Τετάρτη, Μαΐου 16, 2007
posted by Librofilo at Τετάρτη, Μαΐου 16, 2007 | Permalink
Η επανάσταση που τρώει τα παιδιά της
Δεν μπορείς να μη θαυμάσεις το βιβλίο του Ντανίλο Κις «Ένας τάφος γιά τον Μπόρις Νταβίντοβιτς» (Εκδ.Κέδρος) (88).Το βιβλίο έχει ως υπότιτλο «Εφτά κεφάλαια μιάς κοινής ιστορίας» και δεν μπορώ να φανταστώ ότι μπορεί να υπάρξει ιδανικότερος τίτλος από αυτόν.Διότι περί αυτού ακριβώς πρόκειται..Εφτά ζωές διαφορετικών ανθρώπων με έναν κοινό παρονομαστή.Εφτά άνθρωποι που πάλαιψαν γιά ένα ιδανικό προτού αυτό που ονειρεύτηκαν τους καταβροχθίσει.
Ο Ντανίλο Κις (1935-1989) θεωρειται από πολλούς,ο Βαλκάνιος Μπόρχες.Εβραϊκής καταγωγής και γεννημένος στα Σερβοουγγρικά σύνορα,ζώντας μεγάλα κομμάτια της ζωής του και στις δύο χώρες,όπως και στη Γαλλία ,έγραψε μυθιστορήματα, ποίηση, θέατρο.Πριν από μερικά χρόνια έγινε «της μόδας» στον Αγγλόφωνο κόσμο λόγω της Σούζαν Σόνταγκ η οποία τον θεωρούσε έναν από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες του 20ου αιώνα.Το δε βιβλίο που παρουσιάζω σήμερα,ψηφίστηκε και θεωρείται το καλύτερο βιβλίο της Γιουγκοσλαβικής λογοτεχνίας του 20ου αιώνα (με δεύτερο στην κατάταξη το αριστουργηματικό Ο ΔΕΡΒΙΣΗΣ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ του Μ.Σελίμοβιτς-εκδ.Γνώση).
Επηρρεασμένος φανερά από το στυλ του Μπόρχες,ο Κις εξετάζει τις ζωές επτά ανθρώπων και τις παρουσιάζει οσο πιο αληθοφανώς γίνεται.Σε αντίθεση με τον μεγάλο Αργεντίνο δεν κατασκευάζει εγκυκλοπαίδειες και βιβλία,αλλά παραθέτει εγνωσμένες πηγές σε σημείο να αναρωτιέσαι εάν αυτά που διαβάζεις είναι πραγματικά στοιχεία ή κατασκευασμένα.Βέβαια οι «ήρωες» του Κις δεν είναι ούτε διαννοούμενοι,ούτε ποιητές ή λογοτέχνες,είναι επαναστάτες,ιδεολόγοι ή κοινοί εγκληματίες,οραματιστές ή άνθρωποι που βρίσκονται στα γεγονότα λες και ήταν ταγμένοι γιά κάτι τέτοιο.Με ποιητικό λόγο συνδιασμένο με ντοκουμέντα,παραθέτοντας ιστορικά γεγονότα,ο συγγραφέας μας εξιστορεί σε μιά σειρά διηγημάτων ουσιαστικά και όχι μυθιστορήματος,την πορεία προς την συντριβή, την απογοήτευση και τα αδιέξοδα των επαναστατών.
Οι πρωταγωνιστές των διηγημάτων, είναι όλοι διαφορετικοί μεταξύ τους και μερικές από τις ιστορίες κάπου συναντιούνται.Ο Μίξα (τι κοντόφθαλμη απόδοση του Miksha) είναι ένας βοηθός ράφτη ο οποίος μετατρέπεται σε δολοφόνο λόγω του βίαιου τού χαρακτήρα του και της τυφλής του υπακοής σε κάποιον ηγέτη,καταλήγοντας στην φυλακή και στον θάνατο.Ο Βέρσκολς ήρωας του Ισπανικού εμφυλίου τιμωρείται όταν θεωρούν ότι κριτικάρει τις Σοβιετικές ενέργειες. Στα «Μηχανικά λιοντάρια»,ο πιστός «απαράτσικ» Τσελιούστνικοβ,οργανώνει μιά ψεύτικη θρησκευτική τελετή γιά κάποιον Δυτικό συμπαθούντα του καθεστώτος σε ένα διήγημα που η ειρωνία της γραφής του Κις κυριολεκτικά «σπάει κόκκαλα»,ενώ στο διήγημα «Ο μαγικός κύκλος των χαρτιών»,η μοίρα του αγνού γιατρού Τάουμπε σε ένα γκουλάγκ καθορίζεται από ένα παιχνίδι με Ταρό.Η περιγραφή της κτηνωδίας και της παράνοιας των γκουλάγκ είναι συγκλονιστική θυμίζοντας Σολζενίτσιν.
Το διήγημα που έδωσε τον τίτλο του στο βιβλίο,είναι όμως εκείνο που μένει αξέχαστο στον αναγνώστη.Ο Β.Ντ.Νόβσκι ή Μπόρις Νταβίντοβιτς από τα εφηβικά του χρόνια βρίσκεται μέσα σε όλα τα γεγονότα.Σαν άλλος «Ζέλιγκ» της ομώνυμης ταινίας τού Γούντυ Άλλεν είναι παρών παντού.Άσος των μεταμφιέσεων αλλάζει περσόνες εν ριπή οφθαλμού.Η Μπολσεβίκικη επανάσταση είναι η ζωή του , αλλά ακόμα και αυτός ,το επαναστατικό πρότυπο θα πέσει θύμα των Σταλινικών εκκαθαρίσεων. Σε μία εκπληκτική σκηνή ανάκρισης ο Νόβσκι/Νταβίντοβιτς αρνείται να ομολογήσει γιά να μη προδώσει την πίστη του προς την επανάσταση αλλά ο ανακριτής Φεντιούκιν (που ανέκαθεν θαύμαζε τον Μπόρις αλλά πρέπει να αποσπάσει την ομολογία του διότι κινδυνεύει το δικό του κεφάλι),θεωρεί την στάση και την πίστη τού Νταβίντοβιτς,προδοσία της επανάστασης σε ένα εξόχως παρανοϊκό μπρα-ντε-φερ.
«Δύο φρουροί οδήγησαν τον Νόβσκι,στηρίζοντάς τον κι από τις δύο πλευρές,σε κάτι μισοσκότεινα σκαλοπάτια που οδηγούσαν βαθιά στο υπόγειο του κτιρίου των φυλακών.Ο χώρος όπου τον πήγαν,φωτιζόταν με μιά γυμνή λάμπα που ήταν κρεμασμένη στο ταβάνι.Οι φρουροί τον άφησαν,και ο Νόβσκι παραπάτησε.Άκουσε την σιδερένια πόρτα να κλείνει πίσω του,όμως στην αρχή δε διέκρινε τίποτα εκτός από το φως που του θρυμμάτιζε τη συνείδηση.Η πόρτα τότε ξανάνοιξε και οι ίδιοι φρουροί,αυτή τη φορά με τον Φεντιούκιν να προηγείται,έφεραν μέσα έναν νεαρό και τον κάθισαν στο ένα μέτρο από τον Νόβσκι.Ο Νόβσκι νόμιζε πως επρόκειτό πάλι γιά ψεύτικη αντιπαράσταση,μία από τις πολλές,έσφιξε με πείσμα τα φαφούτικα σαγόνια του και,καταβάλλοντας μεγάλη προσπάθεια,άνοιξε τα πρησμένα του μάτια γιά να παρατηρήσει τον νεαρό.
Περίμενε ν’αντικρύσει πάλι κανέναν μισοπεθαμένο με σβησμένο βλέμμα,αλλά μ’ενα ρίγος σαν προαίσθημα,είδε μπροστά του κάτι νεαρά και ζωντανά μάτια γεμάτα τρόμο ανθρώπινο,εντελώς ανθρώπινο.Ο νεαρός ήταν γυμνός ως τη μέση και ο Νόβσκι,ξαφνιασμένος και φοβισμένος απέναντι στο άγνωστο,συνειδητοποίησε ότι μυώδες σώμα του νέου δεν είχε ούτε μια μελανιά,ούτε μιά πληγή,κι ότι το υγιές,μελαψό του δέρμα δεν ειχε ακόμα αρχίσει να σαπίζει.Αυτό,όμως,που τον ξάφνιασε και τον φόβισε περισσότερο ήταν το ανεξήγητο βλέμμα του,αυτό το άγνωστο παιχνιδι στο οποίο είχε μπει,τώρα που νόμιζε πως όλα είχαν τελειώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.Μπορούσε,άραγε,να υποψιαστεί τι του ετοίμαζε το ευφυές και κολασμένο ένστικτο του Φεντιούκιν?Ο Φεντιούκιν στεκόταν από πίσω του,αόρατος αλλά παρών,βουβός,κρατώντας την αναπνοή του,αφήνοντάς τον να τον νιώσει μόνος του,να φρίξει από τη σκέψη αυτή,κι όταν η αμφιβολία που γεννά η φρίκη του ψιθυρίσει πως αυτό είναι αδύνατον,να του πετάξει εκείνη τη στιγμή στα μούτρα την αλήθεια,μια αλήθεια πιό βαριά και πιό επικίνδυνη από την σφαίρα που θα μπορούσε να του ρίξει στον αυχένα.
Όταν η αμφιβολία που γεννά η φρίκη ψιθύρισε στον Νόβσκι αυτό είναι αδύνατον,την ίδια στιγμή ακούστηκε η φωνή του Φεντιούκιν:
«Αν ο Νόβσκι δεν ομολογήσει,θα σε σκοτώσουμε!»
Το πρόσωπο του νέου παραμορφώθηκε από το φόβο κι έπεσε στα γόνατα του Νόβσκι.Εκείνος έκλεισε τα μάτια του,αλλά δεν μπορούσε,εξαιτίας των χειροπέδων,να κλείσει και τα αυτιά του γιά να μην ακούσει τις ικεσίες του νέου,που μεμιάς,σαν από θαύμα,άρχισαν να γκρεμίζουν τη σκληρή πέτρα της απόφασής του,να τσακίζουν τη θέλησή του.Ο νέος τον εκλιπαρούσε με τρεμάμενη,σπασμένη φωνη να ομολογήσει,επικαλούμενος την ζωή του την ίδια.Ο Νόβσκι άκουσε καθαρά τους φρουρούς να γεμίζουν τα πιστόλια τους.Πίσω από τα ερμητικά κλειστά βλέφαρά του εμφανίστηκε μίσος μαζί με πόνο,από την υποψία μιάς ήττας,επειδή είχε αρκετό χρόνο να σκεφτεί και να συνειδητοποιήσει ότι ο Φεντιούκιν είχε καταλάβει και είχε αποφασίσει να τον καταστρέψει,χτυπώντας τον εκεί ακριβώς όπου αισθανόταν πιό δυνατός:στον εγωισμό του,γιατί,το αν ο Νόβσκι κατέληξε στο σωτήριο και επικίνδυνο συμπέρασμα σχετικά με την ματαιότητα της ύπαρξης και των παθών του,παραμένει μιά ηθική επιλογή.Το ευφυές ένστικο του Φεντιούκιν,προαισθάνθηκε επίσης ότι τέτοια στάση είναι ενδεικτική μιάς επιλογής που δεν αποκλείει την ηθικότητα,κάθε άλλο.Τα ρεβόλβερ είχαν σίγουρα σιγαστήρες,γιατί ο Νόβσκι μόλις που άκουσε τον πυροβολισμό.Όταν άνοιξε τα μάτια του,ο νέος ήταν ξαπλωμένος μπροστά του μες στα αίματα,με το κρανίο σπασμένο.»
Έξοχο βιβλίο με το οποίο έχουν ασχοληθεί ευτυχώς και οι Έλληνες κριτικοί,ενδεικτικά αναφέρω τον Κούρτοβικ, και την Χουζούρη.Γιά όποιον θέλει να γνωρίσει καλύτερα το έργο αυτού του μεγάλου συγγραφέα συστήνω επίσης ανεπιφύλακτα το εκπληκτικό βιβλίο Η ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ που είναι ίσως ισάξιο του ΜΠ.ΝΤΑΒΙΝΤΟΒΙΤΣ.
Ο Ντανίλο Κις (1935-1989) θεωρειται από πολλούς,ο Βαλκάνιος Μπόρχες.Εβραϊκής καταγωγής και γεννημένος στα Σερβοουγγρικά σύνορα,ζώντας μεγάλα κομμάτια της ζωής του και στις δύο χώρες,όπως και στη Γαλλία ,έγραψε μυθιστορήματα, ποίηση, θέατρο.Πριν από μερικά χρόνια έγινε «της μόδας» στον Αγγλόφωνο κόσμο λόγω της Σούζαν Σόνταγκ η οποία τον θεωρούσε έναν από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες του 20ου αιώνα.Το δε βιβλίο που παρουσιάζω σήμερα,ψηφίστηκε και θεωρείται το καλύτερο βιβλίο της Γιουγκοσλαβικής λογοτεχνίας του 20ου αιώνα (με δεύτερο στην κατάταξη το αριστουργηματικό Ο ΔΕΡΒΙΣΗΣ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ του Μ.Σελίμοβιτς-εκδ.Γνώση).
Επηρρεασμένος φανερά από το στυλ του Μπόρχες,ο Κις εξετάζει τις ζωές επτά ανθρώπων και τις παρουσιάζει οσο πιο αληθοφανώς γίνεται.Σε αντίθεση με τον μεγάλο Αργεντίνο δεν κατασκευάζει εγκυκλοπαίδειες και βιβλία,αλλά παραθέτει εγνωσμένες πηγές σε σημείο να αναρωτιέσαι εάν αυτά που διαβάζεις είναι πραγματικά στοιχεία ή κατασκευασμένα.Βέβαια οι «ήρωες» του Κις δεν είναι ούτε διαννοούμενοι,ούτε ποιητές ή λογοτέχνες,είναι επαναστάτες,ιδεολόγοι ή κοινοί εγκληματίες,οραματιστές ή άνθρωποι που βρίσκονται στα γεγονότα λες και ήταν ταγμένοι γιά κάτι τέτοιο.Με ποιητικό λόγο συνδιασμένο με ντοκουμέντα,παραθέτοντας ιστορικά γεγονότα,ο συγγραφέας μας εξιστορεί σε μιά σειρά διηγημάτων ουσιαστικά και όχι μυθιστορήματος,την πορεία προς την συντριβή, την απογοήτευση και τα αδιέξοδα των επαναστατών.
Οι πρωταγωνιστές των διηγημάτων, είναι όλοι διαφορετικοί μεταξύ τους και μερικές από τις ιστορίες κάπου συναντιούνται.Ο Μίξα (τι κοντόφθαλμη απόδοση του Miksha) είναι ένας βοηθός ράφτη ο οποίος μετατρέπεται σε δολοφόνο λόγω του βίαιου τού χαρακτήρα του και της τυφλής του υπακοής σε κάποιον ηγέτη,καταλήγοντας στην φυλακή και στον θάνατο.Ο Βέρσκολς ήρωας του Ισπανικού εμφυλίου τιμωρείται όταν θεωρούν ότι κριτικάρει τις Σοβιετικές ενέργειες. Στα «Μηχανικά λιοντάρια»,ο πιστός «απαράτσικ» Τσελιούστνικοβ,οργανώνει μιά ψεύτικη θρησκευτική τελετή γιά κάποιον Δυτικό συμπαθούντα του καθεστώτος σε ένα διήγημα που η ειρωνία της γραφής του Κις κυριολεκτικά «σπάει κόκκαλα»,ενώ στο διήγημα «Ο μαγικός κύκλος των χαρτιών»,η μοίρα του αγνού γιατρού Τάουμπε σε ένα γκουλάγκ καθορίζεται από ένα παιχνίδι με Ταρό.Η περιγραφή της κτηνωδίας και της παράνοιας των γκουλάγκ είναι συγκλονιστική θυμίζοντας Σολζενίτσιν.
Το διήγημα που έδωσε τον τίτλο του στο βιβλίο,είναι όμως εκείνο που μένει αξέχαστο στον αναγνώστη.Ο Β.Ντ.Νόβσκι ή Μπόρις Νταβίντοβιτς από τα εφηβικά του χρόνια βρίσκεται μέσα σε όλα τα γεγονότα.Σαν άλλος «Ζέλιγκ» της ομώνυμης ταινίας τού Γούντυ Άλλεν είναι παρών παντού.Άσος των μεταμφιέσεων αλλάζει περσόνες εν ριπή οφθαλμού.Η Μπολσεβίκικη επανάσταση είναι η ζωή του , αλλά ακόμα και αυτός ,το επαναστατικό πρότυπο θα πέσει θύμα των Σταλινικών εκκαθαρίσεων. Σε μία εκπληκτική σκηνή ανάκρισης ο Νόβσκι/Νταβίντοβιτς αρνείται να ομολογήσει γιά να μη προδώσει την πίστη του προς την επανάσταση αλλά ο ανακριτής Φεντιούκιν (που ανέκαθεν θαύμαζε τον Μπόρις αλλά πρέπει να αποσπάσει την ομολογία του διότι κινδυνεύει το δικό του κεφάλι),θεωρεί την στάση και την πίστη τού Νταβίντοβιτς,προδοσία της επανάστασης σε ένα εξόχως παρανοϊκό μπρα-ντε-φερ.
«Δύο φρουροί οδήγησαν τον Νόβσκι,στηρίζοντάς τον κι από τις δύο πλευρές,σε κάτι μισοσκότεινα σκαλοπάτια που οδηγούσαν βαθιά στο υπόγειο του κτιρίου των φυλακών.Ο χώρος όπου τον πήγαν,φωτιζόταν με μιά γυμνή λάμπα που ήταν κρεμασμένη στο ταβάνι.Οι φρουροί τον άφησαν,και ο Νόβσκι παραπάτησε.Άκουσε την σιδερένια πόρτα να κλείνει πίσω του,όμως στην αρχή δε διέκρινε τίποτα εκτός από το φως που του θρυμμάτιζε τη συνείδηση.Η πόρτα τότε ξανάνοιξε και οι ίδιοι φρουροί,αυτή τη φορά με τον Φεντιούκιν να προηγείται,έφεραν μέσα έναν νεαρό και τον κάθισαν στο ένα μέτρο από τον Νόβσκι.Ο Νόβσκι νόμιζε πως επρόκειτό πάλι γιά ψεύτικη αντιπαράσταση,μία από τις πολλές,έσφιξε με πείσμα τα φαφούτικα σαγόνια του και,καταβάλλοντας μεγάλη προσπάθεια,άνοιξε τα πρησμένα του μάτια γιά να παρατηρήσει τον νεαρό.
Περίμενε ν’αντικρύσει πάλι κανέναν μισοπεθαμένο με σβησμένο βλέμμα,αλλά μ’ενα ρίγος σαν προαίσθημα,είδε μπροστά του κάτι νεαρά και ζωντανά μάτια γεμάτα τρόμο ανθρώπινο,εντελώς ανθρώπινο.Ο νεαρός ήταν γυμνός ως τη μέση και ο Νόβσκι,ξαφνιασμένος και φοβισμένος απέναντι στο άγνωστο,συνειδητοποίησε ότι μυώδες σώμα του νέου δεν είχε ούτε μια μελανιά,ούτε μιά πληγή,κι ότι το υγιές,μελαψό του δέρμα δεν ειχε ακόμα αρχίσει να σαπίζει.Αυτό,όμως,που τον ξάφνιασε και τον φόβισε περισσότερο ήταν το ανεξήγητο βλέμμα του,αυτό το άγνωστο παιχνιδι στο οποίο είχε μπει,τώρα που νόμιζε πως όλα είχαν τελειώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.Μπορούσε,άραγε,να υποψιαστεί τι του ετοίμαζε το ευφυές και κολασμένο ένστικτο του Φεντιούκιν?Ο Φεντιούκιν στεκόταν από πίσω του,αόρατος αλλά παρών,βουβός,κρατώντας την αναπνοή του,αφήνοντάς τον να τον νιώσει μόνος του,να φρίξει από τη σκέψη αυτή,κι όταν η αμφιβολία που γεννά η φρίκη του ψιθυρίσει πως αυτό είναι αδύνατον,να του πετάξει εκείνη τη στιγμή στα μούτρα την αλήθεια,μια αλήθεια πιό βαριά και πιό επικίνδυνη από την σφαίρα που θα μπορούσε να του ρίξει στον αυχένα.
Όταν η αμφιβολία που γεννά η φρίκη ψιθύρισε στον Νόβσκι αυτό είναι αδύνατον,την ίδια στιγμή ακούστηκε η φωνή του Φεντιούκιν:
«Αν ο Νόβσκι δεν ομολογήσει,θα σε σκοτώσουμε!»
Το πρόσωπο του νέου παραμορφώθηκε από το φόβο κι έπεσε στα γόνατα του Νόβσκι.Εκείνος έκλεισε τα μάτια του,αλλά δεν μπορούσε,εξαιτίας των χειροπέδων,να κλείσει και τα αυτιά του γιά να μην ακούσει τις ικεσίες του νέου,που μεμιάς,σαν από θαύμα,άρχισαν να γκρεμίζουν τη σκληρή πέτρα της απόφασής του,να τσακίζουν τη θέλησή του.Ο νέος τον εκλιπαρούσε με τρεμάμενη,σπασμένη φωνη να ομολογήσει,επικαλούμενος την ζωή του την ίδια.Ο Νόβσκι άκουσε καθαρά τους φρουρούς να γεμίζουν τα πιστόλια τους.Πίσω από τα ερμητικά κλειστά βλέφαρά του εμφανίστηκε μίσος μαζί με πόνο,από την υποψία μιάς ήττας,επειδή είχε αρκετό χρόνο να σκεφτεί και να συνειδητοποιήσει ότι ο Φεντιούκιν είχε καταλάβει και είχε αποφασίσει να τον καταστρέψει,χτυπώντας τον εκεί ακριβώς όπου αισθανόταν πιό δυνατός:στον εγωισμό του,γιατί,το αν ο Νόβσκι κατέληξε στο σωτήριο και επικίνδυνο συμπέρασμα σχετικά με την ματαιότητα της ύπαρξης και των παθών του,παραμένει μιά ηθική επιλογή.Το ευφυές ένστικο του Φεντιούκιν,προαισθάνθηκε επίσης ότι τέτοια στάση είναι ενδεικτική μιάς επιλογής που δεν αποκλείει την ηθικότητα,κάθε άλλο.Τα ρεβόλβερ είχαν σίγουρα σιγαστήρες,γιατί ο Νόβσκι μόλις που άκουσε τον πυροβολισμό.Όταν άνοιξε τα μάτια του,ο νέος ήταν ξαπλωμένος μπροστά του μες στα αίματα,με το κρανίο σπασμένο.»
Έξοχο βιβλίο με το οποίο έχουν ασχοληθεί ευτυχώς και οι Έλληνες κριτικοί,ενδεικτικά αναφέρω τον Κούρτοβικ, και την Χουζούρη.Γιά όποιον θέλει να γνωρίσει καλύτερα το έργο αυτού του μεγάλου συγγραφέα συστήνω επίσης ανεπιφύλακτα το εκπληκτικό βιβλίο Η ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ που είναι ίσως ισάξιο του ΜΠ.ΝΤΑΒΙΝΤΟΒΙΤΣ.
17 Comments:
At 16/5/07 18:51, 
alef
At 16/5/07 19:12, alef
Δεν μπορώ ν' αποφύγω τον πειρασμό για ένα ακόμα δικό του απόσπασμα: "Ο πόλεμος αφανίζει τους ανθρώπους, τους αφαιρεί την τρυφερότητα, ο πόλεμος γεννάει φόβο στους ανθρώπους, τους κάνει καχύποπτους. Σε τέτοιες συνθήκες, ένας σκύλος, ένας πιστός σκύλος σαν εμένα σημαίνει πολλά. Αν δεν είστε παιδί και υπερευαίσθητος, μπορείτε ν' αγαπάτε ένα σκύλο χωρίς απελπισία, χωρίς φόβο πως θα τρελαθείτε, πως θα πεθάνετε από τον πόνο σας σαν σας τον πάρει ο πόλεμος..." Δεν τον θυμάται τυχαία η μεταφράστριά του Γκάγκα Ρόσιτς "ΚΙΣ ΤΩΝ ΔΑΚΡΥΩΝ"...
@Alef>Εξαιρετική η συμβολή σας στο ποστ,ως συνήθως.Τα αποσπάσματα που παραθέτετε είναι υπέροχα.Προσωπικά διαφωνώ με τους χαρακτηρισμούς του είδους "Ο Μπόρχες των Βαλκανίων" ή "Ο Μαραντόνα της Αγίας Βαρβάρας" κλπ.Τον ίδιο χαρακτηρισμό εάν δεν με απατάει η μνήμη μου έχουν δώσει και στον Πάβιτς που είναι και αυτός μέγιστος συγγραφέας.Το "καλό και ωραίο" ποστ το διαμορφώνουν καίρια σχόλια σαν τα δικά σας.
At 18/5/07 12:56, 
At 21/5/07 22:08,
Ο ίδιος τίτλος θα ταίριαζε και στο βιβλίο του Άρθουρ Καίστλερ, «Το μηδεν και το άπειρο, φαντάζομαι θα το' χεις υπόψη. Άλλωστε και το απόσπασμα που διάλεξες παρουσιάζει πολλές αντιστοιχίες με σημεάα του καταπληκτικού αυτού βιβλίου. Δε συνηθίζω τέτοιες "διακειμενικές" πρατηρήσεις, αλλά δεν μπόρεσα ν' αποφύγω τον πειρασμό..
Πάντα πολύ υπέροχες οι επιλογές σου και η παρουσίασή τους!
"Είμαι ένας μπάσταρδος που ήρθε από το πουθενά", "Η ειρωνεία είναι ο μόνος τρόπος ν' αγωνιστείς ενάντια στον τρόμο της ύπαρξης", υποστήριζε. "Η τέχνη είναι ο χώρος της απόλυτης ελευθερίας: εκεί μπορείς να εξερευνήσεις άφοβα τόσο το καλό, όσο και τη διαστροφή. Υπάρχει μια απλή εξήγηση γι' αυτό: η τέχνη είναι το αντίθετο της ζωής. Ενας φυσιολογικός άνθρωπος δεν γράφει βιβλία". Αυτά έχει δηλώσει κατ' επανάληψη ο "Μπόρχες των Βαλκανίων". Στα "Πρώιμα χρόνια" ειδικά, τα υπογράφει και με τη ζωή του. Και όσο για τον τίτλο σας, έξοχος λέμε. Αλλά πάντοτε μας σκοτώνει ό,τι αγαπάμε, αυτό είναι γνωστό. Πόσο μάλλον μια επανάσταση που μας υπερβαίνει, πάντοτε θα μας υπερβαίνει.
Ωραίο ποστ κι ανάγνωση εξαιρετική όπως πάντα (τον έχει τον... θάνατό της όμως κι αυτή και μετά μου συζητάτε γι' "ανάλαφρα"...)
ΥΓ. Αλλά να το ξαναπώ: ένας φυσιολογικός άνθρωπος δεν γράφει βιβλία. Τώρα, αν γράφει για βιβλία...