«Φθινόπωρο 2008.

Μια μυστηριώδης ομίχλη σκεπάζει σχεδόν καθημερινά την ελληνική πρωτεύουσα, τη μισητή Πόλη. Δεν έχει σταθερό πρόγραμμα. Συχνά εμφανίζεται τις πρώτες πρωινές ώρες, άλλοτε το μεσημέρι ή αργά το απόγευμα και πιο σπάνια τη νύχτα. Είναι πολύ πυκνή και δυσκολεύει υπερβολικά την κίνηση στους δρόμους, προκαλώντας απίστευτα μποτιλιαρίσματα και μικροσυγκρούσεις οχημάτων.

Οι ειδικοί δεν έχουν καταλήξει ακόμα για τα αίτια, αλλά θεωρούν ότι είναι απόρροια του γενικότερου φαινομένου του θερμοκηπίου, καθώς και της αλόγιστης μόλυνσης της ατμόσφαιρας.

Οι κάτοικοι της Πόλης, που γρήγορα προσαρμόστηκαν στο καινούργιο φαινόμενο, το αποκαλούν με διάφορα ονόματα, όπως «Λευκό Νέφος», «Μεγάλο Άσπρο» ή «Βρωμερό Άσπρο» λόγω της έντονης ξινής οσμής που το συνοδεύει. Κι όταν το γιγαντιαίο πέπλο προσγειωθεί πάνω στα κεφάλια τους, είναι τόσο αδιαπέραστο κι αδιαφανές, ώστε ο ένας σχεδόν δεν μπορεί να διακρίνει το διπλανό του.
Αλλά μήπως μπορούσε; Μήπως τελικά αυτή η ομίχλη απλώς φανέρωσε την τεράστια μοναξιά που βασιλεύει στην χαοτική Μητρόπολη;»

Αυτή είναι η εισαγωγή (ο πρόλογος) στο πολύ φρέσκο καινούργιο μυθιστόρημα «Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΤΟΥ» του καλού φίλου Δημήτρη Μαμαλούκα που κυκλοφορεί εδώ και λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Α.Α.Λιβάνη, (σελ. 339), (78). Αρκετά διαφορετικό από το προηγούμενο μυθιστόρημα του συγγραφέα (Η χαμένη βιβλιοθήκη του Δημητρίου Μόστρα), το βιβλίο αυτό, σε πρώτο επίπεδο, χαρακτηρίζεται από έναν φρενήρη ρυθμό απόλυτα κινηματογραφικό και έχει ένα εντελώς hard-rock ύφος αμερικάνικων ταινιών της δεκαετίας του 70 με κυνηγητά αυτοκινήτων, άγριους φόνους, ενώ δεν λείπουν οι ανατροπές στην ιστορία κάτι άλλωστε χαρακτηριστικό του ύφους του συγγραφέα.

Το μυθιστόρημα έχει την μορφή ταινιών τύπου ΒΑΒΕΛ και CRASH. Υπάρχουν δηλαδή κάποιες προσωπικές ιστορίες που άλλοτε συναντιούνται άμεσα και άλλοτε έμμεσα. Οι βασικοί χαρακτήρες είναι δύο ψυχάκηδες, ένας serial-killer, ο Πετράρχης, που διασχίζει με τα γρήγορα αυτοκίνητα του την νυχτερινή Αθήνα ψάχνοντας για θύματα και ένας διεφθαρμένος (μέχρι το μεδούλι) μπάτσος, ο Τσίκης που και αυτός κινείται κυρίως τη νύχτα πουλώντας προστασία και ναρκωτικά. Οι δύο αυτοί χαρακτήρες υπερβολικά και γκροτέσκα σκιαγραφημένοι σαν ήρωες κόμικ τύπου Sin city κυριαρχούν και καθορίζουν την πορεία του μυθιστορήματος.
Στην ιστορία εμπλέκονται ακόμα μια άχρωμη και άοσμη κοπέλα της διπλανής πόρτας , η Δέσποινα, της οποίας η παράνοια αποκαλύπτεται σιγά-σιγά καθώς προχωράει η ιστορία, ένας Αφγανός λαθρομετανάστης, ο Αμίρ, με την μελοδραματική του ιστορία άκρως χαρακτηριστική των καιρών μας, η «κατεστραμμένη» Μιράντα που εξουσιάζεται από τον Πετράρχη ζώντας στο πίσω κάθισμα μιας παλιάς Τζάγκουαρ και περιμένει την στιγμή που θα της δώσει το θαυματουργό κόκκινο χάπι ο αφέντης της και τέλος η Στέλλα, η σύζυγος του Τσίκη που θα εμπλακεί με μοιραίο τρόπο στην ιστορία.

Θα μπορούσε βέβαια να ισχυριστεί κάποιος ότι στο μυθιστόρημα πάνω απ’ όλα κυριαρχούν η απρόσωπη Πόλη – η σημερινή Αθήνα (ο συγγραφέας χρησιμοποιεί συνεχώς την λέξη Πόλη), η οποία παρουσιάζεται ως μία σύγχρονη Κόλαση. Γκρίζα, άσχημη, παραμορφωμένη, με την ομίχλη να την σκεπάζει καθημερινά για κάποιες ώρες, με τους κατοίκους της σε κατάσταση νευρικής κρίσης, με τους δρόμους μόνιμα φρακαρισμένους από την κίνηση. Η μοναξιά είναι μια φυσική συνέπεια αυτής της κατάστασης και ο Μαμαλούκας την απεικονίζει έντονα και με πάθος. Η δε γραφή του είναι σ’ αυτό το βιβλίο ασθματική, γεμάτη άγχος, με κοφτές προτάσεις που σου δημιουργούν ένα αίσθημα ασφυξίας και κλειστοφοβίας.

Ο έντονος ρυθμός του μυθιστορήματος φέρνει στο μυαλό κινηματογραφικές σκηνές οπότε θεωρώ ότι το βιβλίο πρέπει να κριθεί περισσότερο με κινηματογραφικούς όρους παρά με λογοτεχνικούς. Είναι μια pulp ιστορία με ήρωες που κινούνται στα όρια της παραλογοτεχνίας, των κόμικς και του σινεμά. Ο Ταραντίνο θα αισθανόταν πολύ άνετα με ένα σενάριο βασισμένο στο βιβλίο (δεν θέλει και πολλές αλλαγές, έτοιμο είναι), θα έδινε δε τα ρέστα του με χαρακτήρες σαν τον Τσίκη και τον Πετράρχη. Δεν είναι το είδος της λογοτεχνίας (ούτε του σινεμά) που θα με ενθουσιάσει, αλλά πιστεύω ότι θα πιάσει τους thirty something αναγνώστες που έχουν μεγαλώσει με τέτοιου είδους παραστάσεις...

Ο φρενήρης ρυθμός του βιβλίου μάλλον παρέσυρε και τον συγγραφέα του σε πολλά σημεία και δεν λείπουν κάποιες επιπολαιότητες ενώ τα κλισέ (και οι κλισέ καταστάσεις) είναι σε κάποια σημεία ενοχλητικά. Οι ιστορίες δεν αναπτύσσονται όλες επαρκώς και αρκετές απορίες δημιουργούνται στον αναγνώστη. Η μελοδραματικότατη ιστορία του Αμίρ μου φάνηκε παράταιρη και ανούσια δραματουργικά (και αρκετά προβλέψιμη), ενώ ορισμένες καταστάσεις που μάλιστα παίζουν ρόλο και στην δράση είναι μετέωρες (το διαμέρισμα στο Πέραμα, η ιστορία του πατέρα του Πετράρχη, ο εξαφανισμένος μικρός αδερφός της Δέσποινας). Ο χαρακτήρας της Μιράντας παραμένει ανεξήγητος και χάρτινος, ενώ δεν δικαιολογείται επαρκώς το «κόλλημα» της με τον Πετράρχη.

Η «ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΤΟΥ» είναι ένα μυθιστόρημα γεμάτο εικόνες και μουσική . Πιστεύω ότι θα ήταν λάθος να το προσεγγίσει κανείς διαφορετικά παρά μόνο σαν να πηγαίνει σινεμά, να απολαύσει μια τρίωρη ταινία γεμάτη δράση, κοφτές ατάκες, ωραία ατμόσφαιρα, εξαιρετική μουσική, κλασσικά αυτοκίνητα και σκηνές στους σκοτεινούς δρόμους που σου καρφώνονται στο μυαλό. Είναι ένα βιβλίο που κουβαλάει όλη τη μυθολογία του αμερικάνικου κινηματογράφου, ενδεχομένως κάποιοι θα το λατρέψουν και κάποιοι θα το μισήσουν, αλλά κανείς δεν θα σφυρίξει αδιάφορα μετά την ανάγνωσή του.

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _


Ακολουθεί μιά διαδικτυακή κουβέντα με τον Δημήτρη Μαμαλούκα που πιστεύω ότι παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον και θα διευκολύνει τον υποψήφιο αναγνώστη του βιβλίου. Προσπάθησα (όπως και στο κείμενο παραπάνω) να μην αποκαλύψω πολλά στοιχεία της πλοκής του μυθιστορήματος - η πλοκή στα βιβλία του Δημήτρη παίζει ιδιαίτερο ρόλο. Ιδού λοιπόν:

LF: Ήθελες καιρό να γράψεις ένα βιβλίο γιά την Αθήνα ή συνέβη κάποιο γεγονός που προκάλεσε αυτή τη στροφή σου?

Dimitris: Όχι, δε συνέβη κάτι ιδιαίτερο, ούτε ξεκίνησα να γράψω για την Αθήνα. μάλλον ξεκίνησα να γράψω για τη μοναξιά κι όλα δέθηκαν όπως δέθηκαν.

LF: Νομίζω ότι η πόλη παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πλοκή του βιβλίου,η δε μοναξιά της πόλης είναι διαφορετική από αυτήν της επαρχίας δεν συμφωνείς?

Dimitris: Συμφωνώ και στα δύο. Η Πόλη είναι ο κυρίαρχος πρωταγωνιστής, είναι αυτή που κινεί τα νήματα, αυτή που ορίζει τις τύχες των ηρώων κι είναι όπως περιγράφω παντοδύναμη, ανίκητη και αιώνια, όπως η μοναξιά. κι όταν λεω πόλη εννοώ την αποξένωση της Μητρόπολης, τη γιγαντιαία πόλης. Η μοναξιά της επαρχίας είναι διαφορετική.

LF: Έχω ένα γενικότερο πρόβλημα με την συχνή αναφορά σε λαϊφσταϊλάδικα έντυπα της κατάχρησης του όρου "Πόλη" (μάλλον κάποιος μιμητισμός είναι αμερικάνικης γραφής),μπορώ να σου ομολογήσω ότι δυσκολεύτηκα αρκετά διαβάζοντας το βιβλίο σου να προσπερνώ την συχνή αναφορά στην Πόλη. Γιατί δεν αναφέρεις την Αθήνα με το όνομά της αφού είναι εμφανές γιά ποιά Πόλη μιλάς,τη στιγμή που χρησιμοποιείς τις συνοικίες με το όνομα τους

Dimitris: Δεν καταλαβαίνω τι εννοείς με το λαιφσταιλ και την Πόλη, ή δεν το εχω συναντήσει. ούτε καταλαβαίνω τη δυσκολία σου. όπως είπα και πριν η Πόλη "παίζει", είναι ένας πρωταγωνιστής, είναι αυτή που ρυθμίζει και παραμορφώνει τα πάντα (και κάποιες στιγμές την πραγματικότητα) ή με την ομίχλη ή με την αισθητική του τοπίου. δεν αναφέρω την Αθήνα επειδή είναι η ακατανόμαστη. είναι -μάλλον παρουσιάζεται- τόσο μοχθηρή ώστε δεν της κάνω την τιμή να την αναφέρω...

LF: Εννοώ φράσεις του τύπου "Οι φυλές της πόλης","πράγματα που μπορείτε να κάνετε στην πόλη",σίγουρα έχεις πέσει επάνω τους - αλλά δεν παίζει ρόλο, κατά κάποιο τρόπο μου απάντησες λέγοντας ότι θεωρείς την Αθήνα "ακατανόμαστη" χα,χα...Κάπου συμφωνώ μαζί σου και είναι εντυπωσιακός ο τρόπος που την περιγράφεις,ένα σύγχρονο κολαστήριο.Εφιαλτική σαν ταινία Ε.Φ....Ζεις και κινείσαι (πολύ) στο κέντρο της Αθήνας,τόσο αφόρητη σου είναι?

Dimitris: Τώρα πήρα μπρος... χαχα, έχεις δίκιο, το έχω συναντήσει, αλλά ούτε που το σκέφτηκα όταν έγραφα το βιβλίο ή τώρα. νομίζω ότι ο αναγνώστης τα διαχωρίζει όταν διαβάζει ένα φρι πρες απο ένα βιβλίο... Μπορώ να πω ότι ναι προσωπικά είναι στιγμές που μου είναι αφόρητη, αλλά όχι τόσο η Αθήνα όσο μερικοί εξαχριωμένοι κάτοικοί της. όμως άλλο εγώ κι άλλο ο συγγραφέας του συγκεκριμένου βιβλίου.

LF: Δεν είσαι ο συγγραφέας?Ο Πετράρχης είναι?

Dimitris: Ο συγγραφέας είμαι, αλλά ότι γράφεις σ ένα βιβλίο δεν σημαίνει ότι σε αντιπροσωπεύει 100%, συχνά διαφωνείς, καλύτερα, πάντα θα βρεις σημεία που θα διαφωνείς με κάποιες πράξεις των ηρώων σου ή με το πώς θα περιγράφεις κάτι... αλλά το βιβλίο απαιτεί να το γράψεις έτσι.

πετραρχης επικίνδυνος προσοχή

LF: Μεγάλη κουβέντα αυτή περί συγγραφικής ταύτισης ή συμφωνίας.Αφού το γράφεις σημαίνει ότι σε αντιπροσωπεύει,όχι ότι συμφωνείς - εκτός και αν χρησιμοποιείς "αυτόματη γραφή" (που δεν ήταν και πολύ αυτόματη).Anyway,πάω παρακάτω. Γουστάρεις Πετράρχη?
LF: Ποιός ηθοποιός (εάν γυριζόταν το βιβλίο ταινία - μακάρι) θα μπορούσε να τον παίξει? Σίγουρα κάποιον έχεις στο μυαλό σου...

Dimitris: συμφωνώ μεγάλη κουβέντα..
Dimitris: ας περάσουμε στον Πετράρχη. τον γουστάρω αλλά όχι τρελά. ειλικρινά δε σκέφτομουν ηθοποιό. πρέπει να είναι όμορφος ξανθός ψηλός, ίσω ο Ρότζερ Χάουερ (σορι για την προφορά) που έπαιξε μεταξύ άλλων στο ωτοστόπ του τρόμου

LF: Ο Ρούτγκερ Χάουερ με το ψυχρό βλέμμα...Έπαιζε και στο Blade Runner ...Ναι,γιατί όχι...Τσίκης ο Μίκυ Ρουρκ στο SIN CITY?

Dimitris: όχι ο Ρουρκ στο σιν σιτυ λιγότερο σωματώδης, πάντως σκατόφατσα σημαδεμένος, κακός με όλη την έννοια της λέξης, ίσως ο διεφθαρμένος μπάτσος στην αρχή που έπαιζε κ στο ρεζερβουαρ ντογκς. ίσως ο Ρουρκ κανονικός... ο Τσίκςη είναι μορφή, κερδίζει τις εντυπώσεις, τους ξεπερνάει όλους. ο Πετράρχης είναι λίγο μονοχνωτος, είναι κάπως εξασφαλισμένος, σίγουρος... στο επόμενο θα του κάνω διάφορα.

LF: Καλά ας μην αποκαλύψουμε πολλά γιά τον Πετράρχη...Ο Τσίκης μου ήταν αποκρουστικός αλλά πολύ πιό καθημερινός. Πιστεύω ότι υπάρχουν πολλοί Τσίκηδες που κυκλοφορούν ανάμεσά μας.

Dimitris: Τσίκηδες υπάρχουν πολλοί είναι αλήθεια γι αυτό όσο κι αν κα΄νει τρελά πράγματα εμένα μου φαίνονται απόλυτα πραγματικά, αληθινά. κάθε με΄ρα διαβάζουμε για τη διαφθορά των αστυνομικών. εντάξει, αλίμονο να ήταν όλοι έτσι βέβαια...

LF: Οι ανατροπές που συμβαίνουν στις τελευταίες 50 σελίδες του βιβλίου ήρθαν σιγά-σιγά στο μυαλό σου ή το είχες σχεδιάσει από την αρχή?

Dimitris: το είχα σχεδιάσει, αλλιώς ήταν α δύνατον να γίνει το πλέξιμο της πλοκής το οποίο ήταν πάρα πολύ δύσκολο, με δυσκόλεψε περισσότερο από κάθε βιβλίο

LF: Ο λόγος?Τα πολλά πρόσωπα?

Dimitris: ναι, 5 και περισσότερα ατομα να πρέπει να συνδυαστούν... οι καταστάσεις, οι επιθυμίες, η τύχη, όλα...

LF: Πάντως είναι καλά δομημένο...Η μουσική παίζει ρόλο soundtrack ή σχολιάζει κατά κάποιο τρόπο τα τεκταινόμενα?

Dimitris: η μουσική είναι αυτή που ακούει ο Πετράρχης, που σημα΄δεψε τα ταραγμένα παιδικά του χρόνια και κάθε κομμάτι (οι στίχοι) κολλάει με την υπόθεση του κομματιού στο οποίο είναι προμετωπίδα (κίλερ διατύπωση)

LF: Ναι σωστά...Η μουσική αυτή εσένα σ'αρέσει?Την άκουγες ποτέ (ή και τώρα)?

Dimitris: την άκουγα, την ακούω και θα την ακούω. μπορουν να ξεπεραστούν οι Led Zeppelin ή οι Deep Purple?

LF: Σίγουρα όχι ,απλά είναι κάποιου ιδιαίτερου ύφους...Και συνδέονται με όλη την μυθολογία των ανοιχτών δρόμων,των γρήγορων αυτοκινήτων και των ροκ καταστάσεων...Άλλο ένα εντυπωσιακό στοιχείο στο βιβλίο σου,είναι η προεργασία στις διαδρομές που περιγράφεις.Στενάκια της Νέας Φιλαδέλφειας,η εθνική Αθηνών-Λαμίας,το Π.Ψυχικό που είναι ουσιαστικά μιά περίκλειστη συνοικία.Αποκλείεται να μην ακολουθησες τις διαδρομές,να μην πήγες να δεις τα σπιτια στη Ν.Φιλαδέλφεια κλπ...

Dimitris: ελα μου που δεν κατάφερα να βρω την ευκαιρία να πάω... όχι πήγα σε ελάχιστα μέρη, όπως πχ στη Κηφισιά στην ακρη της εθνικής κι αυτό μια φορά τυχαία. Κοίταγα κι ένα χάρτη οδηγό παλιό όμως, προ Αττικής οδού χαχα....

LF: Μιά χαρά τα περιέγραψες,επειδή γνωρίζω τα στενάκια εκεί λόγω γηπέδου (αχ),τα πέτυχες 100%...Η πιό αινιγματική μορφή στο μυθιστόρημα ήταν γιά μένα η Μιράντα...Τελείως "καμμένη" έτσι? Είχες κάτι στο μυαλό σου,όταν "έβαζες" ένα τέτοιο χαρακτήρα στην ιστορία?Σαν φιγούρα του CRASH του Κρόνεμπεργκ μου θύμισε...Την θυμάσαι αυτή την ταινία?

Dimitris: τη θυμάμαι καλά, αγαπημένη μου. η Μιράντα είναι λίγο καμένη όπως τη λες, (δεν τη συνδύασα καθόλου μ αυτή την ταινία όμως) προσπαθεί όμως και τώρα που μιλάμε προσπαθεί να με κάνει να της δώσω ρόλο στο καινούργιο βιβλίο. εγώ όμως την ξαναστέλνω στην τρακαρισμένη τζάγκουαρ, για να σκεφτώ καλά...

LF: Τελειωμένη είναι...Κι αν της δώσεις ρόλο να την εξαφανίσεις γρήγορα.Οπότε προαναγγέλεις και sequel του βιβλίου,καλό αυτό

Dimitris: ναι, μαλλον για τη συνέχεια... δεν είναι σίγουρο όμως... τίποτα δεν είναι σίγουρο...

LF: Ξέρεις ότι έχω τις διαφωνίες μου με τον ρόλο του Αμίρ..Γιατί επέλεξες να εμπλέξεις ένα τέτοιο χαρακτήρα στην ιστορία?Πιστεύεις ότι θα μπορούσε να παίξει μεγαλύτερο ή ουσιαστικότερο ρόλο στην δράση?

Dimitris: ο Αμίρ είναι αγαπημένος ήρωας πολλών που διάβασαν το βιβλίο. δεν ξέρω γιατί τον πηρες έτσι... δεν τον έβαλα για να παίξει μεγαλύτερο ρόλο στη δράση. τον 'έβαλα για την ιστορία, είναι άλλο ένα πρόσωπο που κινείται στην Πόλη. τίποτα λιγότερο τίποτα περισσότερο... κι όπως σου είπα αρέσει... φίλε μου!

LF: Ποιός σου είπε ότι εγώ αντιπροσωπεύω τον "μέσο όρο" χα,χα...Τέλος πάντων τελειώνοντας,για να μην πάμε σε λεπτομέρειες της ιστορίας...Τι μουσική θα προτιμούσες στο ποστ?Και μη μου πεις DEEP PURPLE,δεν έχει το μαγαζί,δεν αντέχω τις στριγκλιές τους...

Dimitris: Άκου στριγκλιές... τελος πάντων βάλε, αν έχει το μαγαζί, κάτι από τα μέσα...Εστάλη

LF:ΟΚ μουσική από τα μέσα...Σ'ευχαριστώ πολύ,καλοτάξιδο και με το ΝΟΜΠΕΛ βρε...

Dimitris: εγώ σ ευχαριστώ, αφεντικό