Τρίτη, Μαρτίου 08, 2016
posted by Librofilo at Τρίτη, Μαρτίου 08, 2016 | Permalink
Τραγούδια του έρωτα και της βροχής
Χιούμορ και
μελαγχολία, ειρωνεία και αυτοσαρκασμός, διακρίνονται ευδιάκριτα στα 26
διηγήματα της θαυμάσιας συλλογής “ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ” (“Cancons d'amor i de pluja”) του Καταλανού συγγραφέα Sergi Pamies (1960, Παρίσι-από τα 11 του ζει
στην Βαρκελώνη), (Εκδ. Πάπυρος, μετάφρ. Κ.Παλαιολόγος, σελ.181). Ιστορίες για
τον έρωτα και τον θάνατο, την μνήμη. Παιχνίδια της γραφής όπου δεν υπάρχουν
όρια μεταξύ μύθου και ρεαλισμού. Αυτοβιογραφικά κομμάτια που εναλλάσσονται με
γκροτέσκα περιστατικά.
“Το ότι δεν
έκλαψε όταν γεννήθηκε ήταν η πρώτη ένδειξη της θέλησής του – τότε απλώς σε
εμβρυακή μορφή – να περνάει απαρατήρητος.”
Τα
περισσότερα διηγήματα της συλλογής είναι μικρά, κάποια είναι μόνο δύο σελίδες,
κάποια άλλα απλώνονται περισσότερο. Η μορφή της μητέρας, στο τέλος της ζωής της
κυριαρχεί σε αρκετές από τις ιστορίες, σε κάποιες από αυτές, η μνήμη της έχει
χαθεί και τα παιδιά της προσπαθούν να της θυμίσουν περιστατικά και καταστάσεις.
Οικογενειακές συγκεντρώσεις και αποτυχημένα γεύματα, φαγητά που επανέρχονται σε
κάποια απο τα διηγήματα (η ομελέτα με αγκινάρες-σπεσιαλιτέ της μητέρας). Η
ανάμνηση του έρωτα και ευτυχισμένων στιγμών – όπου πάντα όπως λέει κάπου στο
βιβλίο ο συγγραφέας, προτιμάμε να θυμόμαστε αποτυχημένους έρωτες του
παρελθόντος παρά την τωρινή μας σχέση, συζητήσεις που ατύχησαν, στιγμές
χωρισμού που τις θυμίζει ένα σημείωμα, ένας κατάλογος εστιατορίου. Η μνήμη
είναι στο επίκεντρο των ιστοριών, άλλοτε λανθάνουσα, άλλοτε έντονα παρούσα.
“Λένε ότι
το να μη θυμάσαι είναι το ίδιο επικίνδυνο με το να μην ξεχνάς...Αν δεν παίρνεις
είδηση το τι ζεις, δεν θα θυμάσαι τίποτα που να μπορεί, στο μέλλον, να σου
κάνει κακό. Η ημερομηνία λήξης της λησμονιάς, παρ' όλα αυτά, είναι ιδιότροπη,
και όλα όσα έχεις ζήσει μπορεί στο τέλος να υπερισχύσουν οχι επειδή είναι είναι
σημαντικά αλλά γιατί, υπακούοντας σε έναν καταμερισμό που είναι αυθαίρετος,
υπάρχουν βιώματα που επιπλέουν και βιώματα που δεν επιπλέουν.”
Υπάρχουν
κάποια διηγήματα πραγματικά διαμάντια στην συλλογή του Πάμιες. Στο εξαιρετικό
“Νέα Υόρκη, 1994”, ο ήρωας και η σύζυγος του έχουν μεταβεί στη Ν.Υόρκη και
είναι καλεσμένοι στο σπίτι του Πολ Όστερ και της Σίρι Χούστβεντ. Ο ήρωας όμως
φοβάται συνεχώς τους δρόμους της μεγαλούπολης, έχει ένα συνεχές άγχος ότι θα
τον ληστέψουν, τρέμει στην ιδέα της επιστροφής με το ταξί. Συν τοις άλλοις, δεν
καταλαβαίνει παρά ελάχιστα Αγγλικά οπότε δεν μπορεί να συμμετάσχει στην
κουβέντα όπως θέλει και έτσι χαζογελάει μπροστά στον αγαπημένο του συγγραφέα,
χάνοντας ουσιαστικά αυτή την μοναδική εμπειρία. Στο υπέροχο “Όλος ο κόσμος το
κάνει”, ο ήρωας έχει πάει να πάρει την 16άχρονη κόρη του, από μια ντισκοτέκ και
πανικοβάλλεται με την αργοπορία της, θυμάται τον εαυτό του στην ηλικία της
κόρης του και τις αντιδράσεις του απέναντι στους γονείς του γνωρίζοντας ότι ο
χρόνος και η ηλικία είναι κάτι απόλυτα σχετικό. Είναι καταπληκτικά δε, τα 5
διηγήματα που παραπέμπουν στον τίτλο της συλλογής και έχουν ως τίτλους “Πρώτο
τραγούδι”, “Δεύτερο τραγούδι”, “Τρίτο τραγούδι”, “Τέταρτο τραγούδι”, “Τελευταίο
τραγούδι”, που περιγράφουν ιστορίες με την ανδρική ματιά για το ανέφικτο της
προσέγγισης, για την απώλεια του έρωτα, την βαρύτητα του χρόνου επάνω σε μια
σχέση, τις στιγμές που καθόρισαν κάποιες μικρές κρίσεις, τα βλέμματα, τις
σιωπές, την πλήξη και τις συνήθειες, τα μυστικά και τα πράγματα που μένουν
κρυμμένα.
"Σε
ένα παντρεμένο ζευγάρι, η ισχύς δεν βρίσκεται πάντα εν τη ενώσει. Όταν η συνοχή
δεν εξαρτάται πλέον από το σεξ, η συμβίωση παρακμάζει. Ορισμένοι αποδίδουν αυτό
το φαινόμενο στην έλλειψη πάθους, αλλά στην πραγματικότητα σχετίζεται με την
περίσσεια προσδοκιών. Το πάθος δεν θα υπήρχε αν δεν ήταν παροδικό: σωρεύει τόσα
συναισθήματα που, αν τα μοιράζαμε σε ίσα μέρη ανάμεσα σε όλες τις μέρες μιας
σχέσης, θα είχαν την ένταση άδειας μπαταρίας. Τα συναισθήματα στα οποία
θεμελιώνεται μια μακρόχρονη σχέση, αντίθετα, δεν χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης,
αν και συγκρινόμενα με τα πυροτεχνήματα της αρχής είναι πιο βαθιά και διαρκούν
περισσότερο, ακόμα και όταν το ζευγάρι πρέπει να μάθει να τραβάει κουπί
προσπαθώντας να αντιληφθεί για ποιο λόγο η μαγεία μετατράπηκε, ξαφνικά, σε
ναυάγιο. Ο πιο εύκολος πειρασμός είναι να εγκαταλείψεις το παλιό πάθος και να
ψάξεις καινούρια που, σε γενικές γραμμές, διαιωνίζουν συνήθως τον φαύλο
κύκλο."
Οι ιστορίες
γραμμένες αποστασιοποιημένα και με μια μορφή ειρωνείας, με πολύ (και ωραίο)
χιούμορ, αφήνουν στον αναγνώστη πολλά στοιχεία ανοιχτά καθώς η αμφίσημη και
στυλάτη αφήγηση παίζει συνεχώς με το αυτοβιογραφικό στοιχείο που ανακατεύεται
με την μυθοπλασία.
Στιγμές
καθημερινότητας, στιγμές από την οικογενειακή ζωή, χαρά-θλίψη, οι κοντινοί μας
άνθρωποι που φεύγουν, η αγάπη που χάνεται. Η νοσταλγία και η μελαγχολία (όπου
το χιούμορ παρεισφρύει δημιουργικά), που διατρέχουν τα διηγήματα του Πάμιες
σαγηνεύουν και αφήνουν μια ωραία αίσθηση του ανεκπλήρωτου και του παρελθόντος
που δεν θα ξανάρθει.
«-Πείτε μας, γιατί θα έπρεπε να αγοράσουμε τα "Τραγούδια του έρωτα και της βροχής";
-Γιατί, αν δεν το κάνετε, θα σας μείνει πάντα η αμφιβολία αν θα έπρεπε να τα είχατε αγοράσει, και όταν, καταμεσής της Μεγάλης Εβδομάδας με παλιόκαιρο, κοιτάξετε από το παράθυρο και δείτε τα βιβλία που έχετε διαβάσει, θα σκεφτείτε αυτά τα "Τραγούδια του έρωτα και της βροχής" που, ακατανόητα, αποφασίσατε να μην τα αγοράσετε.» ΣΕΡΖΙ ΠΑΜΙΕΣ
Λες να με βρει τέτοια συμφορά? Και δεν αργεί η Μεγάλη Εβδομάδα...