Δευτέρα, Αυγούστου 01, 2016
posted by Librofilo at Δευτέρα, Αυγούστου 01, 2016 | Permalink
Νόρα Γουέμπστερ
Ιρλανδία, τέλη
δεκαετίας του 60, η χώρα από τη μια εκσυγχρονίζεται και προοδεύει, από την άλλη
οι συντηρητικές και μικροαστικές αντιλήψεις παραμένουν λες και βρισκόμαστε στις
αρχές του αιώνα. Μια γυναίκα, η Νόρα Γουέμπστερ είναι η ηρωίδα του πολύ
ενδιαφέροντος αλλά άνισου, ομώνυμου μυθιστορήματος “ΝΟΡΑ ΓΟΥΕΜΠΣΤΕΡ (“NORA WEBSTER”) του πολύ καλού συγγραφέα Colm Toibin (Ιρλανδία, 1955), (Εκδ.Ίκαρος,
(έξοχη) μετάφραση και επίμετρο Αθ.Δημητριάδου, σελ.447).
Η Νόρα Γουέμπστερ είναι μια γυναίκα μέσης ηλικίας, που ο
σύζυγός της Μόρις, αξιοσέβαστος και πολύ αγαπητός καθηγητής, έχει πεθάνει
αφήνοντας την σύζυγό του, μόνη με τα τέσσερα παιδιά τους, δύο κορίτσια που
σπουδάζουν και δύο μικρά αγόρια, το ένα σε εφηβική ηλικία, το άλλο μικρότερο. Οι
συγγενείς και οι φίλοι στην αρχή “πνίγουν” κυριολεκτικά τη Νόρα με τις συνεχείς
επισκέψεις τους (“Δεν τους βαρέθηκες πια; Δεν είναι ώρα να κόψουνε τις
επισκέψεις;” της λέει ένας γείτονας στην πρώτη σελίδα του βιβλίου...), την
συμβουλεύουν, προσπαθούν να την καθοδηγήσουν πως να αντιμετωπίσει την απώλειά
της. Όλοι από αδερφές και θείες, μέχρι τους γείτονες έχουν άποψη για το τι
πρέπει να κάνει τώρα η Νόρα, πως να πορευθεί. Εκείνη το μόνο που επιθυμεί είναι
να την αφήσουν ήσυχη.
Οι πρώτες
της ενέργειες εκπλήσσουν τους πάντες. Πουλάει το παραθαλάσσιο εξοχικό που
λάτρευαν εκείνη κι ο Μόρις, όπως άλλωστε και τα παιδιά τους, ενώ δεν θα αρνηθεί
την πρόταση για εργασία που της προσφέρουν τα παλιά (προτού παντρευτεί)
αφεντικά της σε μια αναπτυσσόμενη εταιρία της πόλης. Η Νόρα Γουέμπστερ
εργαζόμενη ξανά, μετά από 20 χρόνια και βάλε, ξαφνιάζοντας τα ίδια της τα
παιδιά, που (κυρίως τα δύο μικρά αγόρια) την κοιτάνε πλαγίως, ενώ όταν θα
αλλάξει και τα μαλλιά της οι ματιές των άλλων γυναικών θα είναι φαρμακερές.
Το
μυθιστόρημα διαπερνάει η θλίψη που αισθάνεται, που βιώνει η ηρωίδα του, όπως
και η ασφυξία από τον κοινωνικό περίγυρο και την οικογένεια (με την ευρύτερη έννοια). Τα βλέμματα και η
καχυποψία των συντοπιτών της που ο καθένας προσπαθεί να την καθοδηγήσει, να τη
συμβουλεύσει, η πανταχού παρούσα εκκλησία, η αρχέγονη δυσπιστία απέναντι στη
γυναίκα που χηρεύει σε νέα σχετικά ηλικία, τα παιδιά που αντιδρούν το καθένα
διαφορετικά, η οικονομική δυσπραγία που την υποχρεώνει σε ενέργειες (όπως η
πώληση του σπιτιού), που γνωρίζει ότι θα προκαλέσουν συζητήσεις, έρχονται και
“κάθονται” πάνω από τη Νόρα πιέζοντας την.
Το βιβλίο
“συνομιλεί” ευθέως με το (πιο επιτυχημένο εμπορικά μυθιστόρημα του συγγραφέα)
“Μπρούκλιν” που μεταφέρθηκε την προηγούμενη χρονιά στον κινηματογράφο. Η ηρωίδα
του Μπρούκλιν μεταβαίνει στην Αμερική για να ξεφύγει από τον επαρχιακό
μικρόκοσμο και την καταπιεστική μητέρα της (η οποία κάνει ένα μικρό αλλά
χαρακτηριστικό πέρασμα από το “Νόρα Γουέμπστερ”), ενώ η Νόρα θα μείνει εκεί,
εγκλωβισμένη στη πόλη της – θα βγει δε για πρώτη φορά στο εξωτερικό πηγαίνοντας
με τη θεία της σε ένα παραθαλάσσιο θέρετρο στην Ισπανία. Θα μείνει εκεί σε ένα
κόσμο γεμάτο παπάδες και καλόγριες που καθορίζουν τις ζωές των κατοίκων, γεμάτο
με μικροκακίες και μικροαντιθέσεις, κουτσομπολιά και μεθυσμένες βραδιές στις
τοπικές παμπ.
Μια πλήρης
και αλησμόνητη λογοτεχνική ηρωίδα, η Νόρα Γουέμπστερ θα βρει τη δύναμη να
αντέξει, θα επιβιώσει χρησιμοποιώντας τον δυναμικό της χαρακτήρα, θα γίνει
δεκτή ως αυτόνομη προσωπικότητα, θα συγκρουστεί, θα βγει νικήτρια. Ο συγγραφέας
δείχνει με μαεστρικό τρόπο πως η ηρωίδα του θα βγει από την απόγνωση και την
θλίψη, θα “βγάλει το κεφάλι της στην επιφάνεια”, δεν θα φοβηθεί να συγκρουστεί.
Μέσα από
τις σελίδες του βιβλίου αναδεικνύεται και ο έτερος μεγάλος πρωταγωνιστής του
που δεν είναι άλλος από την ίδια τη χώρα του συγγραφέα. Η Ιρλανδία και η
καθημερινότητα της επαρχιακής ζωής, οι κάτοικοι και η αδάμαστη και σαγηνευτική
της φύση, ο καθολικισμός, το αλκοόλ, το ατίθασο πνεύμα των κατοίκων αλλά και το
κουτσομπολιό, τα στενά οικογενειακά δεσμά περιγράφονται με υπέροχο τρόπο και
είναι από τα στοιχεία που καθηλώνουν τον αναγνώστη.
Με πολλά αυτοβιογραφικά
στοιχεία να υπάρχουν στο βιβλίο, το μυθιστόρημα του Τομπίν, εκτυλίσσεται χωρίς
πολλή δράση, καθώς μεταφέρει ουσιαστικά τις σκέψεις και τα συναισθήματα της
ηρωίδας του. Ίσως θα λειτουργούσε καλύτερα ως νουβέλα, 200 σελίδων παρά ως ένα
μυθιστόρημα διπλάσιας έκτασης όπως είναι. Εξαιρετικά ενδιαφέρον ως προς την
ψυχολογική σκιαγράφηση του κεντρικού του χαρακτήρα, αφήνει τους υπόλοιπους
ήρωες σε δεύτερο πλάνο, καθώς και τις κοινωνικές αλλαγές που περνάνε στην
τοπική κοινωνία με τον συνδικαλισμό στην εταιρία που δουλεύει η Νόρα ή τον
εμφύλιο που εντείνεται στον Βορρά. Ο ρυθμός του βιβλίου είναι αργός και
υποτονικός αλλά η όλη αίσθηση που σου αφήνει το μυθιστόρημα είναι γλυκιά χάρη
στην δύναμη της αφήγησης και στην γοητεία των περιγραφών, διότι δεν μπορούμε να
λησμονούμε ότι ο Τομπίν είναι ένας εξαιρετικός συγγραφέας.
Δημοσίευση σχολίου