Υπάρχει η συνταγή γιά να κατασκευάσεις μιά δημοφιλή θρησκεία,η οποία όχι απλώς θα λειτουργήσει ως σέκτα αλλά θα κυριαρχήσει στον κόσμο?Τι χρειάζεται?Αρκούν ένας τύπος που λέει κοινοτοπίες αλλά κάνει «γκελ» στον κόσμο,μιά ομάδα πανέξυπνων διαφημιστών,ένας ικανότατος κειμενογράφος και μερικές τηλεοπτικές εμφανίσεις στις κατάλληλες χρονικές στιγμές?

Σε όλα αυτά δίνει απαντήσεις ο υπέροχος Αμερικανός συγγραφέας Gore Vidal σε ένα από τα εμβληματικότερα και διεισδυτικότερα βιβλία που έχω διαβάσει τα τελευταία χρόνια.Ο «ΜΕΣΣΙΑΣ» (Εκδ.του ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ , σελ.316 ) (90),είναι ένα μυθιστόρημα γραμμένο πριν από 50 χρόνια που ξαφνιάζει (και κάπου «τρομάζει») με την δύναμη και την ζωντάνιά του όταν κάτσεις και σκεφτείς τις καταστάσεις που ζούμε σήμερα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Αφηγητής και κύριος πρωταγωνιστής του βιβλίου είναι ο Λούθερ,ιστορικός και συγγραφέας,ο οποίος υπέργηρος πλέον ζει απομονωμένος και με ψεύτικη ταυτότητα στα βάθη της Αιγύπτου.Ο Λούθερ καλείται από μιά μυστηριώδη πάμπλουτη κυρία να μετατρέψει σε ισχυρή θεωρία τον λόγο ενός χλιαρού και αδιάφορου τύπου (πρώην εργολάβου κηδειών) ο οποίος ουσιαστικά διακηρύσσει την ιδέα του «εθελούσιου θανάτου».

Ο Τζων Κέϊβ (JC στα Αγγλικά,οι αναφορές είναι σαφείς...),μαγνητίζει τους πάντες όταν αρχίζει να μιλάει.Κανείς δεν θυμάται τι άκουσε,το μόνο που θυμάται είναι ότι μαγεύτηκε.Βασική ιδέα «ο θάνατος είναι καλό πράγμα και πρέπει να τον επιζητούμε».Απλό μήνυμα κατανοητό απ’όλους.Ο ίδιος είναι παντελώς αδιάφορος σε ότι αφορά τη προσωπική του ζωή .Χλιαρός,βαρετός,με στοιχειώδη μόρφωση-δεν μιλάει πολύ,του αρέσουν τα ταξίδια,το παρελθόν του είναι καθαρό και ψιλοανεξιχνίαστο,σαν να ήταν στην έρημο πολλά-πολλά χρόνια και ξαφνικά να εμφανίστηκε...

«...Η συνήθης έκφρασή του ήταν μία γαλήνια στοχαστικότητα,μιάς αυθεντίας που δείχνει ασφαλής στον εαυτό της,μία έκφραση ευτυχίας πο προσέδιδε επιβλητικότητα ακόμα και στις πρόχειρες συζητήσεις του.Υποπτευόμουν ότι εκείνη η γαλήνια μάσκα έκρυβε μιά σχεδόν απόλυτη διανοητική κενότητα κατά τη συναναστροφή μου μαζί του στις πρώιμες συναντήσεις μας,ακριβώς όπως κι εκείνη την πρώτη φορά.Ωστόσο δεν με ενοχλούσε,γιατί είχα βιώσει τη μοναδική του γοητεία κι είχα ήδη διαβλέψει την προοπτική να κατευθύνω εγώ εκείνη την επιρροή,να χρησιμοποιήσω αυτή τη δύναμη,να τη στρέψω σαν φλόγα από δω κι από κει,δημιουργώντας και καταστρέφοντας,χτίζοντας και γκρεμίζοντας...Θα μπορούσα να πυρπολήσω τον μισό πλανήτη μόνο και μόνο γιά το θάμβος και τη δόξα του πράγματος...»

Η δαιμονική Κλαρίσα ρίχνει δίπλα στον Κέϊβ μιά ήσυχη κοπελιά την Άϊρις,η οποία τον ερωτεύεται και τον ακολουθεί πιστά ζώντας μαζί του . Προσλαμβάνεται ο καλύτερος διαφημιστής,ο καλύτερος επικοινωνιολόγος,φτιάχνεται η εταιρεία,η ομάδα είναι έτοιμη.
Αρκούν λίγος ντόρος στην αρχή,απειροελάχιστες εμφανίσεις σε καλή τηλεοπτική ώρα στο καινούριο δημοφιλές μέσο μαζικής παράκρουσης,την τηλεόραση.Η θεωρία της νέας θρησκείας είναι απλή και κατανοητή,ο λόγος του Κέϊβ μέσα από τα γραπτά του Λούθηρου περιστρέφεται γύρω από την αρχική κεντρική ιδέα «Το να πεθαίνεις είναι η καλύτερη φάση» ανακατεμένος με στοιχεία από αρχαία Ελληνική φιλοσοφία,έ δεν θέλει και πολύ...

Οι πρώτοι πιστοί αρχίζουν να εμφανίζονται,οι πρώτες αυτοκτονίες ταράσσουν τα νερά,η καθολική εκκλησία αντιδρά έντονα,οι αρχές διενεργούν ελέγχους,οι πιστοί νιώθουν σαν τους πρώτους Χριστιανούς.Ο Κέϊβ προσάγεται αλλά οι μισοί δικαστές έχουν ενστερνισθεί το δόγμα και η τηλεοπτική κάλυψη της ανάκρισης στην επιτροπή Αντιαμερικανικών ενεργειών είναι ένας θρίαμβος του νέου «σωτήρα».Μερικές απόπειρες δολοφονίας του Κέϊβ ενισχύουν την εικόνα του στις μάζες . Μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα όμως από εκεί που το δόγμα είχε καθιερωθεί ,έπρεπε να περάσει σε ένα νέο στάδιο,της κατάληψης της παγκόσμιας εξουσίας.Ο Κέϊβ δεν χρειαζόταν πλέον,είχαν αναλάβει «οι μυαλοπώληδες»,έπρεπε να πάνε την «ιδέα» ένα βήμα παραπέρα γιά να μπορέσει να «απογειωθεί»,άρα ο «προφήτης» έπρεπε να πεθάνει ενσαρκώνοντας την βασική ιδέα (του εθελούσιου θανάτου) σε πράξη και αυτό γίνεται εύκολα...

Ο Λούθερ βγαίνει τότε από την εικόνα,δεν θέλει να το παρακολουθήσει αυτό-εξάλλου ξέρει ιστορία πάρα πολύ καλά,αυτός τους περιέγραψε πως εγκαθιδρύθηκε και κυριάρχησε ο Χριστιανισμός.Αυτός ασχολήθηκε με τον Ιουλιανό και τον Μέγα Κωνσταντίνο.Αυτός δημιούργησε ουσιαστικά το «τέρας».Απομονωμένος λοιπόν τώρα σε ένα από τα λίγα μέρη του κόσμου που δεν έχει διαδοθεί η «ΙΔΕΑ»,συνειδητοποιεί ότι η «φωτογραφία» του έχει σβυστεί,ότι το όνομά του δεν αναφέρεται πουθενά,ότι δεν «υπήρξε ποτέ»...

Το μυθιστόρημα έχει στοιχεία από το «1984»του Όργουελ,από τον «Θαυμαστό,γενναίο κόσμο» του Χάξλεϋ . Γραμμένο στα μέσα της δεκαετίας του 50,όταν ο κόσμος ισορροπούσε μετά τον καταστροφικό πόλεμο,όταν οι περισσότεροι ψάχνανε να βρούνε κάποιο στήριγμα και οι διάφοροι «προφήτες» είχαν αρχίσει να εμφανίζονται και ο κόσμος έβλεπε συνέχεια UFO στον ουρανό,ο Βιντάλ θεωρεί ότι το «σκηνικό» είναι έτοιμο γιά μιά νέα θρησκεία.50 χρόνια μετά δεν έχουν αλλάξει σ’αυτό τον τομέα πολύ τα πράγματα.Η τηλεόραση έχει φτάσει στο τελευταίο χωριό του πλανήτη,με το διαδίκτυο υπάρχει μιά συνεχής ροή πληροφοριών (η οποία καταλήγει στην πλήρη απαξίωση της πληροφόρησης ουσιαστικά),η διαφήμιση έχει κυριαρχήσει και οι επικοινωνιολόγοι μπορούν να βγάλουν πρόεδρο ή πρωθυπουργό τον οποιοδήποτε ανόητο.

Διαβάζοντας αυτό το έξοχο δημιούργημα,μπορείς επίσης να σκεφτείς τα θύματα των διάφορων αυτόκλητων «σωτήρων» τα τελευταία χρόνια με τις αυτοκτονίες που προκάλεσαν - μόνο τη μαζική αυτοκτονία των 900 στον ναό του Τζιμ Τζόουνς το 1978 να σκεφτεί κανείς τρελλαίνεται.Μπορείς επίσης να σκεφτείς την εξάπλωση της «σαϊεντολογίας» μετά τη δεκαετία του 90,μη ξεχνάμε ότι η τελευταία ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 50...

Ο πρωταγωνιστής του ΜΕΣΣΙΑ , ο Λούθερ σε μιά αποστροφή του λόγου του,λέει τα πράγματα όπως ακριβώς είναι:
«...Μερικές φορές αυτοακυρώνεται κανείς από τη ροή των λέξεων που επιβάλλει τη δική της κατεύθυνση,και παρασύρεται – διαμαρτυρόμενος – μακριά από την επιθυμητή ακτή,σε μιά terra incognita.Άλλες φορές,στο αποκορύφωμα μιάς εν μέρει εύστοχης αναλογίας,αντιλαμβάνεται κανείς πως,όταν ευτυχούν οι λέξεις,χάνεται το νόημα.Γιά να το θέσω τελικά επακριβέστερα:δεν παραδέχομαι την αυθεντία κανενός σ’ένα πεδίο όπου όλοι ανεξαιρέτως έχουμε άγνοια.Η αρχή και το τέλος της δημιουργίας δεν είναι δική μας υπόθεση.Η έσχατη φύση της ανθρώπινης προσωπικότητας,την οποία έχουμε μέσα στην έπαρσή μας υπεραξιολογήσει σαν να είναι το λαμπρότερο κόσμημα του σύμπαντος,μας είναι άγνωστη,και έτσι θα μείνει,ώσπου να βρούμε τον τρόπο να ανασταίνουμε τους νεκρούς.Ο θεός,όπως θες πές τον,δεν θα ανακαλυφθεί στην απώτατη απόληξη ενός συλλογισμού,όσο λαμπρά κι αν διατυπωθεί ή συλληφθεί αυτός.Είμαστε δεσμώτες της σάρκας μας,ανόητοι μέσα στη θεϊκότητα,όπως θα έλεγαν οι Έλληνες.Κανείς δεν μπορεί να το αλλάξει αυτό,παρ’όλο που βέβαια τα ανθρώπινα όντα μπορούν να πειστούν γιά το οτιδήποτε...»


Ο Γκορ Βιντάλ (ήδη 82 ετών),αποτελεί μιά ιδιόμορφη περίπτωση στην παγκόσμια λογοτεχνία.Ασχολείται με την πολιτική,τον κινηματογράφο,την τηλεόραση.Αντιφατικός και προβοκατόρικος ο λόγος του,δεν αφήνει τίποτα ήσυχο και ασχολίαστο.Εξαιρετικός μυθιστοριογράφος έχει γράψει αριστουργήματα όπως ο ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ (ένα από τα καλύτερα ιστορικά μυθιστορήματα που έχουν γραφτεί),η ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ,το ΜΑΪΡΑ ΜΠΡΕΚΙΝΡΙΤΖ . Ανήσυχο πνεύμα ,αντιπροσωπεύει την ζωντανή και δημιουργική πλευρά της Αμερικής.