Φανατικός οπαδός του Ηρόδοτου , είναι και ο Πολωνός δημοσιογράφος Ρίσαρντ Καπισίνσκι.Το βιβλίο του "ΤΑΞΙΔΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΗΡΟΔΟΤΟ" (80),είναι μιά εξαιρετική εξιστόρηση των δημοσιογραφικών του εμπειριών σε διάφορες ηπείρους με συντροφιά τις ιστορίες του Ηρόδοτου.
Ο Καπισίνσκι δηλώνει δημοσιογράφος αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ παραπάνω,είναι σίγουρα ένας μεγάλος συγγραφέας.Αυτό είναι εμφανές σ'αυτό το βιβλίο και χωρίς να έχω διαβάσει κάτι άλλο δικό του , στην χώρα μας έχουν εκδοθεί τα "ΕΒΕΝΟΣ,το χρώμα της Αφρικής" και το "Ο πόλεμος του ποδοσφαίρου".Γνωστός ως "Πάπας της Πολωνικής δημοσιογραφίας",έχει γράψει 25 βιβλία και το καλύτερο έργο του θεωρείται, το πεντάτομο «Lapidarium Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, IV, V» (1993, 1995, 1997, 2000, 2002) όπου αποκωδικοποιεί τα φιλοσοφικά και πολιτικά του πιστεύω, αλλά και τους στοχασμούς του πάνω σε ζητήματα της θεωρίας της λογοτεχνίας. Μεγάλη αίσθηση επίσης έχει δημιουργήσει,ένα άλλο βιβλίο του,το «Imperium» (1993), όπου γίνεται μια συγκλονιστική αποτίμηση του χαρακτήρα και των αιτιών κατάρρευσης της Σοβιετικής αυτοκρατορίας.
Ο Καπισίνσκι όταν πρωτάρχισε να δημοσιογραφεί,το μόνο που ήθελε πραγματικά ήταν να βγεί έξω από τα σύνορα,να ταξιδέψει. "Αυτό που ήθελα ήταν να περάσω τα σύνορα κάπου,δεν είχε σημασία που,γιατί αυτό που μ'ενδιέφερε δεν ήταν ο προορισμός,δεν ήταν το τέρμα,αλλά η σχεδόν μυστικιστική και υπερβατική πράξη του περάσματος των συνόρων." Όταν η αρχισυντάκτης του τον στέλνει στήν πρώτη του ουσιαστικά δημοσιογραφική αποστολή στην Ινδία το 55,τού δωρίζει τις ΙΣΤΟΡΙΕΣ του ΗΡΟΔΟΤΟΥ.Ένα βιβλίο που τελικά διαμορφώνει τον τρόπο σκέψης του νεαρού τότε δημοσιογράφου και τον συντροφεύει σε όλες του τις αποστολές.
Ο Καπισίνσκι ανακαλύπτει στα ηλικίας 2500 χρόνων γραπτά, τον πρώτο ρεπόρτερ της ιστορίας.Η μέθοδος του Ηρόδοτου ήταν,να επισκέπτεται τους τόπους που γράφει γι'αυτούς και την ιστορία τους και να ρωτάει τους ντόπιους.Πολλά από τα κείμενα του ξεκινούν με τις φράσεις:"Κάποιος μου είπε","Όπως λένε","Κι'όπως εγώ πληροφορήθηκα από αυτά που λένε..","Δεν ξέρω αν όλα αυτά αληθεύουν,γράφω ότι μου είπαν".
Ο Καπισίνσκι θαυμάζει την μέθοδο του Ηρόδοτου και διαπιστώνει ότι:
"Ο Ηρόδοτος ήταν παιδί της εποχής του,μιάς εποχής στη διάρκεια της οποίας η κουλτούρα που αναπτύχθηκε ήταν συνώνυμη με τον ανθρωπισμό...Οι πληροφοριες μεταδίδονταν από στόμα σε στόμα,από τον έναν άνθρωπο στον αλλο,πράγμα που προϋπέθετε την άμεση και κοντινή επαφή...Αυτός ο πολιτισμός της προφορικότητας έφερνε τους ανθρώπους κοντά,καθώς γνώριζαν ότι ο "Αλλος" δεν ήταν μόνο αυτός που θα βοηθούσε στην εξασφάλιση της τροφής και στην άμυνα απέναντι στον εχθρό,αλλά επίσης κάποιος μοναδικός και αναντικατάστατος φορέας που μπορούσε να εξηγήσει τον κόσμο και να είναι οδηγός σε αυτόν...Εξίσου σημαντικά και συχνά σημαντικότερα είναι η έκφραση του προσώπου, οι χειρονομίες, οι κινήσεις του σώματος.Ο Ηρόδοτος αυτό το γνωρίζει,και όπως κάθε ρεπόρτερ ή εθνολόγος,προσπαθεί να βρίσκεται σε άμεση επαφή με τους πληροφορητές του,όχι μόνο να ακούει αυτά που του αφηγούνται,αλλά και να παρατηρεί και πως τα αφηγούνται,πως αντιδρούν σε μιά δεδομένη κατάσταση".
Ο Ηρόδοτος γνωρίζει πολύ καλά πως η μνήμη είναι ένας σύντροφος απαραίτητος σε κάθε "οδοιπόρο ιστορικών μονοπατιών", αλλά συνήθως χάνεται. Ο αγώνας του Ηρόδοτου είναι αγώνας για τη διατήρηση της μνήμης και την καταγραφή των παραλλαγών του παρελθόντος. Ο Καπισίνσκι αντιλαμβάνεται πολύ καλά ότι αυτό είναι το νόημα της δημοσιογραφίας.
Ουσιαστικά διαβάζουμε ένα βιβλίο που κινείται σε δύο πολύ ευκρινή επίπεδα.Στο πρώτο έχουμε τα ρεπορτάζ του συγγραφέα στην Ινδία,το Κονγκό,την Περσία,την Αίγυπτο,στην Κίνα του Μάο.Στο δεύτερο όμως και απείρως πιό ενδιαφέρον επίπεδο βλεπουμε την επιρροή που ασκούν οι Ιστορίες του Ηρόδοτου πάνω στον Καπισίνσκι.Βλέπει τα πράγματα όχι στην επιφάνειά τους αλλά στην πραγματική τους διάσταση πέρα από εθνολογικές ή πολιτιστικές διαφορές εκεί όπου ουσιαστικά η ανθρώπινη μοίρα είναι κοινή.
Τα "ΤΑΞΙΔΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΗΡΟΔΟΤΟ" είναι όμως , πάνω απ'όλα ένας οδηγός αυτογνωσίας γιά τον σημερινό άνθρωπο.Ο Ηρόδοτος γιά τον Καπισίνσκι (και όχι μόνο), αποτελεί έναν οδηγό πραγματικής ζωής.Κλείνω, με (ίσως) το χαρακτηριστικότερο απόσπασμα του έξοχου βιβλίου του:
"Ο Ηρόδοτος ταξιδεύει γιά να απαντήσει στο ερώτημα του παιδιού-από που ξεφύτρωσαν στον ορίζοντα τα πλοία?Από που εμφανίστηκαν?Ποιά είναι η προέλευσή τους?Ώστε λοιπόν αυτό που βλέπουμε με τα μάτια μας δεν είναι τα σύνορα του κόσμου?Υπάρχουν και άλλοι κόσμοι?Και ποιοί είναι αυτοί άραγε?Όταν μεγαλώσει θα θελήσει να τους γνωρίσει.Αλλά καλύτερα να μη μεγαλώσει τόσο πολύ,ώστε να μείνει και λίγο παιδί.Γιατί μόνο τα παιδιά θέτουν σπουδαία ερωτήματα και θέλουν πραγματικά να μάθουν κάτι.
Και ο Ηρόδοτος με το πάθος και τον ενθουσιασμό ενός παιδιού μαθαίνει γιά την ύπαρξη άλλων κόσμων.Η σπουδαιότερη ανακάλυψή του είναι ότι υπάρχουν πολλοί.Και ότι καθένας είναι διαφορετικός.
Καθένας είναι σπουδαίος.
Και πρέπει να τους γνωρίσεις,γιατί αυτοί οι άλλοι κόσμοι,οι άλλοι πολιτισμοί,είναι καθρέφτες μέσα στους οποίους κοιτάζουμε τον εαυτό μας και αυτό που αντιπροσωπεύουμε.Χάρη σε αυτούς καταλαβαίνουμε καλύτερα τον εαυτό μας,αφου δεν μπορούμε να καθορίσουμε την ταυτότητα μας αν δεν την αντιπαραθέσουμε με τις άλλες.
Και γι'αυτό ο Ηρόδοτος, έχοντας κάνει αυτή την ανακάλυψη,την ανακάλυψη των "άλλων" ως καθρέφτη μέσα στον οποίο μπορούμε να κοιταχτούμε γιά να κατανοήσουμε οι ίδιοι καλύτερα τον εαυτό μας,κάθε πρωί,ακούραστος,ξανά και ξανά,ξεκινάει γιά το ταξίδι του."
At 10/11/06 17:37,
At 10/11/06 17:49,
Χαριτωμένο, αφού έγινε εκ προθέσεως, είπα μην ήταν πληκτρολόγηση του "δαίμονα" της μπλογκόσφαιρας... Αρίστο, ε; Αν το διάβαζε ο μπαμπάς μου, θα αναρωτιούνταν για το συνονόματό του. "Λεβεντόπαιδο Αρίστο, μπες στο μαγαζί και κλείστο" Ουχ, σας το 'κλεισα το μαγαζί, σβήστε το, αν δεν συνάδει με το γενικότερο κλίμα...
At 10/11/06 19:29,
Καλέ κι εγώ Θούκυ τον λέω και μάλιστα ανέκαθεν, από το γυμνάσιο. Δεν του πάει;
Οσο για τον Ηρόδοτο, καλός, χρυσός και άγιος, όχι όμως Θούκυ. Ο Ηρόδοτος με διασκέδαζε και ο Θουκυδίδης με διαπαδαγωγούσε. Ιδίως στον διάλογο Αθηναίων και Μηλίων αλλά και στον λόγο των Αθηναίων απεσταλμένων στη Σπάρτη (διαφορές δημοκρατικού και ολιγαρχικού πολιτεύματος).
Και επειδή είπα τον Ηρόδοτο διασκεδαστή: σε μια από τις ιστορίες του λέει πως υπήρχε ένας βασιλιάς στη Βαβυλώνα που είχε βάλει να γράψουν στον τάφο του ότι δεν πρέπει να ανοιχτεί, αλλά αν κάποιος είχε πραγματικά πολύ μεγάλο οικονομικό πρόβλημα, ας το έκανε. Κάποιος λοιπόν (ο Κύρος; με απατά η μνήμη μου)τον άνοιξε μετά από αίώνες γιατί χρειαζόταν χρήματα για μια εκστρατεία. Και βρήκε την εξής επιγραφή: αν δεν ήσουν τόσο άπληστος και τόσο αναίσθητος δεν θα άνοιγες ξένους τάφους! (συγγνώμη για το σεντόνι)
@εαρινή συμφωνία>Νομίζω ότι είναι ο Κύρος,μπορεί όμως και ο Κροίσος.Τους αφιερώνει μεγάλο μέρος του βιβλίου του ο Καπισίνσκι.Ο Θουκυδίδης είναι Ιστορία+Φιλοσοφία και ο Ηρόδοτος Ιστορία+Λογοτεχνία.Τεράστιοι και οι δύο,προτιμώ τον Η.,άσε που τώρα θυμήθηκα και την υπέροχη σκηνή στον Άγγλο ασθενή που διαβάζουν Ηρόδοτο και "λίγωσα" τελείως.
At 13/11/06 09:28,
Καλημερα,
αρτι αφειχθής απο τα -κατα Μαμαλουκα- "πολεμικα παιχνιδια", θέλω να πω ότι μετα τον Αγγλο Ασθενη και τν φοβερη ιστορια του κανδαυλη, τον Ηροδοτο τον αγαπησα πολυ και τον μελετησα, εστω και καθυστερημενα.
Τον Θουκυ (ωραιος ο librofilo!) δεν τον συμπαθησα ποτε οπως δεν συμπαθησα κανενα βλοσσυρο και αγελαστο ιστορικο. Η ιστορια (και δη η αρχαια) ειναι θρεπτικο αλλα βαρετο και ανοστο εδεσμα, ενα δεν πασπαλιζεται απο κατι spicy (παραμυθία, κουτσομπολιο, καμμια ιντριγκα) δεν εχει νοστιμια...
Καλημέρα φίλτατε,μ'έπιασες με τον Αγγλο ασθενή βλέπω..(από τις αγαπημένες μου ταινίες).Θα συμφωνήσω μαζί σου,ο Ηρόδοτος είναι περισσότερο σύγχρονος από τους άλλους,έχει τον τρόπο να μαγνητίζει τον αναγνώστη και να τον κρατάει ακόμα και αν αυτό που διαβάζεις σου φαίνεται εξωφρενικό.Οι ιστορίες του γιά τους διάφορους λαούς είναι μαγευτικές.
Βαθιά υπόκλιση με το καπελάκι μου στο χέρι χαμηλά...
Ε, καλά, οτι είστε καλός αναγνώστης το έχουμε καταλάβει όλοι νομίζω, αλλά βάζετε και κάτι τέτοια βιβλία άγνωστα στους πολλούς που αξίζουν θερμά συγχαρητήρια.
Το συγκεκριμένο μου άρεσε και μένα πολύ και θεωρώ τον Καπισίνσκι φοβερό δημοσιογράφο-ερευνητή. Κρίμα που δεν τον γνωρίζουν στην Ελλάδα όσο θα έπρεπε.
Φοράω πάλι το καπελάκι μου, στέλνω μια καλημέρα και σας χαιρετώ...
:-)))
"καλός ο Θούκυ" ; Καλέ τι γράφει το μηχάνημά σας, αγαπητέ λίμπρο; Θου-κύ-ριε...