Τι να γράψεις και τι να σχολιάσεις γιά ένα βιβλίο έντονα φορτισμένο συγκινησιακά,όπως είναι τα υπέροχα ΓΡΑΜΜΕΝΑ ΦΙΛΙΑ του Γ.Ευσταθιάδη (εκδ.ΥΨΙΛΟΝ).
Ο εξαιρετικός λογοτέχνης (και πολλά άλλα) Γ.Ευσταθιάδης (γιά τον οποίον έχω αναφερθεί εγκωμιαστικότατα και σε παλαιότερο ποστ),έγραψε ένα βιβλίο γιά τον πρόωρα χαμένο γιό του ,ο οποίος «έφυγε» τα Χριστούγεννα του 1997,σε ηλικία μόλις 25 χρόνων.Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε 33 σύντομα κείμενα όπου ο πατέρας περιγράφει τα συναισθήματα του,ανακαλεί στη μνήμη του στιγμές, μυρωδιές , γεύσεις ,βλέπει φωτογραφίες,χωρίς μελοδραματισμούς,χαμηλότονα.
«Θα μεγαλώνεις άραγε μες στις φωτογραφίες?
Θ’ανανεώνεις τα ρούχα σου σύμφωνα με τις επιταγές?
Θ’αλλάζεις τα χρώματα ανάλογα με τη μόδα?
Θ’αποκτήσεις ρυτίδες?
Περιττά κιλά...?
Θ’ασπρίσουν τα μαλλιά σου?
Κι’αν κάποτε πεθάνεις?»
Ο αναγνώστης διαβάζει βουρκωμένος αυτή τη συνομιλία του παρελθόντος με το παρόν,αυτή τη συνομιλία με τον χρόνο,σαν να διαβάζει ένα γράμμα που δεν πρόκειται ποτέ να παραληφθεί.
Κείμενα ύψιστης λογοτεχνικής αξίας,πραγματικά διαμάντια τα οποία μπορούν να διαβαστούν αυτόνομα αλλά και με μία ανάσα.Ο συγγραφέας σίγουρα δούλεψε πάρα πολύ την γραφή του, διότι όλο το βιβλίο το διατρέχει μια αριστουργηματική λιτότητα γραφής,κάτι που είναι ευδιάκριτο και στις προηγούμενες δουλειές του Ευσταθιάδη.
«Κι’αν πάθω αλτσχάϊμερ και σε ξεχάσω?
Αν γεροντική άνοια μου πάρει τα λογικά και δεν σ’αναγνωρίζω?
Αν,παραπληγικός,δεν μπορώ να κρατώ στα δάχτυλα τις φωτογραφίες σου?
Αν χάσω γιά πάντα τον ύπνο μου και δεν μπορώ να σε ξαναβρίσκω στα εφήμερα ενύπνια?
Αν χάσω την ακοή και δεν μπορώ να σε συναντώ στις κοινόχρηστές μας μουσικές?
Αν τυφλωθώ και δεν σε βλέπω απέναντί μου?
Αν ακρωτηριαστώ και δεν μπορώ να σε χαϊδεύω?
Αν χάσω τα πόδια μου και δεν μπορώ να βαδίζω χιλιόμετρα στο δωμάτιο σου?
Και πιό πολύ αν τίποτα απ’όλα αυτά δεν συμβεί,αν συνηθίσω την απουσία σου,αν λησμονήσω,αν ζω και ψευτοζώ χωρίς εσένα,αν κάποια μέρα σ’αρνηθώ?
ΔΕΝ ΣΑΣ ΓΝΩΡΙΖΩ ΝΕΑΡΕ ΜΟΥ...
Όσο κι’αν ισχυρίζεστε-και μάλιστα με πειστικά επιχειρήματα-πως είστε γιός μου,η εμμονή σας παραμένει αναπόδεικτη.
Για θυμίστε μου...Έχετε κάποιους κωδικούς λέξεων,κάποιο συνθηματικό κλείσιμο βλεφάρων?Μήπως διαθέτετε ήχους απορροφημένους,μιά εικόνα,ίσως,αντικειμενικής μοναξιάς?
Αν όχι,ματαιοπονούμε και δεν θέλω να συμπράξω σε μια ανιαρή συζήτηση,συντηρώντας τα αδιέξοδά της.
Συδαυλίζετε θαρρώ,έναν εύκολο συναισθηματισμό,επιδεικνύοντάς μου αυτό το συγκεκριμένο ρούχο που φοράτε...Υπάρχουν εκατομμύρια ομοιόχρωμα ρούχα παρεμφερούς στιλ...Άρα,προς τι?Τι προσπαθείτε να αποδείξετε?
Ο ήχος της φωνής σας,μ’αυτό το θαμπό ηχόχρωμα,δεν παραπέμπει πουθενά,δεν αφήνει ένα εύηχο αποτύπωμα που θα μπορούσα να το ταυτοποιήσω με παρελθούσες αρμονικές...
Μην επιμένετε...Δεν θυμάμαι...δεν μπορώ να θυμηθώ...ή δεν θέλω...το ίδιο κάνει...από κάποιο σημείο και πέρα,και τα δύο,σαν άνθη μαραμένα,στο ίδιο νερό δακρύων εμβαπτίζονται.
Μη μου ανάβετε εμένα ανακριτική λάμπα στα μάτια...δεν έχω τίποτα να ομολογήσω...τίποτα να ανακαλέσω...Θα με αναγκάσετε να επαναλάβω,σαν αιχμάλωτος τύψης,μόνο το ονοματεπώνυμό μου και το βαθμό της μελαγχολίας μου...
Και ,άλλωστε,προς τι όλα αυτά?Διεκδικείτε τα κληρονομικά σας δικαιώματα,και μάλιστα,πρώτου βαθμού?
Ε λοιπόν,αζημίως σας κληροδοτώ την θλίψη μου...
Αλλά κι’αυτήν τι να την κάνετε,μέσα στη συγχορδία των απωλειών?Διαθέτετε ήδη επαρκές απόθεμα,αφού,όπως μου είπατε από την αρχή,είστε ήδη νεκρός.»
Όπως λέει και ο Καρούζος, «ώρα να πηγαίνω,δεν έχω άλλο στήθος»...
At 25/4/07 15:16, 
scalidi
At 25/4/07 15:47, 
At 25/4/07 16:01,
At 25/4/07 17:00, Justine's Blog
Λιμπρόφιλε,
Κάπως έτσι είμαι κι εγώ απο τότε που έχασα την πολύτιμη αδελφή μου. Κάπως έτσι θα τη ρωτούσα κι εγώ, αλλά ίσως ο δικός μου δεν ήταν ο ύστατος πόνος. Του πατέρα είναι ο απώτατος πόνος και γι αυτό βγάζει τούτη τη σπαρακτική κραυγή.
Σας ευχαριστώ που με συνδέσατε λυτρωτικά με τη λειτουργία του πόνου μου. Κοντεύω να ξεφύγω εδώ στην ανοιξιάτικη Ελλάδα σας.
@Ιουστίνη Φραγκούλη>Τα σέβη μου και ευχαριστώ γιά την "επίσκεψη".Πιστεύω ότι κάθε απώλεια αγαπημένου προσώπου (μπορεί να)είναι ο ύστατος πόνος.Συνήθως έρχεται την ώρα που νομίζουμε ότι είμαστε ανίκητοι,αθάνατοι.Όπως μου είπε και μιά φίλη διαβάζοντας το ποστ"Το να μην... πάθεις αλτσχάιμερ, να μην τους ξεχάσεις είναι ο μεγαλύτερος εφιάλτης σου. Σχεδόν μαζοχιστικά γλύφεις και ξύνεις πληγές. Διότι ο πιο μεγάλος εφιάλτης είναι η λήθη. Εξάλλου όλοι τριγύρω και όλα, φροντίζουν να στο θυμίζουν."
At 26/4/07 17:59, DeliriumTremens
Με συγκινήσατε, πράγμα που (μου) συμβαίνει σπάνια.
ΥΓ.Συνειρμικά μου ηρθε "το σκάφανδρο και η πεταλούδα", του Ζαν-Ντομινικ Μπομπί, ο οποίος, υστερα από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, έπεσε σε κώμα. Συνερχόμενος απο αυτό, ειχε έλεγχο μοναχά στο ένα Βλέφαρο και μέσω αυτης της κινησης, "συνέγραψε" αυτό το βιβλίο, μέρες μετά την έκδοση του οποίου πέθανε, θαρρώ.
At 27/4/07 01:19, aura voluptas
Πόσα γραμμένα φιλιά μένουν άγνωστα , χάνονται , χωρίς αναγνώστες , χωρίς παραλήπτες ...
Εσείς αναδείξατε τα γραμμένα φιλιά του κου Ευσταθιάδη και γι'αυτό σας ευχαριστούμε . Σχεδόν ολόκληρο όμως το ποστ είναι Ευσταθιάδης και δε θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά . Όλα τα εύσημα σε εκείνον . Υπέροχο βιβλίο .
Με ξάφνιασε και με προβλημάτισε έντονα η αναφορά στη νόσο του Alzheimer , δεν το είχα σκεφτεί μέχρι τώρα , δεν το είχα "δει" ποτέ από αυτή τη σκοπιά . Πίστευα ότι υπάρχει η μνήμη του μυαλού και η μνήμη της καρδιάς και ότι η δεύτερη καμιά φορά είναι πιο δυνατή , δε σβήνεται . Ούτε από το θάνατο .
Το Alzheimer ισοπεδώνει αυτή την πίστη . Τελικά όλα είναι χημεία , ορμόνες , νευρικές συνάψεις ? Αγαπάς το παιδί σου , αγαπάς έναν άνθρωπο , κατακλύζεσαι από συναισθήματα και ένα πρωί παθαίνεις black out και όλα αυτά εξαφανίζονται . Το μόνο που σου μένει είναι η αυτοσυνείδηση ? Ή όλα αρχίζουν πάλι απ'την αρχή ? 'Ολα δηλαδή είναι τόσο πεζά και καλά θα κάνουμε να το δεχτούμε ?
Η προγιαγιά μου είχε τη νόσο και την πρόλαβα πριν "φύγει" . Δεν αναγνώριζε την κόρη της . Την αγαπούσε όμως γιατί εισέπραττε φροντίδα και αγάπη . Την αγαπούσε σαν παιδί της κι ας μην ήξερε ποιά είναι . Πάλι δε βρίσκω εξήγηση ...
Στην "Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού" οι ήρωες σβήνουν τη μνήμη τους κι όμως , με εγκέφαλο tabula rasa , όταν ξανασυναντιόνται και πάλι ερωτεύεται ο ένας τον άλλον ... Αλλά αυτά συμβαίνουν μόνο στον κινηματογράφο . Ή μήπως όχι ?
@Aura voluptas>Περίεργος συνειρμός αυτός με την "Αιώνια λιακάδα".Υπέροχη ταινία αλλά δεν βρίσκω σχέση,ούτε με το ποστ,ούτε με το αλτσχάϊμερ.Είναι κάτι άλλο-ακριβώς όπως το αναφέρετε και είναι γνωστό λογοτεχνικό τρυκ,απλά ο κινηματογράφος του δίνει άλλες διαστάσεις.
Σωστά το λέτε,το ποστ είναι Ευσταθιάδης περισσότερο παρά οι απόψεις μου.Όπως θα παρατηρήσετε προτίμησα να ακολουθήσω τη συμβουλή της Scalidi και να "κλίνω σιωπηλά το κεφάλι",οσο πιό διακρίτικά μπορούσα.
At 27/4/07 13:26, DeliriumTremens
Αγαπητέ λίμπρο, με μεγάλη χαρά σας ανάρτησα ένα σχετικό ποστ.
Δεν ξερω ποιος συνειρμός με έκανε να θυμηθώ αυτό το βιβλίο, ίσως ο πόνος. Θέλω να πω, δεν έχουν -υποθετω- άμεση σχέση μεταξύ τους, θεματολογικά. Μην σας μπερδέψω.
Πάντως, εδώ και κανα δυο ώρες, ο Ευσταθιάδης βρίσκεται ήδη στην τσαντα μου.
:)
At 27/4/07 13:36,
At 27/4/07 21:02, georgia tsokou
«Και πιό πολύ αν τίποτα απ’όλα αυτά δεν συμβεί,αν συνηθίσω την απουσία σου,αν λησμονήσω,αν ζω και ψευτοζώ χωρίς εσένα,αν κάποια μέρα σ’αρνηθώ?»
Κι εδώ είναι που θυμώνει κάποιος με τον εαυτό του· γιατί την υπόσχεση «δεν θα σε ξεχάσω ποτέ» την πατάει χωρίς να το θέλει. Έτσι, μπορεί να έρθει μια στιγμή που θα περάσουν πέντε λεπτά χωρίς μνήμη απ’ το αγαπημένο πρόσωπο. Οι μηχανισμοί άμυνας «φταίνε» και ο χρόνος που κυλάει χωρίς να μας παίρνει την άδεια. :-(
At 28/4/07 00:02, aura voluptas
Μου προκύπτουν συνειρμοί από το τίποτα . Βλέπω καλά ? Ο τίτλος του ποστ δεν είναι "Τι θα μείνει από τη μνήμη ?" ??? Εκεί κόλλησε ο συνειρμός μου ο κινηματογραφικός , μαζί με την ανάγνωση του κειμένου .
Ξαναδιαβάστε καλύτερα το σχόλιο .
Βγάλτε με λοιπόν εκτός θέματος επειδή προσπάθησα να μεταφέρω το κέντρο βάρους από το θάνατο και το χαμό καθώς και τη θλίψη που προκαλεί το ποστ , στη σημασία της "μνήμης" .
No offence . Το ξέχασα ήδη .
το αντίο που ποτέ δεν ακούστηκε. τα δάκρυα που ποτέ δεν είδε κανείς... τα μαύρα μαλλιά που άσπρισαν σε μια νύχτα. ο κόμπος στο λαιμό και στο στήθος που ποτέ δεν έφευγε. η παράλυση του κορμιού, η διάλυση της ψυχής. το άφημα στην απομόνωση. και επιστροφή πίσω... όσοι αντέχουν. αλλά το κενό είναι εκεί, σκοτεινό να παραμονεύει...
'τα γραμμένα φιλιά δεν φτάνουν στον προορισμό τους' όπως εμείς θέλουμε, θα συμπλήρωνα.
(ειλικρινά επώδυνη ανάγνωση αυτή...)
At 28/4/07 19:51,
σ' ευχαριστώ (γι' άλλη μια φορά) που πρόσφερες σε όλους μας την ευκαιρία για τη σιωπηλή αυτή "κοινωνία" μοναδικών συναισθημάτων - νιώθεις ότι δεν είσαι μόνος μέσα στην απόγνωση της απώλειας.
Ένα διήγημα της Καίη Τσιτσέλη απο τη συλλογή "Ο χορός των ωρών", λέγεται "Η εμφάνιση" κι αφήνει την ίδια γλυκόπικρη γεύση
At 28/4/07 20:38, DeliriumTremens
Η μαρία ιριμπάρνε (εξαιρετικος ο σαμπατο) επισημαινει τη δυσκολία ανάγνωσης ενός τέτοιου βιβλίου κι έρχομαι απο τη μια να υπερθεματίσω και απο την άλλη να πω οτι όσο επώδυνη, υγρη, σχεδονβασανιστική κι αν ηταν η χθεσινή του ανάγνωση του, άλλη τόση εν-συναισθηση ειχε.
Οποιαδήποτε απώλεια και συνεπακόλουθες σκέψεις (μου, του, της, σου, μας κλπ) αποτυπώνονται εκει μέσα.
Λιμπρο, ηταν δωρο αυτό το βιβλίο.
Βαρύ μεν, αναντικατάστατο δε.
ΕΓΩ ευχαριστώ.
@Maria Iribarne>Πω,πω τι όνομα-το ΤΟΥΝΕΛ είναι από τα δέκα-είκοσι αγαπημένα μου βιβλία ever...Σας καταλαβαίνω,το διάβασμα είναι και θέμα timing,ανάλογα με την διαθεση μας διαβάζουμε και απολαμβάνουμε ή όχι ένα βιβλίο.Και εγώ συνήθως αποφεύγω να διαβάσω βιβλία με τέτοια θέματα,είναι που μ'αρέσει πολύ ο συγγραφέας και το έπιασα.Ένα παρόμοιο που έχει γράψει ο Φουέντες (δεν θυμάμαι τώρα τον τίτλο),το άφησα στην 20η σελίδα.Σας ευχαριστώ γιά την επίσκεψη
At 5/5/07 00:13, el-bard
Βουβάθηκα...και κλίνω σιωπηλά το κεφάλι.