Ο Ρομπέρτο Άρλτ αποτελεί μιά μοναδική περίπτωση στην Αργεντίνικη λογοτεχνία. Αυτοδίδακτος αφού δεν κατάφερε ποτέ να τελειώσει το σχολείο, δούλεψε σε ότι μπορεί να φανταστεί κανείς (βουλκανιζατέρ,στις αποθήκες του λιμανιού,σε εργοστάσιο τούβλων), προτού βρει τον δρόμο του στην δημοσιογραφία όπου διέπρεψε ως χρονογράφος, πέθανε νεότατος στα 42 του χρόνια. Το πιό επιτυχημένο του από τα τρία μυθιστορήματα που έγραψε είναι το «ΟΙ 7 ΤΡΕΛΛΟΙ» (Εκδ.Ροές, μετάφρ. Δήμ.Παπαβασιλείου, σελ. 349). Ένα βιβλίο σουρεαλιστικό, παραληρηματικό που δεν το πήραν στα σοβαρά όταν εκδόθηκε το 1929, αλλά η επίδραση του στην μοντέρνα λογοτεχνική σκηνή της Αργεντινής είναι τεράστια.

Οι «7 τρελλοί» δεν αποκωδικοποιούνται εύκολα. Δεν νομίζω ότι αυτό ήταν στην πρόθεση του συγγραφέα άλλωστε. Ο κεντρικός χαρακτήρας,ο Ερδοσάϊν (θα μπορούσε να είναι (εν μέρει) alter ego του συγγραφέα) είναι ένας εισπράκτορας μιάς ασφαλιστικής εταιρείας, ο οποίος καταχράται 600 πέσος. Τον «καρφώνουν» με μιά ανώνυμη καταγγελία και έχει μία ημέρα διορία γιά να τα επιστρέψει. Ο Ερδοσάϊν είναι εφευρέτης, τυχοδιώκτης και γεννημένος κακομοίρης. Παντρεμένος με μιά πολυέξοδη γυναίκα που τον περιφρονεί (και στην πορεία του μυθιστορήματος τον εγκαταλείπει γιά έναν λοχαγό), ούτε θυμάται πως χάλασε τα χρήματα αλλά τώρα δεν έχει φράγκο επάνω του. Ξαμολιέται να βρει τα λεφτά από γνωστούς του στους δρόμους και τα καφέ του Μπουένος Άυρες, ώσπου απελπισμένος καταλήγει στο σπίτι του Αστρολόγου, ενός απίστευτου τύπου. «Ήταν τυλιγμένος σε μιά κίτρινη κελεμπία και το ψηλό του καπέλο έγερνε στο μέτωπό του, σκιάζοντας το φαρδύ ρομβοειδές πρόσωπό του. Μερικές μπούκλες έπεφταν πάνω στους κροτάφους του, ενώ η μύτη του, με το κόκαλο σπασμένο στη μέση, ήταν παράδοξα μετατοπισμένη προς τ’αριστερά. Κάτω απ’τα εξογκωμένα τόξα των φρυδιών του κινούνταν ζωηρά δυο στρογγυλά μαύρα μάτια, ενώ το πρόσωπο του με τα έντονα ζυγωματικά, που αυλακώνονταν απο βαθιές ρυτίδες, έδινε την εντύπωση ενός μολυβένιου γλυπτού. Τόσο βαρύ θα πρέπει να ήταν εκείνο το κεφάλι!». Ο Αστρολόγος καθόταν με τον «Μελαγχολικό Μαστροπό», έναν προαγωγό και σχεδιάζουν την υλοποίηση μιάς επανάστασης. Δανείζουν τα χρήματα στον Ερδοσάϊν, ο οποίος ενθουσιάζεται με την προοπτική της ανατροπής του πολιτεύματος. Τους εξομολογείται δε ότι ο μισητός εξάδερφος της συζύγου του, ο Μπαρσούτ, που έχει αυτοκτονικές τάσεις, διαθέτει 20.000 πέσος σε μία τράπεζα, είναι ολομόναχος και θα μπορούσαν να τον απαγάγουν και να τον δολοφονήσουν αφού πρώτα του πάρουν τα χρήματα με τα οποία θα χρηματοδοτηθεί η επανάσταση αρχικά. Ο Αστρολόγος,ο Μελαγχολικός Μαστροπός με την αρωγή του Ερδοσάϊν προχωρούν στην υλοποίηση του σχεδίου και την δολοφονία αναλαμβάνει το δεξί χέρι του αρχηγού που είναι ο αλλόκοτος Μπρόμπεργκ,«ο Άντρας που είδε την μαία»(!!!).

Οι χαρακτήρες, τα πρόσωπα του μυθιστορήματος είναι όλα παράφρονες. Ελάχιστα συμπαθητικοί κάνουν τα πάντα γιά να σοκάρουν τον αναγνώστη. Άπαντες ενοχικοί, αυτοκαταστροφικοί, ρεμάλια κανονικά. Ο Άρλτ μας πηγαίνει ένα ταξίδι στην πιό λούμπεν πλευρά του Μπουένος Άυρες όπου οι τύποι δεν έχουν τίποτα το ρομαντικό ή το γραφικό. Οι διάλογοι είναι τελείως παρανοϊκοί και το «σχέδιο» είναι τόσο κουλό που κάποια στιγμή σκέφτεσαι αν το βιβλίο είναι μιά τεράστια φάρσα. Η δημιουργία μιάς νέας θρησκείας, η χρηματοδότηση της επανάστασης μέσα από ένα δίκτυο πορνείων σε όλη τη χώρα ή εύρεσης χρυσού στον Αργεντίνικο Νότο είναι τελείως σουρεαλιστικά και μόνο έτσι θα πρέπει να τα δει κάποιος, διότι εάν πάρει το βιβλίο «λογικά» θα χαθεί...

Ο Αστρολόγος είναι μιά φοβερή μυθιστορηματική φιγούρα, όπου ο Άρλτ αποδεικνύεται προφητικός, διότι οι απόψεις του που κινούνται μεταξύ Φασισμού και Κομμουνισμού ομοιάζουν λίγο-πολύ με την ιδεολογία που καλλιέργησε με μεγάλη επιτυχία ο Περόν μερικά χρόνια αργότερα κυριαρχώντας στην πολιτική σκηνή της χώρας γιά δεκαετίες σε μιά ιδιότυπη λαϊκίστικη δικτατορία. Η δυστοπία που οραματίζεται ο Αστρολόγος έρχεται κατευθείαν από τα μυθιστορήματα του Ντοστογιέφσκι και τον κόσμο του Δάντη, ενώ τα παραληρήματά του και οι κοινωνικοοικονομικές αναλύσεις του βγάζουν νόημα μέσα από τον παραλογισμό τους.

Η αγωνία του ανθρώπου του 20ου αιώνα, η αλλοτρίωση του, το άγχος του μεταφέρονται αριστουργηματικά από τον Άρλτ. Η ζωή στην μεγαλούπολη είναι εφιαλτική και οι εικόνες του βιβλίου θυμίζουν πίνακες εξπρεσιονιστικούς. Η μανία γιά πλουτισμό, ο αγώνας γιά επιβίωση, η παράνοια και το αδιέξοδο των ανθρώπινων σχέσεων είναι τα βασικά συστατικά αυτού του περίεργου και έξω από τα συνηθισμένα μυθιστορήματος που δεν ολοκληρώνεται αφού υπάρχει και η συνέχειά του στο επόμενο βιβλίο του συγγραφέα, τα «Φλογοβόλα»( Los lanzallamas) που κυκλοφόρησε δύο χρόνια αργότερα(1931) και είναι αμετάφραστο στην Ελλάδα.

Ο Άρλτ (περισσότερα γιά τον συγγραφέα εδώ), μάλλον θα πρέπει να διαβαστεί στο πρωτότυπο. Η γλώσσα του είναι ένα μείγμα της γλώσσας των καταγωγίων της Μπόκα και της γλώσσας που χρησιμοποιούν οι κάτοικοι του Μπουένος Άυρες (portenos) και η γραφή του άναρχη και «ακατέργαστη» συνετέλεσαν ώστε να θεωρηθεί στον καιρό του «κακός» συγγραφέας και να αποκτήσει την φήμη του περισσότερο ως χρονογράφος, όπου η ημερήσια στήλη του στην μεγάλης κυκλοφορίας El Mundo με τον χαρακτηριστικό τίτλο, «Aquafuertes portenas» (Αστικές (του Μπουένος Άυρες) οξυγραφίες) στην οποία σχολίαζε την καθημερινότητα της πόλης, τον έκανε εξαιρετικά δημοφιλή και άλλωστε όταν κυκλοφόρησαν σε βιβλίο (τρεις τόμοι) το 1936 έκαναν μεγάλη επιτυχία. Ο κύκλος του Μπόρχες τον σιχαινόταν αλλά ο ίδιος μάλλον δεν έδινε δεκάρα αφού οι παρέες του ήταν άνθρωποι του λιμανιού,απλοί λαϊκοί άνθρωποι από τους οποίους εμπνέετο τα χρονογραφήματά του.Ο πρόωρος θάνατος του το 1942, από καρδιακή ανακοπή στέρησε την Αργεντίνικη λογοτεχνία από έναν «διαφορετικό» συγγραφέα που δεν θα τον έβαζα στην ίδια κατηγορία με τους μεγάλους της χώρας του αλλά που η γραφή του 80 χρόνια μετά φαίνεται πιό μοντέρνα από εκείνων.

Οι «7 Τρελλοί» μαζί με το πρώτο του βιβλίο, το «Λυσσαλέο παιχνίδι» είναι τα μόνα μυθιστορήματα του Άρλτ που έχουν μεταφρασθεί στα Αγγλικά. Γενικότερα ο συγγραφέας παραμένει μάλλον άγνωστος στον «Δυτικό κόσμο» ενώ η επιρροή του είναι τεράστια στην μοντέρνα λογοτεχνική σκηνή της Αργεντινής (Πίλια,Αρίας). Οι «7 Τρελλοί» μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1973 (ψάχνοντας το λίγο περισσότερο βρήκα ότι είναι μία μεταφορά και των «Φλογοβόλων» της συνέχειας των «7 τρελλών» σε μία δίωρη ταινία που έχει γίνει cult.) Υποθέτω ότι θα διαβάσουμε και θα ακούσουμε περισσότερα γιά αυτήν την πολύ ενδιαφέρουσα λογοτεχνική περίπτωση τα προσεχή χρόνια.

___________________________________________________

85 χρόνια σαν χθες-σε ένα πατάρι της Πατησίων...Άσε τα λέει καλύτερα ο Κυφώ σε 85 λέξεις..."Αθάνατη αυτή,θνητοί εμείς"...Μέσα και η "Αυτοκαταστροφή"..."Με χιόνια και βροχές"...Το "όνειρο" κι ο "εφιάλτης"...Forever and ever.