Τρίτη, Απριλίου 06, 2010
posted by Librofilo at Τρίτη, Απριλίου 06, 2010 | Permalink
Ο παράνομος εαυτός του
Με κομμένη την ανάσα διαβάζεται το εξαιρετικό μυθιστόρημα «Ο ΠΑΡΑΝΟΜΟΣ ΕΑΥΤΌΣ ΤΟΥ» (HIS ILLEGAL SELF), του μεγάλου Αυστραλού συγγραφέα Peter Carey, (Εκδ.Ελληνικά Γράμματα, μετάφρ.Γ.Πολυκανδριώτης, σελ.387), μια ιστορία με κινηματογραφικό ρυθμό που αναπαριστά και ζωντανεύει τις φοιτητικές κινητοποιήσεις και το κλίμα των αρχών της δεκαετίας του 70 στις Η.Π.Α, τις εναλλακτικές κοινότητες της Αυστραλίας , τις αντιθέσεις σ’αυτήν την περίεργη χώρα αλλά και τις πολιτιστικές αντιθέσεις μεταξύ των δύο χωρών (Η.Π.Α. και Αυστραλίας).

Ο ήρωας του βιβλίου είναι ο επτάχρονος Τζέι που μαθαίνει ξαφνικά ότι το πραγματικό του όνομα είναι Τσε. Γεννήθηκε κατά λάθος από ένα νεανικό ολίσθημα της πανέξυπνης και πάμπλουτης Σούζαν που σπούδαζε στο Ράντκλιφ και η οποία ερωτεύτηκε τον συμφοιτητή της και αρχηγό του S.D.S. μιάς αριστερίστικης φοιτητικής οργάνωσης Ντέηβ Ρούμπο. Το ζευγάρι ξεκίνησε με συμμετοχή στις αντιπολεμικές διαμαρτυρίες και εξελίχθηκαν σε ακτιβιστές του φοιτητικού κινήματος. Η μητέρα της Σούζαν, η αριστοκράτισα γιαγιά Φοίβη Σέλκιρκ δεν δυσκολεύτηκε να αποκτήσει την κηδεμονία του μικρού, ο οποίος δεν γνώρισε ποτέ τους γονείς του που ζουν επικηρυγμένοι από τις αρχές, λόγων των βομβιστικών επιθέσεων στις οποίες πρωταγωνιστούν.

Το μυθιστόρημα ξεκινάει το 1972, όταν ο Τσε βλέπει την γιαγιά του να τον παραδίδει στην όμορφη και πανύψηλη Ντάιαλ στο πρόσωπο της οποίας νομίζει ότι διακρίνει την μητέρα του. Η Ντάιαλ βρίσκεται στο λάθος μέρος, την λάθος στιγμή. Μια ημέρα μετά την επισημοποίηση της πρόσληψής της ως καθηγήτρια στο Βάσαρ (ένα από τα πιο αριστοκρατικά κολέγια της Αμερικής), η πρόεδρος του σχολείου (χαμογελώντας πονηρά), της δίνει το τηλέφωνο της παλιάς της φίλης, της Σούζαν Σέλκιρκ. Η Ντάιαλ που το πραγματικό της όνομα είναι Άννα Ξένος και είναι ελληνικής καταγωγής ανακατεύτηκε λίγο στο φοιτητικό κίνημα, ερωτεύτηκε κι αυτή τον Ντέηβ Ρούμπο και ήταν κολλητή της Σούζαν την οποία θαύμαζε.
Τώρα η Σούζαν στο τηλέφωνο της ζητάει μια χάρη. Να της πάει τον γιό της στην Φιλαδέλφεια για μια μέρα – έχει συνεννοηθεί με την γιαγιά του και δεν θα υπάρξει πρόβλημα…Όπως όμως βρίσκονται στον σταθμό των λεωφορείων, τα νέα τους προλαβαίνουν. Η Σούζαν ανατινάχθηκε σε μια βομβιστική απόπειρα στην Φιλαδέλφεια.
Η Άννα/Ντάιαλ τα χάνει, δεν ξέρει τι να κάνει. Σε λίγες ώρες η φωτογραφία της μαζί με αυτήν του μικρού είναι σε όλα τα δελτία ειδήσεων. Θεωρείται υπεύθυνη απαγωγής του Τσε. Οι τύποι της οργάνωσης επικοινωνούν μαζί της και της δίνουν λεφτά, ψεύτικα διαβατήρια και δύο αεροπορικά εισιτήρια για Αυστραλία μαζί με μια διεύθυνση κάποιων συνεργατών εκεί. Προτού το καλοκαταλάβουν, το παράξενο παράνομο ζευγάρι βρίσκονται down-under. Σε μια χώρα για την οποία η Ντάιαλ δεν γνωρίζει απολύτως τίποτα και με μια «καυτή πατάτα» στα χέρια. Τον μικρό Τσε, ο οποίος στην αρχή ενθουσιάζεται με το κρύψιμο και το τρέξιμο αλλά λίγο αργότερα «τα παίζει» από την ταλαιπωρία. Οι «σύντροφοι» στην Αυστραλία ούτε να τους δουν, τους ξεφορτώνονται αμέσως, τους λένε να πάνε να κρυφτούν στην έρημο διότι η χώρα αστυνομοκρατείται, συνεργάζεται άμεσα με τις Αμερικανικές αρχές, άσε που συμμετέχει ενεργά στον πόλεμο του Βιετνάμ με στρατεύματα.
Η Άννα/Ντάιαλ μετά από ωτοστόπ, περιπέτειες με διάφορους περίεργους, βρίσκει καταφύγιο σε ένα κοινόβιο χαμένο κάπου στο πουθενά, όπου εκεί νομίζουν ότι θα βρουν έναν προοδευτικό τρόπο σκέψης, ένα καταφύγιο, μια διαφυγή, αλλά στην πραγματικότητα η ταλαιπωρία τους συνεχίζεται και τα αδιέξοδα μεγαλώνουν. Θα υπάρξει άραγε σωτηρία; Η ανατροπή στο τέλος προβληματίζει περισσότερο παρά δίνει λύση στο δυνατό θρίλερ καταδίωξης που έχει εξελιχθεί το υπέροχο αυτό μυθιστόρημα.

Και οι δύο ήρωες του βιβλίου αναρωτιούνται συνεχώς τι γυρεύουν εκεί. Η δυναμική και ικανότατη Άννα μέσα στην απίστευτη γκαντεμιά της, όπου για μια παρόρμηση της στιγμής έρχεται η ζωή της τούμπα, βλέπει να την μισούν γιατί είναι Αμερικάνα, γιατί είναι μορφωμένη, γιατί είναι μια ξένη – που διαπιστώνει βέβαια ότι σε όλη της τη ζωή μια ξένη ήταν (το όνομα που επιλέγει να της δώσει ο συγγραφέας δεν είναι τυχαίο), ελληνίδα για τους αμερικάνους, αμερικάνα για τους αυστραλούς. Ο μικρός πιστεύει ότι η Άννα είναι η μητέρα του, αναρωτιέται πότε θα γνωρίσει τον πατέρα του, «μεγαλώνει» απότομα στις ερημιές της άγνωστης γης με βάναυσο τρόπο. Είναι μεγαλωμένος στα πούπουλα, προορισμένος για το Χάρβαρντ (όπως συνεχώς του τονίζει η Άννα), και βρίσκεται να μην έχει που να κάνει μπάνιο, και να συγχρωτίζεται με βρώμικα παιδιά που του φαίνονται (τουλάχιστον) ηλίθια.

Ο Κάρεϊ είναι μοναδικός μάστορας. Κατασκευάζει ένα μυθιστόρημα δρόμου και φυγής δομημένο σε 54 σύντομα κεφάλαια με ιλιγγιώδη δράση στο οποίο με τον δικό του τρόπο σχολιάζει τα πάντα. Τους επαναστάτες της δεκάρας που παίζουν επικίνδυνα παιχνίδια χωρίς να αναλογίζονται τις συνέπειες, τον Αμερικάνικο τρόπο σκέψης, την αστυνομοκρατία και την βία του Αυστραλέζικου κράτους, τον μικροαστισμό των κοινοβίων που δεν έχουν τίποτα το ρομαντικό στον τρόπο ζωής τους, την βία που κυριαρχεί στην ανθρώπινη φύση. Με την διαπιστωμένη από τα προηγούμενα βιβλία του ικανότητά του να δημιουργεί αντιθέσεις στους χαρακτήρες, εστιάζει στα δίπολα μάνα-κόρη (Σέλκιρκ), κόρη-πατέρας (η Άννα και ο αγωνιστής του ελληνικού εμφυλίου πατέρας της), της μορφωμένης και ανέραστης / απόμακρης Άννας με τον Τρέβορ, έναν ντεσπεράντο που στην αρχή παρουσιάζεται στο βιβλίο ως το υπέρτατο Κακό (ως έτερος Ρόμπερτ ντε Νίρο στο Cape Fear) για να αποδειχθεί (εν μέσω των προσωπικών του αδιεξόδων) ένας ρομαντικός και ενδιαφέρων τύπος.

«Ο ΠΑΡΑΝΟΜΟΣ ΕΑΥΤΟΣ ΤΟΥ» είναι κυρίως ένα μυθιστόρημα μαθητείας. Μία αναζήτηση ταυτότητας. Ο Τσε ίσως λίγο υπερβολικά ώριμος για την ηλικία του, προσπαθεί να κάνει τα πρώτα του βήματα στον κόσμο βγαίνοντας από το κουκούλι του ανακαλύπτει τα πάντα. Η Άννα / Ντάιαλ ψάχνει την ταυτότητά της συνεχώς. Ξεχώριζε πάντα για τις μαθητικές της επιδόσεις και για την εξυπνάδα της. Αυτή μια κόρη ράφτη, μετανάστη που σχεδόν δεν την έβαζαν μέσα στο σπίτι τους οι Σέλκιρκ καταφέρνει να προσληφθεί στο Βάσαρ, αλλά ποια είναι η πραγματική της φύση; Μια ζωή καταπιεσμένη από όλους και από όλα καταφέρνει να επιβιώσει στην «άγρια ζούγκλα», να αισθανθεί «μητέρα» φροντίζοντας τον μικρό Τσε, να αισθανθεί γυναίκα βλέποντας την μπρουτάλ ερωτική προσέγγιση του άξεστου Τρέβορ.
Όπως γράφει η Μ.Ζαχαριάδου στο εξαιρετικό επίμετρο του μυθιστορήματος:
«Ο αναγνώστης περπατάει δίπλα στους δύο ήρωες, έναν μπερδεμένο επτάχρονο και μια πανικόβλητη νεαρή γυναίκα, όσο προσπαθούν να βρουν το δρόμο τους σαν τα μυρμήγκια σε πίνακα του Τζάκσον Πόλοκ, να βγάλουν νόημα, να καταλάβουν τι συμβαίνει, ποιος είναι τι. Η οπτική τους δεν ταυτίζεται – καθόλου μάλιστα. Εξάλλου, κανένας από τους δυο δεν ξέρει την «αλήθεια». Καθένας τους κρατάει κομμάτια του παζλ, που πρέπει ο ίδιος ο αναγνώστης να ενώσει, ενώ βρίσκεται κι αυτός διαρκώς μετέωρος, κάπως άβολα, μερικούς πόντους πάνω από την πραγματικότητα – στην ουσία εγκλωβισμένος στην παράνοια της εποχής, στη γενικά θολή ατμόσφαιρα των αρχών της δεκαετίας του ΄70.»

Θυμίζει Χάισμιθ στα καλύτερά της, αλλά είναι κλασσικός Κάρεϊ με την όλο συναισθηματισμό ανάπτυξη του δράματος, με τις πινελιές χιούμορ που κάποιες στιγμές αποφορτίζουν την διαρκώς αυξανόμενη ένταση της δράσης. Ένα βιβλίο το οποίο στέκεται ισάξια δίπλα στα αριστουργήματα του συγγραφέα (το «Όσκαρ και Λουσίντα» και την «Αληθινή ιστορία της συμμορίας Κέλι») που του χάρισαν 2 βραβεία Booker και που προσφέρει γνήσια λογοτεχνική απόλαυση.
 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home