Τρίτη, Ιουλίου 26, 2016
posted by Librofilo at Τρίτη, Ιουλίου 26, 2016 | Permalink
Οι φυγάδες
Ο Πάνος Καρνέζης (Αμαλιάδα,1967), συγγραφέας που ζει και εργάζεται στην Μ.Βρετανία, είναι μια ιδιόμορφη περίπτωση, ενός λογοτέχνη που δεν μπορείς να τον κατατάξεις στη ντόπια πεζογραφία. Είτε είναι τα θέματά του, είτε είναι ότι τα βιβλία του γράφονται πρώτα στα Αγγλικά και τα μεταφράζει ο ίδιος στα ελληνικά, γεγονός είναι ότι ο Καρνέζης (όπως κι ο Αλεξάκης) είναι μια sui generis περίπτωση η οποία δεν υπακούει σε στερεότυπα. Μετά την ισπανική σιέρα όπου εκτυλίσσονταν το προηγούμενό του βιβλίο (“Το μοναστήρι” 2010), ο Καρνέζης επανέρχεται, με το θαυμάσιο “ΟΙ ΦΥΓΑΔΕΣ” (“The Fugitives”), (Εκδ. Πατάκη, σελ. 268), ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στην Λατινική Αμερική, σε μια χώρα που θα μπορούσε να είναι το Μεξικό (που αυτό είχε στο μυαλό του όπως δηλώνει ο ίδιος), ή κάποια από αυτές που περνάει ο Αμαζόνιος.

Ο Πατέρας Τόμας, είναι ένας Βρετανός ιησουίτης ιερέας, που είναι αποσπασμένος σε μια αγροτική δασώδη περιοχή και ζει μαζί με μια φυλή Ινδιάνων. Ο παραδοσιακός τρόπος ζωής των ιθαγενών απειλείται από τους ακτήμονες και τους κτηνοτρόφους οι οποίοι αναζητώντας εδάφη για να ζήσουν τους διώχνουν από τη γη των προγόνων τους. Οι ακτήμονες υποστηρίζονται στην προσπάθειά τους από τους αντάρτες που μάχονται με τις δυνάμεις του στρατού που βρίσκονται στην περιοχή. Την χαώδη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μπερδεύει ακόμα περισσότερο, η διάσωση ενός τραυματία αξιωματικού από τον Πατέρα Τόμας, που βρέθηκε κοντά στο μέρος όπου είχε στηθεί μια ενέδρα από τους αντάρτες, οι οποίοι εξολόθρευσαν μια μονάδα του στρατού και ο μοναδικός διασωθείς, είναι ο ετοιμοθάνατος αξιωματικός, που ο Πατέρας Τόμας, μεταφέρει στο ινδιάνικο χωριό κρύβοντάς τον. Με αυτή του την ενέργεια, ο ιερωμένος (άθελά του) μπλέκει τους κατοίκους του χωριού καθώς τον τραυματία ψάχνουν οι ακτήμονες και οι αντάρτες.

Ο Βενουστιάνο, ο αρχηγός των Ινδιάνων, είναι αντίθετος με την φιλοξενία του τραυματία, αλλά σέβεται τον Πατέρα Τόμας και παρά τις διαφωνίες του θα συναινέσει. Προσπαθεί να διατηρήσει τις ισορροπίες στο χωριό, με τον λαό του να γοητεύεται όλο και περισσότερο με τις προκλήσεις της ζωής στην πόλη και  με την παρουσία των ακτημόνων και των κτηνοτρόφων στην περιοχή, που όλο και επεκτείνονται στην ανάγκη τους για περισσότερη γη και καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Στην περιοχή βρίσκεται και η αρχαιολόγος Μιλάγρος που αναζητάει ίχνη μιας χαμένης αρχαίας πόλης, ενώ ένας ιαγουάρος τριγυρνάει ελεύθερος και ψάχνοντας για τροφή μέσα στη ζούγκλα.

Οι χαρακτήρες του βιβλίου στροβιλίζονται στη δίνη των γεγονότων. Ο Πατέρας Τόμας που έφυγε από την Αγγλία για να βρει τον εαυτό του, βλέπει την κοσμοθεωρία του να κλονίζεται, καθώς ζει την καθημερινότητα των Ινδιάνων και την μαγεία της φύσης που συνεχώς καταστρέφεται. Ο Βενουστιάνο, που ντρέπεται για το ισπανικό όνομα που του έχει δώσει ο πατέρας του, έχει γίνει νεότατος αρχηγός της φυλής. Νιώθει ότι πρέπει να τους προστατέψει, αλλά πως; Είναι ο μοναδικός κάτοχος μιας παλιάς καραμπίνας και δεν θα διστάσει να την χρησιμοποιήσει, υπογράφοντας το τέλος της κοινότητας. Η Μιλάγρος που την “καταδιώκει” το προσωπικό της παρελθόν και βλέπει ότι δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια και να ψάχνει μόνο για την αρχαία πόλη και τέλος ο Ιαγουάρος, αυτό το ατίθασο ζώο, που αμύνεται επιτιθέμενο, που προσπαθεί να βρει τροφή σε μια ζούγκλα που εξαφανίζεται.

Μπορεί ο Πατέρας Τόμας να είναι ο κεντρικός χαρακτήρας της ωραίας ιστορίας που αφηγείται με γλαφυρό ύφος και φρεσκάδα ο Καρνέζης, αλλά και οι υπόλοιποι ήρωες του βιβλίου είναι κι αυτοί πρωταγωνιστές και ολοζώντανοι χαρακτήρες στο δράμα που εκτυλίσσεται. Όλοι θα μεταστραφούν κατά την διάρκεια του βιβλίου. Ο ιερωμένος έχει τόσες αμφιβολίες για την πίστη του που τείνει προς την αθεΐα, ο Βενουστιάνο που ζει σε έναν κόσμο παλιό που είναι αναπόφευκτο να τελειώσει, και αυτός προσπαθεί να αντισταθεί. Που είναι το σωστό και που το λάθος; Ποιο είναι το “ηθικό” και ποιο είναι το “ανήθικο”; Οι αντάρτες μαζί με τους ακτήμονες απαιτούν “δικαιοσύνη” στον καταμερισμό της γης, αλλά το κάνουν με “δίκαιο” τρόπο”; Ερωτήματα που εγείρονται κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης αυτού του δυνατού αφηγήματος.

“Σκέφτηκε: πόσο εύκολο είναι να πεθάνει κανείς. Ο θάνατος ζητούσε τόσα λίγα σε αντάλλαγμα για την αιώνια ανυπαρξία: μια σφαίρα στον κρόταφο, το σχίσιμο μιας αρτηρίας, μερικές σταγόνες δηλητήριο στα χείλη – και λίγη υπομονή. Ήταν η ζωή που απαιτούσε τεράστια, αδιάκοπη προσπάθεια. Τελείωσε την εξομολόγηση και συνόδευσε τη γυναίκα στην πόρτα, κρύβοντας τα χέρια του στις τσέπες, σε περίπτωση που επιχειρούσε να τα ξαναφιλήσει. Εκείνη βγήκε στον δρόμο και πήρε την ανηφόρα προς το σπίτι της κάτω από τον καυτό απογευματινό ήλιο. Ο ιερέας την παρακολούθησε – οι σκέψεις του ήταν σαν να αναβλύζει αίμα από πληγή. Γνώριζε πως δεν υπήρχε Θεός της αγάπης και του ελέους, αλλά μερικές φορές λαχταρούσε ακόμα τη μικρή παρηγοριά της αμφιβολίας.”

Κινηματογραφικό ύφος, και δυνατές εικόνες χαρακτηρίζουν το στυλ του Καρνέζη. Σ'αυτό του το βιβλίο έχει απομακρυνθεί από τον “μαγικό ρεαλισμό” που τον επηρέασε τόσο πολύ στα πρώτα του έργα, αλλά η γραφή του είναι πιο δουλεμένη και υπαινικτική. Η ζούγκλα, η φύση κυριαρχούν στο φόντο ενώ κοινωνικοί και οικολογικοί προβληματισμοί διατρέχουν την ραχοκοκκαλιά του μυθιστορήματος που έχει το άρωμα του Γκράχαμ Γκρην ("Η δύναμις και η δόξα" είναι το πρώτο που σου έρχεται στο μυαλό διαβάζοντας το βιβλίο) στον χαρακτήρα του Πατέρα Τόμας με τα θέματα που τον απασχολούν, ενώ διατρέχοντας τις σελίδες του δεν μπορείς να μην θυμηθείς την υπέροχη “Αποστολή” (“The mission”), την ταινία του Rolland Joffe και την χαρακτηριστική μουσική του Ένιο Μορικόνε να συνοδεύει ως soundtrack την ιστορία που τόσο ωραία αφηγείται ο συγγραφέας.


Λυρικό εκεί που πρέπει, με το στοιχείο της δράσης και της περιπέτειας σε πολλές από τις σελίδες του, “Οι φυγάδες”, είναι ένα υπέροχο μυθιστόρημα, για την απληστία και την ηθική, για την μάχη του σύγχρονου κόσμου με τον παλαιό, για την δύναμη της πίστης και τα διλήμματα, για τα όρια του καλού και του κακού, γραμμένο από έναν άνθρωπο που ξέρει να αφηγείται ιστορίες, έναν αυθεντικό “storyteller” που καθώς περνάνε τα χρόνια γίνεται όλο και καλύτερος.


 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home