Ανάμικτα συναισθήματα διακατέχουν τον αναγνώστη του μυθιστορήματος "Ο Σοκολατοποιός" (62) του Ολλανδού συγγραφέα Φ.Σογκτ,το οποίο έχει μιά αξιοπρόσεκτη επιτυχία στην χώρα μας (ήδη έχει πραγματοποιήσει αρκετές εκδόσεις), προφανώς εκμεταλλευόμενο το ενδιαφέρον που υπάρχει γιά την "λογοτεχνία της γαστριμαργίας".

Το story είναι απλό και ενδιαφέρον.Ο Γιόπ Ντάαλντερ αναγκάζεται να κλείσει το μικρό του μαγαζάκι στο Τορόντο του Καναδά,το οποίο έχει γίνει διάσημο σε μιά πόλη χωρίς ιδιαίτερη γαστρονομική κουλτούρα, όταν ανοίγει δίπλα του ένα θηριώδες supermarket το οποίο διαθέτει τμήμα ντελικατέσεν στο οποίο κατασκευάζονται πολύ μοντέρνου στυλ σοκολάτες . Με ένα flash-back (το οποίο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου), παρακολουθούμε την ζωή του Ντάαλντερ από τα παιδικά του χρόνια μέχρι το κλείσιμο του μαγαζιού του.Ο ήρωας γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μιά "καλλιτεχνική" οικογένεια , όπου το φαγητό λειτουργούσε ως "αναγκαίο κακό". Ζει μιά ουδέτερη και αποξενωμένη ζωή είτε ως παιδί είτε ως έφηβος , μην έχοντας κανένα ταλέντο στην μουσική (όπως όλα τα μέλη της οικογένειας που ζουν μόνο και μόνο γι'αυτό). Κάποια τυχαία γεγονότα τον οδηγούν να ανακαλύψει την ηδονή των γεύσεων και διαπιστώνει ότι έχει μιά ιδιαίτερη ικανότητα στην μαγειρική. Σε μιά εκδρομή με το πανεπιστήμιο στην Γαλλία συναντά έναν ιδιόμορφο σοκολατοποιό ο οποίος τον σαγηνεύει τόσο πολύ ώστε τα παρατάει όλα και πηγαίνει να μαθητεύσει κοντά του (μάλλον το γοητευτικότερο μέρος του βιβλίου). Αυτή θα είναι η καλύτερη περίοδος της ζωής του, η οποία αποκτά επιτέλους ένα νόημα όταν ερωτεύεται μιά πανέμορφη κοπέλλα (ενδιαφέρων ο χαρακτήρας της Έμμας). Η τυχαία εγκυμοσύνη τούς αναγκάζει να γυρίσουν στην Ολλανδία όπου ο Γιόπ μάταια προσπαθεί να παρακάμψει τα γρανάζια της γραφειοκρατίας και να ανοίξει την δικιά του chocolaterie . Τελικά θα πραγματοποιήσει το όνειρό του μεταναστεύοντας στον Καναδά - μιά χώρα melting pot διαφόρων πολιτισμών, ανεκτική και τελείως "παρθένα" στον χώρο της παραγωγής και κατανάλωσης ποιοτικής σοκολάτας. Η καρριέρα του Γιόπ απογειώνεται και ζει πραγματικά ευτυχισμένες στιγμές ώσπου οι καταστάσεις τον ξεπερνάνε .

Διαβάζοντας το μυθιστόρημα τού Schogt πολλές φορές μου δημιουργείτο η απορία , γιατί με άφηνε τόσο αδιάφορο (άσχετα που από έναν ιδιάζοντα μαζοχισμό ,το διάβασα μέχρι το ιδιαίτερα προβλέψιμο τέλος).
Είναι ο ήρωας που είναι ψυχρός,ανέραστος,δύστροπος,παράξενος? Ο Ντάαλντερ σου δημιουργεί την αίσθηση "μιά κρύο,μιά ζέστη", κάποιες στιγμές συμπάσχεις με τις πικρίες του και τις απογοητεύσεις του , άλλες φορές σου έρχεται να παρατήσεις το βιβλίο αγανακτισμένος με τις μαλακίες του .
Είναι η γραφή του συγγραφέα που είναι άχρωμη και ιδιαίτερα πεζή , λειτουργώντας ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη της ιστορίας ? Οι ιστορίες που έχουν βασικό πρωταγωνιστή ένα τόσο γοητευτικό (και αισθησιακό) υλικό όπως η σοκολάτα , συνήθως σου αφήνουν μιά ιδιαίτερα γλυκειά αίσθηση (άσε που σε λιγώνουν απίστευτα,σε βαθμό στερητικού συνδρόμου). Στο βιβλίο αυτό , η αίσθηση είναι μάλλον bitter όπως οι σοκολάτες που προτιμάει ο ήρωας , ο οποίος δεν πείθει τον αναγνώστη ούτε γιά το πάθος του, ούτε γιά τις ικανότητές του σε σημείο που να αναρωτιέσαι μήπως τελικά τα προϊόντα του σουπερμάρκετ ήταν όντως καλύτερα και το "νόημα" που ήθελε να περάσει ο συγγραφέας λειτούργησε τελείως αντίστροφα με τις προθέσεις του .

Με τον Δημήτρη Μαμαλούκα γνωριστήκαμε μέσω του blogging.Με αφορμή τον μεγάλο B.Traven (κοινή μας αγάπη),αρχίσαμε μιά αλληλογραφία,η οποία εξελίχθηκε σε φιλία.Όταν διάβασα την ΑΠΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ κατάλαβα ότι ο Δημήτρης έχει μεγάλο ταλέντο.Το βιβλίο θα μπορούσε να είναι καλύτερο,του το είπα,τον στενοχώρησα λίγο αλλά προς τιμή του δεν προσπάθησε να μου αλλάξει άποψη.Υπάρχει αναφορά μου,σε σχετικό ποστ γιά τα βιβλία του καλοκαιριού.

"Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΒΟΤΑΝΙΚΟΥ" (85)είναι το δεύτερο βιβλίο του Δημήτρη και έχει εκδοθεί το 2003,είναι δηλαδή προγενέστερο της "Απαγωγής".Ένα μυθιστόρημα εντυπωσιακό τόσο σε σύλληψη, όσο και σε εκτέλεση.Καταπληκτικός ρυθμός που σε παρασέρνει,300 σελίδες που τις διαβάζεις σε μερικές ώρες,με τον "φόβο να τρώει τα σωθικά" σου.Θρίλερ Αμερικάνικου στυλ που φέρνει στην μνήμη πολλές ταινίες (κυρίως) αλλά και μάστορες του αστυνομικού μυθιστορήματος.

Η ιστορία με δυό λόγια:
Ο ήρωας κατεστραμμένος οικονομικά από τον μισότρελλο αδερφό του (με τον οποίο μισούνται θανάσιμα),σχεδιάζει την ληστεία μιας χρηματαποστολής του Πολεμ.Ναυτικού στην μοναδα που υπηρετεί την θητεία του.Η ιδέα αυτή καρφώνεται στο μυαλό του τόσο πολύ ώστε ούτε ένας έρωτας που ζει γιά πρώτη φορά στη ζωή του μπορεί να του την βγάλει.Σχεδιάζει το πλάνο και το αιματοκύλισμα έρχεται φυσιολογικά.Το τέλος είναι απρόσμενο γιά όλους.

Μυθιστόρημα δυνατό,ασεβές,νοσηρό,με τον κεντρικό ήρωα,να είναι η απόλυτη ενσάρκωση του ΚΑΚΟΥ,με δευτερεύοντες πολύ ενδιαφέροντες χαρακτήρες,οι οποίοι παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην ανέλιξη της πλοκής.Το στυλ του συγγραφέα είναι εξπρεσσιονιστικό,οι ψυχολογικές προεκτάσεις είναι πολύ υπαινικτικές,περισσότερο καλείται ο αναγνώστης εν μέσω ενός φρενήρους ρυθμού να βρει τις υπόγειες διαδρομές της πλοκής.

Μειονεκτήματα σίγουρα υπάρχουν,αλλά είναι άδικο γιά τον συγγραφέα να σταθεί κανείς σε αυτά.Ο Μαμαλούκας ήθελε να γράψει μιά ιστορία δράσης και σε αυτό πέτυχε απόλυτα χαρίζοντας μεγάλη απόλαυση μ'αυτό του το δημιούργημα.

Ενα βιβλίο που περιμένει τον κατάλληλο σκηνοθέτη γιά να γίνει μιά καταπληκτική ταινία δράσης και μυστηρίου όπως αναφέρει και σε σχετικό ποστ ο nuwanda.Ακόμα πιό επιτακτικά, το βιβλίο περιμένει τον κατάλληλο μεταφραστή γιά μιά μεγάλη καρριέρα σε άλλες αγορές που μάλλον θα το εκτιμήσουν καλύτερα άνθρωποι απαλλαγμένοι από την "σοβαροφάνεια" και την "Ελληνολατρεία" της ντόπιας διανόησης.

Δεν θέλω να γράψω κάτι άλλο γιά το βιβλίο,παραθέτω μιά συνομιλία που είχαμε σήμερα υπό μορφή chat με τον Δημήτρη πάνω σε ορισμένες απορίες που είχα γιά το βιβλίο.Σαχλαμαρίσαμε και λίγο αλλά δεν γινόταν αλλιώς (δεν επείθετο με τίποτα να μιλήσει γιά το βιβλίο του,ο τάλας).Με τον κίνδυνο να μας χαρακτηρίσουν "ψωνάρες" ιδού:

LF: Θέλω να μιλήσουμε για τον Βοτανικό γιατί μου εκανε μεγάλη εντύπωση
Dimitris: ναι; εγώ δε πολυθέλω, βαριέμαι
LF: Εγω όμως θέλω και θα το συζητήσουμε γιατι θα γίνεις διάσημος τώρα.Λοιπόν πως σου ήρθε η ιδέα η ανώμαλη της ιστορίας
Dimitris: όντας ανώμαλος απλώς άφησα τον εαυτό μου ελεύθερο
LF: Πιαστηκες απο κάποιο γεγονός,είδες κανένα ρεπορταζ η απλά το σκέφτηκες?
Dimitris: κάτι έζησα, πολλά είδα και διάβασα και μετά τα έβαλα στο μίξερ
LF: ΔΛΔ τι έζησες?υπηρέτησες στον Βοτανικό και στην Α.Παρασκευή στους τόπους που εκτυλίσσεται η ιστορία?
Dimitris: νομίζω πως αυτό είναι απόρρητο αλλά θα παρανομήσω. ναι πέρασα κι απ' τα δυο στρατόπεδα
LF: Οντως υπάρχει χρηματαποστολή που περνάει ή περνούσε από τον Βοτανικό?Την έχει "χτυπήσει" ποτέ κανείς?
Dimitris: υπήρχε, δεν ξέρω αν αυτό συνεχίζεται. ευτυχώς κανείς δεν τη χτύπησε. εγίναν όμως μερικές μικρότερες ληστείες σε άλλα στρατόπεδα χωρίς θύματα
LF: Λοιπόν ορισμένες πιο εξειδικευμένες ερωτήσεις.Υπάρχουν πράγματα φετιχ που επαναλαμβάνονται στα βιβλία σου,ρολόγια και γρήγορα αυτοκίνητα
Dimitris: ε φυσικά, μεγάλη τρέλα. δυστυχώς κανένας κριτικός δεν εκτίμησε τις ώρες δουλειάς και μελέτης που χρειάστηκαν για τις αντίστοιχες σελίδες
LF: Ισως ένα μειονεκτημα του βιβλίου είναι η συνεχής αναφορά σ'αυτά τα δύο.Κυρίως στα ρολόγια.Γιατί το κάνεις?Παιχνίδι ή απλά ικανοποιείς την τρέλλα σου
Dimitris: όχι πιστεύω ότι πάει με την τρέλα του ήρωα ο οποίος κοιτάει τους καρπούς των ανθρώπων θέλοντα να δει τι ρολόι φορούν. και επηρεάζεται από αυτό. για τα αυτοκίνητα οι αναφορές είναι σαφώς λιγότερες
LF: Μ'αρεσε πολύ το νοσηρό κλίμα και ο ωμός ρεαλισμός αν το πάω κινηματογραφικά προς Πεκινπα έφερνε,στο δε λογοτεχνικό ύφος οι αναφορές είναι πολλές.Ζονκέ,Ε.Λέοναρντ,Ελλρόυ,Κίνγκ,σ'εχουν επηρρεάσει αυτοί
Dimitris: λοιπόν ο Πέκνιπα είναι ένας από τους αγαπημένους μου σκηνοθέτες. το Straw dogs είναι αγαπημένη μου ταινία. επηρεάστηκα από Κίνγκ και Τζέιμς Τσέιζ
LF: και pulp μυθιστορηματάκια φαντάζομαι
Dimitris: ναι ο Τσειζ θεωρείται τέτοιος άσχετα αν μερικά του είναι κορυφαία. ο Τσέιζ έχει κι ένα με ληστεία χρηματαποστολής το οποίο είχα διαβάσει μικρός. φαίνεται μέσα μου υπήρχε η ιδέα της ληστείας και με τη χρηματαποστολή του ναυτικού βγήκε στην επιφάνεια
LF: Κοίταξε και ο Κιουμπρικ έχει γυρίσει ένα με ληστεία και διάφορες ταινίες έχουν γυριστεί.Το καταπληκτικό του μυθιστορήματος σου (και μοναδικό γιά τα Ελληνικά λογοτεχ.δεδομένα-τουλάχιστον απ'όσο γνωρίζω)είναι ο φοβερός ρυθμός που έχει.Εγώ χθες διάβασα 200 σελίδες απνευστί
Dimitris: ναι αφού σε απειλούσα με τό όπλο στον κρόταφο!
LF: Το βιβλίο πάντως δεν είναι καθόλου "politically correct",οι Αλβανοί δεν είναι ποτέ Βορειοηπειρώτες,είναι πάντα κλέφτες και αχρείοι και κακομοίρηδες,οι γυναίκες είναι μόνο γιά πήδημα.Αφήνω την καταπληκτική σκηνή με την πόρνη στο ξενοδοχείο,όπου λες ότι άλλος στην θέση του ήρωα θα εδινε τα λεφτά και θα έφευγε ενώ ο ήρωας την πηδάει κανονικά (την βρωμιάρα όπως λέει)και την βρίσκει κιόλας
Dimitris: λοιπόν εδώ έχω πολλές αντιρήσεις. οι αλβανοί κερδίζουν τη συμπάθεια του αναγνώστη μετά από τα μύρια όσα τους κάνει ο ήρωας. στο βιβλίο υπάρχει ε΄νας μεγάλος έρωτας που δίνει ανάσες στον εξουθενωμένο αναγνώστη. με τίποτα δεν είναι μόνο πήδημα. ο ήρωας, αυτό το κτήνος, ερωτεύεται!
η σκηνή με το ξενοδοχείο είναι όντως άπαιχτη, μ' αρέσει πολύ κι εμένα, αφού συχνά αναρωτιέμαι πώς μπόρεσα και την έγραψα εγώ!!!!!!!!!!!!!
LF: Μήπως υπάρχει και λίγος Δημήτρης μέσα στον ήρωα?
Dimitris: λιγουλάκι. θέλω τα λεφτά τα θέλωωωωωωωω τα δισ.
άμα έχεις φορτώσει σε σάκους κι έπειτα έχεις κάτσει πάνω σε τρία δσεκατομμύρια είναι άλλη εμπειρία
LF: Πάντως με την συγγραφή βιβλίων λιγο δύσκολα τα βλέπω τα δισ..Μάλλον λάθος δουλειά διάλεξες
Dimitris: όχι ποιος το πε; όταν συμφωνήσω με Χόλιγουντ θα μετακομίσω ή Μονακό ή Καλιφόρνια
LF: Λοιπόν να επανέρθουμε στην τάξη γιατί μας βλέπω να ξεφεύγουμε και να οργανώνουμε ληστεία στο τέλος.
Με συγκίνησε η αναφορά σε ένα αγαπημένο βιβλίο τους Καρχαρίες του Bjernebo
Dimitris: ναι αγαπημένο μου δυστυχώς δεν είχε την αναγνώριση που του άξιζε, θυμάσαι το είχα βγάλει και σε ποστ
LF: Αρρωστημένος συγγραφέας,τεράστιος ο Νορβηγος,αυτοκτόνησε νομίζω
Dimitris: ναι σύγχρονος καταραμένος, αλκοολικός καβγατζής προβοκατέρ, αλλά μεγάλος συγγραφέας. κυκλοφορεί και το Η στιγμή της ελευθερίας, Άγρωστις εκδ. οίκος
LF: Ναι το εχω διαβάσει αυτοβιογραφικό είναι.Μετάφραση του Κούρτοβικ όπως και το ΣΧΟΙΝΙ του Μερι,επίσης και κάποια πολύ καλά του Ρανσμάγιερ,καταπληκτικά...
Dimitris: ξεφύγαμε εδώ λέγαμε για μένα κύριε Λιμπρόφιλε, συνεχίστε τους ύμνους μην ξεχνάτε ότι αυτή τη στιγμή σας σημαδεύω
LF: L.Battisti,Mongol ζεις με τις εμμονές σου?Παρ'ότι δεν καταλαβαίνω Ιταλικά ακούω πολύ Μina και ο Mongol της έχει γράψει πολλά τραγούδια.Επίσης ένα του Battisti που αναφέρεις IL GIARDINI DI Marzο το τραγουδάει και η Μina
Dimitris: ναι να πω πάλι ότι είναι κι αυτά αγαπημένα μου; πάντως οφείλω να ομολογήσω ότι με αφήνετε άφωνο από τις γνώσεις σας. φαίνεται για άλλη μια φορά η πολυσχιδής προσωπικότητα του συνομιλητή μου.
εμμονές οπωσδήποτε, ειδικά ο Μπατίστι αλλά και το συγκεκριμένο τραγούδι
LF: O Battisti είχε κατηγορηθεί για φασίστας?
Κάτι έχω ακούσει
Dimitris: δεν έχω ακούσει τίποτα σχετικό. ξέρω μόνο ότι τον τελευταίο καιρό είχε αποσυρθεί εντελώς
LF: Επανέρχομαι στο βιβλίο,η έμφαση στην λεπτομέρεια (σε εξαντλητικό βαθμό) είναι τόσο απαραίτητη στο θρίλερ?
Dimitris: εγώ πιστεύω πως είναι σε μεγάλο βαθμό. εγώ αγαπώ τη λεπτομέρεια και είναι στο στυλ μου
LF: Μήπως κουράζεται ο αναγνώστης τελικά?Το παρατήρησα το ίδιο και στην Απαγωγή του Εκδότη.Στον Βοτανικό νομίζω ότι λειτουργεί καλύτερα
Dimitris: δεν ξέρω, νομίζω πως όχι. πάντως αυτό είναι το στυλ μου κι έτσι θα συνεχίσω
LF: Η φωνή της συνείδησης του ήρωα του μιλάει συνέχεια,αυτό ορισμένες φορές λειτουργεί καλά και άλλες όχι,πάντως στις χιουμοριστικές στιγμές έχει μεγάλη πλάκα,εκεί που του λεει "είσαι και ευαισθητούλι" ας πούμε..
Dimitris: δεν είναι χιούμορ είναι καθαρός σαρκασμός ή έστω μάυρο χιούμορ.
LF: Σωστά εγώ το διατύπωσα λάθος...Η κριτική ασχολήθηκε με το βιβλίο?
Dimitris: Η κριτική ασχολήθηκε λίγο. νομίζω πως το βιβλίο πέρασε ουσιαστικά απαρατήρητο.
LF: Γιατί?Ο εκδότης δεν σε βοήθησε καθόλου?Οι πωλήσεις του βιβλίου?
Dimitris: ο εκδότης έκανε τη δουλειά του, αλλά οι πωλήσεις παρέμειναν χαμηλές. πιστεύω πως ήταν μια φυσιλογική πορεία ενός νέου σχετικά συγγραφέα
LF: Απαραδεκτο το βρίσκω αλλά τέλος πάντων...Κάτι τελευταίο γιά το βιβλίο.Ο Βοτανικός σαν χώρος/τόπος είναι εφιαλτικός,τόσο κοντά στο κέντρο και νομίζεις ότι είσαι σε καμμιά χωματερή.Νομίζω ότι παίζει καθοριστικό ρολο στην δράση έτσι?
Dimitris: δυστυχώς αυτή είναι η μοίρα των νέων. σνομπάρονται από όλους και φυσικά κι από τους βιβλιοπώλες που δεν εμπιστεύονται μια νέα φωνή. η περιοχή του Βοτανικού φυσικά κι έπαιξε το ρόλο της
LF: Τα δύο αδέλφια είναι τελικά ένας άνθρωπος με δύο πρόσωπα?
Dimitris: Κάιν και Άβελ
LF: Ε όχι τελείως Αβελ...Η ανατροπή στο τέλος πολύ καλή δεν λέω...
Dimitris: οι ανατροπές είναι αγαπημένο μου συστατικό
LF: όπως και το να κλείνεται ο δράστης κάπου,στο γκαράζ ο Μιχάλης και στην Απαγωγή του Εκδότη στην σπηλιά της Λευκάδας ο Πάολο
Dimitris: είστε πολύ προσεκτικός αναγνώστης...
LF: Μπρρρ,πρέπει να κλείσουμε.Μπορείς τώρα να βγάλεις το μαχαίρι από τα πλευρά μου γιατί με πιεζει?Επίσης τα καλωδια από τα χέρια?Γαμώτο....
Dimitris: άντε στη χαρίζω για σήμερα κοίτα να γράψεις τίποτα άσχετο, σ' έφαγα

Ο Χ.Κούνζρου είναι ένας από τους πλέον ελπιδοφόρους συγγραφείς της Αγγλίας.Ο ινδικής καταγωγής συγγραφέας γεννημένος το 1969 στο Λονδίνο,δημιούργησε αίσθηση πριν από λίγα χρόνια με το εξαιρετικό του μυθιστόρημα "Ο Ευγενής των Ινδιών" (The Impressionist).Το καινούριο του δημιούργημα "Η ΜΕΤΑΔΟΣΗ" (The transmission) (75) είναι μιά σάτιρα της παγκοσμιοποίησης,ένα ξέφρενο μυθιστόρημα,πολύ φιλόδοξο σαν προσπάθεια,που θέλει να πει πολλά και το καταφέρνει σε μεγάλο βαθμό.

Ο νεαρούλης Αρτζούν ζει μιά ήσυχη ζωή με την οικογένεια του στην Ινδία και το μόνο του ενδιαφέρον είναι οι υπολογιστές-όπου είναι πραγματικό ταλέντο, και οι ταινίες του Bollywood.Προσλαμβάνεται από μιά Αμερικάνικη εταιρία,η οποία του υπόσχεται εξέλιξη και πλούτη αλλά ουσιαστικά τον χρησιμοποιεί ως σκλάβο σε μιά σύγχρονη μορφή δουλεμπορίου η οποία έχει γίνει τα τελευταία χρόνια πολύ της μόδας.Ο Κούνζρου μαεστρικά περιγράφει αυτό τον κόσμο των computer geeks,του δανεισμού προσωπικού,της εκμετάλλευσης των πολυεθνικών.

Ο ήρωας επιτέλους καταφέρνει να απασχοληθεί σε μιά "σοβαρή" εταιρία,όταν ξεσπάει οικονομική κρίση στις εταιρίες "νέας τεχνολογίας",τότε πέφτει θύμα της "μείωσης κόστους" (που σημαίνει "μείωση προσωπικού"),έτσι λοιπόν καταστρώνοντας ένα τελείως παράλογο σχέδιο,εξαπολύει ένα ιό στον οποίο,δίνει το όνομα της αγαπημένης του ηρωίδας του Bollywood της Λίλα.Ο ιός εισχωρεί παντού και καταστρέφει τα πάντα,διότι ο σύγχρονος κόσμος είναι στηριγμένος εξ'ολοκλήρου στα προγράμματα των υπολογιστών.Οι περισσότερες εταιρίες χάνουν τα αρχεία τους,οι μεταφορές κάθε είδους μπλοκάρουν,τα νοσοκομεία υπολειτουργούν,χάος παντού και η κυβέρνηση των ΗΠΑ κηρύσσει την χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Το άλλο κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας,ο Γκάυ που ζει μιά χλιδάτη ζωή στο Λονδίνο διευθύνοντας μιά εταιρία μάρκετινγκ (που ουσιαστικά διοικείται από μιά άλλη εταιρία σύμφωνα με τα σημερινά στάνταρντς όπου κανείς δεν ξέρει ποιός είναι το πραγματικό του αφεντικό),βλέπει την ζωή του να γυρίζει τούμπα λόγω των επιπτώσεων του ιού.Χάνει την πανέμορφη γκόμενά του με την οποία συζεί καθαρά γιά επίδειξη,χάνει την εταιρία του γιά την οποία είναι πολύ υπερήφανος,χάνει το καταπληκτικό του διαμέρισμα.Οι σκηνές του Γκάυ είναι ξεκαρδιστικές αλλά και πολύ διδακτικές ταυτόχρονα.

Το μυθιστόρημα ακολουθεί έναν ιλλιγγιώδη ρυθμό,με μιά διαβρωτική σάτιρα που εισχωρεί παντού αλλά εκεί που περιμένεις την δράση να κορυφωθεί και η αγωνία έχει "χτυπήσει κόκκινο",ο συγγραφέας μοιάζει να χάνει το παιχνίδι και στις τελευταίες 30 σελίδες να βιάζεται να κλείσει το μυθιστόρημα αφήνοντας τον αναγνώστη μετέωρο και ίσως απογοητευμένο.

Η μεγαλύτερη αρετή του μυθιστορήματος είναι οι χαρακτήρες που πλάθει ο Κούνζρου.Όπως στον Ευγενή των Ινδιών (που είναι πολύ πιό ολοκληρωμένο βιβλίο),ο Ινδός ήρωας προσπαθεί να γίνει ένας τέλειος Άγγλος,στην ΜΕΤΑΔΟΣΗ ο Αρτζούν που στην πραγματικότητα είναι τελείως "φυτό" συνειδητοποιεί ότι αφήνοντας την μεσοαστική και καλά προστατευμένη ζωή του στην Ινδία,όταν πηγαίνει με πολλά όνειρα στην Αμερική γίνεται "αναλώσιμος","φτηνό εργατικό δυναμικό",ένα προϊόν που θα το χρησιμοποιήσουν και μετά θα το πετάξουν.Με σκηνές που θυμίζουν μυθιστορήματα του 19ου αιώνα ο συγγραφέας μας δείχνει το απεχθές πρόσωπο της παγκοσμιοποίησης την ίδια στιγμή που τα ίδια τα θύματά της δείχνουν να το απολαμβάνουν.

Εν κατακλείδι,η ΜΕΤΑΔΟΣΗ είναι ένα γοητευτικό μοντέρνο βιβλίο που μπορεί να τα χαλάει λίγο στο τέλος αλλά δεν παύει να παραμένει μιά ιδιαίτερα γενναία προσπάθεια καταγραφής της σύγχρονης πραγματικότητας,η οποία δεν είναι τόσο "virtual" όσο νομίζουν οι περισσότεροι.

Θα το δηλώσω ευθύς εξ αρχής,απ'όλη την αρχαία Ελληνική γραμματεία,τον Ηρόδοτο γουστάρω περισσότερο.Καλός ο Θούκυ,κάλλιστοι οι Πλάτων,Ξενοφών,Αριστοτέλης,εμένα όμως που είμαι fan της παραμυθίας,ο Ηρόδοτος είναι ο αγαπημένος μου.Οι "Ιστορίες" του είναι μαγευτικές,βρίσκω απίστευτο λυρισμό στα γραπτά του και ουδόλως μ'ενδιαφέρει εάν οι περιγραφές του είναι "επιστημονικά ακριβείς" ή όχι.

Φανατικός οπαδός του Ηρόδοτου , είναι και ο Πολωνός δημοσιογράφος Ρίσαρντ Καπισίνσκι.Το βιβλίο του "ΤΑΞΙΔΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΗΡΟΔΟΤΟ" (80),είναι μιά εξαιρετική εξιστόρηση των δημοσιογραφικών του εμπειριών σε διάφορες ηπείρους με συντροφιά τις ιστορίες του Ηρόδοτου.

Ο Καπισίνσκι δηλώνει δημοσιογράφος αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ παραπάνω,είναι σίγουρα ένας μεγάλος συγγραφέας.Αυτό είναι εμφανές σ'αυτό το βιβλίο και χωρίς να έχω διαβάσει κάτι άλλο δικό του , στην χώρα μας έχουν εκδοθεί τα "ΕΒΕΝΟΣ,το χρώμα της Αφρικής" και το "Ο πόλεμος του ποδοσφαίρου".Γνωστός ως "Πάπας της Πολωνικής δημοσιογραφίας",έχει γράψει 25 βιβλία και το καλύτερο έργο του θεωρείται, το πεντάτομο «Lapidarium Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, IV, V» (1993, 1995, 1997, 2000, 2002) όπου αποκωδικοποιεί τα φιλοσοφικά και πολιτικά του πιστεύω, αλλά και τους στοχασμούς του πάνω σε ζητήματα της θεωρίας της λογοτεχνίας. Μεγάλη αίσθηση επίσης έχει δημιουργήσει,ένα άλλο βιβλίο του,το «Imperium» (1993), όπου γίνεται μια συγκλονιστική αποτίμηση του χαρακτήρα και των αιτιών κατάρρευσης της Σοβιετικής αυτοκρατορίας.

Ο Καπισίνσκι όταν πρωτάρχισε να δημοσιογραφεί,το μόνο που ήθελε πραγματικά ήταν να βγεί έξω από τα σύνορα,να ταξιδέψει. "Αυτό που ήθελα ήταν να περάσω τα σύνορα κάπου,δεν είχε σημασία που,γιατί αυτό που μ'ενδιέφερε δεν ήταν ο προορισμός,δεν ήταν το τέρμα,αλλά η σχεδόν μυστικιστική και υπερβατική πράξη του περάσματος των συνόρων." Όταν η αρχισυντάκτης του τον στέλνει στήν πρώτη του ουσιαστικά δημοσιογραφική αποστολή στην Ινδία το 55,τού δωρίζει τις ΙΣΤΟΡΙΕΣ του ΗΡΟΔΟΤΟΥ.Ένα βιβλίο που τελικά διαμορφώνει τον τρόπο σκέψης του νεαρού τότε δημοσιογράφου και τον συντροφεύει σε όλες του τις αποστολές.

Ο Καπισίνσκι ανακαλύπτει στα ηλικίας 2500 χρόνων γραπτά, τον πρώτο ρεπόρτερ της ιστορίας.Η μέθοδος του Ηρόδοτου ήταν,να επισκέπτεται τους τόπους που γράφει γι'αυτούς και την ιστορία τους και να ρωτάει τους ντόπιους.Πολλά από τα κείμενα του ξεκινούν με τις φράσεις:"Κάποιος μου είπε","Όπως λένε","Κι'όπως εγώ πληροφορήθηκα από αυτά που λένε..","Δεν ξέρω αν όλα αυτά αληθεύουν,γράφω ότι μου είπαν".

Ο Καπισίνσκι θαυμάζει την μέθοδο του Ηρόδοτου και διαπιστώνει ότι:
"Ο Ηρόδοτος ήταν παιδί της εποχής του,μιάς εποχής στη διάρκεια της οποίας η κουλτούρα που αναπτύχθηκε ήταν συνώνυμη με τον ανθρωπισμό...Οι πληροφοριες μεταδίδονταν από στόμα σε στόμα,από τον έναν άνθρωπο στον αλλο,πράγμα που προϋπέθετε την άμεση και κοντινή επαφή...Αυτός ο πολιτισμός της προφορικότητας έφερνε τους ανθρώπους κοντά,καθώς γνώριζαν ότι ο "Αλλος" δεν ήταν μόνο αυτός που θα βοηθούσε στην εξασφάλιση της τροφής και στην άμυνα απέναντι στον εχθρό,αλλά επίσης κάποιος μοναδικός και αναντικατάστατος φορέας που μπορούσε να εξηγήσει τον κόσμο και να είναι οδηγός σε αυτόν...Εξίσου σημαντικά και συχνά σημαντικότερα είναι η έκφραση του προσώπου, οι χειρονομίες, οι κινήσεις του σώματος.Ο Ηρόδοτος αυτό το γνωρίζει,και όπως κάθε ρεπόρτερ ή εθνολόγος,προσπαθεί να βρίσκεται σε άμεση επαφή με τους πληροφορητές του,όχι μόνο να ακούει αυτά που του αφηγούνται,αλλά και να παρατηρεί και πως τα αφηγούνται,πως αντιδρούν σε μιά δεδομένη κατάσταση".

Ο Ηρόδοτος γνωρίζει πολύ καλά πως η μνήμη είναι ένας σύντροφος απαραίτητος σε κάθε "οδοιπόρο ιστορικών μονοπατιών", αλλά συνήθως χάνεται. Ο αγώνας του Ηρόδοτου είναι αγώνας για τη διατήρηση της μνήμης και την καταγραφή των παραλλαγών του παρελθόντος. Ο Καπισίνσκι αντιλαμβάνεται πολύ καλά ότι αυτό είναι το νόημα της δημοσιογραφίας.

Ουσιαστικά διαβάζουμε ένα βιβλίο που κινείται σε δύο πολύ ευκρινή επίπεδα.Στο πρώτο έχουμε τα ρεπορτάζ του συγγραφέα στην Ινδία,το Κονγκό,την Περσία,την Αίγυπτο,στην Κίνα του Μάο.Στο δεύτερο όμως και απείρως πιό ενδιαφέρον επίπεδο βλεπουμε την επιρροή που ασκούν οι Ιστορίες του Ηρόδοτου πάνω στον Καπισίνσκι.Βλέπει τα πράγματα όχι στην επιφάνειά τους αλλά στην πραγματική τους διάσταση πέρα από εθνολογικές ή πολιτιστικές διαφορές εκεί όπου ουσιαστικά η ανθρώπινη μοίρα είναι κοινή.

Τα "ΤΑΞΙΔΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΗΡΟΔΟΤΟ" είναι όμως , πάνω απ'όλα ένας οδηγός αυτογνωσίας γιά τον σημερινό άνθρωπο.Ο Ηρόδοτος γιά τον Καπισίνσκι (και όχι μόνο), αποτελεί έναν οδηγό πραγματικής ζωής.Κλείνω, με (ίσως) το χαρακτηριστικότερο απόσπασμα του έξοχου βιβλίου του:

"Ο Ηρόδοτος ταξιδεύει γιά να απαντήσει στο ερώτημα του παιδιού-από που ξεφύτρωσαν στον ορίζοντα τα πλοία?Από που εμφανίστηκαν?Ποιά είναι η προέλευσή τους?Ώστε λοιπόν αυτό που βλέπουμε με τα μάτια μας δεν είναι τα σύνορα του κόσμου?Υπάρχουν και άλλοι κόσμοι?Και ποιοί είναι αυτοί άραγε?Όταν μεγαλώσει θα θελήσει να τους γνωρίσει.Αλλά καλύτερα να μη μεγαλώσει τόσο πολύ,ώστε να μείνει και λίγο παιδί.Γιατί μόνο τα παιδιά θέτουν σπουδαία ερωτήματα και θέλουν πραγματικά να μάθουν κάτι.
Και ο Ηρόδοτος με το πάθος και τον ενθουσιασμό ενός παιδιού μαθαίνει γιά την ύπαρξη άλλων κόσμων.Η σπουδαιότερη ανακάλυψή του είναι ότι υπάρχουν πολλοί.Και ότι καθένας είναι διαφορετικός.
Καθένας είναι σπουδαίος.
Και πρέπει να τους γνωρίσεις,γιατί αυτοί οι άλλοι κόσμοι,οι άλλοι πολιτισμοί,είναι καθρέφτες μέσα στους οποίους κοιτάζουμε τον εαυτό μας και αυτό που αντιπροσωπεύουμε.Χάρη σε αυτούς καταλαβαίνουμε καλύτερα τον εαυτό μας,αφου δεν μπορούμε να καθορίσουμε την ταυτότητα μας αν δεν την αντιπαραθέσουμε με τις άλλες.
Και γι'αυτό ο Ηρόδοτος, έχοντας κάνει αυτή την ανακάλυψη,την ανακάλυψη των "άλλων" ως καθρέφτη μέσα στον οποίο μπορούμε να κοιταχτούμε γιά να κατανοήσουμε οι ίδιοι καλύτερα τον εαυτό μας,κάθε πρωί,ακούραστος,ξανά και ξανά,ξεκινάει γιά το ταξίδι του."

Πάλι θα ασχοληθώ με 2 βιβλία,αναγνώσεις της εβδομάδας που πέρασε,πολύ διαφορετικά μεταξύ τους,που μου προσέφεραν ώρες απόλαυσης και προβληματισμού.

Η νουβέλα ΚΑΜΕΝΑ ΛΕΦΤΑ του Ρικάρντο Πίλια (85) είναι ένα συγκλονιστικό αστυνομικό(και όχι μόνο),χρονικό που βαδίζει στα χνάρια του ΕΝ ΨΥΧΡΩ του Τρ.Καπότε αλλά κατά την προσωπική μου άποψη το ξεπερνάει.Ο Πίλια εξιστορεί ένα πραγματικό γεγονός,μια ληστεία που συνέβη στο Μπουένος Αιρες το 1965.

Αργεντινή του 65,στρατιωτική χούντα,ο Περόν εξόριστος,μιά χώρα μπάχαλο,οικονομική κρίση,διεφθαρμένοι όλοι,πολιτικοί,στρατιωτικοί,αστυνομικοί.Η οργάνωση της ληστείας μιάς χρηματαποστολής μπάζει από παντού.Ένα μυστικό που δεν είναι και τόσο μυστικό (αφού είναι πολλοί οι εμπλεκόμενοι) και εκτελεστές του σχεδίου δύο τελείως ψυχοπαθείς τύποι που δεν διστάζουν να μετατρέψουν τον τόπο της ληστείας σε λουτρό αίματος.Οι ληστές παίρνουν τα λεφτά ρίχνοντας όλους τους κοντινούς ή μη συνεργάτες και μέσα στην απόγνωσή τους πάνε στο επαρχιακό και μικροαστικό Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης όπου ολοκληρώνεται η τραγωδία μετά από μιά δεκαπεντάωρη πολιορκία του διαμερίσματος που έχουν καταφύγει.

Το ρεπορτάζ και μόνο του θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ενδιαφέρον αστυνομικό μυθιστόρημα,αλλά ο Πίλια παίρνει την ιστορία και μεγαλουργεί δημιουργώντας μιά νουβέλα όπου η αφήγηση αναμιγνύεται με ρεπορτάζ,εσωτερικές σκέψεις,πλάνα κινηματογραφικής δομής,μαγικό ρεαλισμό,πολιτικό μυθιστόρημα.Τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται στην πραγματικότητα,δεν υπάρχει αναμάρτητος,όλοι είναι έτοιμοι να πουλήσουν και να πουληθούν.Χαρακτηριστικό της εποχής είναι ότι ο κάθε εγκληματίας μόλις πιάνεται αρχίζει και φωνάζει "Ζήτω ο Περόν",ώστε να θεωρηθεί πολιτικός κρατούμενος.Η καταιγιστική δράση φτάνει στα όρια της στην πολιορκία του διαμερίσματος,εκεί όπου φαίνεται ότι οι μόνοι ειλικρινείς μέσα στην εγκληματική τους φύση,την ψυχοπάθεια τους,την θολούρα τους από τα ναρκωτικά είναι αυτοί οι λούμπεν ομοφυλόφιλοι ληστές οι οποίοι κουβαλάνε όλα τα "κουσούρια" της κοινωνίας επάνω τους.

Δεν λέω τίποτα παραπάνω γιά την πλοκή διότι θα αποκαλύψω τις καταπληκτικές τελευταίες 50 σελίδες της νουβέλας,όπου διαδραματίζονται σκηνές τόσο έντονες που δεν μπορούν να αφήσουν κανέναν αδιάφορο.Στα αξιοσημείωτα είναι ότι η νουβέλα αυτή γυρίστηκε ταινία το 2000 από τον Marcelo Pineyro,όπου δόθηκε μεγάλη έμφαση στην ομοφυλοφιλική σχέση των δύο ληστών.

Στην ροή αυτού του εξαίσιου δημιουργήματος συντελεί τα μέγιστα η απόδοση της Ε.Γιαννοπούλου(Rayuela),της οποίας οι σημειώσεις βοηθάνε στην κατανόηση του κλίματος της εποχής.

Ο αγαπημένος συγγραφέας των παιδικών μου χρόνων ήταν ο Mark Twain,ώρες ατελείωτες πέρασα με τον Τομ Σώγιερ,τον Χακ Φιν.Διαβάζοντας τις περιπέτειες τους αρχικά σε ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ και μετέπειτα στις εκδόσεις ΑΣΤΗΡ ,θεωρούσα τα δύο τρελλόπαιδα κολλητούς μου φίλους χωρίς να ψάχνω πως και τι.Αργότερα στα τέλη της εφηβείας μου ξαναβρήκα τον Twain στις υπέροχα αιρετικές περιπέτειες ενός Γιάνκη του Κονέκτικατ στην αυλή του Βασ.Αρθούρου,βιβλίο που το απόλαυσα στα Αγγλικά και μου έχει μείνει αξέχαστο.
Ο Twain ξαναβρέθηκε στα χέρια μου και τώρα και ήταν πάλι απολαυστικός.Η πολύ ωραία έκδοση των άρθρων και των ευφυολογημάτων του "Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΚΑΛΟΠΕΡΑΣΗΣ" (80)εγγυώνται μερικές ώρες χαλάρωσης,διασκέδασης.Το βιβλίο διέπεται από ένα "feel-good" συναίσθημα ευφορίας,οπότε τι να προσθέσω?
Υπάρχουν στιγμές υπέρτατου στυλιστικού ύφους και ειρωνίας,οι δε αφορισμοί του είναι καίριοι έναν αιώνα μετά.Ορισμένα χαρακτηριστικά αποσπάσματα διότι "τα λόγια είναι περιττά":

"Αγγελία γιά μιά κλεμμένη ομπρέλα (δημοσιεύτηκε στην εφημ.Hartford Courant το 1875).
Αμοιβή 205 δολαρίων-Στον μεγάλο αγώνα του μπέιζ-μπολ την Τρίτη,ενω εγώ ήμουν απασχολημένος να ζητωκραυγάζω,ένα μικρό αγόρι έφυγε παίρνοντας μιάν αγγλικής κατασκευής καφετιά μεταξωτή ΟΜΠΡΕΛΑ,που μου ανήκε,και ξέχασε να την φέρει πίσω.Πληρώνω 5 δολάρια,γιά την επιστροφή στο σπίτι μου,στη λεωφόρο Φάρμινγκτον,αυτής της ομπρέλας σε καλή κατάσταση.
Δεν θέλω το αγόρι (σε κατάσταση εκγρήγορσης)αλλά πληρώνω 200 δολάρια γιά το πτώμα του"

"Είχε μεγάλη πείρα από γιατρούς και έλεγε ότι "μόνος τρόπος να διατηρήσεις την υγεία σου ειναι να τρώς ότι δεν θέλεις,να πίνεις ότι δεν σου αρέσει και να κάνεις ότι θα προτιμούσες να μην κάνεις"

Στις καταπληκτικές νουθεσίες του γιά τους νέους λέει μεταξύ άλλων:

"Να σέβεστε τους ανωτέρους σας,εάν έχετε τέτοιους.Επίσης να σέβεστε τους ξένους,και μερικές φορές τους άλλους.Αν κάποιος σας προσβάλλει και έχετε αμφιβολίες αν το έκανε σκόπιμα ή όχι,μη καταφεύγετε σε ακραία μέτρα.Απλώς περιμένετε την ευκαιρία και χτυπήστε τον μ'ένα τούβλο.Αυτό θα είναι αρκετό."
"Να πηγαίνετε γιά ύπνο νωρίς και να ξυπνάτε νωρίς-αυτό είναι σοφό.Μερικές αυθεντίες λένε να ξυπνάτε με το ξημέρωμα,άλλες να ξυπνάτε με το ένα,άλλες με το άλλο.Όμως το καλύτερο με το οποίο θα μπορούσατε να ξυπνάτε είναι ένας κορυδαλλός.Αν όλοι ξέρουν ότι ξυπνάτε με τον κορυδαλλό,θ'αποκτήσετε θαυμάσια φήμη.Κι'αν βρείτε τον κατάλληλο κορυδαλλό και ασχοληθείτε μαζί του σωστά,θα μπορέσετε εύκολα να τον εκπαιδεύσετε ώστε να ξυπνάει κάθε μέρα στις εννέα και μισή-δεν είναι καθόλου δύσκολο."
"Μη χειριζεστε ποτέ απρόσεκτα τα πυροβόλα όπλα.Είναι από τα πιό θανάσιμα και αλάνθαστα πράγματα που δημιουργήθηκαν ποτέ από τον άνθρωπο.Δεν χρειάζεται να καταβάλετε καμμιά προσπάθεια μ'αυτά.Δεν χρειάζεται να μείνετε ακίνητοι,δεν χρειάζεται να ξέρετε πως λειτουργεί το όπλο,δεν χρειάζεται καν να σημαδέψετε.Όχι,απλώς διαλέγετε έναν συγγενή,τραβάτε την σκανδάλη ,και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα τον πετύχετε.Ένας νέος που,μ'ένα κανόνι Γκάτλινγκ,δεν θα μπορούσε να πετύχει σε τρία τέταρτα της ώρας ένα καθεδρικό ναό από τριάντα γιάρδες απόσταση,μπορεί να πάρει ένα παλιό άδειο μουσκέτο και να καθαρίσει άνετα την μητέρα του από εκατό γιάρδες.Σκεφτείτε τι θα ήταν το Βατερλό,αν τον ένα στρατό αποτελούσαν αγόρια με παλιά σκουριασμένα μουσκέτα που υποτίθεται πως δεν είναι γεμάτα και τον άλλο στρατό οι γυναίκες συγγενείς τους.Και μόνο η σκέψη προκαλεί ρίγος."



Καταλήγοντας,δεν μπορώ να μη παραθέσω την αγαπημένη μου Τουαιηνική σκέψη την οποία συμμερίζομαι απόλυτα.

"Η παροιμία λέει ότι η Θεία Πρόνοια προστατεύει τα παιδιά και τους ηλίθιους.Αυτό είναι πράγματι αλήθεια.Το ξέρω επειδή το έχω δοκιμάσει."