Τετάρτη, Αυγούστου 03, 2022
posted by Librofilo at Τετάρτη, Αυγούστου 03, 2022 | Permalink
Ρέκβιεμ για μια δημοκρατία

 

Στιβαρό και θαυμάσιο μυθιστόρημα, το (πολυβραβευμένο στη Γαλλία), «ΡΕΚΒΙΕΜ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» («Requiem pour une Republique»), του Γάλλου συγγραφέα και δημοσιογράφου Thomas Cantaloube (1971, Παρίσι), που εκδόθηκε την προηγούμενη χρονιά από τις εκδόσεις Πόλις (μετάφραση Δ.Δημακόπουλος, σελ.535), ξεχωρίζει (από τις πρώτες του σελίδες) από τον κατακλυσμό των πολιτικών ή μη νουάρ που κυκλοφορούν στην αγορά. Ο συνδυασμός μιας εξαιρετικά ενδιαφέρουσας ιστορίας και πραγματικών γεγονότων αποδεικνύεται ακαταμάχητος στο βιβλίο, που παρά τον όγκο του – και εδώ μπορεί να υπάρξουν ενστάσεις – κρατάει αμείωτη τη προσοχή του αναγνώστη.
 

Το μυθιστόρημα του Κανταλούμπ, διαδραματίζεται στο Παρίσι και διαρκεί μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο δύο χρόνων, από το φθινόπωρο του ’59 έως το φθινόπωρο του ’61, που είναι γνωστή ως από τις σκοτεινότερες της χώρας. Ο Ντε Γκωλ έχει εκλεγεί λίγο νωρίτερα Πρόεδρος της Πέμπτης Δημοκρατίας, με συντριπτικό ποσοστό, έχοντας ως πρωταρχικό στόχο την επίλυση του Αλγερινού προβλήματος και την οικονομία (το νέο φράγκο βγήκε επί προεδρίας του). Στο θέμα της Αλγερίας, αναγκαστικά συγκρούστηκε με την λαϊκή δεξιά (που είχε πριν υποστηρίξει μετά μανίας, την εκλογή του), που την περίοδο που περιγράφει ο συγγραφέας είναι έξαλλοι, με την τροπή που παίρνουν τα πράγματα και οδηγούν στην ανεξαρτησία της Αφρικανικής χώρας.
 
Στο «Ρέκβιεμ για μια Δημοκρατία», η ιστορία ξετυλίγεται γύρω και μετά, από μια άγρια δολοφονία που γίνεται στο Παρίσι. Ένας αρκετά γνωστός Αλγερινός δικηγόρος που έχει σχέσεις με το FLN (το εθνικοαπελευθερωτικό μέτωπο της Αλγερίας) δολοφονείται στο διαμέρισμά του στο Παρίσι. Μαζί του θα βρεθούν νεκροί, ο μικρότερος αδελφός του που έχει βρεθεί στη πόλη, η Παριζιάνα μεγαλοαστή σύζυγός του και τα μικρά παιδιά τους. Η δολοφονία έχει παραγγελθεί από την Διεύθυνση και τις μυστικές υπηρεσίες της Αστυνομίας σε έναν πληρωμένο δολοφόνο, ακροδεξιό, και αποτυχημένο συγγραφέα ο οποίος την εκτελεί με πρωτοφανή βιαιότητα αλλά και ταχύτητα. Την ίδια στιγμή, οι επικεφαλής της Αστυνομίας, με επικεφαλής τον διαβόητο Παπόν (ένα από τα υπαρκτά πρόσωπα που παρελαύνουν στο βιβλίο) μέσω του υποδιευθυντή του, αναθέτει στον πρώην δωσίλογο Σείριο Βολκστρόμ να εκτελέσει τον δολοφόνο, μόλις βγει από το διαμέρισμα, εκείνος όμως κινείται με τέτοια ταχύτητα που ο Βολκστρόμ τον χάνει.
 
«…Ένας τύπος φαινόταν ξαπλωμένος στην καρέκλα του, με το κεφάλι ριγμένο προς τα πίσω.
Του έλειπε ένα κομμάτι από το κρανίο.
Αίματα και μυαλά είχαν πιτσιλίσει την κουζίνα γκαζιού.
Στο τραπέζι, ένα ανοιγμένο μπουκάλι κρασί και δύο γεμάτα ποτήρια.
Ο νεκρός δεν ήταν ο δικηγόρος. Ήταν κι αυτός βορειοαφρικανός, αλλά έδειχνε πιο νέος, όχι αρκετά καλοντυμένος.
Ο Βολκστρόμ σιχαινόταν τις σπαζοκεφαλιές. Εδώ, το πράγμα ξεκινούσε άσχημα.
Έσφιξε τη λαβή του πιστολιού του και διέσχισε την κουζίνα, προσπαθώντας να αποφύγει τα αίματα που είχαν τρέξει στα πόδια του πτώματος.
Προχώρησε σε έναν διάδρομο, προσέχοντας το παραμικρό τρίξιμο.
Είχε διανύσει μόλις μερικά μέτρα όταν κατάλαβε τι βρισκόταν στο πάτωμα, στην άλλη άκρη του διαδρόμου, μπροστά στην ορθάνοιχτη είσοδο του διαμερίσματος.
Μια γυναίκα κειτόταν μέσα σε μια λίμνη αίματος. Με την καρωτίδα τρυπημένα.
Μια σταγόνα ιδρώτα κύλησε στο μέτωπο του Σείριου.
Στα δεξιά του, διέκρινε ένα άδειο σαλόνι όπου η λάμπα ήταν σβηστή. Στα αριστερά του, ξεκινούσε ένας άλλος διάδρομος με φως στο τέρμα. Πήγε προς τα εκεί. Τρεις μισάνοιχτες πόρτες. Η πόρτα της τουαλέτας μπροστά του. Ένα σκοτεινό δωμάτιο στα αριστερά. Ένα άλλο, φωτισμένο, στα δεξιά. Έστριψε αργά το ογκώδες κορμί του για να ρίξει μια ματιά, κρατώντας το πιστόλι του προτεταμένο.
Άσχημο προαίσθημα.
Δικαιολογημένο.
Ο Βολκστρόμ ένιωσε να μαρμαρώνει.
Είχε δει κάμποσες κτηνωδίες στη ζωή του, αλλά αυτό εδώ…
Ένας άντρας, βορειοαφρικανός, σαραντάρης, ήταν πεσμένος φαρδύς πλατύς σε ένα παιδικό κρεβάτι. Είχε ακόμα το δεξί του χέρι τυλιγμένο γύρω από ένα κοριτσάκι που φορούσε νυχτικό. Το κόκκινο χρώμα της αιμοσφαιρίνης είχε ποτίσει το γαλάζιο σεντόνι.
Ένα μέτρο πιο πέρα, βρισκόταν άλλο ένα παιδικό κρεβάτι. Ένα αγόρι, ούτε δέκα ετών, κειτόταν σαν ξεχαρβαλωμένη μαριονέτα, με το πάνω μέρος του σώματός του στο πάτωμα και τα πόδια του ακουμπισμένα στο στρώμα. Το μισό του κεφάλι είχε διαλυθεί και πιτσιλιές αίματος είχαν βάψει όλο το δωμάτιο.
Ένας δίσκος συνέχισε να γυρίζει σε ένα φορητό ηλεκτρόφωνο, με τη βελόνα να έχει φτάσει στο τέρμα.»
 
Ο Βολκστρόμ αναλαμβάνει εν κρυπτώ (και υπό την καθοδήγηση των μυστικών υπηρεσιών) να βρει τον δολοφόνο προτού η υπόθεση ξεφύγει τελείως. Στην καταδίωξη του δολοφόνου, από την πλευρά της Αστυνομίας, την υπόθεση αναλαμβάνει ένας νέος σχετικά στο σώμα, ο Λυκ Μπλανσάρ. Οι ανώτεροί του θεωρούν ότι θα είναι υποχείριό τους, αλλά εκείνος γρήγορα αντιλαμβάνεται ότι η ιστορία αυτή έχει πολύ ζουμί και τα πράγματα δεν είναι όπως ακριβώς του παρουσιάζονται. Τον δολοφόνο όμως αναζητά κι ένας ιδιόρρυθμος τύπος, που τώρα απασχολείται ως βαποράκι ναρκωτικών μεταξύ Μασσαλίας και Παρισιού, πρώην αντιστασιακός, ο Κορσικανός Αντουάν Καρεγκά, στον οποίο αναθέτει την επίλυση του εγκλήματος, ο πατέρας της συζύγου του δολοφονημένου δικηγόρου.
 
Αυτοί οι τρεις πολύ διαφορετικοί άνθρωποι, θα προσπαθήσουν να ξετυλίξουν ένα κουβάρι πληροφοριών, χώρια ο καθένας, και αργότερα όλοι μαζί, παρά τις προσωπικές τους διαφορές και ιδιοσυγκρασίες θα αναγκαστούν να συνεργαστούν, όχι μόνο για να βρουν τον δολοφόνο που τουλάχιστον στον Βολστρόμ είναι γνωστός από την αρχή, αλλά κυρίως ενάντια στο παρακράτος των μυστικών υπηρεσιών και της διαφθοράς της Αστυνομίας. Τους ενώνει το αίσθημα τιμής που κατέχουν, και η προσπάθεια για προσωπική επιβίωση, αφού όλοι γνωρίζουν με το πέρασμα του χρόνου, υπερβολικά πολλές και επικίνδυνες λεπτομέρειες.

Όλα αυτά, σε ένα Παρίσι που δονείται από τις διαδηλώσεις, σε ένα πολιτικό κλίμα ζοφερό και σε μια ατμόσφαιρα που δείχνει ότι κάτι πολύ άγριο μπορεί να ξεσπάσει από μέρα σε μέρα. Ο συγγραφέας εναλλάσσει την αφήγησή του, από τον ένα ήρωα της ιστορίας στον άλλο, περιγράφοντας όχι μόνο τις προσπάθειές τους αλλά και τα καθημερινά τους στιγμιότυπα με (πραγματικά) πρόσωπα της Γαλλικής κοινωνίας, κάποια από αυτά ελάχιστα γνωστά τότε, όπως ο Φρανσουά Μιτεράν, ανήσυχος νέος βουλευτής, ή ο Αλαίν Ντελόν νεότατος ηθοποιός που έχει σχέσεις με τον υπόκοσμο, μέχρι τον Ζαν-Μαρί Λεπέν, τον Ντε Γκωλ ή τον διαβόητο Παπόν.
 
Ο συγγραφέας, θέτει «τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων», με ένα πολιτικά τολμηρό βιβλίο που εισέρχεται βαθιά στους σκοτεινούς δαιδάλους της γαλλικής πολιτικής σκηνής των χρόνων εκείνων. Συνδέει τους δωσίλογους της Γερμανικής κατοχής που δεν τιμωρήθηκαν ποτέ, με την ατμόσφαιρα που θυμίζει προαναγγελία πραξικοπήματος στη χώρα. Περιγράφει τα επικίνδυνα παιχνίδια για την εξουσία, τις εγκληματικές ενέργειες των παρακρατικών (με την ανατίναξη του τρένου Στρασβούργο-Παρίσι), τα σχέδια για πυρηνικές δοκιμές στην Αλγερία, την αιματηρή καταστολή των διαδηλώσεων στο Παρίσι (μια πραγματική σφαγή των Αλγερινών διαδηλωτών) τον Οκτώβριο του ’61. Τα γεγονότα αυτά (μαζί με άλλα μικρότερου βεληνεκούς, αλλά αρκετά σοβαρά) ενσωματώνονται στην αφήγηση με τρόπο ευρηματικό και δημιουργικό, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα ασφυκτική.

Με εξαιρετική δομή, ο Κανταλούμπ ξετυλίγει (ίσως υπερβολικά αργά) την ιστορία του, επιμένοντας σε λεπτομέρειες, φωτίζοντας τα σκοτεινά σημεία της Ιστορίας. Από τη μια τηρεί με συνέπεια τους «κανόνες» του πολάρ (πολιτικού-αστυνομικού θρίλερ), ενώ την ίδια στιγμή τους υπερβαίνει, σε ένα βιβλίο που, ξεπερνάει τα όρια του genre που επίλεξε, καθώς μπαίνει σε περιοχές ιστορικού θρίλερ με έντονα τα στοιχεία του κοινωνικού σχολίου. Ακολουθώντας τα βασικά στοιχεία του αστυνομικού μυθιστορήματος ως γνήσιο «whydunit», έχει (συν τοις άλλοις) μια στέρεη και γεμάτη ανατροπές ιστορία, όπου η αναζήτηση των αιτιών της στυγερής δολοφονίας της οικογένειας του Αλγερινού δικηγόρου, παρουσιάζει πολλές προεκτάσεις φτάνοντας μέχρι τα υψηλότερα κυβερνητικά κλιμάκια.
 
Θυμίζοντας το «Αμερικάνικο Ταμπλόιντ» το έξοχο θρίλερ του James Ellroy, χωρίς όμως το «παροξυσμικό» και «αγχώδες» ύφος του σπουδαίου Αμερικανού, το «ΡΕΚΒΙΕΜ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ», που να σημειωθεί ότι αποτέλεσε το συγγραφικό ντεμπούτο του Κανταλούμπ(!), είναι ένα συναρπαστικό και χορταστικό βιβλίο, που μας γνωρίζει σκοτεινές πτυχές της πρόσφατης γαλλικής ιστορίας που, μαζί, με μια πολύ ενδιαφέρουσα και αγωνιώδη ιστορία, το καθιστά εκρηκτικό και ιδιαίτερα σαγηνευτικό αναγνωστικό συνδυασμό.
 
Βαθμολογία 84 / 100


 



0 Comments:


Δημοσίευση σχολίου

~ back home