Αυτή την κόλαση ζούν οι χαρακτήρες του μυθιστορήματος της Άννας Σέγκερς «ΤΡΑΝΖΙΤΟ» (Εκδ.ΑΓΡΑ) (85).Την ατελείωτη αναμονή σε μιά (φαινομενικά) ουδέτερη περιοχή,την Μασσαλία ,μιά διαφορετική Καζαμπλάνκα, προς αναζήτηση μιάς καινούριας πατρίδας,ενός τόπου «σωτηρίας» από την λαίλαπα του Β Παγκόσμιου πολέμου.
Η συγγραφέας έγραψε ένα ουσιαστικά αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα,της περιπέτειας που έζησε στην Μασσαλία όταν προσπαθώντας να διαφύγει από τους Γερμανούς περίμενε ένα πλοίο που δεν ερχόταν,γιά να πάει προς τις ΗΠΑ.Χρησιμοποιώντας ως κεντρικό ήρωα έναν άνδρα ,ο οποίος το έχει σκάσει από ένα Γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης και όπως περιπλανιέται στο κατεχόμενο Παρίσι,από ένα γύρισμα της τύχης,οικειοποιείται την ταυτότητα ενός αυτόχειρα συγγραφέα,φεύγει γιά τον Νότο της Γαλλίας και μετά από μικροπεριπέτειες φτάνει στην Μασσαλία.
Το μεγάλο αυτό λιμάνι εκείνο τον καιρό είχε μετατραπεί σε μιά προσφυγούπολη,χιλιάδες κόσμος προσπαθεί να εξασφαλίσει μιά βίζα γιά Μεξικό,Ν.Αμερική ή ΗΠΑ.Τα πλοία όμως δεν πηγαίνουν κατευθείαν γιά αυτά τα μέρη,αλλά σταματάνε σε διάφορα λιμάνια.Από αυτά τα ενδιάμεσα μέρη/σταθμούς οι επιβάτες των πλοίων περνάνε «τράνζιτο»,δηλαδή δεν μπορούν να κατεβούν αλλά θα πρέπει να έχουν την «άδεια διέλευσης»,το περίφημο «Τράνζιτο»,αλλιώς θα τους κατεβάσουν εκεί και θα τους κλείσουν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και μετά θα τους παραδώσουν στους Γερμανούς.Συν τοις άλλοις,οι πρόσφυγες εκτός από τα χαρτιά από κάθε χώρα/λιμάνι που περνάει το πλοίο,θα πρέπει να εξασφαλίσουν και μιά σειρά άλλων εγγράφων,όπως είναι η άδεια παραμονής στην Μασσαλία και άλλα παρόμοια χαρτιά.Εν τω μεταξύ όμως ,η εξασφάλιση κάποιου χαρτιού μπορεί να πάρει τόσο χρόνο,ώστε στο ενδιάμεσο να έχει λήξει η βίζα,ή, το τράνζιτο ή ακόμα και η άδεια παραμονής,οπότε ο υποψήφιος να πρέπει να αρχίσει την «συλλογή εγγράφων» από την αρχή...
«...αν σας έχουν ελέγξει,αν έχετε βίζα,τι σχέση έχει αυτό με το Τράνζιτο?Γιατί λήγει ολωσδιόλου?Τι πράγμα είναι αυτό?Γιατί δεν αφήνουν τους ανθρώπους να περάσουν γιά τους νέους τόπους διαμονής τους?»Είπε :«Γιέ μου,επειδή όλες οι χώρες φοβούνται πως,αντί να περάσουμε,θα θελήσουμε να μείνουμε.Ένα τράνζιτο-είναι η άδεια διέλευσης από μιά χώρα,όταν είναι βέβαιο πως δεν θέλεις να μείνεις».»
Χαμένοι όλοι οι έγκλειστοι αυτής της πόλης/no man's land,μέσα σε ένα χάος γραφειοκρατίας,δωροδοκιών,καρφωμάτων,τρόμου και ανασφάλειας,οι άνθρωποι υπομένουν όλες τις ταλαιπωρίες καρτερικά,με απάθεια, προσπαθώντας απλώς να επιβιώσουν . Τεράστιες ουρές,δυνατός άνεμος,ατελείωτες ώρες στα καφέ,συνομωσίες και μιά μοιρολατρία διατρέχουν τις σελίδες αυτού του αριστουργηματικού μυθιστορήματος που ουσιαστικά συνεχίζει το εξαίσιο βιβλίο της Νεμιρόφσκυ «Γαλλική Σουίτα»,το οποίο έμεινε ημιτελές λόγω του τραγικού θανάτου της συγγραφέως του και κάπου συναντάει το βιβλίο του Ε.Μ.Ρεμάρκ «Η ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ ΛΙΣΣΑΒΩΝΑΣ»,το οποίο έχει παρόμοιο θέμα.
Η Σέγκερς βίωσε αυτή την περιπέτεια όταν δραπετεύοντας από το στρατόπεδο του Βερνέ περνάει με τα παιδιά της λαθραία την διαχωριστική γραμμή και τον Γενάρη του 43 φτάνει στην Μασσαλία.Από εκεί τον Μάρτιο του ίδιου χρόνου (οπότε καταλαβαίνουμε,ότι αυτοί οι δύο μήνες της αναμονής της συγγραφέως,στην Μασσαλία,ουσιαστικά περιγράφονται στο βιβλίο),επιβιβάζεται σε ένα φορτηγό πλοίο,γιά την Μαρτινίκα με συνεπιβάτες,μεταξύ άλλων,τον Μπρετόν,τον Σερζ και τον Λεβί-Στρως.Μετά από περιπέτειες δύο μηνών φτάνουν στην Ν.Υόρκη όπου της απαγορεύεται η είσοδος λόγω φακελώματος από το FBI,και μπαρκάρει γιά το Μεξικό όπου και τελικά αποβιβάζεται σώα και ασφαλης στο τέλος του Ιουνίου.
Καφκική ατμόσφαιρα,κινηματογραφική αφήγηση σε μιά σκοτεινή και πανέμορφη Μασσαλία στην οποία κάνουν ατελείωτες ανεμοδαρμένες βόλτες οι πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος.Σαν σε μία λιγότερο ρομαντική Καζαμπλάνκα ο αινιγματικός ήρωας του βιβλίου, συναντάει τον έρωτα του,την σύζυγο του ανθρώπου που οικειοποιήθηκε την ταυτότητα και η οποία δίνει ενδιαφέρον στην άσκοπη και ατέρμονη προσπάθεια διαφυγής του.
Η Σέγκερς όμως δεν δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην σχέση που αναπτύσσεται,ούτε στην περίεργη φυσιογνωμία αυτής της γυναίκας.Περισσότερο την ενδιαφέρουν οι τύχες των απλών ανθρώπων,των οικογενειών που αρνούνται την βίζα γιά την Αμερική,διότι η ετοιμοθάνατη γιαγιά της οικογένειας δεν εξασφαλίζει βίζα γιά τον εαυτό της.Των ανθρώπων που έχουν έτοιμα όλα τα χαρτιά,αλλά σπάνε από την ατελείωτη αναμονή και θέλουν να γυρίσουν στο χωριό τους και στον βέβαιο θάνατο.
Σπαρακτικό χωρίς να είναι μελό,αυτό το πυκνογραμμένο μυθιστόρημα είναι ταυτόχρονα μιά φιλοσοφική μελέτη στο θέμα του «περάσματος» σε μιά άλλη χώρα,σε μιά άλλη κατάσταση.Αυτό το πέρασμα χωρίς κάποιο συγκεκριμένο προορισμό,που μπορεί να σημαίνει πολλά πράγματα... Λύτρωση,υπέρβαση,διαφυγή,απόδραση ή και θάνατο.
Ένα σημαντικό βιβλίο,κατάθεση ψυχής και ανθρωπιάς,αισιόδοξο και γεμάτο αγάπη, αλλά ταυτόχρονα απαισιόδοξο και γεμάτο απελπισία , περιγράφει καταστάσεις τόσο ζωντανά και «παίζει» με τον αναγνώστη που νιώθει κάποιες στιγμές να βουλιάζει, στην σχεδόν θριλερική ατμόσφαιρα του βιβλίου.Ρέουσα μετάφραση (αλλά γιατί ο Μιστράλ δεν μεταφράζεται σε μαϊστράλι ή τραμοντάνα?),εξαιρετική έκδοση από την Άγρα,και πολύ καλή εισαγωγή από την Κ.Βολφ.
At 7/5/07 15:05, scalidi
At 7/5/07 15:11, scalidi
At 7/5/07 15:40, alef
Με τσαντίζει το ότι με στέλνετε κατ' ευθείαν στο αδιάβαστο ράφι και σε όποιο προτείνετε! Αλλά οφείλω να σας την αναγνωρίσω την ικανότητα αυτή! Σας άρεσε σίγουρα, στα μεγάλα σας κέφια, "ανεμοδαρμένες βόλτες", κι ένα τράνζιτο, τελικά, σαν ρώσικη ρουλέτα, να σημαίνει "λύτρωση, υπέρβαση, διαφυγή, απόδραση, θάνατο"... τώρα, Σταυρούλα, αν σου πω ότι λατρεύω τα ερωτηματικά του; Καλέ να μην τ' αλλάξετε! Αφού πολλές φορές πάω να σας μιμηθώ και ντρέπομαι, ε λέω τώρα να μη τα κλέψω του ανθρώπου! Αλλά κι εσάς το πείσμα σας, αγαπητέ, βλέπω... παροιμειώδες! ????????(όταν σας απευθύνομαι, έτσι θα κλείνω παράγραφο, με τα δικά σας ερωτηματικά).
@Alef>Σιγά το πείσμα,χιούμορ ήταν..Αφού ήταν "ανεμοδαρμένες οι βόλτες" πως να τις πω?Σοβαρά τώρα,το βιβλίο είναι κορυφαίο και το συνιστώ ανεπιφύλακτα.Κανονικά έπρεπε να διάβαζα αμέσως μετα την "Νύχτα της Λισαβώνας",το οποίο μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά,αλλά ας όψεται ο Μαμαλούκας.Ευχαριστώ γιά τα καλά σας λόγια
At 7/5/07 15:59, alef
At 9/5/07 18:43,
Βρίσκομαι τελείως μέσα στο κλίμα του βιβλίου που περιγράφεις, εφόσον κατά σύμπτωση, διαβάζω τη «Γαλλική σουίτα» της Νεμιρόβσκι! (δεν το βρίσκω εξαίσιο, κλασικά νατουραλιστικό, αλλά ενδιαφέρον λόγω εποχής). Η αναφορά σου όμως στην πολύ ελκυστική Μασσαλία μου θύμισε τα τρία βιβλία του αγαπημένου μου Ζαν Κλωντ Ιζζό, που είναι αστυνομική τριλογία μεν, αλλά αποδίδουν την ατμόσφαιρα της συναρπαστικής, θλιμμένης αυτής πόλης. Ανέσκαψα λοιπόν τα «τετράδια των βιβλίων» μου,και τιμής ένεκεν, τα
"εκθέτω" στη «Βιβλιοθήκη»- μπορείς να ενημερωθείς αν δεν τα ξέρεις ήδη, νομίζω ότι θα σ’ αρέσουν πολύ…
Και μια απορία: τι σημαίνουν τα κίτρινα νούμερα που παραθέτεις δίπλα στους τίτλους των βιβλίων;
At 9/5/07 19:04, scalidi
αγαπητή, ο λιμπροφίλος μας έγινε διάσημος ακριβώς γι' αυτούς τους "μαγικούς" αριθμούς του... όχι δεν είναι η ημερομηνία γέννησης των συγγραφέων (πλην του Μαμαλούκα), αλλά η βαθμολογία που βάζει ο ίδιος στα βιβλία με άριστα το 100...
όπως καταλαβαίνεις ευσεβής πόθος όλων όσοι γράφουν είναι να περάσουν το 99 του... ;)))))))))))))
@Papangel>Ιζό αγαπημένος..Μου κόλλησε και το Lagavulin ο άτιμος,θα δω τα ποστς.
Η Γαλλική Σουίτα είναι ημιτελές και χωρίς επεξεργασία από την συγγραφέα διότι δεν πρόλαβε.Το ΤΡΑΝΖΙΤΟ είναι πολύ πιό πλήρες βιβλίο.Εκείνο που συγκινεί στην Σουίτα και την κάνει ακαταμάχητη είναι οι φοβερές περιγραφές της "Εξόδου",απίστευτες κυριολεκτικά...
Ο "κίτρινος" βαθμός δηλώνει την "απόλαυση" που εισέπραξα ως αναγνώστης και ουχί την αξία του βιβλίου.Είναι δε καθαρά υποκειμενικός,ας πούμε στο V for Vendetta που είναι ένα graphic novel (και έξοχη ταινία,by the way),εάν το σχολίαζα σε ποστ,θα του έβαζα 85 άνετα.
Είναι και μερικά ποστς χωρίς βαθμό,είτε λόγω συγκινησιακής φόρτισης-τι βαθμό να βάλεις στα ΓΡΑΜΜΕΝΑ ΦΙΛΙΑ?είτε λόγω κατηγοριοποίησης-βαθμολογώ μόνο λογοτεχνία,γι'αυτό δεν βαθμολόγησα τον ΠΕΠΛΟ του Κούντερα,που είναι δοκιμιακού χαρακτήρα..
At 10/5/07 00:12, aura voluptas
Πολύ ωραίο ποστ, δεν έχω διαβάσει βιβλίο με ανάλογο θέμα, ίσως το αναζητήσω κάποια στιγμή (μαζί με τη "Σουίτα").
Είδατε όμως τι σου είναι ο άνθρωπος ? Μέσα στο χαμό, μέσα στην ταλαιπωρία και την απελπισία, βρήκε ο ήρωας χρόνο και όρεξη να ερωτευτεί ! Αυτό του έλειπε μόνο ! Είναι σανίδα σωτηρίας, δε λέω . Μώρε μπράβο του ! :-)
Και με το τραγούδι μεγάλη ζημιά μας κάνατε . Αχ ...
@papangel :Lagavulin εστί αγαπημένη μάρκα malt whisky του κου Librofilo . Ανατρέξτε στο μπλογκ του κου Μαμαλούκα και συγκεκριμένα στο λίαν διδακτικό ποστ της 3/3/07 για περισσότερες λεπτομέρειες . Welcome to the fan club !
Κι αλήθεια, πόσα πράγματα μάθαμε εδώ μέσα μέσα σε ένα χρόνο αγαπητέ Librofilo (επετειακό ήταν αυτό)... Και εις ανώτερα ! :-)
At 10/5/07 00:25, alef
@Papangel>Lagavulin,malt whisky,εξαιρετικό,συστήνεται ανεπιφύλακτα-προκαλεί εθισμό.Πίνεται σκέτο ή με λίγο εμφιαλωμένο νερό και το καλοκαίρι με δύο-τρία παγάκια χωρίς νερό όμως.Μπορεί να συνοδεύσει σνακς ή και ελαφρύ φαγητό.Η μέγιστη απόλαυση επιτυγχάνεται με ένα καλό μεσαίου μεγέθους πούρο Αβάνας-κατά προτίμηση χωρίς κανέναν γύρω σου...
@Aura voluptas>Θέλετε να πείτε,έκλεισα ένα χρόνο blogging?Γιά δες...Ούτε το κατάλαβα..Ευχαριστώ γιά την διευκρίνιση στην Χριστίνα και γιά τα καλά σας λόγια.
Όσον αφορά το βιβλίο,εάν το διαβάσετε θα καταλάβετε οτι ο ήρωας είναι πολύ ιδιάζων,κάπου χαμένος στον κόσμο του,χωρίς να ξέρει εάν θέλει να φύγει ή να μείνει στην Μασαλία ή να χαθεί κάπου στην Γαλλία,το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να μη συλληφθεί.Ο έρωτας στο μυθιστόρημα έρχεται πολύ φυσιολογικά,εξάλλου στις ακραίες καταστάσεις,οι άνθρωποι ρισκάρουν περισσότερο και δεν πολυενδιαφέρονται γιά τις συνηθισμένες "συμβάσεις"-εδώ δεν γνωρίζουν εάν θα ζουν αύριο...
Η μουσική ψιλοάσχετη αλλά παλιό αγαπημένο κομμάτι που πάει με όλα (σαν το Lagavulin ένα πράγμα).
@Alef>Ναι,έχουν υπάρξει πολλά βιβλία που με "απογείωσαν" και με συνεπήραν.Η βαθμολογία είναι πολύ σχετική έννοια,σκέφτεσαι να βάλεις 100 σε κάποιο,και μετά λες του εαυτού σου "εάν αύριο διαβάσω κάτι που θα μ'αρέσει περισσότερο,τι θα βάλω τότε,101?",γι'αυτό καλύτερα να αποφεύγεται.Μπορεί τώρα που μπαίνω στον δεύτερο χρόνο του blog,να την σταματήσω-αφήστε που μόνο μπελάδες φέρνει...
Πρέπει να σε συγκίνησε πολύ, γιατί έχεις γράψει σήμερα ένα από τα ωραιότερα ποστ σου...