Sex and Drugs and Rock n’ roll καθώς τελειώνουν τα ‘60s στο Λος Άντζελες και στις παραλίες της Καλιφόρνιας. Δεν ακούγεται και ως το συναρπαστικότερο μυθιστορηματικό πλαίσιο. Όταν όμως, δημιουργός είναι ένας συγγραφέας τόσο πρωτότυπος και εφευρετικός όπως ο Thomas Pynchon, τα δεδομένα αλλάζουν. Το τελευταίο (2009), μυθιστόρημα του αινιγματικού μεγάλου συγγραφέα, με τίτλο «ΕΜΦΥΤΟ ΕΛΑΤΤΩΜΑ» («Inherent Vice»), (Εκδ.Καστανιώτη, μετάφρ. Γ.Κυριαζής, σελ.435), μπορεί να προσεγγισθεί με διάφορους τρόπους και αναγνώσεις, εκτός από έναν – αυτόν της τυπικής και συνηθισμένης, γραμμικής ανάλυσης της ιστορίας, σ’αυτή την περίπτωση ο κίνδυνος να βγάλεις λάθος συμπεράσματα παραμονεύει (αλλά εδώ που τα λέμε μήπως αυτό είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό σε όλα τα βιβλία του Pynchon;).

Ένας ντέτεκτιβ βγαλμένος από την Τσαντλερική παράδοση. Ρομαντικός και σκληρός, ξεροκέφαλος και περίεργος, δυναμικός και εύθραυστος ταυτόχρονα. Θα μπορούσε, αλλά και πάλι όχι…Ο Ντοκ Σπορτέλο, έχει όλα τα παραπάνω και μερικά (λεπτομέρειες θα μου πεις) ακόμα. Κοντός και μακρυμάλλης, πάντα έτοιμος για σεξ, ναρκωτικό και ποτό, με μαλλί (συνήθως) άφρο και παντελόνι καμπάνα, μοιάζει με καρικατούρα – οι (θεότρελλοι) γονείς του νομίζουν ότι πουλάει ναρκωτικά, αλλά αυτός παλεύει για το μεροκάματο ως ιδιοκτήτης του «πολυπληθούς» (δηλαδή μόνος του) γραφείου ερευνών με τον αμφίσημο τίτλο: «LSD». Περισσότερο Big Lebowski παρά ο άνθρωπος που θα σου λύσει την υπόθεση. Η μουσική των Surfers ακούγεται παντού, γκόμενες (καυτές και μη) κυκλοφορούν με τα μπικίνι στους δρόμους, τα ναρκωτικά είναι παντού και ένα θολό σύννεφο κυριαρχεί στην ατμόσφαιρα.

Η πλοκή μπερδεμένη, μοιάζει με μπάμπουσκα ή κινέζικο κουτί. Η εξαφανισμένη «πρώην» του Σπορτέλο, η πανέμορφη και σέξι Σάστα ψάχνει τον εξαφανισμένο σύντροφο και χρηματοδότη της, τον μεγαλοεργολάβο και πάμπλουτο Μίκι Βόλφμαν, - ο οποίος (απ’ότι φαίνεται) τρελαμμένος απ’τη μαστούρα την έκανε - και αναθέτει την υπόθεση στον Σπορτέλο. Τον ίδιο άνθρωπο ψάχνει και η σύζυγός του αλλά και η αστυνομία. Ο Σπορτέλο πέφτει με τα μούτρα στην αναζήτηση αλλά όταν ένας από τους μηχανόβιους σωματοφύλακες του Βόλφμαν πέφτει νεκρός σε μια συμπλοκή και η ίδια η Σάστα εξαφανίζεται, το πράγμα δείχνει να σοβαρεύει και να μπερδεύτεται ακόμα περισσότερο. Ο Σπορτέλο μπλέκει ανάμεσα σε ξαναμένες Λατίνες υπηρέτριες, πόρνες που δουλεύουν σε κέντρο μασάζ "Γκομενοπλανήτης", ενός εξαφανισμένου τυπικά σαξοφωνίστα που όμως δουλεύει πλέον για το FBI, τζογαδόρων και λοιπών εγκληματιών, εταιριών-βιτρίνων, μυστηριωδών και ανήθικων οδοντιάτρων. Πτώματα παντού, η μία ιστορία έχει από πίσω της και άλλες, ένα πλοίο-φάντασμα διατρέχει τις ακτές της Καλιφόρνιας γεμάτο με ηρωίνη και πλαστά δολλάρια (με την φάτσα του Νίξον), σκληροί και νεοναζί μπράβοι τραγουδούν αγκαλιασμένοι μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ και ο «Μεγαλοπόδαρος», ο υπαστυνόμος που ασχολείται με την υπόθεση Βόλφμαν είναι ερασιτέχνης ηθοποιός και τρώει συνεχώς (κάτι σαν) παγωτά σοκολάτα-μπανάνα.

Το μόνο που δεν ενδιαφέρει τον Πίντσον είναι η επίλυση του μυστηρίου. Ακολουθώντας την τυπική δομή του νουάρ, το βιβλίο ασχολείται περισσότερο με την χιουμοριστική (αλλά και μέσα από το γέλιο και τις κωμικές καταστάσεις ενίοτε σπαρακτική) καταγραφή των τελευταίων χρόνων της «έξαλλης» αλλά όχι κι ανέμελης δεκαετίας του ’60. Είναι η εποχή του Βιετνάμ, που τα περισσότερα μυαλά έχουν καεί από την μαστούρα αλλά και ο φόβος κυριεύει τα σωθικά. Η συμμορία του Μάνσον έχει κατασφάξει την Σάρον Τέϊτ και η καθημερινότητα δεν μπορεί να είναι η ίδια. Η χίπικη κοινότητα αντιμετωπίζεται με καχυποψία, η Ρηγκανική Καλιφόρνια προσπαθεί (εν μέσω οικοδομικού οργασμού στις ακτές) να εφαρμόσει αυστηρότερη νομοθεσία και κάθε μακρυμάλλης αντιμετωπίζεται πλέον με καχυποψία ως ένας εν δυνάμει δολοφόνος.

Η μουσική δεσπόζει κυριαρχικά μέσα στις σελίδες του μυθιστορήματος. Από την μουσική Surf μέχρι την Ψυχεδέλεια. Από τους Beach Boys (τα αξεπέραστα φωνητικά των οποίων παραμένουν μοναδικά) και τους Iron Butterfly, στους Pink Floyd και την Ρόζα Εσκενάζυ(!!), συγκροτήματα και τίτλοι τραγουδιών πετάγονται συνεχώς σε σημείο το «soundtrack» του βιβλίου να καλύπτει (αν θέλεις) και την ανάγνωσή του.

Το βιβλίο θα μπορούσε να είναι και μια συνέχεια του (εξαιρετικού) Vineland, άλλο ένα μυθιστόρημα του Πίντσον αφιερωμένο στην κουλτούρα των ναρκωτικών και στη δεκαετία του ’60, απλώς το «Έμφυτο ελάττωμα» έχει πιο ανάλαφρη και χιουμοριστική δομή, κάτι που το καθιστά ίσως το πλέον ευανάγνωστο μυθιστόρημα του μεγάλου συγγραφέα. Τα στοιχεία που τον καθιέρωσαν στην λογοτεχνική πρωτοπορία, υπάρχουν διάχυτα και σ’αυτό. Ελλειπτικοί διάλογοι, μη-γραμμική αφήγηση και ροή των γεγονότων, το «παράλογο» (με την αγγλοσαξωνική έννοια του «Non-sense» να υπάρχει διάχυτο στην ατμόσφαιρα, χαρακτήρες με απίθανα (και ευρηματικότατα) ονόματα (Trillium Fortnight, Hugo Bordlerline και άλλα παρόμοια...), ιστορίες που πολλαπλασιάζονται (ή ιστορίες μέσα σε ιστορίες, μέσα σε άλλες ιστορίες που είναι μέσα σε ιστορίες), συζητήσεις δήθεν άσχετες αλλά που περικλείουν μέσα πληροφορίες για πράγματα που δεν έχουν άμεση σχέση με την πλοκή, αλλά παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατανόηση της εποχής. Πολλές φορές νομίζεις (διαβάζοντας) ότι ο συγγραφέας ρίχνει τυχαία ονόματα και γεγονότα χωρίς λόγο, αλλά η προσεκτική ανάγνωση του κειμένου σε οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο και όλα έχουν κάποιο σκοπό, ο οποίος μπορεί πολλές φορές να είναι ακατανόητος (ή έστω δύσκολα ανιχνεύσιμος) αλλά σίγουρα οδηγεί κάπου.

Το «Έμφυτο Έλάττωμα», ένα ολοζώντανο και έξοχο μυθιστόρημα, μπορεί να μη φτάνει σε αξία τα παλαιότερα έργα του Pynchon, «Το Ουράνιο τόξο της Βαρύτητας(Gravity’s Rainbow)», το  «Mason & Dixon» ή (το αγαπημένο μου) «Συλλογή των 49 στο σφυρί», αλλά είναι σίγουρα αυτό με το οποίο περνάς καλά και διασκεδάζεις πραγματικά – απόδειξη ότι η καλή λογοτεχνία ενίοτε αποδεικνύεται ιδιαίτερα ανακουφιστική και ευχάριστη.

Υ.Γ. Για πληρέστερη και πιο εμπεριστατωμένη ανάλυση του βιβλίου αλλά και γενικότερα του έργου του Πίντσον, σας παραπέμπω στο έξοχο ηλεκτρονικό περιοδικό «The Zone» (το οποίο έφτασε αισίως στο 3^ο τεύχος του-να τα χιλιάσει), που φτιάχνεται από την εντόπια φυλή των «Πιντσονίστας (Πιντσονολόγων ή Πιντσονολάγνων κλπ)», η ανάγνωση των κειμένων τους βοηθάει (τα μάλα) στην κατανόηση του έργου του μεγάλου συγγραφέα.

   

The Beach Boys – God only knows