Η νουβέλα ΚΑΜΕΝΑ ΛΕΦΤΑ του Ρικάρντο Πίλια (85) είναι ένα συγκλονιστικό αστυνομικό(και όχι μόνο),χρονικό που βαδίζει στα χνάρια του ΕΝ ΨΥΧΡΩ του Τρ.Καπότε αλλά κατά την προσωπική μου άποψη το ξεπερνάει.Ο Πίλια εξιστορεί ένα πραγματικό γεγονός,μια ληστεία που συνέβη στο Μπουένος Αιρες το 1965.
Αργεντινή του 65,στρατιωτική χούντα,ο Περόν εξόριστος,μιά χώρα μπάχαλο,οικονομική κρίση,διεφθαρμένοι όλοι,πολιτικοί,στρατιωτικοί,αστυνομικοί.Η οργάνωση της ληστείας μιάς χρηματαποστολής μπάζει από παντού.Ένα μυστικό που δεν είναι και τόσο μυστικό (αφού είναι πολλοί οι εμπλεκόμενοι) και εκτελεστές του σχεδίου δύο τελείως ψυχοπαθείς τύποι που δεν διστάζουν να μετατρέψουν τον τόπο της ληστείας σε λουτρό αίματος.Οι ληστές παίρνουν τα λεφτά ρίχνοντας όλους τους κοντινούς ή μη συνεργάτες και μέσα στην απόγνωσή τους πάνε στο επαρχιακό και μικροαστικό Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης όπου ολοκληρώνεται η τραγωδία μετά από μιά δεκαπεντάωρη πολιορκία του διαμερίσματος που έχουν καταφύγει.
Το ρεπορτάζ και μόνο του θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ενδιαφέρον αστυνομικό μυθιστόρημα,αλλά ο Πίλια παίρνει την ιστορία και μεγαλουργεί δημιουργώντας μιά νουβέλα όπου η αφήγηση αναμιγνύεται με ρεπορτάζ,εσωτερικές σκέψεις,πλάνα κινηματογραφικής δομής,μαγικό ρεαλισμό,πολιτικό μυθιστόρημα.Τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται στην πραγματικότητα,δεν υπάρχει αναμάρτητος,όλοι είναι έτοιμοι να πουλήσουν και να πουληθούν.Χαρακτηριστικό της εποχής είναι ότι ο κάθε εγκληματίας μόλις πιάνεται αρχίζει και φωνάζει "Ζήτω ο Περόν",ώστε να θεωρηθεί πολιτικός κρατούμενος.Η καταιγιστική δράση φτάνει στα όρια της στην πολιορκία του διαμερίσματος,εκεί όπου φαίνεται ότι οι μόνοι ειλικρινείς μέσα στην εγκληματική τους φύση,την ψυχοπάθεια τους,την θολούρα τους από τα ναρκωτικά είναι αυτοί οι λούμπεν ομοφυλόφιλοι ληστές οι οποίοι κουβαλάνε όλα τα "κουσούρια" της κοινωνίας επάνω τους.
Δεν λέω τίποτα παραπάνω γιά την πλοκή διότι θα αποκαλύψω τις καταπληκτικές τελευταίες 50 σελίδες της νουβέλας,όπου διαδραματίζονται σκηνές τόσο έντονες που δεν μπορούν να αφήσουν κανέναν αδιάφορο.Στα αξιοσημείωτα είναι ότι η νουβέλα αυτή γυρίστηκε ταινία το 2000 από τον Marcelo Pineyro,όπου δόθηκε μεγάλη έμφαση στην ομοφυλοφιλική σχέση των δύο ληστών.
Στην ροή αυτού του εξαίσιου δημιουργήματος συντελεί τα μέγιστα η απόδοση της Ε.Γιαννοπούλου(Rayuela),της οποίας οι σημειώσεις βοηθάνε στην κατανόηση του κλίματος της εποχής.
Ο αγαπημένος συγγραφέας των παιδικών μου χρόνων ήταν ο Mark Twain,ώρες ατελείωτες πέρασα με τον Τομ Σώγιερ,τον Χακ Φιν.Διαβάζοντας τις περιπέτειες τους αρχικά σε ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ και μετέπειτα στις εκδόσεις ΑΣΤΗΡ ,θεωρούσα τα δύο τρελλόπαιδα κολλητούς μου φίλους χωρίς να ψάχνω πως και τι.Αργότερα στα τέλη της εφηβείας μου ξαναβρήκα τον Twain στις υπέροχα αιρετικές περιπέτειες ενός Γιάνκη του Κονέκτικατ στην αυλή του Βασ.Αρθούρου,βιβλίο που το απόλαυσα στα Αγγλικά και μου έχει μείνει αξέχαστο.
Ο Twain ξαναβρέθηκε στα χέρια μου και τώρα και ήταν πάλι απολαυστικός.Η πολύ ωραία έκδοση των άρθρων και των ευφυολογημάτων του "Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΚΑΛΟΠΕΡΑΣΗΣ" (80)εγγυώνται μερικές ώρες χαλάρωσης,διασκέδασης.Το βιβλίο διέπεται από ένα "feel-good" συναίσθημα ευφορίας,οπότε τι να προσθέσω?
Υπάρχουν στιγμές υπέρτατου στυλιστικού ύφους και ειρωνίας,οι δε αφορισμοί του είναι καίριοι έναν αιώνα μετά.Ορισμένα χαρακτηριστικά αποσπάσματα διότι "τα λόγια είναι περιττά":
"Αγγελία γιά μιά κλεμμένη ομπρέλα (δημοσιεύτηκε στην εφημ.Hartford Courant το 1875).
Αμοιβή 205 δολαρίων-Στον μεγάλο αγώνα του μπέιζ-μπολ την Τρίτη,ενω εγώ ήμουν απασχολημένος να ζητωκραυγάζω,ένα μικρό αγόρι έφυγε παίρνοντας μιάν αγγλικής κατασκευής καφετιά μεταξωτή ΟΜΠΡΕΛΑ,που μου ανήκε,και ξέχασε να την φέρει πίσω.Πληρώνω 5 δολάρια,γιά την επιστροφή στο σπίτι μου,στη λεωφόρο Φάρμινγκτον,αυτής της ομπρέλας σε καλή κατάσταση.
Δεν θέλω το αγόρι (σε κατάσταση εκγρήγορσης)αλλά πληρώνω 200 δολάρια γιά το πτώμα του"
"Είχε μεγάλη πείρα από γιατρούς και έλεγε ότι "μόνος τρόπος να διατηρήσεις την υγεία σου ειναι να τρώς ότι δεν θέλεις,να πίνεις ότι δεν σου αρέσει και να κάνεις ότι θα προτιμούσες να μην κάνεις"
Στις καταπληκτικές νουθεσίες του γιά τους νέους λέει μεταξύ άλλων:
"Να σέβεστε τους ανωτέρους σας,εάν έχετε τέτοιους.Επίσης να σέβεστε τους ξένους,και μερικές φορές τους άλλους.Αν κάποιος σας προσβάλλει και έχετε αμφιβολίες αν το έκανε σκόπιμα ή όχι,μη καταφεύγετε σε ακραία μέτρα.Απλώς περιμένετε την ευκαιρία και χτυπήστε τον μ'ένα τούβλο.Αυτό θα είναι αρκετό."
"Να πηγαίνετε γιά ύπνο νωρίς και να ξυπνάτε νωρίς-αυτό είναι σοφό.Μερικές αυθεντίες λένε να ξυπνάτε με το ξημέρωμα,άλλες να ξυπνάτε με το ένα,άλλες με το άλλο.Όμως το καλύτερο με το οποίο θα μπορούσατε να ξυπνάτε είναι ένας κορυδαλλός.Αν όλοι ξέρουν ότι ξυπνάτε με τον κορυδαλλό,θ'αποκτήσετε θαυμάσια φήμη.Κι'αν βρείτε τον κατάλληλο κορυδαλλό και ασχοληθείτε μαζί του σωστά,θα μπορέσετε εύκολα να τον εκπαιδεύσετε ώστε να ξυπνάει κάθε μέρα στις εννέα και μισή-δεν είναι καθόλου δύσκολο."
"Μη χειριζεστε ποτέ απρόσεκτα τα πυροβόλα όπλα.Είναι από τα πιό θανάσιμα και αλάνθαστα πράγματα που δημιουργήθηκαν ποτέ από τον άνθρωπο.Δεν χρειάζεται να καταβάλετε καμμιά προσπάθεια μ'αυτά.Δεν χρειάζεται να μείνετε ακίνητοι,δεν χρειάζεται να ξέρετε πως λειτουργεί το όπλο,δεν χρειάζεται καν να σημαδέψετε.Όχι,απλώς διαλέγετε έναν συγγενή,τραβάτε την σκανδάλη ,και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα τον πετύχετε.Ένας νέος που,μ'ένα κανόνι Γκάτλινγκ,δεν θα μπορούσε να πετύχει σε τρία τέταρτα της ώρας ένα καθεδρικό ναό από τριάντα γιάρδες απόσταση,μπορεί να πάρει ένα παλιό άδειο μουσκέτο και να καθαρίσει άνετα την μητέρα του από εκατό γιάρδες.Σκεφτείτε τι θα ήταν το Βατερλό,αν τον ένα στρατό αποτελούσαν αγόρια με παλιά σκουριασμένα μουσκέτα που υποτίθεται πως δεν είναι γεμάτα και τον άλλο στρατό οι γυναίκες συγγενείς τους.Και μόνο η σκέψη προκαλεί ρίγος."
Καταλήγοντας,δεν μπορώ να μη παραθέσω την αγαπημένη μου Τουαιηνική σκέψη την οποία συμμερίζομαι απόλυτα.
"Η παροιμία λέει ότι η Θεία Πρόνοια προστατεύει τα παιδιά και τους ηλίθιους.Αυτό είναι πράγματι αλήθεια.Το ξέρω επειδή το έχω δοκιμάσει."
At 6/11/06 17:11, 
At 6/11/06 17:12,
Agapite librofile, exo mia ygih aporia, pws prolavaineis kai diavazeis dyo vivlia thn evdomada ? Emena mou einai adynaton , diavazw sinithw prin koimithw kai polles fores to prwi ta savatokyriaka sto xouzouri to legomeno , epishs diavazw kai to meshmeri an xaplwsw alla kai den prolavainw na diavazw tosa vivlia . Evge sas !! Wraio to astynomiko pou grafete tou argentinou , afou to sygrinete kiolas me to en psyxrw. To opoia symptwmatika to diavasa pro oligwn hmerwn sta agglika kai exei thavmasia glwssa kai ploki.Ena vivlio pou twra diavazw einai tou gallou Jean Paul Dubois o fotografos ths toulouzis pou phre to vraveio Femina to 2004. Poly kalos o syggrafeas, viografia aftou tou meshlika gallou katholi thn pempti gallikh dhmokratia , oikogeneiakh saga opws grafei sto opisthfyllo , thavmasios dynatos logos, ginontai synexws pragmata idaiterh h zwh tou hrwa, anepaggeltos pou megalwnei ta paidia tou kai fotografizei dentra , ena tou lefkwma tou apefere polla xrhmata mia fora kai apo tote den kanei tipota aplws ektis apo to na zei kai na viwnei ta oikogeneiaka kai koinwnika tektainomena . Sas to proteinw anepifylakta. Na ste kala !
@celsius32>Σας ευχαριστώ γιά την πρόταση,φαίνεται ενδιαφέρουσα και θα την έχω υπ'οψη μου.Τώρα γιά το διάβασμα-θα ήθελα πραγματικά να διάβαζα περισσότερο.Προσπαθώ να διαβάζω 2 ώρες την ημέρα,μερικές φορές τα καταφέρνω,άλλες όχι.Έχω και αρκετά ταξίδια (επαγγελματικά) και αξιοποιώ τον χρόνο σε αεροδρόμια και αεροπλάνα.Είναι θέμα προτεραιοτήτων-σίγουρα κάποια άλλα αφήνω πίσω,αλλά το έχω πει ότι είμαι junkie και δεν θέλω ν'απεξαρτηθώ.
At 7/11/06 13:51,
At 9/11/06 01:04,
Αγαπητέ Librofilo, σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια και για το βιβλίο και για τη μετάφραση. Τα "Καμένα λεφτά" είναι πράγματι ένα μυθιστόρημα που με αφετηρία τη φόρμα του λαϊκού αστυνομικού μυθιστορήματος γίνεται κάτι πολύ περισσότερο. Ο Πίλια σίγουρα έχει στο μυαλό του τη λογοτεχνία του Καπότε όταν το γράφει. Και όπως λέει, προσπαθεί να ανασυστήσει την πραγματικότητα, το πραγματικό γεγονός της ληστείας, χρησιμοποιώντας μια απολύτως τεχνητή, κατασκευασμένη γλώσσα, που όμως φαίνεται εντελώς φυσική. Εμένα αυτό με μάγεψε, όπως και ο τρόπος που η αφηγηματική φωνή αλλάζει διαρκώς φορέα, ο τρόπος με τον οποίο όλοι οι ήρωες συμμετέχουν στην αφήγηση. Έτσι ώστε να μοιάζουν με χορό αρχαίας τραγωδίας μετεγκατεστημένο στην περονική Αργεντινή. Ναι, οι τελευταίες σελίδες είναι όλα τα λεφτά, καμένα και μη.
Με τον Τομ Σώγιερ και τον Χακ Φιν μεγάλωσα κι εγώ, και το δεύτερο βιβλίο του ποστ σας φαίνεται πράγματι απολαυστικό.
Ωραίες επιλογές, με ατμόσφαιρα. Γιατί το κείμενο εμφανίζεται με λέξεις διπλές κομμένες;