτος που πέταξε πάνω από τον Ατλαντικό, με τα χρόνια την ψώνισε αγρίως και ενστερνίσθηκε τις εθνικοσοσιαλιστικές απόψεις, γοητεύθηκε από το «Γερμανικό θαύμα», θεωρούσε τους Εβραίους ως «επικίνδυνους» γιά τον αγνό Αμερικανό, όταν δε μετακόμισε οικογενειακώς γιά ένα διάστημα στη Μ.Βρετανία ανέπτυξε σχέσεις με το ναζιστικό καθεστώς και παρασημοφορήθηκε από τον Α.Χίτλερ.

Στο μυθιστόρημα παρακολουθούμε την μικροαστική εβραϊκή οικογένεια του συγγραφέα (το βιβλίο έχει στοιχεία αυτοβιογραφίας,όπου ο κεντρικός χαρακτήρας ονομάζεται Φίλιπ και είναι πάνω-κάτω στην ηλικία του Ροθ) , και τις αγωνίες της γιά τις επερχόμενες αλλαγές στην κοινωνία. Ο Ροθ γράφει με αληθοφάνεια και με στοιχεία ντοκουμέντου αυτή την ιστορία πολιτικής φαντασίας. Ο Λίντμπεργκ εκλέγεται πανηγυρικά υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, κερδίζει με μεγάλη άνεση τον Ρούζβελτ στις εθνικές εκλογές και αναλαμβάνει πρόεδρος των ΗΠΑ. Αυτόματα η χώρα διακηρύσσει την ουδετερότητα της διευκολύνοντας τα σχέδια του Άξονα γιά παγκόσμια κυριαρχία, ενώ οι ανά την επικράτεια Εβραίοι σιγά-σιγά περιθωριοποιούνται. Ο νέος πρόεδρος είναι πολύ γοητευτικός και κερδίζει πόντους ακόμα και σε κάποιους μεγαλοραβίνους που προσπαθούν να πείσουν τους πιστούς τους ότι δεν κινδυνεύουν. Στο βιβλίο καθίσταται σαφής η πρόθεση του νέου προέδρου , οι Εβραίοι πρέπει να ενσωματωθούν στην Αμερικανική κοινωνία .Γι’αυτό προβλέπονται σχέδια εσωτερικής μετανάστευσης με σκοπό να διαλυθούν οι πολυπληθείς Εβραϊκές κοινότητες κάποιων πόλεων .

Ο πατέρας του μικρού Φίλιπ που είναι ασφαλιστής , βιώνει άμεσα τις αλλαγές στον επαγγελματικό του χώρο. Όντας φανατικός δημοκράτης και θαυμαστής του Ρούζβελτ δεν υποκύπτει στην επιχείρηση «γοητείας» του Λίντμπεργκ και κάνει σχέδια απεγκλώβισης της οικογένειας από αυτό που θεωρεί σίγουρο ότι τους περιμένει.Τα υπόλοιπα μέλη,ο Φίλιπ,ο αδερφός του και ο ξάδερφος τους Άλβιν αντιδρούν διαφορετικά.Ο Αλβιν κατατάσσεται στον Καναδά γιά να πάει να πολεμήσει τους Ναζί,όπου χάνει το πόδι του στον πόλεμο και γυρίζει ένας διαφορετικός άνθρωπος. Ο μεγαλύτερος αδερφός έλκεται από τον ραβίνο Μπέγκελσντορφ , που παντρεύεται την θεία του Φίλιπ και ο οποίος αποτελεί τον Δούρειο Ίππο της καινούριας κυβέρνησης στο να καθησυχάσει την Εβραϊκή κοινότητα , έτσι έρχεται σε σύγκρουση με την υπόλοιπη οικογένεια.

Ο μικρούλης Φίλιπ αφηγείται την ιστορία με μιά όχι ακριβώς παιδική ματιά.Του προξενούν εντύπωση διάφορα πράγματα αλλά παρατηρούμε ότι οι συνθήκες σιγά-σιγά τον ωριμάζουν. Σίγουρα ο Ροθ χρησιμοποιώντας τη φωνή του μικρού ως ενθυμούμενου την ιστορία βαδίζει εκ του ασφαλούς –αποφεύγοντας να πέσει στη παγίδα ενός ψευτοιστορικού κειμένου. Την πολιτική νότα στο βιβλίο την δίνουν οι εκπομπές στο ραδιόφωνο ενός ακτιβιστή δημοσιογράφου , που θα είναι και ο μοναδικός που θα υψώσει ανάστημα στην επερχόμενη συμφορά. Η προσωπική ματιά του Φίλιπ εστιάζει σε πολλές παράπλευρες επιδράσεις της φιλο-ναζιστικής πολιτικής της κυβέρνησης Λίντμπεργκ ενώ παράλληλα αποδίδει με ακρίβεια την καθημερινή ζωή στο προάστειο του Νιού Τζέρσυ. Οι οικογενειακές συγκρούσεις (συχνά ιδιαίτερα σκληρές) , δίνουν στο βιβλίο ένα τόνο ζεστασιάς και οικειότητας , πεδίο που ο Ροθ παίζει στα δάχτυλα του.

Ενώ λοιπόν το μυθιστόρημα είναι έξοχα γραμμένο , νιώθεις ότι κάτι του λείπει.Η προσωπική μου άποψη ,είναι οτι ο συγγραφέας φοβήθηκε την ιστορία που ανέπτυσσε. Αντί να την απογειώσει μέσω της δράσης , ξαφνικά την φρενάρει , αρνούμενος να προχωρήσει σε πιό επικίνδυνα ιστορικά μονοπάτια . Ο Λίντμπεργκ όπως ξαφνικά εμφανίστηκε στο συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων και πήρε το χρίσμα,έτσι ξαφνικά εξαφανίστηκε με το αεροπλάνο του . Ο Ροθ κεντάει περιγράφοντας την οικογένεια και τις καθημερινές της δυσκολίες και αγωνίες αλλά θεωρώ ότι χάνει τη μπάλλα ανοιγόμενος σε δύσβατα πολιτικά πλαίσια. Έτσι κι αλλιώς όμως η «Συνομωσία...» είναι ένα πολύ αξιόλογο βιβλίο που μπορεί να μη συγκινεί τον μέσο Ευρωπαίο , από την άλλη όμως κρούει ένα καμπανάκι κινδύνου στον ευαίσθητο αμερικανό πολίτη που μπορεί να αντιστοιχίσει περιστατικά του τότε με τη σημερινή κατάσταση στη χώρα.