Τι θα γινόταν εάν από κάποιο τερτίπι του χρόνου ,της μοίρας ,του DNA μας ζούσαμε την ζωή μας ανάποδα?Δηλαδή γεννιόμασταν γέροι και πεθαίναμε μωρά?Αυτό είναι το βασικό θέμα του υπέροχου μυθιστορήματος του νέου Αμερικανού συγγραφέα Andrew Sean Greer «Οι εξομολογήσεις του Μαξ Τίβολι» (εκδ.ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ) (85).
Όταν γεννιέται ο Μαξ Τίβολι το 1871,είναι μιά μινιατούρα ενός γέρου ανθρώπου στα 70 του.Ο Μαξ ζεί την ζωή του αντίστροφα και το σώμα του γίνεται νεότερο όσο περνάνε τα χρόνια.Όταν ο Μαξ είναι 17 ετών και μοιάζει 53 ερωτεύεται την Άλις η οποία είναι κόρη μιάς νοικάρισας της μητέρας του,η οποία (μητέρα της Άλις) τον ξεπαρθενεύει .Θα πρέπει να περιμένει όταν η εμφάνιση του συμβαδίζει με την ηλικία του γιά λίγα χρόνια (καπου στην μέση της ζωής του) για να βρει ανταπόκριση ο έρωτας του.Το μυστικό της ζωής του το μοιράζεται μόνο με τον καλύτερό του φίλο τον Χιού,ο οποίος τον συντροφεύει και βιώνει μαζί με τον Μαξ την αντίστροφη πορεία.Ο έρωτας του Μαξ γιά την Άλις είναι τόσο απόλυτος και τόσο παντοτεινός που καταλήγει στα 58 του με εμφάνιση 12ετή να υιοθετηθεί από την αγνοούσα την πραγματικότητα 55άρα Άλις και να μοιράζεται το δωμάτιο με τον συνομήλικό του γιό.
Φαίνεται μπερδεμένο αλλά δεν είναι.Διαβάζοντας αυτό το έξαιρετικά ευφάνταστο μυθιστόρημα και συμπάσχοντας με τον ήρωά του όλα εξηγούνται.Ο συγγραφέας αποφεύγει την ευκολία να δημιουργήσει έναν ήρωα τύπου Φόρεστ Γκαμπ,παρακολουθώντας τον Μαξ σε όλη την διάρκεια της ιδιότυπης ζωής του.
Αρκετοί συγγραφείς έχουν ασχοληθεί με το καθαρά λογοτεχνικό αυτό θέμα (Χ.Τζέημς,Φιτζέραλντ,Τουαίην) το οποίο σίγουρα δίνει τα περιθώρια γιά πολλές φιλοσοφικές αναλύσεις.Ο Γκρήρ υιοθετεί ένα στυλ που μοιάζει περισσότερο κινηματογραφικό (αδερφών Κοέν) και σε ορισμένες περιπτώσεις θυμίζει Ναμπόκοφ με την λεπτή ειρωνία που διαπερνά την ιστορία σε όλη της την πορεία.
Είναι σίγουρα δύσκολο να ισορροπήσει ο συγγραφέας ανάμεσα στο γκροτέσκο και στην «πραγματικότητα».Ο Μαξ είναι ένα «τέρας»,ένα «λάθος της φύσης»,υποχρεωμένος να τηρεί τον «Κανόνα» ο οποίος ετέθη από τους γονείς του μόλις άρχιζε να καταλαβαίνει τι του συμβαίνει πραγματικά.
«Συνέβη ένα χειμωνιάτικο βράδυ,όχι πολύ μετά το θάνατο της γιαγιάς.Ξύπνησα από τον ήχο της λάμπας πετρελαίου στο δωμάτιο μου και είδα,καθώς η τρεμοπαίζουσα μαγεία του ξεκαθάριζε,τους γονείς μου,ντυμένους σαν να πήγαιναν στην όπερα,να κάθονται στο κρεβάτι μου και να τρίζουν απ’το μετάξι και το κολλάρισμα.Δεν ξέρω τι τους είχε συμβεί εκείνο το βράδυ,σε ποιά τραγωδία συμμετείχαν ή σε ποιό διάσημο υπνωτιστή είχαν παραδεχτεί την κατάστασή τους,όμως είχαν την έκφραση μετανοημένων φονιάδων που κάλεσαν τα πνεύματα των θυμάτων τους σε σεάνς,και καθώς ο πατέρας γύρισε τον μοχλό της λάμπας που γέμισε το δωμάτιό μου ένα ροζέ φως και μιά πικρή γεύση,η μητέρα γονάτισε κοντά στο κουρασμένο πρόσωπό μου και μου είπε τον «Κανόνα».Χωρίς εξηγήσεις.Απλά τον επανέλαβε γιά να ξέρω ότι εκείνη τη στιγμή μαθαίναμε κάτι και δεν ονειρευόμουν.Αυτά ήταν μάγια που κάναμε,κι αν ήμουν ευσυνείδητος γιός,θα πρέπει να την αφήσω να υφάνει το ξόρκι.Ο πατέρας μου στεκόταν δίπλα στη λάμπα με τα μάτια του κλειστά σε ένα θείο δέος.Μετά αισθάνθηκα να κοιμάμαι και δεν θυμάμαι τίποτε άλλο.Ο «Κανόνας» μου υπέδειξε τις ενέργειές μου κατά τη διάρκεια του μεγαλύτερου μέρους της ζωής μου.Μου επέτρεψε να βασίσω πάνω στην απλότητά του όλες τις μεγάλες αποφάσεις της ζωής μου κι’έτσι με πήγε πολύ μακρύτερα απ’όσο μόνος μου θα κατάφερνα,καλύπτοντας την απόσταση από την πόλη που γεννήθηκα μέχρι το κρύο ξυλόκουτο με την άμμο που τώρα καλύπτει τα γυμνά μου πόδια.
«Νά’σαι αυτό που νομίζουν ότι είσαι» μου ψιθύρισε η μητέρα μου εκείνο το βράδυ μ’ένα δάκρυ στις άκρες των ματιών της. «Νά’σαι αυτό που νομίζουν ότι είσαι.Νά’σαι αυτό που νομίζουν ότι είσαι.»
Προσπάθησα , μητέρα.Μ’έκανε να πονέσω πολύ,αλλά μ’έφερε κι’εδώ που είμαι τώρα.»
Ο Γκρηρ αναπαριστά με τελειότητα τον κόσμο των αρχών του 20ου αιώνα δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο ντύσιμο και στο στυλ των ανθρώπων,αλλά ας μη ξεχνάμε ότι απαραίτητο στοιχείο της εμφάνισης του ήρωα στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του είναι η μεταμφίεση διότι πρέπει συνεχώς να δείχνει μιά άλλη ηλικία από αυτή που πραγματικά είναι.
Η μελαγχολία διατρέχει το μυθιστόρημα από την αρχή μέχρι το τέλος και η μοναξιά του ήρωα είναι διάχυτη σε όλες τις σελίδες αλλά αυτό που μένει στο πικρό τέλος είναι αυτό που κάπου λέει ο ήρωας «Η ζωή είναι σύντομη και γεμάτη θλίψη,αλλά την αγαπάω.»
At 23/1/07 16:26, 
Μα από εσένα το είδα...Με συγκίνησε τότε που έγραψες ότι "θα ήθελες να το είχες γράψει εσύ"το βιβλίο.Εξαιρετικό ήταν και τελείως άγνωστο στο πλατύ κοινό,κρίμα...Τον "Τελευταίο Βασιλιά" βέβαια τον είχα διαβάσει το 2004,υπέροχο μυθιστόρημα και μάλλον καλή θα είναι η ταινία,ο πρωταγωνιστής είναι από τους αγαπημένους μου ηθοποιούς,ο F.Whittaker.Σ'ευχαριστώ που μου γνώρισες τον Μαξ,τέτοια βιβλία σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο.
At 23/1/07 17:10,
Με χαροποιεί αν το απόλαυσες. Μιλάει για όλους τους ανθρώπους και πιστεύω ότι θα μείνει κλασικό, στην Αμερική τουλάχιστον του αναγνώρισαν την αξία του μεγάλοι συγγραφείς.
Και "Ο τελευταίος βασιλιάς της Σκοτίας" ωραίο, αλλά σε άλλο μήκος κύματος. Μόλις διάβασα για την ταινία με έπιασε στο λαιμό αυτή η αίσθηση ασφυξίας που απέπνεε το μυθιστόρημα.
Κοίταξε στον Τελευταίο βασιλιά το θέμα είναι λίγο λεπτό διότι ο Folden βλέπει με συμπάθεια τον Ιντι Αμιν ο οποίος έχει περασει στην Δυτική συνείδηση ως καννίβαλος (και μάλλον τους έτρωγε με το κόκκαλο,σαν bisteca Fiorentina,που λέει και ο φίλος μας).Εάν δεις την ταινία αυτό πιθανότατα θα είναι εντονότερο λόγω φατσούλας του πρωταγωνιστή-ο οποίος πήρε Χρυσή Σφαίρα γιά τον ρόλο.
Συμφωνώ ότι ο ΜΑΞ ΤΙΒΟΛΙ θα μείνει κλασσικό.Όπως γράφει σε μια κριτική της Christian Science Monitor που βρήκα,ακόμα και εάν δεν γράψει άλλο βιβλίο στην ζωή του ο Γκρήρ θα τον θυμούνται γιά τον Μαξ.
At 24/1/07 10:25,
At 25/1/07 17:33,
ιδιαίτερο... μου θυμίζει φιλοσοφίες που ενστερνίζονται την άποψη ότι γεννιόμαστε μεγάλοι, προερχόμενοι από μια άλλη ζωή (ή πολλές) με σκοπό να μάθουμε πράγματα που αγνοήσαμε σε προηγούμενη ζωή.
ναι, μελαγχολία αισθάνθηκα και την αίσθηση του ανεκπλήρωτου, του ανικανοποίητου... αλλά αυτό δεν εξουσιάζει όλη μας την ύπαρξη τελικά;
At 25/1/07 17:50,
At 30/1/07 21:51,
At 31/1/07 00:48,
Μου άρεσε η τελευταία φράση στο ποστ . Το θέμα τρομερά ελκυστικό . Προς αγορά κι αυτό απ'ό,τι φαίνεται ...
Πέρα από το αλληγορικό της υπόθεσης , το οποίο φαίνεται θαυμάσιο , ένα τέτοιο σενάριο είναι εφιαλτικό . Φανταστείτε ο κος Μαξ κάποια στιγμή πρέπει να έδειχνε συνομήλικος τον γονιών του . Φρίκη .
Εγώ πάντως είμαι με τον celsius (γεια σου celsius !!) . Με τη μικρή διαφορά ότι εγώ δεν τις διαβάζω τις σουρρεαλιστικές καταστάσεις . Τις ζω . Vive le surrealisme !
At 31/1/07 14:19,
Ένα σύγχρονο βιβλίο που αξίζει τον όρο Λογοτεχνία με τα όλα του. Πέρα από την ιδέα -η ιδέα του αιώνα, όπως σχολίασε ένας φίλος- η πραγμάτωσή της είναι ακόμη πιο γοητευτική. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ. Το λάτρεψα το βιβλίο, ενώ η συνέντευξη που μου έδωσε ο συγγραφέας με έκανε να συμπαθήσω και τον ίδιο, αφού αποδεικνύει ότι ένας Συγγραφέας είναι Συγγραφέας παντού, ακόμη και σε μερικές απαντήσεις που καλείται να δώσει μέσω μέιλ. Δυο καλοκαίρια πίσω το είχα διαβάσει, εξαιρετικό. Το βιβλίο "Ο τελευταίο βασιλιάς της Σκοτίας" το έχετε διαβάσει; Παίζεται η ταινία από Πέμπτη αν δεν κάνω λάθος, συγγραφέας ο Giles Foden δημοσιογράφος της Guardian