Παρασκευή, Μαρτίου 20, 2015
posted by Librofilo at Παρασκευή, Μαρτίου 20, 2015 | Permalink
Η μέρα που η Νίνα Σιμόν σταμάτησε να τραγουδά
Να λοιπόν μια νουβέλα-κόσμημα, που αντιπροσωπεύει επακριβώς το κλισέ "διαβάζεται απνευστί"! Η αυτοβιογραφία της Λιβανέζας ηθοποιού και ακτιβίστριας Darina Al-Joudi (Βυρηττός,1968), "Η μέρα που η Νίνα Σιμόν σταμάτησε να τραγουδά" ("Le jour ou Nina Simone a cesse de chanter"), γραμμένη σε συνεργασία με τον συγγραφέα Μοχάμεντ Κασίμι (Εκδ.Ποταμός, μετάφρ. Αθ.Μαροπούλου, σελ.159-μικρού σχήματος), είναι ακριβώς ο τύπος του βιβλίου που θα διαβαστεί με μια ανάσα λόγω της έντονης προφορικότητάς του, της ρέουσας γλώσσας και των συγκλονιστικών γεγονότων που διαδραματίζονται στο περιεχόμενό του.


Η Νταρίνα Αλ-Τζουντί, περιγράφει τη ζωή της - και τι ζωή είναι αυτή! Μεγαλωμένη σε μια προοδευτική οικογένεια ενός Σύριου άθεου δημοσιογράφου και μιας Λιβανέζας προσωπικότητας του ραδιοφώνου της Βυρηττού, αυτή και οι άλλες 2 αδερφές της, βρίσκονται μέσα στη δίνη του εμφύλιου πολέμου, και βιώνουν την ολοκληρωτική καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης, της Βυρηττού σε τρυφερή ηλικία. Το βιβλίο αφηγείται την περιπέτεια της ηρωίδας μέσα σ'αυτήν την κόλαση, την παιδική και εφηβική της ηλικία και την απότομη ενηλικίωσή της καθώς οι σφαίρες σφυρίζουν δίπλα της. Ταυτόχρονα παρακολουθούμε, την ιστορία της οικογένειάς της, την σχεδόν ερωτική σχέση της με τον πατέρα της και ολοκληρώνεται με την φυγή της Νταρίνας στο Παρίσι, την ουσιαστική απελευθέρωσή της από τον τόπο του μαρτυρίου.

" "Κλείστε αυτό το κωλοκοράνι!"
Δεν ξέρω γιατί έβαλα τις φωνές. Έπρεπε όμως να φωνάξω για να μην αθετήσω την υπόσχεση που είχα δώσει στον πατέρα μου: να μην αφήσω κανέναν να διαβάσει το Κοράνι στην κηδεία του.
Ο πατέρας μου πέθανε τη μέρα που κατάλαβε ότι δεν είχε άλλες ιστορίες να μου διηγηθεί. Στέκομαι μπροστά στη σορό του. Είναι γυμνός, στο κέντρο του μεγάλου δωματίου, καλυμμένος μ' ένα απλό λευκό σάβανο. Ξαπλωμένος ανάσκελα, με τα χέρια σταυρωμένα πάνω στο πέος του. Τον κοιτάζω. Δείχνει τόσο ήρεμος. Πρώτη φορά στη ζωή μου τον νιώθω τόσο γαληνεμένο. Δε λυπάμαι για τον θάνατό του. Ήξερα από καιρό ότι θα πέθαινε γιατί μου τα είχε πει όλα."

Ο πατέρας της ηρωίδας, ήταν ένας άνθρωπος ελεύθερος, με την κυριολεκτική σημασία της λέξης. Διανοούμενος από την πάστα των ανθρώπων που στέκονται πάνω από θρησκείες, πολιτισμούς, ιδεολογίες. Μαρξιστής και κοσμοπολίτης,  έγραφε ποίηση, άκουγε όπερα, πίστευε στον ελεύθερο έρωτα, λάτρευε την Νίνα Σιμόν, τον Μάιλς Ντέιβις, την τζαζ, την Φεϊρούζ. Η Βυρηττός ήταν η κατάλληλη πόλη για να μπορεί ένα τέτοιο πνεύμα και μια "αντισυμβατική" Αραβόφωνη οικογένεια να ζήσει όπως ήθελε. Πολυπολιτισμική, πολυθρησκευτική, ανοιχτή κοινωνία τουλάχιστον στην επιφάνεια, σχεδόν 20 δόγματα και επίσημα αναγνωρισμένες εκκλησίες (θρησκευτικές κοινότητες) έφτιαξαν ένα μίγμα γοητευτικό και άναρχο, που χρειάστηκε η έκρηξη του εμφυλίου για να καταδείξει τα προβλήματα που ήταν κρυμμένα κάτω από το χαλί. Η βία του πολέμου ήταν μνημειώδης, και οι σφαγές συνεχείς, οπότε άνθρωποι της ιδιοσυγκρασίας και της κουλτούρας της οικογένειας των Αλ-Τζουντί αποτελούσαν στόχο για τις εμπλεκόμενες πλευρές.

Η Νταρίνα μεγαλώνει με πλήρη ελευθερία και συνηθίζει στην αναγνωρισιμότητα συμμετέχοντας ως παιδί σε τηλεοπτικά σόου της Λιβανέζικης τηλεόρασης. Είναι δυναμική, ατίθαση, πανέξυπνη, ανεξάρτητη, νευρική και πολύ όμορφη. Της αρέσει ο έρωτας και τον απολαμβάνει από μικρή προκαλώντας και σοκάροντας την σεξιστική Μουσουλμανική νοοτροπία του περίγυρού της - ας μη ξεχνάμε ότι τυπικά η οικογένειά της ήταν Μουσουλμανική. Η παιδεία της είναι Ευρωπαϊκή αλλά οι νοοτροπίες της κοινωνίας που ζει είναι διαφορετικές, θα πέσει θύμα βιασμού, θα φάει πολύ ξύλο και καθώς ο πόλεμος αρχίζει να θεριεύει και τα καταφύγια μπαίνουν στην καθημερινότητα των κατοίκων της Βυρηττού, εκείνη θα "ακουμπήσει" στα ναρκωτικά και στο σεξ, θα παίξει ρώσικη ρουλέτα και θα δει τον κολλητό της να αυτοκτονεί μπροστα στα μάτια της ως ο "χαμένος" του παιχνιδιού. Θα είναι η "πουτάνα", η "τσούλα", η "τρελή" όχι μόνο για τον κοινωνικό περίγυρο, αλλά και για τους δικούς της, οι οποίοι με το που πεθαίνει ο πατέρας της θα την κλείσουν σε ψυχιατρείο για άλλον ένα γύρο της κόλασης.

"Ήταν η σειρά του Ραμζί. Ήταν καθισμένος οκλαδόν. Εγώ είχα πέσει στα τέσσερα για να τον κοιτάζω απ' όσο πιο κοντά μπορούσα. Πλησίασα το πρόσωπό μου στο δικό του, έβλεπα τα μάτια μου μέσα στα δικά του, τα πρόσωπά μας ήταν κολλημένα, τα χείλη μου ακουμπούσαν τα δικά του. Του είπα.
"Μοιάζεις με τον Ρόμπερτ ντε Νίρο στον Ελαφοκυνηγό"
Πήρε το περίστροφο χωρίς να γυρίσει το μύλο, είχε ένα περίεργο χαμόγελο, συνέχιζε να σιγοτραγουδάει:
First i was afraid
i was petrified
Kept thinking i could never live
without you by my side
But i spent so many nights
thinking how you did me wrong
i grew str...
Πάτησε τη σκανδάλη, ο εγκέφαλός του τινάχτηκε στα μαλλιά μου. Ο Χουσεΐν κουλουριασμένος στη γωνιά του, ούρλιαζε σαν τρελός. Εγώ έπιασα το τραγούδι απο κει που το άφησε ο Ραμζί:
...grew strong
I learned how to carry on
and so you're back
from outer space
I just walked in to find you here
Άνοιξα την αριστερή του παλάμη, πήρα τη δόση του και συνέχισα - όπως είχε πει, το σημαντικότερο ήταν να συνεχιστεί το παιχνίδι. "Το πάτημα της σκανδάλης είναι πιο σημαντικό απ' το θάνατο"."

Το βιβλίο (μ'αυτόν τον υπέροχο τίτλο που αιχμαλωτίζει τη ματιά σου), είναι μια πραγματική αποκάλυψη που ξεφεύγει από τα όρια της στενής λογοτεχνικότητας και έχει περισσότερο αξία ως ντοκουμέντο, γιατί πάνω απ' όλα είναι η ιστορία μιας γυναίκας που αρνείτο να συμβιβαστεί, να υποταχθεί. Είναι και μια ιστορία μαθητείας και ενηλικίωσης, αλλά ταυτόχρονα και μιας αναγέννησης. Γραμμένο σε πολύ ζωντανή γλώσσα, με πολύ χιούμορ που εναλλάσσεται με την τραγωδία, με εικόνες πολύ δυνατές, συγκλονίζει και προβληματίζει ταυτόχρονα. Το τίμημα της ελευθερίας οποιουδήποτε είδους είναι πολύ βαρύ. Οι θάνατοι που διαδέχονται ο ένας τον άλλον, σε μια ατμόσφαιρα σήψης και μαυρίλας, η ζωή που δεν έχει πια καμιά αξία, οι αντιθέσεις μεταξύ των "πολεμικών ζωνών" και των συνοικιών που έχουν ερημωθεί με την κοσμική πλαζ της Βυρηττού, όπου καλλίγραμμες νεαρές "κάνουν παιχνίδι" με τους γεροδεμένους Ισραηλινούς στρατιώτες είναι εικόνες αξέχαστες και ταυτόχρονα συνταρακτικές.


Όπως αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου ο Μοχάμεντ Κασίμι, το βιβλίο στηρίχθηκε στο θεατρικό κείμενο που πρωτοπαρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ της Αβινιόν το 2007 - εξάλλου θα γινόταν και μια θαυμάσια ταινία. Η Νταρίνα Αλ-Τζουντί εντυπωσίασε με την ερμηνεία της, η οποία χαρακτηρίστηκε ως "η αποκάλυψη του Φεστιβάλ". "Ήταν τόσο μεγάλη η λαχτάρα της να παίξει, που απ' την τρίτη κιόλας μέρα ο κόσμος έκανε ουρά για να τη δει. Άθεη, όμορφη, χειμαρρώδης κι απελευθερωμένη, κέρδισε τα χειροκροτήματα με τον ιδρώτα της μέσα στη Chapelle Sainte-Claire."




 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home