Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 11, 2023
posted by Librofilo at Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 11, 2023 | Permalink
Bournville
Σε
ένα κείμενό μου, τέσσερα χρόνια πριν, για τον Jonathan Coe
(Worcestershire 1961), και το ωραίο μυθιστόρημά του «ΜΕΣΗ ΑΓΓΛΙΑ», είχα γράψει για τον Βρετανό συγγραφέα, ότι είναι «ανατόμος της
(Βρετανικής) κοινωνίας». Αυτός ο χαρακτηρισμός τού ταιριάζει απόλυτα, ίσως
και να ισχυροποιείται, στο μυθιστόρημά του, «ΜΠΟΡΝΒΙΛ, ΤΟ ΔΙΑΙΡΕΜΕΝΟ
ΒΑΣΙΛΕΙΟ», («BOURNVILLE») – (εκδόσεις
Πόλις, μετάφρ. Α.Τριμπέρη, σελ. 494), όπου ως συνήθως συμβαίνει με τα βιβλία του
Coe, έχει στο επίκεντρό του, μια ιστορία που αρχικά,
διαβάζεται ευχάριστα και καθώς, η τεράστια αφηγηματική μαεστρία στην αποτύπωση
της καθημερινότητας, παρασύρει τον αναγνώστη, εντέχνως ο ικανότατος συγγραφέας περιγράφει
τις αλλαγές στην Βρετανική κοινωνία, τις ανατροπές, τις χαρές και τις
απογοητεύσεις, συνδυάζοντάς τα με το εύστοχο πολιτικό σχόλιο.
«Δεν μύριζε σοκολάτα, αλλά η σοκολάτα ήταν παντού. Δεν χρειαζόταν να δώσουν ένα όνομα στο εργοστάσιο που δέσποζε στο κέντρο του χωριού. Απλώς το αποκαλούσαν «το Εργοστάσιο». Και μέσα σε εκείνο το εργοστάσιο, έφτιαχναν σοκολάτα. Έφτιαχναν σοκολάτα για περισσότερα από εξήντα χρόνια. Ο Τζον Κάντμπουρι είχε ανοίξει το πρώτο του κατάστημα στο κέντρο του Μπέρμιγχαμ το 1824, πουλώντας κόκκους κακάο για ροφήματα ζεστής σοκολάτας: πιστός κουάκερος, όπως και τα αδέρφια του, έβλεπε το ρόφημα αυτό όχι μόνο σαν θρεπτικό στοιχείο του πρωινού αλλά και σαν ένα υγιεινό υποκατάστατο του αλκοόλ μέσα στη μέρα. Οι δουλειές πήγαιναν όλο και καλύτερα, το ανθρώπινο δυναμικό αυξανόταν, οι εγκαταστάσεις μεγάλωναν, και μετά, το 1879, οι γιοι του αποφάσισαν να μεταφέρουν όλη την παραγωγή έξω από το Μπέρμιγχαμ. Η περιοχή που διάλεξαν ήταν κυρίως πλαγιές με λιβάδια. Το όραμά τους: η αρμονική συνύπαρξη βιομηχανίας και φύσης συμβιωτικά, αλληλοεξαρτώμενα. Στην αρχή το εργοστάσιο ήταν μικρό. Ένα μονώροφο κτίριο από κόκκινο τούβλο, ευήλιο χάρη στα μεγάλα παράθυρα στις τρεις πλευρές του, από τα οποία έβλεπες τα καταπράσινα τοπία που το περιέβαλλαν. Δίπλα στο εργοστάσιο δημιουργήθηκαν αθλητικές εγκαταστάσεις, κήποι και παιδικές χαρές. Από εδώ, το κέντρο της πόλης φαινόταν μακρινό. Το μέρος το χαρακτήριζαν χωριό και πράγματι έδινε την αίσθηση χωριού. (…) Όμως οι φιλοδοξίες της οικογένειας Κάντμπουρι δεν τελείωναν εκεί. Οραματίζονταν σπίτια: σπίτια οικονομικά, σπίτια καλοχτισμένα, σπίτια με μεγάλους κήπους, όπου θα άνθιζαν δέντρα και θα καλλιεργούνταν φρούτα και λαχανικά. Ο κουακερισμός, όπως και στο παρελθόν, βρισκόταν στην καρδιά του σχεδίου τους και ο στόχος ήταν «η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης της εργατικής τάξης και του εργατικού πληθυσμού, μέσα και γύρω από το Μπέρμιγχαμ, με την παροχή καλύτερων κατοικιών, που θα διέθεταν κήπους και ανοικτούς χώρους για την προσωπική τους ψυχαγωγία».»
Έχοντας ο Coe, ως κεντρικό χαρακτήρα στο πολυπρόσωπο μυθιστόρημά του, την Μαίρη Λαμπ, μια γυναίκα που γεννήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’30 και έζησε μέχρι το 2020, και την ιστορία της οικογένειάς της, τους γονείς, τον σύζυγό της, τα τρία της παιδιά και τα εγγόνια της, και χωρίζοντας το βιβλίο σε επτά «επεισόδια» (αν μιλήσουμε με τηλεοπτικούς όρους) ή επτά στιγμές της Ιστορίας, περισσότερο ή λιγότερο σημαντικές, από το 1945 έως το 2021, αφηγείται σημαντικά γεγονότα στην οικογενειακή ιστορία της ηρωίδας του, αλλά μέσα από αυτά περιγράφει την Βρετανική κοινωνία και τις αλλαγές που συμβαίνουν σε αυτήν, πολιτικές και πολιτιστικές, όπως και το πώς αυτή (η κοινωνία) μορφοποιείται και αντιδρά.
Οι επτά ιστορικές «στιγμές» (όπως τις χαρακτηρίζει ο συγγραφέας» είναι: Η «ημέρα της Νίκης στην Ευρώπη, 8 Μαΐου 1945», «Η στέψη της Βασίλισσας Ελισάβετ Β, 2 Ιουνίου 1953», «Ο τελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου: Αγγλία εναντίον Δυτικής Γερμανίας, 30 Ιουλίου 1966», «Η ανακήρυξη του Κάρολου σε Πρίγκιπα της Ουαλίας, 1 Ιουλίου 1969», «Ο γάμος του Κάρολου, Πρίγκιπα της Ουαλίας και της Λαίδης Νταϊάνα Σπένσερ, 29 Ιουλίου 1981», «Η κηδεία της Νταϊάνα, Πριγκίπισσας της Ουαλίας, 6 Σεπτεμβρίου 1997» και τέλος, «Η 75η επέτειος της Ημέρας της Νίκης στην Ευρώπη, 8 Μαΐου 2020».
Όπως διαπιστώνει ο προσεκτικός αναγνώστης, τα γεγονότα δεν είναι ισοβαρούς παγκόσμιου ενδιαφέροντος, αλλά όλα σηματοδοτούν κάτι στο μυθιστόρημα και σε όλα «πρωταγωνιστούν» η Μαίρη Λαμπ και η οικογένειά της, όπως και κάποιοι φίλοι ή συγγενείς τους. Επίσης σε αυτά τα γεγονότα, επικρατεί ομοθυμία στη συγκίνηση και στην τόνωση του ιδιαίτερου πατριωτισμού που χαρακτηρίζει τους Βρετανούς, ενώ αντικατοπτρίζεται το γενικότερο συναίσθημα της χώρας, απέναντι στην Ευρώπη αλλά και στους εαυτούς τους. Παραδείγματος χάριν, το φαινομενικά αδιάφορο (τουλάχιστον στους εκτός της νήσου ανθρώπους) της στέψης του Κάρολου ως Πρίγκιπα της Ουαλίας, δίνει την αφορμή στον Coe, να περιγράψει σε ένα ωραιότατο μέρος του βιβλίου, την αφύπνιση των νεότερων μελών της οικογένειας και την συνειδητοποίηση τους, στα συναισθήματα των Ουαλών απέναντι στους Άγγλους, ή ο τελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1966, περιγράφει πως υποδέχονται τα μέλη της οικογένειας, τους μακρινούς συγγενείς τους από την Δυτική Γερμανία, που έχουν έρθει να τους επισκεφθούν με αφορμή τους ποδοσφαιρικούς αγώνες.
Έχοντας στο επίκεντρο του βιβλίου μια τυπική βρετανική οικογένεια με θέσεις που ποικίλουν από εθνικιστικές (ο σύζυγος της Μαίρης και ο ένας γιος, έως πιο «φιλοευρωπαϊκές» τα υπόλοιπα μέλη), ο Coe περιγράφει με την γνωστή γλαφυρότητά του, πως αλλάζει η Βρετανική κοινωνία μέσα σ’ αυτές τις επτά περίπου δεκαετίες που διαδραματίζεται το μυθιστόρημά του. Από το Μπόρνβιλ που δεν είναι πια το ειδυλλιακό χωριό, μέχρι την κοινωνική και πολιτισμική διαστρωμάτωση στην περιοχή με Ινδούς να κατοικούν στην περιοχή και να συμμετέχουν στη ζωή του τόπου ή τις κοινωνικές αλλαγές με την μαύρη σύζυγο ενός από τους γιους της Μαίρης που «σκανδαλίζει» τον πατέρα του, που δεν μπορεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Πως αλλάζει όμως και η επίδραση του εργοστασίου της Cadbury, που τελικά καταλήγει να πουληθεί σε μια πολυεθνική εταιρεία – όπως άλλωστε οι μεγαλύτερες βρετανικές (κάποτε ανθηρές και εμβληματικές) αυτοκινητοβιομηχανίες.
Μέσα από την προσπάθεια της σοκολάτας Cadbury, να πάρει άδεια πώλησης στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (έχοντας περισσότερα φυτικά έλαια και λιγότερη σοκολάτα, δεν μπορούσε να θεωρηθεί «σοκολάτα» βάσει των ευρωπαϊκών κανονισμών, και είχε άδεια εξαγωγής μόνο για τις Σκανδιναβικές χώρες), παρακολουθούμε και τις δυσκολίες κατανόησης και συνεννόησης με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Ο Μάρτιν, ο ένας γιος της οικογένειας, που δουλεύει στην Cadbury, συμμετέχει στις συζητήσεις και προσπαθεί να προσεγγίσει τα διάφορα λόμπι, συναντώντας δημοσιογράφους. Οι συζητήσεις καταλήγουν συνήθως σε αδιέξοδο, λύση δεν βρίσκεται, και ο συγγραφέας περιγράφει τον πολιτικό οπορτουνισμό, που με περιπτώσεις σαν αυτήν οδήγησε στην ψήφιση του Brexit, ενώ οι περιγραφές του Μπόρις Τζόνσον (στη θητεία του) ως δημοσιογράφου στις Βρυξέλλες είναι σπαρταριστές.
Το μυθιστόρημα φτάνει μέχρι τους πρώτους μήνες της επέλασης του Ιού και τα lockdowns σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, μέχρι να φτάσουν στη Μεγάλη Βρετανία. Μπορεί όσο πλησιάζουμε προς το τέλος του βιβλίου, το ύφος του Coe να γίνεται περισσότερο πολιτικό και ελαφρώς καταγγελτικό, αλλά γίνεται επίσης και πολύ συναισθηματικό. Οι σελίδες που περιγράφονται οι τελευταίες ημέρες της Μαίρης εν μέσω πανδημίας (χαρακτήρας που βασίστηκε στη μητέρα του συγγραφέα – όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στον επίλογο του βιβλίου) είναι αφοπλιστικές και ιδιαίτερα συγκινητικές, καθώς η ηρωίδα του βιβλίου σβήνει μόνη υπακούοντας στους κανονισμούς κατά του Covid.
Γλυκόπικρο και εύστοχο το βιβλίο, διαθέτει ατμόσφαιρα και ευαισθησία, μουσικό ρυθμό, ωραίους διαλόγους, ζωντάνια και ευφυία, (πολύ) χιούμορ και δυναμισμό τονίζοντας εμφατικά την επιστροφή του Coe σε υψηλό λογοτεχνικό επίπεδο. «Όλα αλλάζουν και όλα μένουν τα ίδια» φαίνεται να πιστεύει ο συγγραφέας για τη χώρα του, και το δείχνει με τον πιο πειστικό λογοτεχνικά τρόπο στο υπέροχο (και μάλλον) ελεγειακό του μυθιστόρημα, όπου μιλάει για τα αγαπημένα του θέματα, την Αγγλία, την κοινωνία της, τις αντιθέσεις της και την καθημερινότητα της.
Βαθμολογία 85 / 100
Emri im është Daniela, dua të falënderoj Dr Ellen që bëri një magji që ndihmoi familjen time të fitonte një çështje gjyqësore që do ta kishte dënuar vëllain tim me burgim të përjetshëm, të akuzuar për vrasje. Familja ime dhe unë jemi plotësisht mirënjohës, kështu që marr kohën time për të lënë këtë koment siç i premtova Dr. Ellen për të ndarë këtë dëshmi. Për ata që kanë një sfidë të ngjashme, mund ta kontaktoni me email: ellenspellcaster@gmail.com ose WhatsApp: +2349074881619. Shërbimi i tij përfshin gjithashtu
1. Magjitë për të fituar llotarinë
2. Magjitë rikthejnë ish të dashurin tuaj
3. Magjitë për të ndaluar divorcin
4. Shërimi i menjëhershëm i HIV/AIDS
5. Shërimi i kancerit
6. Magjitë e dashurisë
7. Magjitë e pajtimit
8. magjitë e lindjes dhe zgjidhjet për infertilitetin etj.
Email: ellenspellcaster@gmail.com
WhatsApp: +2349074881619