Πέμπτη, Νοεμβρίου 27, 2014
posted by Librofilo at Πέμπτη, Νοεμβρίου 27, 2014 | Permalink
Όλα είναι μυθοπλασία;
Τι είναι αυτό που κάνει το βιβλίο  "ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΡΟΪΟΝ ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑΣ"  (Εκδ. Πόλις (καταπληκτικό εξώφυλλο), σελ. 191), τόσο ελκυστικό κι "αγαπησιάρικο"; Και πως μπορείς να αποδόσεις σε ένα κείμενο μερικών εκατοντάδων λέξεων, κάτι που μπορεί να ειπωθεί σε μια μόνο πρόταση μικρή, αλλά διόλου ήσσονος σημασίας: "Γουστάρω τρελά, να διαβάζω και να ξαναδιαβάζω αυτό το βιβλιαράκι".

"Αγαπώ τα βιβλία και τις ταινίες που, εκεί κάπου στην αρχή τους, μας υπενθυμίζουν τη βασική περί του βίου αλήθεια: "Το παρόν αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας"."


Η εξαιρετική και βραβευμένη μεταφράστρια, Μαργαρίτα Ζαχαριάδου (Αθήνα, 1969), με την πρώτη πεζογραφική της εμφάνιση, κάνει τη διαφορά παραδίδοντας μια συλλογή κειμένων που αντιπροσωπεύουν απόλυτα τη σημερινή εποχή, τη διαδικτυακή πραγματικότητα, την εξάρτηση (μικρή ή μεγάλη) από την οθόνη του υπολογιστή, τη ζωή σε μια πολυκατοικία, τη ζωή στη μεγαλούπολη. Status του Facebook, εναλλάσσονται με σκέψεις και πρωτότυπα λήμματα, ενώ σε μεγαλύτερα έκτασης κείμενα - μικρά διηγήματα επικρατεί το παράλογο για να τονίσει μια υπερρεαλιστική πραγματικότητα.

"Ο κύριος Κ. ξύπνησε το πρωί, έφτιαξε τον καφέ του όπως ακριβώς τον ήθελε και κάπνισε το τσιγάρο του. Η θερμοκρασία ήταν τέλεια, και είχε όλη τη μέρα ελεύθερη μπροστά του. Ένα κύμα ευφορίας τον κατέκλυσε. Μετά, το κύμα αποσύρθηκε, ως είθισται, και ο κύριος Κ. ακούμπησε προσεκτικά τον καφέ του στο τραπεζάκι. Έπειτα, πήρε ένα κατσαβίδι και με ένα καλοζυγισμένο χτύπημα, τρύπησε τη σωλήνα του καλοριφέρ."

Το βιβλίο χωρίζεται σε 7 μέρη/κεφάλαια.
Στο πρώτο  μέρος ("Το πρώτο πρόσωπο"), διαβάζουμε ουσιαστικά, status του Facebook, όπου έχουμε την διάσταση μιας σουρεαλιστικής/διαδικτυακής πραγματικότητας, την αντίληψη ενός κόσμου εικονικού που δεν υπάρχει και υπάρχει, μέσα στον οποίο ζούνε εκατομμύρια άνθρωποι καθημερινά, εθισμένοι περισσότερο ή λιγότερο.

"Κοιμήθηκα. Ξύπνησα. Ξανακοιμήθηκα. Ξύπνησα πάλι. Παρακαλώ, όποιος σκουντάει συνέχεια το ποντίκι του εγκεφάλου μου, να το αφήσει ήσυχο πια."

Στο δεύτερο μέρος ("Αυτά"), τις σελίδες καταλαμβάνουν αντικείμενα καθημερινής χρήσης και η ζωή μαζί τους. Το αυτοκίνητο σου, το άγαλμα της πολυκατοικίας, το κλιματιστικό, το πλυντήριο που αυτονομείται, το παντελόνι που κάνει τα δικά του.

"Κατακαλόκαιρο, είχε ξεμείνει ένα μπουφάν ριγμένο πάνω σε μια καρέκλα. Σήμερα, επιτέλους, το πρόσεξα και το κρέμασα στην ντουλάπα. Η καρέκλα αναστέναξε, γουργούρισε και τρίφτηκε με ευγνωμοσύνη στο πόδι μου."

Το τρίτο μέρος ("Αυτοί") αφορά ανθρώπους, κατασκευές της φαντασίας της συγγραφέως αλλά τόσο ζωντανούς που όλοι μας θα διακρίνουμε χαρακτηριστικά ανθρώπων που συναναστρεφόμαστε ή γνωρίζουμε. 3 ευδιάκριτες φιγούρες, ο καθένας μια κατάσταση μοναδική. Η (δημοφιλέστατη στους αναγνώστες της Ζαχαριάδου στο Facebook) "ΤΠΔ" (Τρελή Πρώην Διαχειρίστρια), "ο μοναχικός Κύριος Κ", "Ο Γείτονας που πιάνουν τα χέρια του".

"Το αυριανό μου project θα είναι να εντοπίσω την κάμερα από την οποία ο Γείτονας Που Πιάνουν Τα Χέρια Του παρακολουθεί πότε πάω να γλαρώσω και ξέρει πότε να βγάλει το μπλακ εντ ντέκερ."

Το τέταρτο μέρος  ("Της μετάφρασης"), με υπότιτλο "Σημειώσεις ενός χαμηλόβαθμου υπηρέτη της γλώσσας", αποτελείται από σκέψεις / σπαράγματα γύρω από την καθημερινότητα ενός μεταφραστή. Το κείμενο και η πάλη μαζί του, οι δυσκολίες, τα πισωγυρίσματα, η εισβολή του κειμένου στην καθημερινότητά του μεταφραστή, οι αμετάφραστες ή δυσκολομετάφραστες λέξεις.

"Εξομολόγηση προς νέους μεταφραστές:
Κι αν έχεις μεταφράσει χιλιάδες σελίδες λογοτεχνίας, κι αν έχεις τρυπώσει επιτυχώς μες στο μυαλό μεγάλων συγγραφέων, κι αν αγαπάς τη δουλειά σου με μανία, θα έρθουν κάποτε εκείνες οι τρεις σελίδες με περιγραφές αγριολούλουδων της Αμερικής που θα σε κάνουν να μετανιώσεις πικρά για όλα."

Το πέμπτο μέρος αφορά την ενηλικίωση ή μάλλον την συνειδητοποίησή της, ("Εντοιχισμένη ενηλικίωση"). Εδώ δεν μιλάμε για κρίση μέσης (ή παράμεσης) ηλικίας, αλλά για την "ωριμότητα", την αβάσταχτη πραγματικότητα ως παραλήρημα, ως γελοιότητα και ουσιαστικά ως αυτοσαρκασμός.

"Αγάπη είναι...
να κάνεις ντους και ο σύντροφός σου να σου λέει, περνώντας μπροστά από την κλειστή κουρτίνα: "Δεν είναι ο Ψυχώ, είμαι εγώ"."

Στο έκτο μέρος, ("Εκτός λεξικού"), η δημιουργικότητα και η φαντασία της Ζαχαριάδου χτυπάνε κόκκινο. Αυτοσχέδιες λέξεις/λήμματα ενός ανύπαρκτου λεξικού (ή που δεν θα μπουν ποτέ σε κάποιο κατεστημένο λεξικό), όπως "Αποstatusia" (πάθηση που μπορεί να επιφέρει σοβαρές παρενέργειες σε κάθε χρήστη του Facebook), "Βροχάδην" (όταν τρέχεις μέσα στη βροχή και προσπαθείς να αποφύγεις τις γεμάτες νερά λακούβες, αλλά καταφέρνεις το αντίθετο, οπότε γίνεσαι μούλια) ή το τόσο καίριο κι επιτυχημένο "Ραφιάνος", στο οποίο κάθε συνεπής βιβλιόφιλος θα αναγνωρίσει τον εαυτό του.

"Ραφιάνος: Ο άνθρωπος που πρώτη (και ενίοτε μοναδική) έγνοιά του μόλις μπει σε ένα ξένο σπίτι είναι να διατρέξει ενδελεχώς τα ράφια της βιβλιοθήκης αναζητώντας φίλους. Ανάλογα με τα αποτελέσματα της έρευνας διαμορφώνεται και η στάση του ραφιάνου απέναντι στον ένοικο του σπιτιού, ως ασφαλέστερο κριτήριο για το ποιόν του. Δίκιο έχει."

Το έβδομο μέρος ("Σαχλαμαράν"), το οποίο ολοκληρώνει το βιβλίο, αποτελείται από 9 μικρές ιστορίες που φλερτάρουν με το παράλογο. Η επιρροή του (μεγάλου) Saki είναι εμφανής καθώς και η υποβόσκουσα υπαρξιακή αγωνία που κρύβεται κάτω από το εμφανές και διάχυτο χιούμορ που διαπερνάει τις ιστορίες. Δεν είναι όλες επιτυχημένες αλλά προσδίδουν μια διαφορετική διάσταση στο βιβλίο.

"Το παρόν αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας" είναι ένα υπέροχο (και ιδιαίτερα πνευματώδες) βιβλίο, στο οποίο μπορείς να επανέρχεσαι από καιρού εις καιρόν, διαβάζοντας ένα λήμμα, μια "απογειωμένη" πρόταση, μια σελίδα. Τίποτα δεν είναι τυχαίο σ'αυτή την έξοχη κατασκευή, ενώ οι επιλογές των κειμένων (που αρκετά ή ενδεχομένως τα περισσότερα από αυτά είχαν "δημοσιευτεί" στο Facebook της συγγραφέως) είναι ευρηματικές και ακριβείς.

Ούτε μυθιστόρημα, ούτε δοκίμιο, ούτε αυτοβιογραφία, ένα μάλλον "ακατάταχτο" (συγγνώμη για τον όρο αλλά δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερον) βιβλίο, πάνω απ'όλα απολαυστικό και ευφυέστατο, που δυστυχώς τελειώνει γρήγορα αφήνοντας τον αναγνώστη με την επιθυμία για παραπάνω, για πιο πολλά "απογειωμένα" κείμενα και προτάσεις.

"  Το απορηματοφόρο

Κάθε βράδυ, όταν πια έχω κλείσει τα βιβλία μου, τα λεξικά μου και τέλος τα μάτια μου και έχω κοιμηθεί, μπαίνει στο σπίτι μου διακριτικά ένα μεγάλο φορτηγό, ένα απορηματοφόρο. Έρχεται στο τέλος κάθε μέρας. Σκουπίζει το πάτωμα και μαζεύει από τον αέρα τις λέξεις που περίσσεψαν, που δεν βρήκαν τη θέση τους. Τις θυμωμένες λέξεις τις βάζει κατευθείαν για άλεσμα, και κάνουν μεγάλο σαματά, έτσι όπως σπάνε και πετάγονται τα κομμάτια τους παντού - τόσο που, καμιά φορά, με ξυπνάνε κιόλας. Τις αδιάφορες λέξεις, τις παραχώνει στον μεγάλο κάδο, είναι πολλές, οι άτιμες. Τις ξένες λέξεις, αυτές που δεν ξέρω, τις μισομαζεύει, τις χώνει κάτω από τα χαλιά, ανάμεσα στα μαξιλάρια, για να τις ξαναβρώ τυχαία. Ευτυχώς, το απορηματοφόρο μου δεν απεργεί ποτέ, αλλιώς θα γινόταν το αδιαχώρητο στο σπίτι μου. Θα σκόνταφτα πάνω σε προθέσεις, καλές και κακές. Θα μου επιτίθονταν τα επίθετα. Θα πνιγόμουν σε ανούσια ουσιαστικά. Θα γλιστρούσα σε τρίμματα από ρήματα. Το χρειάζομαι το απορηματοφόρο μου οπωσδήποτε. Να μένει χώρος για καινούργιες λέξεις."

____________________________________________________________ 


Ακούστε τη συζήτηση μου με την Μαργαρίτα Ζαχαριάδου για το βιβλίο της "Το Παρόν αποτελεί Προϊόν Μυθοπλασίας" που διεξήχθη το Σάββατο 8/11 στα πλαίσια της εκπομπής Booktalks at Amagi radio. Η συζήτηση με τη συγγραφέα ξεκινάει μετά την πρώτη ώρα της εκπομπής. Καλή ακρόαση.


 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home