Το συγγραφικό δίδυμο καταγράφει ιστορίες γιά ατρόμητους θαλασσοπόρους,κατακτητές,κονκισταδόρες,εξερευνητές που όλες τους
διαδραματίστηκαν κοντά στο σημείο μηδέν του γεωγραφικού πλάτους του πλανήτη μας.Ο Ισημερινός δέχεται τη περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία από οποιοδήποτε άλλο σημείο της γης, μιάς και ο ήλιος τον φωτίζει κάθετα από το ίδιο πάντα σημείο.Στην περιοχή αυτή σημειώνονται όλων των ειδών τα παράξενα φαινόμενα και η μυθοπλασία στην οποία επιδίδονταν επί αιώνες οι θαλασσοπόροι γιά τέρατα,Ποσειδώνες,Τρίτωνες τροφοδότησε θρύλους και μύθους σε όλο τον κόσμο.
Μη ξεχνάμε οτι ο Ισημερινός διατρέχει τα νησιά Γκαλαπάγκος,το Κίτο,ενα μέρος των Άνδεων,τον Αμαζόνιο,τη Γαλλική Γουϊάνα,τη Νήσο του Διαβόλου,τον κόλπο της Γουινέας,το Σάο Τομέ,την Γκαμπόν,τον ποταμό Κόνγκο (δύο φορές),την λίμνη Έντουαρντ,την Καμπάλα,την λίμνη Βικτόρια απ’όπου πηγάζει ο Νείλος,το Ναϊρόμπι,τις Μαλδίβες,τη Σουμάτρα,τη Μαλαισία,το Μπόρνεο,τις νήσους Μολούκας,το νησί Ναούρου και τέλος τις νήσους Κιριμπάτι.
Χωρίς να ασχοληθούν με τους θρύλους που υπάρχουν οι δύο ερευνητές ασχολούνται με τις πραγματικές ιστορίες που διαδραματίστηκαν μέσα στους αιώνες της ανθρώπινης ιστορίας.Γεγονότα τόσο εκπληκτικά που μοιάζουν φανταστικά.Σ'αυτό το βιβλίο διαβάζουμε ιστορίες γιά Κινέζους θαλασσοπόρους,Πορτογάλους εξερευνητές,τον Μαγγελάνο,τους Κονκισταδόρες,τον απίστευτο αυτόν θεότρελλο Λόπε ντε Αγκίρε που αφού δολοφονεί μιά σειρά από προύχοντες,αριστοκράτες με τις οικογένειές του,έχτισε πάνω στα νερά του Αμαζόνιου μιά «δημοκρατία» βασισμένη στη βία και την αναρχία (ερμηνευμένο υπέροχα στη μεγάλη οθόνη από τον Κλάους Κίνσκι στο αριστούργημα του Β.Χέρτσογκ ΑΓΚΙΡΕ,Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ),το ψάξιμο γιά το Ελντοράδο και τα έπη που γράφονταν γιά την αναζήτηση του παραδείσου.Εξαιρετικές αφηγήσεις από τις περιπέτειες γιά την ανακάλυψη των πηγών του Νείλου με πρωταγωνιστές τον Στάνλεϊ και τον Δόκτορα Λίβινγκστον
(Doctor Livingstone,i presume?),κάπου βλέπουμε τον υπέροχο Ρ.Μπάρτον (που συνέχεια αναφέρει ο Μπόρχες),την Ζαν ντ’Αρκ του Κονγκό-μιά ιδιάζουσα περίπτωση ηρωίδας,την καταπίεση των αποικιοκρατών,ιστορίες φρίκης γιά την Αφρική και τη ρήξη μεταξύ των δύο κόσμων-του Δυτικού/Χριστιανικού με τις μηχανορραφίες και του «αγνού» Αφρικανικού.
Αφηγήσεις σκληρές,βίαιες,κωμικές,ποιητικές με ορισμένους πρωταγωνιστές που θα μπορούσαν να είναι μυθιστορηματικές φιγούρες μεγάλης εμβέλειας,όπως ο Λευκός Πρίγκηψ,ένας τυχοδιώκτης Εγγλέζος της Βικτωριανής εποχής που σταλμένος από την Βρετανία γιά διπλωματικούς λόγους στο Μπρουνέϊ,με την εκκεντρικότητα του έγινε ο απόλυτος μονάρχης της νήσου Σαραβάκ,πάλαιψε με πειρατές,οργάνωσε συνομωσίες,πραξικοπήματα,ανέτρεψε σουλτάνους.
Πάνω απ’όλες όμως τις ιστορίες ξεπροβάλλει η εκπληκτική φιγούρα της «Γυμνής Βαρόνης» των νησιών Γκαλαπάγκος,μιάς Αυστροουγγαρέζας ξεπεσμένης αριστοκράτισας και αριβίστριας που ξαφνικά της την δίνει και πάει να φτιάξει ένα θέρετρο λίγο πριν τον Β Παγκόσμιο πολεμο στα Γκαλαπάγκος και αντί του θερέτρου φτιάχνει ουσιαστικά μιά ουτοπική μικρή κοινότητα ελεύθερου και αχαλίνωτου έρωτα,η οποία πνίγεται μέσα σε ανεξήγητους ακόμα και σήμερα φόνους και πολύ-πολύ μυστήριο.
Βιβλίο χορταστικό που μας επαναφέρει στην παιδική μας ηλικία,γεμάτο περιπέτειες και ολοζώντανους πρωταγωνιστές.Βιβλίο που μάλλον πέρασε απαρατήρητο μέσα στον εκδοτικό καταιγισμό αλλά που αξίζει και με το παραπάνω την προσοχή όλων «των εραστών των μακρισμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων».
Κλείνω με μιά ιστορία φρίκης που περιγράφει συνοπτικά όλη την αποικιοκρατική πολιτική που ακολουθήθηκε (και γιατί όχι ακολουθείται ακόμα,απλά με επίφαση πολιτισμού) στην Αφρική και η οποία συνδέει άμεσα το βιβλίο με ένα αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Στις 13 Απριλίου 1885,είκοσι ένας κανονιοβολισμοί,χαιρέτισαν την ίδρυση του νέου Ελεύθερου Κράτους του Κονγκο στο Βίβι,το οποίο έμελλε να γίνει και πρωτεύουσα του κράτους κατά τον πρώτο χρόνο της σύστασής του.
Ο Λεοπόλδος Β,αναγνωρίστηκε ως μονάρχης της καινούριας χώρας από τους εκπροσώπους των κυρίαρχων δυνάμεων,οι οποίοι είχαν συγκεντρωθεί στο Βερολίνο τον Νοέμβριο του 1884 γιά να διαπραγματευθούν το μοίρασμα των εδαφών της Αφρικής.Ο Λεοπόλδος ήταν κάτι παραπάνω από βασιλιάς του Κονγκό...Στην πραγματικότητα το καινούριο κράτος τού ανήκε:ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος μιας επικράτειας που είχε εβδομήντα έξι φορές την έκταση του Βελγίου.Όλες οι «ελεύθερες» περιοχές θεωρήθηκαν ιδιοκτησία του στέμματος,ενώ τα δυο κύρια προϊόντα του Κονγκό,εκείνης της περιόδου,το ελεφαντόδοντο και το καουτσούκ,πέρασαν σε κρατικό μονοπώλιο.
Βέβαια,γιά να γίνει η συγκομιδή αυτών των μονοπωλίων,οι ιθαγενείς ήταν υποχρεωμένοι να προσφέρουν εξαναγκαστικά τις υπηρεσίες τους:δική τους ευθύνη δεν ήταν,στο κάτω-κάτω,το να συμβάλλουν στο θρίαμβο του πολιτισμού?
Αυτή ήταν και η απαρχή της κυριαρχίας του τρόμου,που έμελλε να διαρκέσει δυο ολόκληρες δεκαετίες και να εξοντώσει τον μισό πληθυσμο του Κονγκό.Έχει υπολογιστεί ότι τα άμεσα και έμμεσα θύματα του νέου καθεστώτος ανήλθαν στα 10 εκατομμύρια.
Το Κονγκό μετατράπηκε στο πιό ελεεινό δουλοκτητικό κράτος που είχε ποτέ υπάρξει στη γή.Κάτω από την εξουσία των λευκών αξιωματούχων,οι ιθαγενείς κατατάσσονταν (διά της βίας) στο στρατό,την επονομαζόμενη Λαϊκή Δύναμη,που διασκορπισμένη σ’ολόκληρη την επικράτεια του έθνους,σκορπούσε κι’αυτή με τη σειρά της τον τρόμο.Οι άντρες αναγκάζονταν να εγκαταλείπουν τις δουλειές τους στα χωράφια,προκειμένου να συγκεντρώσουν τις ποσότητες του καουτσούκ που απαιτούσε η νέα κυβέρνηση.Μήνα με το μήνα μοχθούσαν μες στα τροπικά δάση.Οι προμήθειές τους σε τρόφιμα δημεύονταν από τη Λαϊκή Δύναμη,ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά τους κρατούνταν όμηροι και συχνά πέθαιναν λόγω της πείνας ή των ασθενειών που προκαλούνταν από την κακή σίτιση.
Κάθε μορφής αντίσταση τιμωρούνταν με θάνατο κι όποτε σκοτωνόταν κάποιος επαναστάτης,του έκοβαν και το δεξί χέρι,γιά να γίνει σε όλους σαφές ότι δεν πήγαιναν χαμένα τα πυρομαχικά.Οι Βέλγοι γραφειοκράτες απαιτούσαν από τους στρατιώτες τους να τους φέρνουν ένα χέρι γιά κάθε σφαίρα που έριχναν.Καλάθια ολόκληρα γεμάτα με κομμένα χέρια συγκεντρώνονταν μπροστά στις κατοικίες των Βέλγων γραφειοκρατών.
Υπήρχαν μάλιστα και κάποιοι,όπως ο λοχαγός Λέον Ρομ,που προτιμούσαν ως απόδειξη τον αποκεφαλισμό.Ο Ρόμ χρησιμοποιούσε τα κεφάλια γιά να διακοσμεί τους κήπους του διοικητηρίου του.Αυτά είναι τα κεφάλια γιά τα οποία διαβάζουμε στην ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΣΚΟΤΟΥΣ πως περιτριγύριζαν το σπίτι του Κουρτζ.Ο Τζόζεφ Κόνραντ δούλεψε εκείνα τα χρόνια γιά ένα διάστημα ως κυβερνήτης ποταμόπλοιου στον Κόνγκο και το βιβλίο του αποτελεί καταγραφή αυτής του της εμπειρίας.Η ιστορία του δεν περιέχει τίποτα το φανταστικό.
At 20/4/07 13:39, 
scalidi
Αγαπητέ μου,
Το άρχισα κι εγώ αλλά δεν ολοκλήρωσα. Οσο μεγαλώνω με κουράζουν αυτές οι περιπέτειες. Μού κάνουν σα να τις ζώ σε real time. Να σου πώ ήμουν απο τα παιδιά που δεν αγάπησαν τον Ιούλιο Βέρν, ίσως γι αυτό να μη μπορώ αυτά τα βιβλία πλέον.Εννοώ τα βαρειά περιπετειώδη με ξένη ατμόσφαιρα και πολλή έξω της δικής μου πραγματικότητας.
Μαμά γερνάω!μου φαίνεται
@Katoikidiο>Εγώ μάλλον ήμουν και παραμένω στην αντίθετη όχθη.Συνεχίζω να απολαμβάνω τις χορταστικές περιπέτειες είτε στη λογοτεχνία,είτε στο σινεμά..Τον μέγα Ιούλιο τον είχα λιώσει,να μη πω γιά Ρ.Λ.Στήβενσον,Δουμά..Μικρός δε,από τα 4 μέχρι τα 6-7,περπατούσα πλαγίως με το χέρι προτεταμένο,δήθεν ότι ξιφομαχούσα..Πως να μην ψάχνω λοιπόν γιά ωραίες περιπέτειες?Και βεβαίως τις ζω σε real time,και οπωσδήποτε διαλέγω πλευρά.
Εσεις δεν γερνάτε,απλά εγώ παραμένω 6-7 χρονών μάλλον..
At 21/4/07 01:03, 
At 21/4/07 23:39,
Κι έλεγα κι εγώ προς τι το... πλαγίως με το χέρι προτεταμένο... (ακόμα το έχετε). Σας πειράζω, πολύ τρυφερή εικόνα ένα αγοράκι που περπατούσε πλαγίως με το χέρι προτεταμένο δήθεν ότι ξιφομαχούσε... Κι αφού το.. "βαδίζειν πλαγίως" τόχουμε, το "ξιφομαχούμε" ακόμα φλερτάρουμε, τόσο Ιούλιο Βερν καταβροχθήσαμε (συγγνώμη για το... κανιβαλικό), τις περιπέτειες και τα ταξιδιωτικά τα μασάμε (πάλι προς το κανιβαλίζειν μου βγήκε), γιατί δεν στρωνόμαστε να γράψουμε μια ωραία, χορταστική περιπέτεια; Λέω τώρα... άλεφ με εύλογα ερωτηματικά
At 22/4/07 16:09, scalidi
At 23/4/07 18:50,
Τα κόκκινα δυσεύρετα και ακριβά σήμερα. πρακτικώς αδύνατον να συμπληρώσεις τη σειρά ακόμα κι αν ξοδέψεις. Οι επόμενες εκδόσεις με τα χρωματιστά εξώφυλλα ανατυπώνονται συνεχώς και είναι χωρίς συλλεκτικό ενδιαφέρον. Με αυτές μεγάλωσα κι εγώ (αγαπημένο: Τα τέρατα των θαλασσών κ.α)
φυσικά υπάρχουν και πολύ παλαιότερες εκδόσεις αγαπητοί μου, των προηγούμενων αιώνων
Ντεμέτριο Μόστρας
@Ντεμέτριο Μόστρας>Μεγάλη μου τιμή αγαπητέ που συνεισφέρατε με τις γνώσεις σας στην κουβέντα μας.Δεν ήξερα ότι τα προσφιλή μου κόκκινα έχουν αποκτήσει συλλεκτική αξία-γιά κοίτα καμμιά φορά.Ζητούσα από τους συγγενείς και μου έφερναν ένα ως δωράκι στις γιορτές.Έτσι σιγά-σιγά συμπλήρωνα,μου αγόραζαν και οι γονείς.Είχαν μάθει όλοι στο σόϊ την μούρλα μου βλέπετε.
At 24/4/07 01:52, Kafeini
Εκτός από την αναφορά στον ακαμάχητο Ιούλιο Βερν, το κείμενο που αντιγράφετε παρουσιάζει ως αυταπόδεικτο ότι ο έτερος αγαπημένος 'ταξιδευτής', ο Joseph Conrad, έγραψε ένα βιβλίο που "η ιστορία του δεν περιέχει τίποτα το φανταστικό." Εχω ακούσει και στο παρελθόν την ίδια άποψη από αναλυτές των Post-colonial Studies και ομολογώ ότι δεν πείσθηκα. Η γνωστή λεπτομέρεια για την 'διακοσμητική' λειτουργία των κρανίων στην καλύβα του Κουρτζ δηλώνει απλά μία όψη - και μάλιστα όχι τη σημαντικότερη - της σκοτεινότερης ίσως φυσιογνωμίας που μας έδωσε η μοντέρνα λογοτεχνία.
@Kafeini>Καλωσορίσατε στο μπλογκ.Νομίζω ότι το απόσπασμα τονίζει ότι ο Κόνραντ επηρρεάστηκε πολύ από την εμπειρία του στο Κόνγκο γιά να "χτίσει" την προσωπικότητα του Κουρτζ.Η επισήμανση ότι η το βιβλίο Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥΣ ΣΚΟΤΑΔΙΟΥ δεν έχει τίποτα το φανταστικό,πιστεύω ότι μπήκε από τους συγγραφείς γιά να επισημάνει την φρίκη που μετέφερε ο Κόνραντ αυτούσια στο βιβλίο του.Σίγουρα από κάπου επηρρεάζονται όλοι και οι ιστορίες του Κόνραντ γενικότερα έχουν ρεαλιστικές αφετηρίες,εκείνος με τη γραφή του και το απαράμιλλο στυλ τις απογείωσε.Το απόσπασμα το έβαλα περισσότερο γιά να επισημάνω τα συγκοινωνούντα δοχεία και τις διαδρομές (υπόγειες και φανερές) μεταξύ των πραγματικών γεγονότων που συνέβησαν στο γεωγραφικό πλάτος μηδέν και της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
At 24/4/07 11:18,
Το απόσπασμα του βιβλίου, το οποίο παραθέσατε, σε συνδυασμό με τις αναφορές στο μυθιστόρημα της "περιπέτειας" των Βερν, Στήβενσον και Δουμά, μου έφεραν στο νου ένα άλλο βιβλίο, γραμμένο αυτό από τον Μαρκ Τουαίν, έναν ακόμη αδιαμφισβήτητο λάτρη των περιπετειών και των περιπλανήσεων, ο οποίος σ’ ένα από τα πιο σκοτεινά και καθόλου μα καθόλου "διασκεδαστικά" (αν κι εμποτισμένο με άφθονη καυστική σάτιρα) γραπτά του, αναφέρεται στα "έργα και τις ημέρες" του Βασιλιά Λεοπόλδου του Β’, του παρανοϊκού αυτού Βέλγου "Μονάρχη του Κονγκό", που επί δύο δεκαετίες, συστηματοποίησε κι έφερε εις πέρας ένα από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εκτελώντας και ακρωτηριάζοντας πάνω από δέκα εκατομμύρια πολίτες(!) του Κονγκό προκειμένου να επιτύχει τη μέγιστη δυνατή συγκέντρωση... καουτσούκ κι ελεφαντόδοντου για λογαριασμό των μεγάλων δυτικών μονοπωλίων!
Πρόκειται για ένα από τα πιο φλογισμένα και ποτισμένα με μίσος κείμενα του αμερικανού συγγραφέα, το οποίο, αν και σπάνια αναφέρεται στην εργογραφία του, παραμένει δυστυχώς μέχρι και σήμερα ανατριχιαστικά διαχρονικό.
"Ο μονόλογος του Βασιλιά Λεοπόλδου", πρωτοεκδόθηκε το 1905 στη Βοστώνη και το 1906 στην Αγγλία, επιφυλάσσοντας πλήθος δυσάρεστων περιπετειών στον Τουαίν καθώς πολλά ήταν τα οικονομικά συμφέροντα, ακόμη και αμερικάνικων εταιριών, που διακυβεύονταν στην περιοχή αυτή.
Στα ελληνικά κυκλοφόρησε για πρώτη φορά από τις εκδόσεις Θεμέλιο, το 1983 σε μετάφραση των Παύλου Αβραμέα και Γιάννη Σιμόπουλου.
At 25/4/07 00:35, aura voluptas
Ως γνήσια αλαφροϊσκιωτη θα προσπεράσω τις φρικιαστικές περιγραφές και τη διακοσμητική άποψη με τα κεφαλάκια και θα παραμείνω στην ονειρώδη ατμόσφαιρα των πρώτων παραγράφων του ποστ σας. Η παρουσίαση σας με έκανε να αναρωτηθώ τι τελικά ΔΕΝ έχει αυτό το βιβλίο !
Ως κοριτσάκι τον κύριο Βερν ίσα που τον άγγιξα, είχα άλλες ανησυχίες τότε, συγχωρέστε με ...
Ως αγεωγράφητη σας ευχαριστώ για το μάθημα Γεωγραφίας, μέτρησα ασθμαίνοντας 21 τοποθεσίες σε μία trivial-pursuit-παράγραφο. Wow !
Ως μουσικόφιλη ενθουσιάστηκα για άλλη μια φορά με τη μουσική επένδυση του ποστ . Φοβερός συνειρμός . Θραύση είχε κάνει τότε η κα Enya !
Και ως αδιόρθωτη voluptas σκέφτηκα το φοβερό μαύρισμα που θα αποκτούσε κάποιος αν έκανε ηλιοθεραπεία στον Ισημερινό... ( γνωρίζω άνθρωπο που το έκανε, βέβαια σήμερα η πλάτη του είναι μέσα στις ελιές, όλων των αποχρώσεων και όλων των μεγεθών, αλλά εκεί θα κολλήσουμε ? )
Πολύ ωραίο ποστ αγαπητέ .
Υ.Γ. Δεν ξέρω πότε θα καταφέρω να γράψω σοβαρά . Πάλι χάλασα την ωραία ατμόσφαιρα ...
Πότε κυκλοφόρησε; Πολύ ενδιαφέρον μου φαίνεται. Έχω και μία τάση για ανθρωπολογικές εξερευνήσεις...