Ο "ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΤΑΝΓΚΟ" του Tomas Eloy Martinez (75)είναι ένα μυθιστόρημα που το βασικό του θέμα είναι ένας τραγουδιστής των τανγκο ,αλλά ουσιαστικά αφηγείται ιστορίες γιά το Buenos Aires και την Αργεντίνικη ψυχή.

Ο Αργεντινός συγγραφέας Tomas Eloy Martinez ζεί στις ΗΠΑ και αυτό είναι το δεύτερο βιβλίο του που κυκλοφορεί στην Ελλάδα.Έχει γράψει ένα περίεργο μυθιστόρημα γιά την Εβίτα Περόν (το SANTA EVITA)το οποίο περιέχει όλους του μύθους και τις ιστορίες που κυκλοφορούν γιά αυτήν την γυναίκα-σύμβολο της σύγχρονης Αργεντίνικης ιστορίας.

Ο "ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΤΑΝΓΚΟ" είναι η αναζήτηση ενός ιδιόρρυθμου τραγουδιστή των τανγκό,ο οποίος δεν ηχογραφεί τις δουλειές του,ούτε πολυεμφανίζεται αλλά έχει την φήμη ότι η φωνή του είναι μοναδική και οι λίγοι αλλά πιστοί οπαδοί του θεωρούν ότι είναι ισάξιος αν όχι καλύτερος του Κάρλος Γκαρδέλ.Ο μεταπτυχιακός φοιτητής (Αμερικανός) που τον αναζητά,φτάνει στο οικονομικά και πολιτικά χειμαζόμενο Buenos Aires,κατά τύχη μένει στην πανσιόν όπου σύμφωνα με το ομώνυμο διήγημα του Borges βρίσκεται το Άλεφ και προσπαθεί ζώντας σύμφωνα με τους ρυθμούς αυτής της περίεργης πόλης να ανακαλύψει τον τραγουδιστη Χούλιο Μαρτέλ ρωτώντας δεξιά και αριστερά.Η αναζήτησή του αυτή τον οδηγεί στην ανακάλυψη μιάς "άλλης" πόλης διαφορετικής από αυτήν που κάθε Δυτικός έχει φαντασιωθεί.

O Martinez χρησιμοποιεί ένα γκροτέσκο ύφος να περιγράψει ένα χαοτικό και πολύπλοκο Buenos Aires.Δρόμοι που αλλάζουν ονομασία χωρίς εμφανή λόγο κάθε λίγο,τουριστικά λεωφορεία που χάνονται σε δρόμους πηγμένους από την κυκλοφορία,συνοικίες λαβύρινθοι όπου μπαίνεις και δεν βρίσκεις τον δρόμο να βγείς,ζητιάνοι στους δρόμους,διαδηλώσεις,φοβερή οικονομική ανέχεια.Ο συγγραφέας "ανοίγει" το μυθιστόρημά του με την μορφή οδοιπορικού στους δρόμους της πόλης,βάζοντας σοφά τον ήρωα του να πεζοπορεί και να κάθεται σε πολύβουα καφέ και ρεστωράν.Οι περιγραφές είναι καταπληκτικές και ολοζώντανες.

Σε όλο το βιβλίο κυριαρχεί η μορφή του Μπόρχες,είτε με το Άλεφ,είτε με τις σκέψεις του που συνέχεια έρχονται στο μυαλό του αφηγητή.Το τανγκό είναι παρόν περισσότερο ως στίχοι παρά ως μουσική.Ο Μαρτέλ επιλέγει να τραγουδάει μόνο πολύ παλιά τανγκό,ξεχασμένα από τον χρόνο.Επιλέγει να δώσει τα ρεσιτάλ του σαν Happenings-ποτέ κανείς δεν γνωρίζει εκ των προτέρων που και πότε θα εμφανιστεί.Αυτός σχηματίζοντας τον προσωπικό του χάρτη της πόλης,επιλέγει τους τόπους με βάση κάποια εγκλήματα,είτε πολιτικά είτε κοινωνικά που έγιναν στα μέρη που τελικά εμφανίζεται.

"Εκείνο το απόγευμα,όμως.στην φωνή του Μαρτέλ,κύλησε ένα παρελθόν που δεν ήταν νεκρό,όπως δεν μπορεί να είναι νεκρό αυτό που έχει απλώς εξαφανιστεί και παραμένει και έχει διάρκεια.Το παρελθόν εκείνου του απογεύματος διατηρούνταν πεισματάρικο στο παρόν,ενώ εκείνος το τραγουδούσε:ήταν το αηδόνι,το σπουργίτι της απαρχής του κόσμου,η μητέρα όλων των τραγουδιών.Απορώ ακόμα πως ανάσαινε,απο που αντλούσε δυνάμεις γιά να μη λιποθυμήσει.'Επιασα τον εαυτό μου να κλαίει,όταν τον άκουσα να λέει γιά δεύτερη φορά:Και τώρα που βρίσκομαι μπροστά σου/μοιάζουμε τα βλέπεις,δυό ξένοι/μάθημα που επιτέλους έμαθα./Πως αλλάζει ο καιρός τα πράγματα!.Εγώ η ίδια θυμόμουν αυτό που δεν είχα ζήσει ποτέ".

Οι μνήμες της δικτατορίας είναι έντονες,και το Buenos Aires ξεπροβάλλει σαν μιά νουάρ πόλη που κρατά τα καλά κρυμμένα μυστικά της μέσα στον χρόνο, και μέσα σε κάθε κτίριο.Ο συγγραφέας επιλέγει να τοποθετήσει χρονικά το μυθιστόρημα κατά την ταραγμένη περίοδο του καλοκαιριού του 2001,κομβικό σημείο στην πολιτική σκηνή της Αργεντινής,όπου άλλαξαν 5 πρόεδροι μεσα σε 1 μήνα (δύο απο αυτούς διέφυγαν με ελικόπτερο από το προεδρικό μέγαρο) και όπου οι διαδηλώσεις ήταν κάθε άλλο παρά ειρηνικές (25 νεκροί).

Ο Martinez έχει γράψει ένα πυκνό μυθιστόρημα αναζήτησης,συνδιάζοντας υπέροχα την μυθοπλασία με την πραγματικότητα.Ο αναγνώστης κάποια στιγμή μπορεί να αναρωτηθεί εάν όντως υπήρξε αυτός ο προικισμένος τραγουδιστής (εγώ πάντως την απορία την είχα έντονη),ο συγγραφέας χρησιμοποίησε το όνομα ενός αρκετά γνωστού τραγουδιστή της χώρας ,του οποίου όμως η ζωή δεν έχει καμμία σχέση με τον λογοτεχνικό ήρωα-μάλλον έκανε ωραία αντήχηση με το όνομα του Κ.Γκαρδέλ.

Τα φαντάσματα των ιερών τεράτων Μπόρχες,Περόν και Γκαρδέλ είναι συνεχώς παρόντα σ'αυτό το γοητευτικό ταξίδι.Ο τραγουδιστής Χούλιο Μαρτέλ συγκρίνεται στο βιβλίο με τον Γκαρδέλ γιατί ο τελευταίος είναι σύμβολο της μουσικής αυτής και ένας θρύλος του τραγουδιού.Ο μύθος του διατηρείται ανέπαφος έστω και 70 χρόνια μετά τον τραγικό θάνατό του,οι δε φανατικοί οπαδοί του ακόμα λένε ότι καθε φορά που ακούνε την φωνή του,τους φαίνεται ότι καλυτερεύει συνεχώς.Ο Martinez χρησιμοποιεί την ιστορία του ήρωα που έπλασε με την φαντασία του,αυτού του υπέροχου Μαρτέλ ως μουσική υπόκρουση,ένα αστικό μοιρολόϊ,σαν να είναι ο επικήδειος θρήνος αυτής της πόλης,η μνήμη της και η συνείδησή της.