Παρασκευή, Σεπτεμβρίου 18, 2015
posted by Librofilo at Παρασκευή, Σεπτεμβρίου 18, 2015 | Permalink
"Η αγάπη θα μας σώσει, αδέρφια. Και οι ιστορίες, φυσικά"
Ο Μιχάλης Μητσός (Αθήνα,1959) είναι ένας από τους λίγους (ελάχιστους ίσως) δημοσιογράφους, που παρακολουθώ την στήλη τους ("Διαστάσεις"), πολλά χρόνια τώρα. Υπήρχε και το αντίστοιχο blog του παλαιότερα, το οποίο έχει αρκετά χρόνια να ανανεωθεί. Με την έκδοση ενός ιδιότυπου (και ιδιαίτερα αναλυτικού) ημερολογίου σε μορφή βιβλίου "ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΘΑ ΜΑΣ ΣΩΣΟΥΝ (Ένα ημερολόγιο του 2014)", (Εκδ. Πόλις, σελ.539), ο Μητσός κάνει το (αναμενόμενο για όσους γνωρίζουν τη γραφή του) βήμα προς το είδος του λογοτεχνικού δοκιμίου με μεγάλη επάρκεια και επιτυχία.

"Συγγραφέας δεν είμαι. Ούτε, βέβαια, διανοούμενος. Επινοούμενος ίσως, σύμφωνα με μιαν απροσδόκητα αυτοσαρκαστική έκφραση ενός παλιού υπουργού, το όνομα του οποίου αποκαλύπτω κάπου σ' αυτές τις σελίδες. Είμαι, με λίγα λόγια, ένας ημιμαθής γραφιάς, που αντιγράφει ιδέες, ή έστω τις μεταγράφει - πάντως δεν τις παράγει. Στη δημοσιογραφία μπήκα από σπόντα, επειδή μου άρεσε να παρακολουθώ τον ξένο τύπο. Είχα όμως την τύχη να ανεβώ τη σωστή στιγμή στο σωστό τρένο. Τριάντα-τόσα χρόνια μετά, στο ίδιο τρένο βρίσκομαι. Ίσως επειδή είμαι αμετανόητος, όπως είχε πει ένας άλλος πρώην υπουργός, που κι αυτόν κάπου τον ξεμπροστιάζω. Ίσως επειδή κατά βάθος είμαι συντηρητικός. Ίσως, πάλι, επειδή φοβάμαι πως, "Όπου να πάω, σ' όποιο ταξίδι, σε λάθος στάση θα κατεβώ"."

365 εγγραφές για αντίστοιχες ημέρες του 2014. Για όσους είναι εξοικειωμένοι με το είδος δημοσιογραφίας που υπηρετεί ο Μητσός, δεν αποτελούν έκπληξη τα κείμενα αυτά. Σχόλια της επικαιρότητας, μικρές ή μεγάλες ειδήσεις από τον ξένο τύπο, λογοτεχνικά νέα, αποσπάσματα από βιβλία που βραβεύθηκαν στις ΗΠΑ, στην Γαλλία, στην Αγγλία, αλλά και αναμνήσεις από το παρελθόν, μεταφράσεις ποιημάτων, τραγουδιών που σημάδεψαν κάποια φάση της ζωής του, πολιτικά σχόλια. Ο Μητσός στο βιβλίο αυτό, είναι περισσότερο απελευθερωμένος από την εφημερίδα στην οποία εργάζεται, περισσότερο προσωπικός. Η γραφή του παραμένει υπαινικτική και λυρική, στοχαστική και ακριβής.

"Το βιβλίο αυτό δεν είναι λοιπόν ακριβώς ένα Ημερολόγιο του 2014. Μοιάζει περισσότερο με φόρο τιμής. Μιλά για πολιτική και έρωτα, με μια μάλλον εμφανή αμηχανία. Υποστηρίζει ένθερμα την απόλαυση, γνωρίζοντας ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ενοχή. Προσπαθεί να προσεγγίσει τον θάνατο, για να τον καταλάβει καλύτερα. Παρουσιάζει αποστάγματα ζωής σοφών ανθρώπων, πένθη και επετείους, ποιήματα και τραγούδια, αυθαίρετα επιλεγμένα. Κάθε μήνας, εδώ, έχει το τραγούδι του: έξι ελληνικά και έξι ξένα αποτελούν το προσωπικό μου Top-12. Τα ποιήματα, πάλι, υπακούουν περισσότερο στη λογική του New Yorker, από τον οποίο και προέρχονται τα περισσότερα: παρεμβάλλονται στην ύλη για να σχολιάσουν και, ενδεχομένως, για να ξαφνιάσουν."

Τα κείμενα που αφορούν λογοτεχνία ή εκφράζουν προσωπικές σκέψεις για το παρελθόν, για κάποια πρόσωπα που γνώρισε στον επαγγελματικό του βίο είναι τα πιο ενδιαφέροντα και σαφώς τα πιο γοητευτικά του βιβλίου. Δυστυχώς τα κείμενα που αφορούν πολιτικά γεγονότα δεν στέκονται στο ίδιο ύψος, το περίεργο δε είναι ότι παρότι αφορούν γεγονότα που συνέβησαν κάτι περισσότερο ή σχεδόν ένα χρόνο πριν, φαίνονται πολύ αδιάφορα ή ανούσια. Ίσως βέβαια η πολιτική θύελλα του 2015 να λειτούργησε αρνητικά και το 2014 να φαίνεται μακρινό ή ξεπερασμένο, είναι τέτοια η συμπύκνωση του χρόνου που οι πολιτικές αναλύσεις (παντός είδους) δείχνουν ξεπερασμένες και ανούσιες.

Μεταφράσεις αγαπημένων τραγουδιών, η "γνωριμία" με την σπουδαία τραγουδίστρια Λάσα ντε Σέλα, ένα κείμενο του αυτόχειρα Στιγκ Ντάγκερμαν (συγγραφέα του αριστουργηματικού "Η ανάγκη μας για παρηγοριά"), η αναθεωρημένη μετάφραση της Τζένης Μαστοράκη για το "The Catcher in the Rye" του Sallinger, ο Αριέλ Ντόρφμαν και ο Χούλιο Κορτάσαρ σε μια περίεργη "συνάντηση", οι στίχοι του Σαββόπουλου, η κόρη του Στάλιν και η ζωή της, ένα συγκινητικό κείμενο για τα "100 χρόνια μοναξιά" του Μάρκες, η ορχήστρα του Άουσβιτς, η Λεπέν και ο φόβος του μπας και ανέλθει στην εξουσία, οι 50 αποχρώσεις του γκρί, ο George Saunders και το βραβείο για το μυθιστόρημα "Δεκάτη Δεκεμβρίου",(που πρόσφατα κυκλοφόρησε στα ελληνικά), οι πρόσφυγες και το μεταναστευτικό, ο Μίκης Θεοδωράκης και η απεργία πείνας του Ρωμανού,τα ωραία κείμενα είναι αμέτρητα στο σαγηνευτικό βιβλίο του Μητσού.

Ο Μιχάλης Μητσός "συστήνεται" μέσα από το ιδιότυπο ημερολόγιο του ως ένα στοχαστικός και ευαίσθητος άνθρωπος, που αναλύει τα γεγονότα με λογική και σύνεση, ψύχραιμα και υπό το πρίσμα πάντα της ανθρωπιάς και του μέτρου. Η μεγάλη ικανότητα του βέβαια, να μετατρέπει το γενικό σε προσωπικό, να κάνει δικά του τα κείμενα των άλλων, πιο οικεία στον αναγνώστη, είναι μοναδική και συντελεί στην απόλαυση του κειμένου. Μια ψύχραιμη "φωνή" που τις περισσότερες φορές δεν λέει κάτι παραπάνω από τα αυτονόητα, πράγμα που σπανίζει στον τόπο μας. Και ίσως γι' αυτό (ή μάλλον ακριβώς γι' αυτό) το βιβλίο του είναι εκτός από έξοχο και σαγηνευτικό, ιδιαίτερα πολύτιμο στον μέσο αναγνώστη.

"Παρασκευή 19 Σεπτεμβρίου

"Λατρεμένη μου αγάπη, σε παρακαλώ μην πεθάνεις, εγώ σχεδόν τα κατάφερα. Ύστερα από ένα ταξίδι που κράτησε πολλούς μήνες, έφτασα στη Λιβύη. Αύριο φεύγω για την Ιταλία. Ας με προστατεύσει ο Αλλάχ! Ό,τι έκανα το έκανα για να επιβιώσω. Αν σωθώ, σου υπόσχομαι πως θα κάνω ό,τι μπορώγια να βρω μια δουλειά και να σε φέρω στην Ευρώπη. Αν διαβάσεις αυτό το γράμμα, εγώ θα είμαι ζωντανός κι εμείς θα έχουμε ένα μέλλον. Σ'αγαπώ, δικός σου για πάντα, Σαμίρ."

Ο Σαμίρ ήταν μάλλον Αιγύπτιος, είκοσι έως είκοσι πέντε ετών. Και δεν υπολόγισε κάτι: ότι η αγαπημένη του μπορεί να διάβαζε αυτό το γράμμα - αναδημοσιευμένο σε κάποια εφημερίδα - ακόμη κι αφού εκείνον τον είχαν καταπιεί τα νερά της Μεσογείου. Γιατί το παραπάνω γράμμα είναι ένα από τα χιλιάδες γράμματα αγάπης και ελπίδας που δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους, αλλά βρέθηκαν πάνω στα πτώματα μεταναστών από την Γκάνα ή τη Νιγηρία, την Αίγυπτο ή την Παλαιστίνη, την Αιθιοπία ή την Ερυθραία, που προσπαθούσαν να περάσουν στην Ευρώπη. Πολλά ήταν κλεισμένα σε πλαστικά κουτιά για να μην τα καταστρέψει το νερό. Μερικές φορές, οι συντάκτες τους τα αντέγραφαν και έδιναν ένα αντίγραφο σε κάποιον συνταξιδιώτη τους, ώστε να διπλασιαστεί η πιθανότητα να φτάσουν στον προορισμό τους. Οι αστυνομικοί που τα έβρισκαν δεν τα πετούσαν: τα έβαζαν στο αρχείο. Εκεί είχε την ευκαιρία να ρίξει μια ματιά ο δημοσιογράφος της La Republica που υπογράφει το ρεπορτάζ στο σημερινό φύλλο.
Ένα άλλο χαμένο γράμμα γράφει:

"Θα ήθελα να είμαι μαζί σου. Μην τολμήσεις να με ξεχάσεις. Σε αγαπάω τόσο πολύ, η επιθυμία μου είναι να μη με ξεχάσεις ποτέ. Να είσαι καλά, αγάπη μου. Ο Α αγαπά τη Ρ."

Μπα, καλύτερα να μην το διαβάσει αυτό το γράμμα η Ρ. Καλύτερα να νομίζει ότι ο Α. την ξέχασε. Γρήγορα θα τον ξεχάσει κι αυτή."




 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home