Δευτέρα, Φεβρουαρίου 01, 2016
posted by Librofilo at Δευτέρα, Φεβρουαρίου 01, 2016 | Permalink
Little scarlet
Περισσότερο κοινωνικό παρά αστυνομικό μυθιστόρημα, όπου οι σαφείς πολιτικές αναφορές δίνουν ένα ιδιαίτερο και ευδιάκριτο τόνο, είναι το συναρπαστικό  “LITTLE SCARLET” (ευτυχώς διατηρήθηκε ο αμερικάνικος τίτλος στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Πόλις, σε μετάφρ. Άλκ. Τριμπέρη, σελ.349), του εξαιρετικού Αφροαμερικανού συγγραφέα, Walter Mosley (Λος Άντζελες, 1952), που πρωτογνωρίσαμε στη χώρα μας από το έξοχο noir “Ο διάβολος με το γαλάζιο φόρεμα”, στο οποίο μας συστήνει και τον μόνιμο (σχεδόν) ήρωά του, τον αντισυμβατικό ιδιωτικό ντέτεκτιβ Ίζυ Ρόουλινς, πρωταγωνιστή και σ'αυτή την ιστορία που έχει πολλά παρακλάδια.

Το χρονικό πλαίσιο της ιστορίας που περιγράφει ο Mosley είναι το καλοκαίρι του 1965 και πιο συγκεκριμένα η κολασμένη εβδομάδα 11-17 Αυγούστου, που έχει μείνει γνωστή ως οι “ταραχές του Γουότς” (“Watts riots” ή “Watts rebellion”), οι οποίες εκτυλίχθηκαν στο προάστειο-γκέτο του Γουότς στο ανατολικό Λος Άντζελες και χαρακτηρίστηκαν από την βιαιότητά τους, με 34 νεκρούς, συμπλοκές στους δρόμους, καταστροφές περιουσιών κυρίως λευκών και πλιάτσικο καταστημάτων. Η εξέγερση που ξεκίνησε από μια ασήμαντη αφορμή, κατεστάλη μετά από την επέμβαση της Εθνοφρουράς (περίπου 4.000 άνδρες).


Ο Ίζυ Ρόουλινς, ο ήρωας του μυθιστορήματος, παρακολουθεί τα γεγονότα από κοντά αφού το γραφείο του είναι στο κέντρο των ταραχών. Η αστυνομία του Λ.Α. ζητάει την βοήθειά του, για την εξιχνίαση μιας δολοφονίας, που έγινε σε ένα σπίτι του γκέτο. Μια νεαρή μαύρη κοκκινομάλλα, η Νόλα Πέιν, που έχει το παρατσούκλι Little Scarlet βρέθηκε άγρια δολοφονημένη στο διαμέρισμά της. Η θεία της που βρήκε το πτώμα και είναι πλέον σε κατάσταση υστερίας, μιλάει για έναν λευκό άνδρα που δολοφόνησε την ανεψιά της. Η αστυνομία έχει την πληροφορία ότι ένας λευκός άνδρας, την δεύτερη μέρα των ταραχών είχε ξυλοκοπηθεί άγρια καθώς οδηγούσε το αυτοκίνητό του μέσα στο κέντρο της συνοικίας. Είχε διαφύγει σε άσχημη κατάσταση και αγνοούντο τα ίχνη και η ταυτότητά του. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την αδιάψευστη μαρτυρία της θείας, ότι ένας λευκός δολοφόνησε την άτυχη Νόλα Πέιν μετά από κάποιες μέρες στο διαμέρισμά της δημιουργεί σχεδόν την βεβαιότητα, ότι, ο δολοφόνος είναι πράγματι λευκός. Η αστυνομία δεν θέλει να πάρει δημοσιότητα η δολοφονία της κοπέλας,  υπό τον φόβο νέων επεισοδίων, και αποκρύπτει τον φόνο, χρειάζεται δε την βοήθεια ενός μαύρου ντέτεκτιβ και με καλή φήμη στην περιοχή, για να διεξάγει τις έρευνες. Ο Ίζυ δέχεται (δεν μπορούσε να κάνει κι αλλιώς), και με την αφανή υποστήριξη ενός αστυνομικού, αλλά και του καλού του φίλου, του αρχιλαμόγιου που με το παρατσούκλι “Ποντικός” (μόνιμου χαρακτήρα στις ιστορίες του Mosley με πρωταγωνιστή τον Ίζυ Ρόουλινς) εμπορεύεται κλοπιμαία από τα καταστήματα της περιοχής, και ο οποίος διαθέτει όλες τις “άκρες” στην συνοικία και όχι μόνο, αρχίζει να σκαλίζει την ιστορία.

"Ήταν σαν πόλεμος, σκέφτηκα. Ένας πόλεμος που γινόταν κάτω από το δέρμα της Αμερικής. Οι στρατιώτες ήταν όλοι ακούσια επιστρατευμένοι που δεν είχαν ιδέα γιατί πολεμούσαν ή για το τι θα μπορούσε να σημαίνει η νίκη."

Είναι όμως τα πράγματα έτσι όπως φαίνονται; Ο Ίζυ σύντομα ανακαλύπτει ότι ο λευκός άντρας, την ταυτότητα του οποίου βρίσκει γρήγορα, και η κοκκινομάλλα μαύρη εργάζονταν στο ίδιο γραφείο και  ήταν ερωτευμένοι, και στο σπίτι της φιλοξενήθηκε μετά τον τραυματισμό του, άρα ήταν μάλλον απίθανο, εκείνος να ήταν ο δολοφόνος. Διαπιστώνει δε ότι ο φόνος της άτυχης κοκκινομάλλας μπορεί να αποτελούσε άλλον έναν κρίκο σε μια αλυσίδα φόνων μαύρων γυναικών, μιας που υπήρχαν πολλά κοινά στοιχεία με άλλους φόνους που είχαν διαπραχτεί στην περιοχή και είτε είχαν “διαλευκανθεί” με αμφιλεγόμενα ή ατυχή αποτελέσματα, είτε είχαν μπει στο αρχείο. Η αστυνομία όμως αρνείται να δει το προφανές και σύντομα ο Ίζυ μένει μόνος του, στην προσπάθεια να ανακαλύψει που βρίσκεται ο βασικότερος του ύποπτος, προσπαθώντας να ξεπεράσει τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από την γενικότερη κατάσταση της πόλης, αναγκασμένος να κινείται μέσα σε μια συνοικία που βρίσκεται σε αναβρασμό και μιας γενικότερης δυσπιστίας ή και εχθρότητας μεταξύ της μαύρης κοινότητας και των κατοίκων των υπόλοιπων περιοχών του Λος Άντζελες.

Ο Mosley στήνει καταπληκτικά την ιστορία του, εισάγοντας τον αναγνώστη, μέσα στην καρδιά του προβλήματος χωρίς μεγαλοστομίες και διδακτισμούς. Ο ρατσισμός είναι παντού και συνεχώς παρών, ενώ οι κοινωνικές και οικονομικές διαφορές μεταξύ των μαύρων και των λευκών στο Λος Άντζελες του 1965 είναι ορατές και εμφανείς, στην εξέλιξη δε της ιστορίας που είναι στην επιφάνειά της απλή, υπάρχουν οι απόηχοι από τον πόλεμο του Βιετνάμ, υπάρχουν τα ερωτικά προβλήματα των χαρακτήρων, η ζωή τους, η ένταση μεταξύ των μαύρων και οι διαφορετικές προσεγγίσεις της καθημερινότητάς τους.

Δεν έχουμε να κάνουμε με ένα απλό noir, αλλά με ένα κοινωνικοπολιτικό μυθιστόρημα που έχει την μορφή μιας αστυνομικής ιστορίας. Η ικανότητα του μεγάλου αυτού συγγραφέα φαίνεται σε απλές σκηνές, όπως όταν ο λευκός αστυνομικός τείνει το χέρι για χειραψία με τον Ίζυ, αναγνωρίζοντάς τον ως “ισότιμό” του (κάτι αδιανόητο για τότε), σε μια υπαινικτική και πολύ ουσιαστική σκηνή ή όπως όταν η σερβιτόρα στο ντάινερ, αρνείται να σερβίρει το ζευγάρι των μαύρων, παθαίνοντας σοκ απλά και μόνο από την άνεσή τους εν μέσω ταραχών, να κάτσουν σαν άνθρωποι και να παραγγείλουν πρωινό.

Οι χαρακτήρες του βιβλίου, είναι ευδιάκριτοι και ζωντανοί, ενώ ακόμα και ο Ίζυ δεν προβάλλει ως ο απόλυτα καλός, έχει τις αδυναμίες του, παίρνει καθαρά θέση υπέρ των ομόχρωμων του στην όλη ιστορία, ταλαιπωρείται από συναισθηματικά προβλήματα με την σύντροφό του, δέχεται κλοπιμαία ως δώρο από τον Ποντικό, γνωρίζει ότι δεν θα γίνει ποτέ ισότιμος με τους λευκούς και ο ρατσισμός πάντα θα υπάρχει όπως τον βίωνε ανέκαθεν στο πετσί του.


Το μυθιστόρημα του Mosley, που θεωρείται από τα πιο σημαντικά λογοτεχνικά έργα για να κατανοήσει κάποιος τα επεισόδια του Γουότς, υπερβαίνει την ταυτότητα του αστυνομικού noir ή όπως αλλιώς θέλει κανείς να το πει. Έχουμε να κάνουμε με καθαρή λογοτεχνία, στυλάτη και αφηγηματικά απλή αλλά μεστή και συμπαγής, με στακάτους και πανέξυπνους διαλόγους που συντελεί αφ'ενός στην καθαρή απόλαυση της ανάγνωσης (το απολαμβάνεις μέχρι την τελευταία σελίδα), αλλά και στον πολιτικοκοινωνικό προβληματισμό.

Υ.Γ. Το τραγούδι "In the heat of the summer" του Phil Ochs που παρατίθεται, αναφέρεται ευθέως στις ταραχές του Γουότς. Η καλύτερη ερμηνεία του είναι από την Judy Collins.




 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home