Συνήθως αυτές τις ηλίθιες σκέψεις κάνω όταν βρίσκομαι σε αμηχανία διαβάζοντας ένα μυθιστόρημα γιά το οποίο όλοι οι κριτικοί έγραψαν καλά έως πολύ καλά λόγια,ήταν υποψήφιο γιά το βραβείο του Μήλου (πάει να πει δηλαδή ότι κάποιος/κάποιοι το επρότειναν) αλλά εμένα σε όλη τη διαδικασία ανάγνωσής του (η οποία κράτησε 3 ημέρες λόγω περιορισμένου χρόνου) με έκανε να βαρεθώ από τις πρώτες σελίδες αλλά με έναν μαζοχιστικό τρόπο το συνέχιζα προσπαθώντας να κατανοήσω «που το πάει» ο συγγραφέας και να βρώ ένα νόημα σε αυτά που διαβάζω.
Μεγάλη η εισαγωγή γιά ένα κατά την άποψη μου βαρετό και γιά τα δικά μου μέτρα αποτυχημένο μυθιστόρημα.Αναφέρομαι στο ΤΥΦΛΟ ΣΥΣΤΗΜΑ του Βασίλη Πεσμαζόγλου (Εκδ.ΠΟΛΙΣ,σελ. 301) (55).
Η ιστορία θα μπορούσε να είναι γοητευτική.Ένας πρώην καθηγητής πανεπιστημίου (φιλοσοφίας),φιλοξενείται σε ένα παλάτσο στην Φλωρεντία και αποφασίζει να γράψει ένα είδος αυτοβιογραφίας πειραματιζόμενος με τα πλήκτρα του κομπιούτερ.Κλασσικός τύπος loser,τεμπελάκος,κατεργαράκος με αστικές καταβολές και αριστερό παρελθόν περνάει το χρόνο του χαρτοπαίζοντας είτε online,είτε σε διάφορες λέσχες.Στην αυτοβιογραφία του αυτή,εξιστορεί την επαγγελματική του αποτυχία,τα «χτυπήματα κάτω από τη ζώνη» που δέχτηκε από τους συναδέλφους στο πανεπιστήμιο,τις ερωτικές του αποτυχίες,το δράμα της οικογένειας του η οποία μετά την αυτοκτονία του (επίσης loser) πατρός του μετακόμισε από το ρετιρέ της πολυκατοικίας στο καμαράκι του θυρωρού,όπως και την οικονομική αποτυχία του ίδιου.
Το μυθιστορηματικό πλαίσιο λοιπόν είναι καλό αλλά τίποτα δεν μοιάζει να λειτουργεί στην πράξη.Οι αφηγήσεις των διαφόρων περιστατικών είναι βαρετές και ανούσιες αν και η γλώσσα του συγγραφέα είναι ενδιαφέρουσα και τα διηγήματα «Αγίου Βαλεντίνου» ,η προηγούμενη του δουλειά έδειξαν πολύ καλά στοιχεία.Η εξιστόρηση των προσωπικών περιπετειών του ήρωα ενώ στην αρχή μοιάζει με τα διάφορα λεκτικά παιχνίδια του συγγραφέα να λειτουργεί ως ένα ευχάριστο ανάγνωσμα ,γρήγορα κουράζει σε ορισμένα δε επίπεδα φτάνει στα όρια της αυτοϊκανοποίησης του συγγραφέα μεν,στα βαθιά χασμουρητά του αναγνώστη δε...
Δεν γνωρίζω τι ήταν στις προθέσεις του Πεσμαζόγλου να κάνει.Διαβάζοντας κάποιες συνεντεύξεις του,διακρίνω και εκεί μιά σύγχιση ως προς τους στόχους.Όπως δηλώνει ο ίδιος :
- Διανθίζετε την κεντρική ιστορία με μια πληθώρα «παράταιρου» υλικού (από ποιήματα μέχρι δευτερεύουσες ιστορίες), ενώ και το ίδιο το κυρίως θέμα εκτροχιάζεται, σαν να μη χρειάζεται καν μια ιστορία για να υπάρξει ένα μυθιστόρημα. Πώς θα υπερασπίζατε αυτή την επιλογή σας;
«Ε, λοιπόν, expost, όπως θα λέγαμε και μεις οι οικονομολόγοι, μπορώ να πω διάφορα, σαν τον Αρχοντοχωριάτη που ανακαλύπτει έκπληκτος ότι τόσα χρόνια έκανε πρόζα και δεν το ήξερε... Αυτό που προτιμώ να τονίσω είναι ότι υπάρχει στο βιβλίο ένα συνειδητό παιχνίδι με διάφορα λογοτεχνικά είδη, ολίγο πορνογραφία, ολίγο κάμπους νόβελ, ολίγο πολιτικό, ολίγο ταξιδιωτικό. Πώς είναι στα σουπερμάρκετ η προσφορά "3 σε 1"; Και τα ποιήματα δικά μου είναι. Είναι και μια ένδειξη ότι ο ήρωάς μου είναι πολύ κοντινός σε πολλά πράγματα, ευτυχώς όχι σε όλα. Μερικά ποιήματα είναι εσκεμμένα άτσαλα και, σαφέστατα, θα ήθελα πολύ να καβαφίζουν. Αλλά, αν κλείνω το μάτι σε κάποιον, είναι στον Αρη Αλεξάνδρου. Από την αρχή το είχα σκεφτεί να μοιάζει λίγο το μυθιστόρημά μου με το "Κιβώτιο". Εκεί ο αφηγητής λέει "κύριε ανακριτά, σύντροφε ανακριτά". Ο ήρωάς μου πετάει κάποια στιγμή ένα... "σύντροφε υπολογιστή"».
Campus novel δεν είναι-ένα είδος μυθιστορήματος που μπορεί να γίνει εξαιρετικά βαρετό και εσωστρεφές αν δεν είσαι στο επίπεδο ενός D.Lodge,αστυνομικό δεν είναι παρ’ότι κάποια στιγμή δείχνει ότι προς τα εκεί πηγαίνει,μυθιστόρημα γιά τον τζόγο και την γκαντεμιά δεν είναι-δύσκολο να το κάνεις,είναι βαρειά η σκιά του Σουρούνη εκεί.Οι κριτικοί διέκριναν αρετές εξαίσιες και ελκυστικές (ως και στοιχεία γαστρονομικής λογοτεχνίας βρήκε κάποιος επειδή του ήρωα του αρέσει να βάζει μαστίχα στην σάλτσα ντομάτας).Δεν διέκρινα τίποτα από όλα αυτά,μπορεί κάτι να μη πήγε καλά μ’εμένα,μπορεί κάτι να μη πηγαίνει καλά μ’αυτούς...
At 12/10/07 13:26,
@Catrame>Λάβρος,λέτε?Τι να σας πω...Δεν ήταν η πρόθεση μου πάντως,μου βγήκε στη πορεία..Ξέρετε αν δεν με εμπνέει το βιβλίο,με δυσκολεύει στην αναγνωση.Οι 3 ημέρες δε αντιπροσώπευαν περίπου 3-4 αναγνωστικές ώρες.Θα μου πείτε,παράτα το..Ε,είπαμε είμαι μαζοχιστής σε κάτι τέτοια.Δεν συντονίσθην με το χιούμορ του συγγραφέα,την δε δικαιολογία του πρωτολείου δεν την δέχομαι όταν ο άλλος είναι fiftysomething..Ευχαριστώ γιά την επίσκεψη και την ενδιαφέρουσα άποψή σας.
At 12/10/07 14:15, alef
Πάντως εξακολουθώ να απολαμβάνω απίστευτα το χιούμορ σας (και βάλτε μου και... πέντε!) Η πρώτη παράγραφος, όλα τα λεφτά! Η πρώτη παράγραφος, ποστ, θα πετάει! Παράκληση! Μεγάλο θέμα για συζήτηση η συνάντησή μας με ένα βιβλίο! Ελπίζω να μην τον εννοείτε τον τίτλο... κυριολεκτικά! Διότι το λατρεύω αυτό το... κομμωτήριο! Κι εγώ πού θα... κουρεύομαι καλέ?
At 12/10/07 18:01, DeliriumTremens
Μεταφυσικότερος δε ο ΠΣυχαναγκασμός που πιανει ορισμένους απο μας να τελειωσει καλά και ντε μια πατάτα.
Γιατι, αγαπητε λίμπρο, ξερεις. Απο τις πρώτες 30 σελίδες ξερεις αν σε τραβάει. Κάπως έτσι ειναι και με τις ταινιες: πάνω στο εικοσάλεπτο, έχεις κατασταλάξει αν θα σε πάρει ο ύπνος ή ο διάολος συνεχίζοντας.
Διδασκαίστικο ύφος οφφ/
:):)
At 13/10/07 13:27, Πάπισσα Ιωάννα
Θα το συγχωρούσα, αν όντως το βιβλίο ήταν πολύ καλό ή αν επεσήμαινε και προβλήματα στη γραφή του [για τον απλούστατο λόγο ότι δεν είναι δυνατόν ούτε και πρέπει να αποκλείσουνε τους συνεργάτες τους από τη θετική ή αρνητική αποτίμηση].
Από την άλλη θυμίζω τη συζήτησή μας παλαιότερα σε μια καταχώρισή μου για το πόσο η γνωριμία επηρεάζει την αντικειμενική κρίση του κριτικού ή και του μπλόγκερ. Τελικά την επηρεάζει και γι' αυτό καλό είναι να μην εκτίθεται κανείς με κριτικές για γνωστά του πρόσωπα.
Πατριάρχης Φώτιος
Kalimera Το βιβλίο το αγόρασα, αλλά δεν το εχω διαβασει ακομη, οπως και δεκάδες άλλα που ενδεχομένως θα με συνοδεύσουν στους αλλους λαμπρους κόσμους. Εν παση περιπτωσει το πηρα γιατί συνδεομαι με την οικογένεια Πεζμαζογλου και ειδικά με μανα Μιράντα που ειναι σπάνιο...πτηνο, θα έλεγα, ενώ ο πατερας Γιανγκος με ειχε εισαγει στη φιλοσοφία του ευρωπαικού δημοκρατικού ελλειμματος και στις Βρυξέλες τα λεγαμε πολύ συχνά.
θα το διαβασω όμως να δω αν συμφωνουμε
χαιρετω αγαπητέ.
At 15/10/07 12:40,
Αγαπητέ Λιβρο, νομίζω ότι περασε η εποχή που ονειρευόμουν μια βολτα ως το Σούνιο. Σήμερα διακατέχομαι από μια πεζότητα ανευ προηγουμενου, γι αυτό καταφεύγω συχνά στα κομμωτήρια, χωρίς βεβαιως να προσδοκώ καποιο αποτέλεσμα. Το αντίθετο μάλιστα. Κάθε φορά βγαίνω και χειρότερη.
Τωρα, αν καποιος μου ελεγε μια βόλτα ως το Βερολίνο ή το Λονδίνο για τις εκθέσεις και μονο, θα εφευγα κι ας ακουγα το σι ντι των ματις εκατο φορές.
Αγαπητέ Λιβρο, λάβρο σας βρίσκω. Εξαντλήσατε την αυστηρότητα σας θαρρώ. έχει και ένα χιούμορ το τυφλό σύστημα και μια φιλοπαίγμονα διάθεση ο συγγραφέας του (ή μπορεί να είχα εγώ ακεφιές όταν το διάβαζα - έ, όχι να σας πάρει και 3 μέρες, διαβάζεται μονοκοπανιά- και με ανέβασε. To τάιμινκ που λέτε και στην πρώτη παράγραφο). Ανάλαφρο ναι, άνισο ναι, πρωτόλειο ναι. Βαρετό όμως;
catrame