Ποτέ δεν θα ξεχάσω εκείνο τον καπνό.
Ποτέ δεν θα ξεχάσω τα προσωπάκια των παιδιών που΄χα δει τα κορμάκια τους να μετατρέπονται σε τολύπες καπνού κάτω από το βουβό γαλάζιο τ’ουρανού.
Ποτέ δεν θα ξεχάσω εκείνες τις φλόγες που έκαψαν γιά πάντα την πίστη μου.
Ποτέ δεν θα ξεχάσω τη σιωπή εκείνης της νύχτας,που μου στέρησε γιά πάντα την επιθυμία γιά ζωή.
Ποτέ δεν θα ξεχάσω εκείνες τις στιγμές που σκότωσαν τον Θεό μου,την ψυχή μου και τα όνειρά μου,τα οποία πήραν την όψη της ερήμου.
Ποτέ δεν θα τα ξεχάσω όλα αυτά,ακόμα κι αν με καταδίκαζαν να ζήσω όσους αιώνες ζει και ο Θεός.Ποτέ.»
Γιά κάποια βιβλία δεν μπορείς να πεις πολλά .Καλύτερα να μένεις βουβός αποδίδοντας τον δέοντα σεβασμό. Η ΝΥΧΤΑ του Ελί Βιζέλ (Εκδ.ΠΑΤΑΚΗ,σελ. 166) είναι ένα από αυτά τα "βιβλία-μνημεία".
Σκληρό ανάγνωσμα,σύντομο και περιεκτικό.Το «πλάκωμα» σε πιάνει από την αρχή και σε συγκλονίζει.Σε αυτό συντελεί η απλή και καθαρή γραφή του Βιζέλ χωρίς ωραιοποιήσεις,λογοτεχνισμούς.
Ο συγγραφέας είναι ένας θρησκευόμενος έφηβος όταν συλλαμβάνεται μαζί με όλη την οικογένεια του από τους Ναζί και στέλνονται στο Αουσβιτς και το Μπούχενβαλντ. Η οικογένεια χωρίζεται,εκείνος μένει με τον πατέρα του,όπου ο ένας προσέχει τον άλλον σε αυτό τον αγώνα επιβίωσης.Εκείνος είναι απλά τυχερός και μένει ζωντανός,ο πατέρας του δεν αντέχει.Σε όλη του τη μετέπειτα ζωή,ο θάνατος του πατέρα του θα τον σημαδέψει,οι «ενοχές» του θα είναι μεγάλες.
Περισσότερο απο μιά λιτανεία καθημερινού τρόμου και σαδιστικών συμπεριφορών,ο Βιζέλ θέτει φιλοσοφικά ερωτήματα με προσωπικό τρόπο προτρέποντάς μας να αναρωτηθούμε τι ήταν το «Ολοκαύτωμα» και τι σήμαινε γιά το ανθρώπινο είδος.
Όταν ο Βιζέλ έγραψε το βιβλίο το 1958,ο κόσμος δεν είχε εθιστεί στις εικόνες των στρατοπέδων συγκέντρωσης,στις εικόνες από τα δεκάδες ντοκυμανταίρ,από τις δεκάδες κινηματογραφικές ταινίες που έχουν γυριστεί γύρω από το θέμα..Έχουμε (δυστυχώς) συνηθίσει στην φρίκη και τίποτα δεν μας κάνει εντύπωση πλέον,πιστεύουμε ότι τα ξέρουμε όλα αλλά αναρωτιέμαι μήπως αυτή η υπερπληροφόρηση έχει συντελέσει στο να ξεχνάμε τόσο εύκολα.
Αυτό ακριβώς είναι το νόημα του βιβλίου.Να μη ξεχάσουμε τι κτηνώδη πράγματα είναι ικανό να κάνει το ανθρώπινο είδος . Να θυμηθούμε τη φρίκη.
Οι εικόνες είναι συγκλονιστικές,άνθρωποι ποδοπατιούνται γιά ένα κομμάτι ψωμί,ουσιαστικά αυτοκτονούν γιά λίγη σούπα,εξευτελίζονται συνέχεια προσπαθώντας να επιβιώσουν με κάθε τρόπο.Η δύναμη του κειμένου μπορεί να συγκριθεί μόνο με το αριστούργημα του Πρίμο Λέβι «Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος» (εκδ.ΑΓΡΑ).Αυτά τα δύο βιβλία,απαραίτητα γιά κάθε ευαίσθητο και σκεπτόμενο άνθρωπο αποδεικνύουν την δύναμη και την παγκόσμια διάσταση της λογοτεχνίας.
«...Απ’ότι έλεγαν,ο Κόκκινος Στρατός ήταν έτοιμος να επιτεθεί στην Μπούνα-ήταν υπόθεση ωρών.
Είχαμε συνηθίσει αυτές τις φήμες.Δεν ήταν η πρώτη φορά που ένας ψευδοπροφήτης ευαγγελιζόταν την ειρήνη στον κόσμο,τις διαπραγματεύσεις με τον Κόκκινο Στρατό γιά την απελευθέρωσή μας κι άλλες τέτοιες σαχλαμάρες...Και πολλές φορές τα πιστεύαμε..Ήταν σαν να μας έκαναν ενέσεις μορφίνης.
Αυτήν τη φορά όμως οι προφητείες έμοιαζαν πιό πειστικές.Τις τελευταίες νύχτες ακούγαμε μακριά τα κανόνια.
Ο διπλανός μου,ο άνθρωπος δίχως πρόσωπο,μου είπε τότε:
«Μην τους αφήνετε να σας φουσκώνουν τα μυαλά.Ο Χίτλερ δήλωσε πως θα εξαφανίσει όλους τους Εβραίους από προσώπου γης πριν πούμε κύμινο.»
Τότε ξέσπασα:
«Και τι σας νοιάζει εσάς αυτό?Μήπως ο Χίτλερ είναι και προφήτης?»
Το σβησμένο,παγωμένο βλέμμα του έμεινε σταθερό και στο τέλος, είπε με κουρασμένη φωνή.
«Έχω περισσότερη εμπιστοσύνη στον Χίτλερ απ’ότι σε οποιονδήποτε άλλο.Είναι ο μόνος που κράτησε τις υποσχέσεις του-όλες τις υποσχέσεις του-απέναντι στον Εβραϊκό λαό».»
Ο συγγραφέας τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1986.Η «ΝΥΧΤΑ» αποτελεί μέρος μίας τριλογίας (NIGHT-DAWN-DAY) μάλλον αμετάφραστης στα Ελληνικά.
At 25/9/07 11:53, 
@Nuwanda>Ευτυχώς,ευτυχώς..Να μη ξαναγίνουν τέτοια,αν και βλέπεις Ρουάντα,Κόσοβο κλπ,το δε Γκουαντάναμο τι είναι?Στρατοπεδο συγκέντρωσης κι'αυτό..
Εκείνο που συνέχεια μου προκαλεί εντύπωση στο Ολοκαύτωμα,ότι κι'αν διαβάζω,ότι κι'αν βλέπω στο σινεμα,είναι η "μοιρολατρία" των Εβραίων.Την οικογένεια του Βιζέλ την μαζέψανε το 44,υπήρχαν κάποιοι (αναφέρονται στο βιβλίο) που είχαν επιστρέψει ήδη από στρατόπεδα και τους προειδοποιούσαν τι γίνεται εκεί μέσα.Αυτοί εκεί,περίμεναν υπομονετικά..Ακόμα και όταν τους βάλανε στο τραίνο δεν πιστεύανε ότι τους πάνε σε στρατόπεδο.
Γι'αυτό παραθέτω το τελευταίο απόσπασμα,εγώ εκεί συγκλονίστηκα περισσότερο.
At 25/9/07 14:57, 
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ
Πραγματικά συγκλονιστικό φαίνεται. Ότι κι αν πει κανείς όμως για την πιο μαύρη σελίδα της ανθρώπινης ιστορίας είναι λίγο, αν αναλογιστούμε ότι το τέρας που κρύβει ο άνθρωπος μέσα του απλά ελλοχεύει στο σκοτάδι, περιμένει να οσφριστεί αίμα για να ξαναχυμήξει. Μισαλλοδοξία παντού. Και τις τελευταίες μέρες η μυρωδιά του αίματος έρχεται από τη μεριά του Ιράν.Γκουαντάναμο λες... Είμαστε τέρατα μεταμορφωμένα σε πρίγκηπες.Μπουνχεβαλντ λες...Και η Αφρική;Η "Μαύρη Ήπειρος"; Μαύρη κι άραχλη, σαν τις ψυχές των ανθρώπων.Μαύρο σποτ, μαύρα σχόλια.
Librofilo, μου άρεσε πολύ ο τρόπος που παρουσίασες το σημερινό βιβλίο.
Πριν από λίγα χρόνια, η συγγραφή ενός βιβλίου μου με οδήγησε σ’ ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης γυναικών, βόρεια του Βερολίνου, το Ράβενσμπρουκ, όπου κρατούμενες από όλη την Ευρώπη άφησαν την τελευταία τους πνοή κατασκευάζοντας πολεμοφόδια για το γερμανικό στρατό. Ανάμεσά τους υπήρξαν και αρκετές Ελληνίδες. Η εμπειρία της επίσκεψής μου με έκανε να σκεφτώ περισσότερο για το φαινόμενο του ρατσισμού και του φόβου μπροστά στο διαφορετικό όποια κι αν είναι η μορφή του. Θα ψάξω το βιβλίο που συστήνεις. Καλή συνέχεια στο τόσο ενδιαφέρον ιστολόγιό σου. Εύα.
At 26/9/07 23:20, alef
Λιτός κι ακριβής, όπως απαιτεί το βιβλίο. Εχετε απόλυτο δίκιο, η υπερπληροφόριση μας έχει κάνει μεγάλο κακό, συνηθίζει το μάτι κι η ψυχή μας στη φρίκη. Κι ο Πρίμο Λέβι στο βιβλίο που αναφέρεστε, συγκλονιστικός! Τα περί μνήμης, χρόνου, το φόρτε σας! Σε μια εποχή που η αμνησία είναι σχεδόν φυσική κατάσταση κι επιδίωξη! Διαπίστωση: εάν δεν έχει βάλει ο συγγραφέας το χεράκι του στη φωτιά... Νομίζω διαφωνείτε, αλλ' επιμένω, μεγάλη ζωή (και εννοώ σημαντική, και ας πονά), μεγάλο έργο... Να είστε καλά (έξοχη επιλογή) (και... δίχως βαθμολογία; Εχει να κάνει με τα αυτοβιογραφικά; ή λάθος;)
At 28/9/07 00:08, aura voluptas
Μαύρη μαυρίλα πλάκωσε αγαπητέ ... Τόσο ωραία δοσμένη όμως .
Πρόκειται απ'ό,τι φαίνεται για βιβλίο έξοχο, θα το διαβάσω κάποτε, στη φάση που είμαι όμως δεν νομίζω ότι θα το αντέξω ... Εσείς μάλλον είστε παντός καιρού και δεν ιδρώνει το αυτί σας . Εύγε ! :-)))
Θα αλαφρύνω την ατμόσφαιρα με άσχετο σχόλιο (που είναι και trendy αυτές τις μέρες απ'ό,τι διαπιστώνω !)
:-)))))))))
Διάβασα "θανατερό", θυμήθηκα το "θανατερό" post για τον "Καθένα", που μου θύμησε τον Φ.Ροθ (που εξακολουθεί να είναι αγαπημένος μου) και σας βάζω quiz ! Με τι ασχολείται ο συγγραφέας στο καινούργιο του βιβλίο που θα κυκλοφορήσει τον άλλο μήνα ? Πόσο χρονών είναι ο ήρωας του ? Πόσο χρονών είναι η γυναίκα που θα ερωτευθεί ?
Έλα μου ντε ! :-)))
At 28/9/07 22:15, ritsmas
Περασα αρκετα δημοσιογραφικά χρονια παρεα με τον Ελι Βιζέλ, πότε με το Νομπελ του, πότε με το κυνήγι των ναζιστών, πότε με τις επιθεσεις εναντίον του. Θυμαμαι ότι καποια μερα μίλησε στον ΟΗΕ διπλα τον Ανάν και ειπε για τα λάθη του παρελθόντος, για το ότι δεν δώσαμε όση σημασία οφείλαμε να δωσουμε στο Αουσβιτς. θαχαμε αποφυγει, ειπε, μετέπειτα σφαγές και γενοκτονίες. Και κατέληξε : για τους νεκρούς είναι πια αργά. Δεν είναι όμως αργά για τα παιδιά του σήμερα, τα δικά μας και τα δικά σας.....
Οταν επισκέφθηκα περσι το Αουσβιτς επ ευκαιρια συνεδρίου, ηταν όλα τόσο ήσυχα, τόσο ειδυλιακά που ένοιωσα να συγκλονίζομαι από την ομορφιά. Υστερα σηκωσα το βλεμμα στη μεγαλη πινακιδα της εισόδου και είδα εκεινο το :
Arbeit macht frei...και συνήλθα.
ευχαριστώ για την ενημέρωση
At 29/9/07 00:21, aura voluptas
Bingo !
Εκείνος (Ζούκερμαν) είναι καθηγητής ετών 71 κι εκείνη 30 (ανοίγει η ψαλίδα επικίνδυνα !) .
Το εντυπωσιακό είναι πως ενώ επιφανειακά μπορεί κανείς να πει οτι ο Ροθ επαναλαμβάνεται σκανδαλωδώς, στην Αμερική αδημονούν για το βιβλίο, θεωρούν την έκδοση του μέγα λογοτεχνικό γεγονός και θα την υποδεχτούν μετά βαϊων και κλάδων . Αναρωτιέμαι αν συνέβαινε κάτι ανάλογο με έναν έλληνα συγγραφέα, οι αντιδράσεις θα ήταν οι ίδιες ? Ή θα γκρίνιαζαν όλοι για άλλη μια "από τα ίδια" κίνηση ?
Ίσως εκεί κάπου στη μέση να παρεμβαίνει αυτό που ονομάζουμε ταλέντο συγγραφικό, ύφος, τεχνική, προσωπικότητα και να δίνεται άφεσις αμαρτιών ...
Είπα να μην ακούσω την μουσική σας επένδυση . Την άκουσα τελικά . Σκέφτηκα και τα περί Άουσβιτς που διαβάσα, ήρθα κι έδεσα . Μαύρισα αγαπητέ, μελαγχόλησα ...
@Aura voluptas>Το πέτυχα ε?Δεν ήταν δύσκολο.Κοιτάξτε ο Ροθ είναι ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΟΣ,δεν μπορεί να μπει σε σύγκριση με τα "καθ'ημάς".Πάντως σας διαβεβαιώ ότι μπορεί να το περιμένουν το βιβλίο ως μέγα γεγονός,αλλά εάν δεν αξίζει δεν θα διστάσουν να τον ξεσκίσουν κανονικά.Δεν θα σκεφτούν ούτε ηλικία,ούτε περγαμηνές.
At 29/9/07 18:45, alef
Το πακετάκι "έρωτας για νεώτερο ή νεώτερη" και "θάνατος" φαίνεται ότι για πολλούς συγγραφείς πηγαίνει μαζί. Και η Λέσσινγκ στο "Αγάπη ξανά" αυτό ακριβώς περιγράφει, έρωτα κάποιας με νεώτερο (πολύ πολύ νεώτερο) άντρα αυτή τη φορά. Οσο για το "Γιαγιάδες", στην ομότιτλη νουβέλα η μια γιαγιά ερωτεύεται τον... εγγονό της άλλης! Δεν αποβαίνω όμως σε οιονδήποτε χαρακτηρισμό - παρ' ότι η εξήγηση οφθαλμοφανής και συχνά καθόλου ψυχαναλυτική, πολύ πιο ορθολογιστικού χαρακτήρα μου κάνει- διότι παρούσης της ψυχολόγου (Evaκι μου το μέιλ σου μου ήρθε στα σανσκριτικά, ρώτα τον Γιώργο για το τηλέφωνό μου) ε ας μη λέω τα κομπογιανίτικά μου!
Κύριε Librofilo, η κυρία ritsmas επιτέλους μου έμαθε και τα διαλυτικά! ϊ ϊ !!! Τώρα, ΞΕΡΩ!
Aura, φορώ τα ελεφαντάκια σου, συνεχώς! Φιλιά και καλή Κυριακή σε όλους.
At 30/9/07 03:23, alef
@ Παναγιώτης Κονιδάρης> Πιστέψτε με, και στο μισό ελληνικό γυναικείο! Αν και επί τω προκειμένω, κύριε Κονιδάρη, είστε εκτός θέματος! (ούτε κι εγώ ανησυχώ καθόλου!)
@ Librofilo> Αλλά για λογοτεχνία, νομίζω, ότι μιλάμε! Κι εδώ έχουμε να κάνουμε ΜΟΝΟΝ με καλή ή κακή λογοτεχνία. Στα πιο... προσωπικά είναι κουβάρια που ξετυλίγει ο "καθένας" μόνος (με διαφορετικό... νήμα σε κάθε περίσταση).
Οσο για τον Φίλιπ, θυμάστε; στις μελαγχολίες του (Καθένας) είχαμε ακόμη περισσότερο ανησυχήσει (παρ' ολίγον να του στείλουμε και... μέιλ). Είχε βγάλει όλη την προηγούμενη ερωτική ζωή και την πατούσε! "Αφού ένα ματσάκι κόκκαλα είμαστε μόνον, τίποτα ουσιαστικά δεν υπήρξε!" Καλύτερα, λοιπόν, ένας απολύτως ανασφαλής υπαρξιακά έρως. Εξάλλου, κάθε έρωτας παραλληρηματικός είναι. Αλλιώς δεν είναι έρωτας, αλλά ιστορία για να καίμε τον καιρό. Κι ας μην ανησυχείτε καθόλου, λοιπόν, για τον Φίλιπ. Υπενθυμίζω απλώς ότι είχαμε, και με το δίκιο μας τότε, ξανανησυχήσει!
(Γι' αυτή τη... νάρκωση που λέγαμε; Μάλλον θα πάω!)
At 30/9/07 09:07, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ
@alef,μονίμως μεταμεσονύκτιο.
Σαφώς και είμαι εκτός θέματος! Τι περιμένατε να είμαι στις 2 το πρωί μετά από 5 σαμπούκες; Απλά η συζήτηση απέκκλινε από το αρχικό ποστ. Όσο για το Ροθ, συμφωνώ μαζί σας για το ότι ακόμα κι όταν επαναλαμβάνεται, ένας συγγραφέας μπορεί να είναι πολύ καλός.Οι εμμονές είναι πάντα παρούσες και αυτό που μετράει είναι ο χρόνος που σου χρειάζεται για να εξοικειωθείς μαζί τους και ο τρόπος με τον οποίο τις κανακεύεις.
At 7/10/07 22:32, ritsmas
Οποτε διαβαζω τετοια σκεφτομαι ποσο νεροβραστη (ευτυχώς?) είναι η ζωη μας σε σχεση με αυτή μερικων γενεών πριν. Εξαιρετικο libro.